Ο Φάνης Μαργαρώνης / Φωτό: Αλεξάνδρα Κατσαρού
Το να έχεις μια rock μπάντα στην Ελλάδα ήταν πάντα δύσκολο. Για κάποιον περίεργο λόγο, υπάρχει ένας κοινωνικός αποκλεισμός προς τους καλλιτέχνες της συγκεκριμένης σκηνής, που δύσκολα μπορεί να εξηγηθεί. Οι Έλληνες ροκάδες έχουν συνηθίσει εδώ και δεκαετίες να κινούνται στην underground πλευρά της πόλης, μαθαίνοντας παράλληλα να επιβιώνουν στις πιο αντίξοες -μουσικά μιλώντας- συνθήκες. Μάλιστα, η έλευση της κρίσης έκανε την εν λόγω επιβίωση ακόμη πιο δύσκολη, όμως οι μπάντες έχουν προσαρμοστεί πλήρως στα νέα δεδομένα, όσο δύσκολα κι αν είναι αυτά. Ούτως ή άλλως, τα πράγματα ήταν πάντα δύσκολα γι’ αυτές.
VICE: Πώς σου ήρθε η ιδέα να γράψεις ένα εγχειρίδιο για rock συγκροτήματα;
Φάνης Μαργαρώνης: Δεν μπορώ να πω ότι είχα σκοπό ποτέ να γράψω βιβλίο, ήταν κάτι που ήρθε από το πουθενά. Η ζωή ενός γκρουπ είναι κάτι πολύ δύσκολο στις μέρες μας και όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα. Κάποια στιγμή, λοιπόν, είχαμε -με την μπάντα μου, τους KolektivΑ- μια μεγάλη μουσικοθεατρική παράσταση στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την οποία στήσαμε σαν αυτόνομη παραγωγή, μόνοι μας. Κατά κάποιον τρόπο, εγώ είχα αναλάβει το κομμάτι της παραγωγής, με αποτέλεσμα να έχω φτάσει πάρα πολλές φορές σε αδιέξοδα και σημεία αδιανόητης απελπισίας. Υπήρξαν στιγμές που φτάσαμε στο χείλος της καταστροφής - οικονομικής και όχι μόνο. Πάνω στην όλη πίεση, γυρνάω και λέω για πλάκα στους υπόλοιπους του γκρουπ: «Λοιπόν, αν το καταφέρουμε αυτό, θα είμαι έτοιμος να γράψω έναν οδηγό επιβίωσης για συγκροτήματα». Τελικά τα καταφέραμε, κάναμε απανωτά sold out και όλα πήγαν καλά. Σταδιακά, λοιπόν, ξεκινήσαμε να δουλεύω την ιδέα του βιβλίου στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Ξέρεις, πολλές φορές είχαμε σκεφτεί και εμείς πως δεν είχαμε ποτέ δίπλα μας έναν άνθρωπο να μας πει πέντε πράγματα και αυτή η σκέψη ήταν που με έκανε να κάτσω και να το γράψω. Στην πορεία, συνειδητοποίησα ότι τελικά κάλυπτα μια εσωτερική ανάγκη που δεν ήξερα πως είχα.
Κάπου είχα διαβάσει ότι για κάθε βιβλίο υπάρχει και ένας ιδανικός αναγνώστης. Όταν έγραφα, λοιπόν, είχα στο μυαλό μου έναν πιτσιρικά που ερχόταν σε όλα μας τα live και ρωτούσε ασταμάτητα για τα πάντα. Από τη μάρκα των χορδών που χρησιμοποιούμε, το πώς έγραψα το κάθε τραγούδι και ένα σωρό πράγματα ακόμη. Ήθελα να απευθυνθώ σε ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα, αλλά θέλουν να μάθουν πώς λειτουργεί ένα rock συγκρότημα. Πώς στήνεται, πώς επεκτείνεται, όλα αυτά. Για να είναι, όμως, πιο εύκολο στον μέσο αναγνώστη, αποφάσισα να προσεγγίσω το θέμα με χιούμορ και έτσι προέκυψε το «εγχειρίδιο» που σε ξεκινάει από το μηδέν. Από το πώς θα ξεκινήσεις να μαθαίνεις μουσική, μέχρι το πώς θα βρεις τον σωστό μάνατζερ. Στο τέλος της ημέρας, βέβαια, αυτό που κάνεις είναι τέχνη και εκεί καταλήγω. Ήθελα να δείξω πως υπάρχει ακόμη αγνή διάθεση από πολλούς καλλιτέχνες εκεί έξω.
