Η Melissa Vitale, μια 25χρονη υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων από το Μπρούκλιν, έκανε υψηλής έντασης διαλειμματική άσκηση στο γυμναστήριο, όταν ξαφνικά ο χώρος ξεκίνησε να της φαίνεται περίεργος. «Ήμουν στα όρια της κατάρρευσης, αλλά ήθελα να βάλω τα δυνατά μου, για να τελειώσω το σετ», θυμάται. «Ξαφνικά, οι τοίχοι ξεκίνησαν να λιώνουν και το πάτωμα να γλιστράει». Η Vitale ζούσε ξανά ένα παλιό τριπ και δεν ήταν η πρώτη φορά που της συνέβαινε κάτι τέτοιο. «Ήξερα ακριβώς τι συνέβαινε, οπότε ξάπλωσα με αργές κινήσεις στο πάτωμα και περίμενα μέχρι να περάσει», λέει.
Η Phillia Downs, μια 40χρονη σαμάνος στο Λος Άντζελες, περίπου μία φορά τον χρόνο ζει ξανά το πρώτο και μοναδικό τριπ που είχε, πριν από 18 χρόνια. «Μπορώ να δω τοίχους και ταπετσαρίες να κινούνται ή βλέπω νερό να στάζει από έναν τοίχο, όπως είχε συμβεί τότε ή αφίσες που κινούνται», λέει. Μια μελέτη του 2011 πάνω σε 2.679 τακτικούς χρήστες παραισθησιογόνων, η οποία δημοσιεύτηκε στο Drug and Alcohol Dependence, έδειξε ότι το 60,6% εξ αυτών είχε εκδηλώσει ψευδαισθήσεις που θύμιζαν τα τριπ τους, ενώ ήταν νηφάλιοι. Το LSD φημίζεται ότι προκαλεί αναδρομές, αν και αυτές μπορεί να συμβούν και με τα «μαγικά», παραισθησιογόνα μανιτάρια, το DMT και ενίοτε με το MDMA, λέει ο James Giordano, καθηγητής νευρολογίας και βιοχημείας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Τζορτζτάουν. Οι συνήθεις οπτικές παραμορφώσεις που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των αναδρομών περιλαμβάνουν την αντίληψη αντικειμένων ως μεγαλύτερων ή μικρότερων από ό,τι είναι, την εντύπωση ότι διάφορα αντικείμενα αφήνουν πίσω τους γραμμές και την παρατήρηση μορφών με την περιφερειακή όραση.
Videos by VICE
Παρόλο που αυτά τα φλας μπακ είναι ένα κοινό θέμα στις συζητήσεις για τους κινδύνους των ναρκωτικών, η Vitale και η Downs δεν αναστατώθηκαν από τις αναδρομές τους. «Το πρώτο μου τριπ ήταν από τις πιο εκπληκτικές και διαφωτιστικές εμπειρίες της ζωής μου», λέει η Downs . «Οπότε, απολαμβάνω τα φλας μπακ. Με διασκέδαζε και με συνάρπαζε που έβλεπα φωτογραφίες ή τοίχους να κινούνται».
