Τους τελευταίους μήνες, όλος ο κόσμος έμαθε την ύπαρξη του Martin Shkreli. Ενός διευθυντικού στελέχους που δραστηριοποιείται, μεταξύ άλλων, στον σκληρά ανταγωνιστικό χώρο των φαρμακοβιομηχανιών. Το όνομά του έγινε συνώνυμο του «μαλάκα» εν μια νυκτί, όσο του πήρε δηλαδή για να εκτοξεύσει στα ύψη την τιμή του Daraprim, ενός φαρμάκου το οποίο χρησιμοποιείται από τους ασθενείς που πάσχουν από τοξοπλάσμωση, μια ασθένεια που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τις εγκύους, τους ανθρώπους που είναι θετικοί στον ιό του HIV και γενικότερα όσους έχουν αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό που εξόργισε την παγκόσμια κοινή γνώμη ήταν πως η εν λόγω εκτόξευση της τιμής δεν ήταν καθόλου λογική. Συγκεκριμένα, ο ιδρυτής και πρώην CEO της φαρμακευτικής εταιρείας Turing Pharmaceuticals ανέβασε την τιμή του συγκεκριμένου φαρμάκου κατά 5.000%, προκαλώντας αμόκ στους απανταχού χρήστες του διαδικτύου και υποχρεώνοντας αρκετούς δημοσιογράφους και πολιτικούς να προβούν σε δηλώσεις.
Βέβαια ο ίδιος ο Martin Shkreli -όπως και άλλοι παράγοντες- έχει αναφέρει πως οι άνθρωποι που χρειάζονται το εν λόγω φάρμακο αλλά έχουν δυσκολία να το προμηθευτούν λόγω οικονομικής κατάστασης θα έχουν ελαφρύνσεις στην τιμή ή θα το προμηθεύονται ακόμη και δωρεάν. Τέλος, σύμφωνα πάλι με τα λεγόμενα του νεαρού επενδυτή, η αύξηση της τιμής του Daraprim θα είχε θετικά αποτελέσματα για όλους, μια και θα βοηθούσε στη χρηματοδότηση για έρευνα πάνω στην εξέλιξη των συγκεκριμένων φαρμάκων και όχι μόνο.
Videos by VICE
Ας το πιάσουμε όμως από την αρχή.
Ποιος είναι ο Martin Shkreli;
Πρόκειται για έναν 32χρονο επενδυτή ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του εργαζόταν ως θυρωρός και η οικογένειά του είχε μεταναστεύσει στην Αμερική από την Αλβανία για ένα καλύτερο μέλλον, το οποίο και ήρθε, μιας και ο Martin κατάφερε, σε πολύ μικρή ηλικία, να πετύχει στον τομέα του. Πέραν της ενασχόλησής του με τον κόσμο των φαρμάκων, είναι λάτρης της μουσικής και (πρώην) επενδυτής του punk label Collect Records, από το οποίο αποχώρησαν αρκετοί καλλιτέχνες μετά τον ντόρο που προκλήθηκε με το Daraprim.
Τι είναι όμως αυτό που έχει εξοργίσει τον κόσμο;
Ζούμε στην εποχή που αν σε πιάσει στο πληκτρολόγιό της η κοινή γνώμη του διαδικτύου, δεν σε ξεπλένει ούτε ο Ατλαντικός. Έτσι έγινε και με τον Shkreli, έστω κι αν οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα για το ποιος είναι. Όχι, φυσικά, ότι δεν έχει κάνει λάθη -και πολλά μάλιστα- δίνοντας πάτημα σε όλους να τους κράξουν.
Ο τύπος το ζει και φαίνεται να αποδέχεται τον ρόλο τού βγαλμένου από comic κακού που του έχουν κολλήσει, όπως φυσικά και το ψευδώνυμο «Pharma Bro». Και τι δεν έχει κάνει από τη στιγμή που βρέθηκε στο κέντρο των εξελίξεων. Ξεκίνησε αγοράζοντας το μοναδικό αντίτυπο του δίσκου Once Upon a Time in Shaolin των Wu-Tang Clan, στην τιμή των δύο εκατομμυρίων δολαρίων, αναφέροντας μάλιστα πως δεν έχει καν σκοπό να τον ακούσει. Στη συνέχεια μπήκε σε μια ανούσια διαδικτυακή διαμάχη με ένα από τα σημαντικότερα μέλη του γκρουπ, τον Ghostface Killah, απειλώντας τον πως θα τον σβήσει από τον χάρτη του hip hop υπό την παρουσία μασκοφόρων τύπων αν δεν του στείλει μια γραπτή συγγνώμη. Αφού διαπληκτίστηκε και με κάποιους δυσαρεστημένους χρήστες του twitter, συνελήφθη για απάτη, εμφανίσθηκε ενώπιον του κογκρέσου και με άκρως ειρωνική διάθεση αρνήθηκε να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση, τσαντίζοντας ακόμα πιο πολύ τους πάντες. Όλα αυτά, την ίδια στιγμή που αν ζητήσεις από τον μέσο άνθρωπο να σου ονομάσει κάποιον CEO φαρμακευτικής εταιρείας δεν θα μπορούσε να ονοματίσει ούτε έναν πέραν του Shkreli.
Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι πως ίσως όλος αυτός ο θυμός απέναντι στον εν λόγω κύριο να μην είναι ακριβώς δικαιολογημένος ή τουλάχιστον στοχευμένος προς τη σωστή κατεύθυνση. Δηλαδή, θέλετε να μου πείτε πως ξαφνικά όλος ο κόσμος σοκαρίστηκε που ένας άνθρωπος των επιχειρήσεων θέλει να βγάλει κέρδος, έχοντας στο μυαλό του αριθμούς και όχι ανθρώπους; Ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως όλη αυτή η αντίδραση μεταφέρθηκε στις οθόνες όλων μας μέσω συσκευών τις οποίες αγοράσαμε -με χαμόγελο οι πιο πολλοί- σε εξωφρενικές τιμές σε σχέση με το κόστος παραγωγής τους. Αλλά μάλλον αυτό δεν μας απασχολεί και πολύ.
Όχι, δεν θέλω να κάνω τον δικηγόρο του διαβόλου, ούτε φυσικά στηρίζω τον Martin Shkreli. Όμως, δυστυχώς, είναι απλά ένας businessman – ένας από τους πάρα πολλούς που υπάρχουν ανάμεσά μας και παίζουν με αυτούς τους κανόνες.
Περισσότερα από το VICE
Μήνυμα από τον Πρώην Δάσκαλο του Julian Assange: «Εκτιμώ Αυτό που Έκανες με το WikiLeaks»
Ο Κωνσταντίνος Μπελιάς Σκιτσάρει την Καθημερινότητά του
Το Keeping Up With The Kardashians Είναι το Απόλυτο Σκάλωμά μου