Τα προβλήματα είναι λίγο-πολύ αυτά που φαντάζεται ο καθένας. Αρχικά, είναι το οικονομικό. Όταν έχεις δυσκολία στο να πάρεις, για παράδειγμα, ένα καλό όργανο, είσαι αυτομάτως ένα βήμα πίσω από αυτόν που έχει τη δυνατότητα να το αποκτήσει. Όμως το βασικό πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει το κατάλληλο έδαφος, για να αναπτυχθεί η εναλλακτική μορφή τέχνης. Δεν ξέρω αν είναι μόνο δική μου αίσθηση, αλλά πιστεύω πως όλα είναι δομημένα σε συνταγές που δύσκολα μπορούν να ξεπεραστούν από έναν καλλιτέχνη. Ιδίως σε περιόδους κρίσης, ο χώρος της τέχνης πισωγυρίζει και ψάχνει να βρει σίγουρες συνταγές, όμως θεωρώ πως σήμερα έχουμε φτάσει στο απροχώρητο. Ακούμε μουσικές που έπαιζαν στα 70s. Μιλάω γι’ αυτά που θέλουν να βγάλουν οι δισκογραφικές, έτσι; Όταν δεν υπάρχει ένα οργανωμένο σύστημα που να θέλει να προωθήσει και κάτι διαφορετικό, είναι πολύ δύσκολο να βγει προς τα έξω αυτό που κάνεις. Ο καλλιτέχνης σήμερα πρέπει να είναι ταυτόχρονα λογιστής, booking agent, μάνατζερ, promoter, γραφίστας, ηχολήπτης και ένα σωρό άλλα. Αυτό σε καταβάλει, ειδικά όταν πρέπει επιβιώσεις και οικονομικά. Βέβαια, εγώ δεν έχω σταματήσει να πιστεύω πως αξίζει τον κόπο να το περνάς όλο αυτό για τη μουσική.
Είμαστε ένα D.I.Y. rock συγκρότημα. Έχουμε κάνει τα πάντα μόνοι μας, όπως και πολλά άλλα γκρουπ εκεί έξω. Χρειάστηκε υπομονή και επιμονή, για να φτάσουμε εδώ που είμαστε σήμερα. Βέβαια, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί ένα σχήμα να συνεχίσει έτσι για χρόνια. Όσο ανεβαίνει το επίπεδο και παίζεις σε μεγαλύτερους χώρους, αναγκαστικά, λόγω των συνθηκών, φτάνεις σε ένα ταβάνι. Εκεί σκέφτεσαι: «Τώρα, τι;». Οι KolektivΑ βρίσκονται σε αυτό το σημείο, έχουμε ακουστεί αρκετά στη σκηνή, όχι όμως έξω από αυτήν. Δηλαδή, δεν μας γνωρίζει κάποιος που ακούει, για παράδειγμα, Μποφίλιου. Είμαστε αναγνωρίσιμοι σε όσους ασχολούνται. Έχουμε παίξει σε μεγάλους χώρους, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ζούμε από αυτό.Θες να μοιραστείς μαζί μου κάποια ακραία ιστορία που έχεις ζήσει με το γκρουπ; Κοίτα τι γίνεται, μέσα στο βιβλίο υπάρχουν πάρα πολλές δραματικές και αστείες ιστορίες, όπως και ιστορίες παρανομίας που έχουμε ζήσει με τους KollektivA. Έχω γράψει μέχρι και για ξυλίκια που έχουν πέσει (γέλια). Δεν θα ήθελα, λοιπόν, να κάνω κάποιο spoiler.
