Πόσα βαρετά μεσημέρια Δευτέρας έχετε σκεφτεί να αναποδογυρίσετε το γραφείο σας, να πάτε στο μεταφορικό σας μέσο και να χαθείτε προς άγνωστη κατεύθυνση; Φαντάζομαι αρκετά. Πόσες φορές σκεφτήκατε να το κάνετε, έστω και ελάχιστα, στα σοβαρά; Φαντάζομαι καμία. Δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά για εμάς, τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους.
Ο Ηλίας Βροχίδης δεν είναι όμως μία καθημερινή περίπτωση ανθρώπου. Κάποια στιγμή, την άνοιξη του 2007, αποφάσισε να ανέβει πάνω στο δίκυκλό του και να ταξιδέψει 73.000 χιλιόμετρα, περνώντας από 14 χώρες της Ασίας. Μετά από δύο χρόνια και δύο μήνες επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη. Λίγο αργότερα θα κάνει ένα ακόμη μεγαλύτερο ταξίδι. Αυτήν τη φορά στην Αφρική.
Videos by VICE
Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μεγάλου ταξιδιού του, ο Ηλίας Βροχίδης έκανε 96.000 χιλιόμετρα περνώντας από 39 χώρες. Ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο του 2013 και γύρισε πίσω τρία χρόνια, παρά κάτι μέρες, μετά. Και η πορεία συνεχίζεται. Επόμενος σταθμός του θα είναι η Αμερική, σε ένα ταξίδι που ελπίζει να κρατήσει για χρόνια. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Θεός είναι το μακρινό ταξίδι, λέει κάπου ο Σεφέρης. Ο Ηλίας, ο τρελός νομάς όπως είναι το ψευδώνυμό του, το έχει κάνει μάλλον τρόπο ζωής.
Μιλήσαμε μαζί του, με απώτερο σκοπό να μας μεταφέρει κάποιες από τις αμέτρητες ιστορίες που προφανώς έχει αποκομίσει. Πολλές μπορείτε να τις βρείτε και στο site του, αλλά και στο βιβλίο που έχει γράψει («Ταξιδεύω Άρα Υπάρχω»).
VICE: Από πότε έχεις δίπλωμα οδήγησης μηχανής;Ηλίας Βροχίδης: Επειδή από μικρός ήμουν ανυπόμονος, πάντα έβγαζα τα διπλώματα την ημέρα των γενεθλίων μου, μόλις η ηλικία μου το επέτρεπε. Στα 16 μου, λοιπόν, έβγαλα το δίπλωμα μοτοποδηλάτου, για μηχανάκια μέχρι 50 κ. εκ., στα 18 το δίπλωμα αυτοκινήτου και στα 21, το 2005 δηλαδή, το δίπλωμα μοτοσικλέτας απεριόριστων κυβικών.
**Όταν το έπαιρνες, περίμενες ότι θα έκανες τόσο μεγάλα ταξίδια ή είναι κάτι που σου προέκυψε στην πορεία;
**Στα 21 μου ήταν που άρχισα να προετοιμάζομαι για το πρώτο μου ταξίδι, το greece2india, που θα με πήγαινε μέχρι την Ινδία και με αυτόν τον σκοπό έβγαλα το δίπλωμα μοτοσικλέτας.
Πώς είναι τα βράδια πριν ξεκινήσεις τα ταξίδια;Εξουθενωτικά και άυπνα. Θέλω να προετοιμάζομαι στην εντέλεια για τα μακρινά ταξίδια μου, οπότε είναι άπειρα αυτά που έχω να φροντίσω μέχρι την τελευταία στιγμή που φεύγω από την Ελλάδα.
**Έχεις ξεχωρίσει κάποια από τις χώρες που επισκέφτηκες, για το επίπεδο ζωής, τους ανθρώπους ή για την ομορφιά της;
**Ας ξεκινήσουμε από τα εύκολα: Για τους ανθρώπους του, ξεχωρίζω το Ιράν. Οι περισσότεροι κοσμογυρισμένοι συμφωνούν ότι οι Ιρανοί είναι οι πιο φιλόξενοι άνθρωποι του κόσμου. Είναι τόσο ευγενικοί και φιλικοί, που δεν το χωρά ο καχύποπτος νους ενός Δυτικού.
Για την ομορφιά τους ξεχώρισα αρκετές χώρες, όπως την Ινδία, λόγω των Ιμαλαΐων, τη Νότια Αφρική, για τα καταπράσινα, επιβλητικά της τοπία και τα αμέτρητα ποτάμια που τη διασχίζουν και τη Μοζαμβίκη, για τις εξωτικές της παραλίες.