VICE Video: The Last Drive: Συναντήσαμε το πιο Εμβληματικό Γκρουπ της Ελληνικής Ροκ
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Σεβαστό. Το εξώφυλλο του βιβλίου πώς προέκυψε;
Κάποια στιγμή, είχα εκτυπώσει ένα πρόχειρο του βιβλίου, για να μην είμαι συνέχεια κολλημένος σε μια οθόνη. Μια μέρα, το είχε πάρει ο γιος μου και ζωγράφιζε το εξώφυλλο που ήταν κενό, αφού ακόμη δεν είχαμε καταλήξει στο τι θέλουμε να βάλουμε. Έτσι όπως το είδα, μου άρεσε και το έστειλα στον Θανάση Συλιβό, λέγοντάς του ότι θέλω να χρησιμοποιήσουμε τη ζωγραφιά του μικρού, επειδή θεωρώ πως ξεφεύγει από τα τετριμμένα. Αυτός τη βρήκε καταπληκτική και τη χρησιμοποιήσαμε. Ακόμη και το εξώφυλλο προέκυψε φυσιολογικά, αυτό το βιβλίο κύλησε από την αρχή μέχρι σήμερα σαν ποταμάκι.Πόσο χρονών είναι ο γιος σου;
Πέντε.Θα τον άφηνες να γίνει μουσικός;
Είναι δικό του θέμα, δεν υπάρχει κάτι να «αφήσω». Αλλά όσο περνάει από το χέρι μου, εννοείται, με τα χίλια.Τελικά, σε ποιους απευθύνεται το «εγχειρίδιο»;
Σε όσους θέλουν να μάθουν πως λειτουργεί ένα γκρουπ, να διαβάσουν αληθινές ιστορίες που έχουν να κάνουν με τη μουσική και να γελάσουν. Το έχω γράψει με πολλή αγάπη, με χιούμορ και μεράκι.Πού μπορεί να βρει κανείς το βιβλίο;
Το βιβλίο έχει κανονική διανομή, σίγουρα υπάρχει στα μεγάλα, κεντρικά βιβλιοπωλεία και μπορεί όποιος θέλει να το παραγγείλει από παντού.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Φάνης Μαργαρώνης είναι στιχουργός, συνθέτης και μέλος της γνωστής rock μπάντας KollektivA. Μπορούμε, δηλαδή, να πούμε με σιγουριά ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει να είσαι μουσικός της εγχώριας underground σκηνής. Γι’αυτό και το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Πώς να Φτιάξετε Ένα Ροκ Συγκρότημα, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Μετρονόμος», αποτελεί ένα υπέροχο «εγχειρίδιο» βγαλμένο μέσα από τη ζωή. Με αφορμή την κυκλοφορία του, λοιπόν, έκανα μια τηλεφωνική κουβέντα με τον Φάνη, θέλοντας να μάθω περισσότερα για την ιστορία πίσω από αυτό το πρωτότυπο εγχειρίδιο, αλλά και την οπτική του σε ό,τι αφορά την εγχώρια rock σκηνή.
Φάνης Μαργαρώνης: Δεν μπορώ να πω ότι είχα σκοπό ποτέ να γράψω βιβλίο, ήταν κάτι που ήρθε από το πουθενά. Η ζωή ενός γκρουπ είναι κάτι πολύ δύσκολο στις μέρες μας και όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα. Κάποια στιγμή, λοιπόν, είχαμε -με την μπάντα μου, τους KolektivΑ- μια μεγάλη μουσικοθεατρική παράσταση στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την οποία στήσαμε σαν αυτόνομη παραγωγή, μόνοι μας. Κατά κάποιον τρόπο, εγώ είχα αναλάβει το κομμάτι της παραγωγής, με αποτέλεσμα να έχω φτάσει πάρα πολλές φορές σε αδιέξοδα και σημεία αδιανόητης απελπισίας. Υπήρξαν στιγμές που φτάσαμε στο χείλος της καταστροφής - οικονομικής και όχι μόνο. Πάνω στην όλη πίεση, γυρνάω και λέω για πλάκα στους υπόλοιπους του γκρουπ: «Λοιπόν, αν το καταφέρουμε αυτό, θα είμαι έτοιμος να γράψω έναν οδηγό επιβίωσης για συγκροτήματα». Τελικά τα καταφέραμε, κάναμε απανωτά sold out και όλα πήγαν καλά. Σταδιακά, λοιπόν, ξεκινήσαμε να δουλεύω την ιδέα του βιβλίου στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Ξέρεις, πολλές φορές είχαμε σκεφτεί και εμείς πως δεν είχαμε ποτέ δίπλα μας έναν άνθρωπο να μας πει πέντε πράγματα και αυτή η σκέψη ήταν που με έκανε να κάτσω και να το γράψω. Στην πορεία, συνειδητοποίησα ότι τελικά κάλυπτα μια εσωτερική ανάγκη που δεν ήξερα πως είχα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πώς προσέγγισες υφολογικά το περιεχόμενο;Ήθελα να απευθυνθώ σε ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα, αλλά θέλουν να μάθουν πώς λειτουργεί ένα rock συγκρότημα. Πώς στήνεται, πώς επεκτείνεται, όλα αυτά.