Το επίπεδο ζωής είναι κάτι τελείως υποκειμενικό. Εγώ, ως λευκός, θα είχα ένα εκπληκτικό επίπεδο ζωής και άνετα θα ζούσα σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε, το Λεσότο, η Ναμίμπια, η Μοζαμβίκη, η Ινδία ή το Νεπάλ. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι το επίπεδο ζωής για τους ντόπιους είναι καλό. Τις χώρες αυτές μάς βολεύει να τις διατηρούμε ρυθμισμένες έτσι, ώστε οι ντόπιοι να είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφύγουν από τη φτώχεια.
Επειδή αυτό μπορεί να εκπλήσσει κάποιους, να εξηγήσω: Αν η Δύση και οι πολυεθνικές εταιρείες δεν είχαν τη μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου στη Γη, να δουλεύει οριακά καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες της διαμονής και διατροφής, σαν σκλάβοι δηλαδή, εμείς δεν θα μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε στις χώρες μας όλο αυτόν τον πλούτο.
**Ένιωσες ποτέ φόβο;
**Όχι, δεν ένιωσα ποτέ ότι η ζωή μου κινδύνεψε. Από τα 15 μου αποφάσισα συνειδητά να κλείσω την τηλεόραση και αυτή ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα στην εφηβική μου ηλικία. Ποιος, λοιπόν, να μου φυτέψει τον φόβο; Απλώς εκλογικεύω κάθε κατάσταση και σκέφτομαι ψύχραιμα τον πιο σωστό τρόπο αντιμετώπισης.
**Κάποια μέρα που να σου πήγαν όλα στραβά; Διάβασα ότι στη Νιγηρία σε έκλεψαν αστυνομικοί.
**Βέβαια, είχα πολλές και αιματηρές δυσκολίες στα ταξίδια μου. Χάθηκα για τρεις μέρες στη στέπα του Καζακστάν, όπου η λάσπη γλιστρούσε σαν πάγος και η μοτοσικλέτα μου έπεσε αρκετές φορές. Αλλού, όπως στο Τατζικιστάν, είχα μηχανικές βλάβες δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την άσφαλτο, αλλού μας έκλεψαν, όπως εκείνοι οι τρεις αστυνομικοί το πρώτο μισάωρο που μπήκαμε στη Νιγηρία. Σε καμιά από αυτές τις καταστάσεις, όμως, δεν απειλήθηκε η ζωή μου. Πάντα είχα εφεδρικό πλάνο.
Η πιο επικίνδυνη κατάσταση προέκυψε όταν επιχειρώντας να βγούμε από την Παλαιστίνη, μας σημάδευαν πάνοπλοι Ισραηλινοί στρατιώτες ουρλιάζοντας σε ακαταλαβίστικα εβραϊκά. Η αλήθεια είναι ότι τότε υπήρχαν αρκετές πιθανότητες κάτι να πάει στραβά. Σε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις, οι Ισραηλινοί πρώτα τραβάνε τη σκανδάλη και μετά εξετάζουν αν πραγματικά υπήρχε απειλή. Επειδή ήξερα καλά τι συνέβαινε, έκανα αμέσως ξεκάθαρο ότι είμαστε τουρίστες και όχι Παλαιστίνιοι, οπότε τη γλιτώσαμε. Πολλές φορές, το ένα πρόβλημα φέρνει το άλλο κι έτσι μας φαίνεται ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα βουνό προβλημάτων. Προσπαθώ απλά να απομονώνω κάθε πρόβλημα και ένα προς ένα, να τα λύνω ξεχωριστά με υπομονή.
**Κάτι που να σου συνέβη στα ταξίδια σου και να μην μπορείς να το πιστέψεις ακόμα;
**Ειδικά το πρώτο μου ταξίδι, στην Ασία, ήταν κάτι του οποίου την εξέλιξη ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ, Ήμουν 23 χρονών όταν για πρώτη φορά έβγαινα από την Ελλάδα με τη μοτοσικλέτα μου, την οποία ακόμα προσπαθούσα να μάθω να κουμαντάρω στα δύσβατα εδάφη, που λατρεύω να εξερευνώ. Ο σκοπός μου ήταν να περάσω από τέσσριρς χώρες σε δέκα μήνες. Λόγω, όμως, μιας μηχανικής βλάβης στην αρχή του ταξιδιού, τα χρήματα που μου είχαν μείνει, δεν έφταναν ούτε καν γι’ αυτό που σχεδίαζα.
Στην πορεία προέκυψε η συνεργασία μου με το περιοδικό ΜΟΤΟ, στο οποίο αρθρογραφούσα σχετικά με τα ταξίδια μου κι έτσι είχα ένα μικρό εισόδημα, που δεν θα μου έφτανε, βέβαια, για να ζήσω στην Ελλάδα, αλλά ήταν αρκετό για να ταξιδεύω στην Ασία. Έτσι, αντί να γυρίσω σε δέκα μήνες, γύρισα μετά από 27 μήνες κι αντί να επισκεφτώ τέσσερις χώρες, επισκέφτηκα 14. Πολλές φορές, ακόμη και σ’ εμένα τον ίδιο, φαντάζει σαν σενάριο ταινίας του Hollywood.
**Πόσα λεφτά έχεις υπολογίσει ότι έχεις σπαταλήσει συνολικά;
**Στην Ασία κάλυπτα όλα μου τα έξοδα με 354 ευρώ τον μήνα κατά μέσο όρο. Αυτό περιλάμβανε τα πάντα, από διατροφή μέχρι βενζίνη και ανταλλακτικά για τη μοτοσικλέτα μου. Βέβαια, δεν ήταν εύκολο αυτό, παρόλο που αυτές οι χώρες είναι φθηνές. Τις λίγες φορές που πλήρωνα για διαμονή, αναζητούσα το φθηνότερο κατάλυμα, που συνήθως κόστιζε από 0,50 έως 3 ευρώ τη βραδιά. Κατά τα άλλα, κατασκήνωνα ελεύθερα ή με φιλοξενούσαν.
Για τη διατροφή μου έκανα κάτι ανάλογο. Δεν έτρωγα ποτέ στα πολυτελή, τουριστικά εστιατόρια. Όταν δεν μαγείρευα, πήγαινα στα απλοϊκά εστιατόρια ή τους πλανόδιους όπου έτρωγαν και οι ντόπιοι, ακόμη και στην Ινδία. Πλήρωνα από 0,30 έως 1,50 ευρώ για ένα πλήρες γεύμα. Στην Αφρική, η οποία είναι πολύ πιο ακριβή, κατάφερα και πάλι να κρατήσω τα έξοδά μου χαμηλά, ξοδεύοντας μόλις 408 ευρώ τον μήνα.
**Στο δεύτερο ταξίδι σου, πάντως, δεν ήσουν μόνος. Πώς επέδρασε στη σχέση σου αυτή η διαδικασία;
**Από τα τρία χρόνια που ταξίδευα στην Αφρική, τους δέκα πρώτους μήνες τους μοιράστηκα με τη Χριστίνα Πεφάνη, που εξερεύνησε μαζί μου το πιο δύσκολο κομμάτι της ηπείρου -κι ένα από τα δυσκολότερα του κόσμου -οδηγώντας τη δική της μοτοσικλέτα. Απ’ ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει άλλη Ελληνίδα που να έχει φέρει εις πέρας ένα τόσο μεγάλο και απαιτητικό ταξίδι με μοτοσικλέτα. Φυσικά το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο για τη Χριστίνα, αφού δύο χρόνια πριν ξεκινήσουμε, δεν είχε οδηγήσει ποτέ μοτοσικλέτα.
Σίγουρα περάσαμε υπέροχα και η Χριστίνα έκανε το ταξίδι μου πιο ευχάριστο, με τη συντροφιά της. Μπορώ να πω ότι συμπληρώναμε ο ένας τον άλλον. Από τη μια εγώ βοηθούσα τη Χριστίνα οδηγικά, κυρίως στα δύσβατα εδάφη, μηχανολογικά και οργανωτικά. Από την άλλη, η Χριστίνα αναλάμβανε τα γραφειοκρατικά θέματα και τη συνδιαλλαγή με τους αστυνομικούς και τους στρατιωτικούς, που ειδικά σ’ αυτές τις χώρες αποτελούν τους πιο αδίστακτους εγκληματίες.