Κάπου είχα διαβάσει ότι για κάθε βιβλίο υπάρχει και ένας ιδανικός αναγνώστης. Όταν έγραφα, λοιπόν, είχα στο μυαλό μου έναν πιτσιρικά που ερχόταν σε όλα μας τα live και ρωτούσε ασταμάτητα για τα πάντα. Από τη μάρκα των χορδών που χρησιμοποιούμε, το πώς έγραψα το κάθε τραγούδι και ένα σωρό πράγματα ακόμη. Ήθελα να απευθυνθώ σε ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα, αλλά θέλουν να μάθουν πώς λειτουργεί ένα rock συγκρότημα. Πώς στήνεται, πώς επεκτείνεται, όλα αυτά. Για να είναι, όμως, πιο εύκολο στον μέσο αναγνώστη, αποφάσισα να προσεγγίσω το θέμα με χιούμορ και έτσι προέκυψε το «εγχειρίδιο» που σε ξεκινάει από το μηδέν. Από το πώς θα ξεκινήσεις να μαθαίνεις μουσική, μέχρι το πώς θα βρεις τον σωστό μάνατζερ. Στο τέλος της ημέρας, βέβαια, αυτό που κάνεις είναι τέχνη και εκεί καταλήγω. Ήθελα να δείξω πως υπάρχει ακόμη αγνή διάθεση από πολλούς καλλιτέχνες εκεί έξω.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει μια rock μπάντα εν έτει 2018;
Τα προβλήματα είναι λίγο-πολύ αυτά που φαντάζεται ο καθένας. Αρχικά, είναι το οικονομικό. Όταν έχεις δυσκολία στο να πάρεις, για παράδειγμα, ένα καλό όργανο, είσαι αυτομάτως ένα βήμα πίσω από αυτόν που έχει τη δυνατότητα να το αποκτήσει. Όμως το βασικό πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει το κατάλληλο έδαφος, για να αναπτυχθεί η εναλλακτική μορφή τέχνης. Δεν ξέρω αν είναι μόνο δική μου αίσθηση, αλλά πιστεύω πως όλα είναι δομημένα σε συνταγές που δύσκολα μπορούν να ξεπεραστούν από έναν καλλιτέχνη. Ιδίως σε περιόδους κρίσης, ο χώρος της τέχνης πισωγυρίζει και ψάχνει να βρει σίγουρες συνταγές, όμως θεωρώ πως σήμερα έχουμε φτάσει στο απροχώρητο. Ακούμε μουσικές που έπαιζαν στα 70s. Μιλάω γι’ αυτά που θέλουν να βγάλουν οι δισκογραφικές, έτσι; Όταν δεν υπάρχει ένα οργανωμένο σύστημα που να θέλει να προωθήσει και κάτι διαφορετικό, είναι πολύ δύσκολο να βγει προς τα έξω αυτό που κάνεις. Ο καλλιτέχνης σήμερα πρέπει να είναι ταυτόχρονα λογιστής, booking agent, μάνατζερ, promoter, γραφίστας, ηχολήπτης και ένα σωρό άλλα. Αυτό σε καταβάλει, ειδικά όταν πρέπει επιβιώσεις και οικονομικά. Βέβαια, εγώ δεν έχω σταματήσει να πιστεύω πως αξίζει τον κόπο να το περνάς όλο αυτό για τη μουσική.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πες μου λίγα λόγια για τους KollektivA.Κάποια στιγμή, είχα εκτυπώσει ένα πρόχειρο του βιβλίου, για να μην είμαι συνέχεια κολλημένος σε μια οθόνη. Μια μέρα, το είχε πάρει ο γιος μου και ζωγράφιζε το εξώφυλλο που ήταν κενό […] Ακόμη και το εξώφυλλο προέκυψε φυσιολογικά.