**Γιατί πήρες τον δρόμο για τα ανατολικά και όχι προς τη Δύση;
**Επειδή από μικρό παιδί αναζητούσα την περιπέτεια στη φύση. Έτσι η προβλεψιμότητα και οι υπερβολικοί κανονισμοί που πρέπει όλοι να ακολουθούμε στη Δύση δεν με συναρπάζουν. Πάντα ζητούσα περισσότερη ελευθερία και επαφή με τη φύση μακριά από πόλεις και ανθρώπινα δημιουργήματα. Στη Δύση η επαφή με τη φύση θυμίζει περισσότερο επίσκεψη σε μουσείο. Έχουμε βάλει σε γυάλα αυτά τα λίγα φυσικά κομμάτια που αφήσαμε όρθια, μήπως και σωθεί τίποτα από αυτά και το μόνο που επιτρέπεται είναι να πάμε να τα δούμε, αλλά χωρίς να αγγίζουμε. Εμένα αυτό που με γεμίζει είναι να ζω στη φύση κι όχι απλά να την παρατηρώ. Θέλω να κοιμάμαι στη φύση, να ξυπνώ στη φύση, να μαγειρεύω στη φύση, να την εξερευνώ και να περνώ όσο περισσότερο χρόνο γίνεται εκεί.
**Έσπασαν τα ταξίδια σου διάφορα στερεότυπα που ενδεχομένως όλοι μας να έχουμε εσωτερικεύσει;
**Βέβαια, έσπασαν στο μυαλό μου αρκετά στερεότυπα μέσα από τα ταξίδια μου αυτά και μάλιστα, οι ομιλίες που δίνω ανά την Ελλάδα και τον κόσμο, εστιάζουν στην κατάρριψη των στερεοτύπων αυτών.
**Θα ήθελες να μου φέρεις ένα παράδειγμα;
**Πρώτα απ’ όλα, κατάλαβα ότι ο κόσμος μας είναι πολύ καλύτερος και λιγότερο επικίνδυνος απ’ ό,τι μας παρουσιάζουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εξαπατώντας. Οι άνθρωποι σε χώρες όπως το Πακιστάν ή το Σουδάν είναι τόσο φιλικοί, όσο δεν φανταζόμαστε.
**Γίνεται από ένα σημείο και μετά το ταξίδι λίγο ρουτίνα; Όταν ταξιδεύεις για χρόνια, χάνεται κάποτε ο αρχικός ενθουσιασμός; Υπάρχουν μέρες που βαριέσαι, που δεν νιώθεις καλά ή που απλά θα ήθελες να είσαι στον καναπέ σου;
**Φυσικά, δεν είναι το ίδιο για κάθε άνθρωπο. Για εμένα το ταξίδι δεν γίνεται ποτέ ρουτίνα. Αυτός είναι, άλλωστε, ένας βασικός λόγος που τα ταξίδια με κάνουν ευτυχισμένο, που όπως λέει και ο τίτλος του τελευταίου μου βιβλίου, νιώθω πως «Ταξιδεύω Άρα Υπάρχω». Σε ένα τέτοιο ταξίδι, κάθε μέρα είναι διαφορετική. Οι εικόνες αλλάζουν, οι συνθήκες αλλάζουν και το κυριότερο, οι άνθρωποι που γνωρίζουμε κάθε μέρα αλλάζουν και αυτό είναι που έχει ενδιαφέρον.
Σίγουρα, μετά από τα αμέτρητα πανέμορφα τοπία που έχω δει, πλέον δεν ενθουσιάζομαι τόσο εύκολα. Πάντα, όμως, απολαμβάνω τη ζωή στον δρόμο και ποτέ δεν τη βαριέμαι. Έχω βρεθεί και σε καταστάσεις πολύ δύσκολες, μέσα σε κρύα και σε χιόνια, όπου παλεύω να προχωρήσω με τη μοτοσικλέτα μου, η οποία έχει μηχανικό πρόβλημα και με πιάνει το βράδυ και πρέπει να στήσω το αντίσκηνό μου μέσα στη λασπουριά και όσο εξουθενωμένος και να ‘μαι ή ακόμα και άρρωστος, πρέπει να συγκεντρώσω τις δυνάμεις μου και να μαγειρέψω, για να φάω κάτι.
Φυσικά, σε τέτοιες καταστάσεις θα ήθελα να είμαι στο σπίτι μου και να έχω έναν άνθρωπο να με φροντίσει. Ξέρω, όμως, ότι σύντομα θα βαριόμουν και δεν θα ήθελα να μείνω εκεί. Οπότε καταλαβαίνω ότι αυτές οι δύσκολες καταστάσεις είναι το αντίτιμο που πρέπει να πληρώνω για την απίθανη ζωή που κάνω. Έτσι πάντα ψάχνω να βρω τη λύση για να συνεχίσω και ποτέ δε σκέφτομαι να γυρίσω επειδή βρήκα τα σκούρα. Άλλωστε, αν κουραστώ, κάνω απλά ένα διάλλειμα μερικών ημερών και ξεκουράζομαι.