Είμαστε ένα D.I.Y. rock συγκρότημα. Έχουμε κάνει τα πάντα μόνοι μας, όπως και πολλά άλλα γκρουπ εκεί έξω. Χρειάστηκε υπομονή και επιμονή, για να φτάσουμε εδώ που είμαστε σήμερα. Βέβαια, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί ένα σχήμα να συνεχίσει έτσι για χρόνια. Όσο ανεβαίνει το επίπεδο και παίζεις σε μεγαλύτερους χώρους, αναγκαστικά, λόγω των συνθηκών, φτάνεις σε ένα ταβάνι. Εκεί σκέφτεσαι: «Τώρα, τι;». Οι KolektivΑ βρίσκονται σε αυτό το σημείο, έχουμε ακουστεί αρκετά στη σκηνή, όχι όμως έξω από αυτήν. Δηλαδή, δεν μας γνωρίζει κάποιος που ακούει, για παράδειγμα, Μποφίλιου. Είμαστε αναγνωρίσιμοι σε όσους ασχολούνται. Έχουμε παίξει σε μεγάλους χώρους, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ζούμε από αυτό.Θες να μοιραστείς μαζί μου κάποια ακραία ιστορία που έχεις ζήσει με το γκρουπ; Κοίτα τι γίνεται, μέσα στο βιβλίο υπάρχουν πάρα πολλές δραματικές και αστείες ιστορίες, όπως και ιστορίες παρανομίας που έχουμε ζήσει με τους KollektivA. Έχω γράψει μέχρι και για ξυλίκια που έχουν πέσει (γέλια). Δεν θα ήθελα, λοιπόν, να κάνω κάποιο spoiler.
VICE Video: The Last Drive: Συναντήσαμε το πιο Εμβληματικό Γκρουπ της Ελληνικής Ροκ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σεβαστό. Το εξώφυλλο του βιβλίου πώς προέκυψε;
Κάποια στιγμή, είχα εκτυπώσει ένα πρόχειρο του βιβλίου, για να μην είμαι συνέχεια κολλημένος σε μια οθόνη. Μια μέρα, το είχε πάρει ο γιος μου και ζωγράφιζε το εξώφυλλο που ήταν κενό, αφού ακόμη δεν είχαμε καταλήξει στο τι θέλουμε να βάλουμε. Έτσι όπως το είδα, μου άρεσε και το έστειλα στον Θανάση Συλιβό, λέγοντάς του ότι θέλω να χρησιμοποιήσουμε τη ζωγραφιά του μικρού, επειδή θεωρώ πως ξεφεύγει από τα τετριμμένα. Αυτός τη βρήκε καταπληκτική και τη χρησιμοποιήσαμε. Ακόμη και το εξώφυλλο προέκυψε φυσιολογικά, αυτό το βιβλίο κύλησε από την αρχή μέχρι σήμερα σαν ποταμάκι.Πόσο χρονών είναι ο γιος σου;
Πέντε.Θα τον άφηνες να γίνει μουσικός;
Είναι δικό του θέμα, δεν υπάρχει κάτι να «αφήσω». Αλλά όσο περνάει από το χέρι μου, εννοείται, με τα χίλια.Τελικά, σε ποιους απευθύνεται το «εγχειρίδιο»;
Σε όσους θέλουν να μάθουν πως λειτουργεί ένα γκρουπ, να διαβάσουν αληθινές ιστορίες που έχουν να κάνουν με τη μουσική και να γελάσουν. Το έχω γράψει με πολλή αγάπη, με χιούμορ και μεράκι.Πού μπορεί να βρει κανείς το βιβλίο;
Το βιβλίο έχει κανονική διανομή, σίγουρα υπάρχει στα μεγάλα, κεντρικά βιβλιοπωλεία και μπορεί όποιος θέλει να το παραγγείλει από παντού.
Περισσότερα από το VICEΔυο Εβδομάδες Πριν Πεθάνει, ο Stephen Hawking Προέβλεψε πώς θα Τελειώσει το ΣύμπανΦραπέ, Che Guevara και Εφοριακοί: Φωτογραφίες που Περιγράφουν την Αναμονή στα Δημόσια ΚτίριαΈνας Χρήσιμος Οδηγός για το Ποια Συμπληρώματα Διατροφής Λειτουργούν ΤελικάΓια τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.