**To επόμενο ταξίδι που έχεις στον προγραμματισμό σου;
**Η επόμενη αποστολή μας ονομάζεται “mad about Americas” κι ελπίζουμε να ξεκινήσει στις αρχές του 2023. Ο στόχος μας είναι να εξερευνήσουμε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο, από την Παταγονία μέχρι την Αλάσκα. Αυτήν τη φορά, το ταξίδι θα είναι αρκετά διαφορετικό, αφού ναι μεν εγώ θα ταξιδεύω με μια ίδια μοτοσικλέτα Honda XR 250 του 1995, όπως σε κάθε μου ταξίδι, αλλά η Αγγελική Δούκα θα ταξιδεύει μαζί μου μ’ ένα βανάκι 4×4 (Toyota Hiace του 1989), που με τα χεράκια μας μετατρέψαμε σε αυτοκινούμενο. Όταν εγώ ακολουθώ κάποια ιδιαίτερα δύσβατη διαδρομή, θα χωριζόμαστε για λίγο, ίσως και για μερικές μέρες, και θα συναντιόμαστε παραπέρα.
Το αυτοκινούμενο, δηλαδή, θα είναι η βάση μας και συνήθως σε αυτό θα κοιμόμαστε. Έτσι θα έχουμε τη δυνατότητα να κουβαλάμε τον εξοπλισμό που χρειαζόμαστε για να υλοποιήσουμε μια πρωτότυπη ιδέα, που την ονομάσαμε “Action Traveling”. Η αποστολή μας αυτή θα είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης στη γη, το νερό και τον αέρα. Θα ταξιδεύουμε με τα δικά μας οχήματα και θα αναζητούμε σε κάθε χώρα διαδρομές για: μοτοσικλέτα enduro (ανώμαλου δρόμου), καγιάκ σε ποτάμια και λίμνες, ιστιοπλοΐα (που είναι και το επάγγελμά μου), αλεξίπτωτο πλαγιάς (παραπέντε), ιππασία και πεζοπορίες σε τόπους άβατους για κάθε μέσο μεταφοράς.
**Nιώθεις ότι έχεις κερδίσει κάτι από όλο αυτό;
**Σαφώς. Πρώτα απ’ όλα, έχω κερδίσει μια ευτυχισμένη ζωή. Έχω ζήσει πολύ περισσότερα απ’ όσα κι εγώ ο ίδιος μπορούσα να φανταστώ. Νιώθω, λοιπόν, τόσο ολοκληρωμένος, που ακόμα κι αν κάτι μου τύχει σήμερα και είναι η τελευταία μου μέρα, θα φύγω ευτυχισμένος και πλήρης από αυτόν τον κόσμο. Επίσης, κάτι άλλο σημαντικό που έχω κερδίσει είναι πως απέκτησα μια πιο σφαιρική εικόνα για τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Έχω γνωρίσει πολλούς και πολύ διαφορετικούς πολιτισμούς κι αυτό με κάνει να κατανοώ πιο εύκολα ανθρώπους από την άλλη άκρη του κόσμου, που λειτουργούν αρκετά διαφορετικά από εμάς. Σίγουρα το μόνο εύκολο είναι να τους κατακρίνουμε, αφού δεν έχουμε βρεθεί στη θέση τους κι έχουμε μεγαλώσει σε διαφορετικές συνθήκες. Θεωρώ, όμως, ότι η κατανόηση ανάμεσά μας είναι το σημαντικότερο βήμα για έναν καλύτερο κόσμο.
**Και μία ερώτηση που μάλλον δεν έχει κανένα νόημα: Αυτός ο κόσμος που ζούμε είναι πάρα πολύ όμορφος ή πάρα πολύ άσχημος;
**Ε, νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο απ’ όλα τα παραπάνω πως πιστεύω ότι ο κόσμος μας είναι όμορφος! Φυσικά, μέσα στο καλό υπάρχει και το κακό, όπως στο γιν και το γιανγκ, που πίστευαν οι αρχαίοι Κινέζοι. Επιλογή του καθενός μας είναι να εστιάζει στο καλό ή στο κακό και ο αγώνας μας πρέπει να επικεντρώνεται στην υπερίσχυση του καλού.
Ακολουθήστε τον Νίκο Σταματίνη στο Instagram.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Ο Λεξ Έκανε τη Νύχτα Μέρα στη Θεσσαλονίκη
«Ήθελε να Απαλλαγεί από Ανθρώπους του Στρατού» – Μιλήσαμε με τον Πατέρα του Φαντάρου που Αυτοκτόνησε