Η Vitale, ωστόσο, έτυχε κάποτε να βιώσει ένα ιδιαίτερα αγχωτικό φλας μπακ, την ώρα που οδηγούσε. «Οι λευκές γραμμές στον δρόμο μεταμορφώνονταν σε κουνελάκια και επειδή οδηγούσα αργά τη νύχτα σε μια δασώδη έκταση όπου έπρεπε να έχω τον νου μου μήπως και πεταχτεί κάποιο ζώο, τρομοκρατήθηκα», μου λέει. Τα φλας μπακ «μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία, άγχος και κρίσεις πανικού, ειδικά αν ένα άτομο πάσχει από κάποια υποκείμενη διαταραχή ψυχικής υγείας», λέει ο Sal Raichbach, ψυχίατρος που ειδικεύεται στον εθισμό στο Κέντρο Θεραπείας Ambrosia. «Οι παραισθήσεις μπορεί να σε αποσπάσουν ή να σε κάνουν να αισθανθείς άβολα, ανάλογα με το περιβάλλον που βρίσκεσαι. Επίσης, μπορεί να εκδηλωθούν σε μια κατάσταση εν δυνάμει επικίνδυνη, όπως κατά την οδήγηση». Δυσάρεστες αναδρομές όπως αυτές τείνουν να περνούν αρκετά γρήγορα, λέει ο Giordano. «Παρόλο που είναι διαλείπουσες, οι οξείες αναδρομές ενδέχεται αρχικά να αιφνιδιάσουν κάποιον, ειδικά μόλις πρωτοεμφανιστούν, ωστόσο τείνουν να είναι πολύ σύντομες και μικρής έντασης». Ωστόσο, τα ψυχεδελικά φλας μπακ μπορεί να είναι και πιο σοβαρά. Στην προαναφερθείσα μελέτη διαπιστώθηκε ότι το 4,2% των χρηστών ψυχεδελικών ουσιών ανέφεραν αγχώδεις ή εξουθενωτικές αναδρομές. Αλλά ο Giordano πιστεύει ότι αυτό το φαινόμενο είναι πολύ πιο σπάνιο. Ο Matthew Johnson, καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφοριστικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, συμφωνεί, εκτιμώντας ότι μόνο «ένας στους πολλούς χιλιάδες χρήστες» βιώνει αναδρομές που παρεμβαίνουν στη ζωή του.
Όταν οι χρόνιες αναδρομές υπονομεύουν τη λειτουργικότητα ενός ατόμου, αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως Διαταραχή Επίμονης Παραισθησιογόνου Αντίληψης (HPPD). «Πολλοί χρήστες αναφέρουν σύντομες οπτικές ανωμαλίες που εμφανίζονται μετά από έντονες παραισθήσεις, αλλά μόνο για μια μικρή μειοψηφία χρηστών τα φαινόμενα αυτά είναι αρκετά ενοχλητικά ή τους παραλύουν, ώστε να θεωρηθούν κλινικά σημαντικά ή να δικαιολογήσουν τη διάγνωση του HPPD», εξηγεί ο Johnson. «Πολλοί χρήστες θεωρούν τέτοια υποκλινικά φαινόμενα ως καλοήθη και ευχάριστα». Δεν είναι γνωστό τι ακριβώς προκαλεί τις αναδρομές ή γιατί μπορεί να συμβούν τόσο καιρό μετά το αρχικό τριπ, αλλά ο Raichbach λέει ότι θα μπορούσαν να προέρχονται από διαταραχές σε νευρώνες που φιλτράρουν τις αισθητηριακές αντιλήψεις. Συγκεκριμένα, οι αναδρομές που προκαλούνται από το LSD θα μπορούσαν να οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο η ουσία δεσμεύεται από τη σεροτονίνη, λέει ο Giordano. Ο υποδοχέας της σεροτονίνης διατηρεί το μόριο του LSD με το να διπλώνεται πάνω του και μερικές φορές αυτό το ζεύγος μορίων κρύβεται βαθιά μέσα στα νευρικά κύτταρα. Εάν επανέλθουν στην επιφάνεια, δίνεται άλλη μια ευκαιρία στο LSD να επηρεάσει τον εγκέφαλο, προκαλώντας τις ίδιες αλλαγές στην αντίληψη που έγιναν και κατά τη διάρκεια του αρχικού τριπ. Είναι πιθανό οι αλλαγές στη ροή του αίματος (όπως αυτές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της άσκησης) και ο μεταβολισμός του εγκεφάλου να επαναφέρουν στην επιφάνεια τους σύνθετους υποδοχείς της σεροτονίνης και του LSD, προσθέτει ο Giordano, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγήσει την εμπειρία της Vitale στο γυμναστήριο. Οι αναδρομές μπορεί επίσης να προκληθούν από «στρες, άγχος, κακό ύπνο ή σκέψεις για την ίδια την εμπειρία», λέει ο Santosh Kesari, νευρολόγος και πρόεδρος του Τμήματος Μεταφραστικών Νευροεπιστημών και Νευροθεραπείας στο Κέντρο Υγείας του Providence Saint John. Τα άτομα που κάνουν χρήση αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ορισμένα αντικαταθλιπτικά) και άτομα με διαταραχές του ψυχωτικού φάσματος μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε αναδρομές. Επιπλέον, οι τακτικοί χρήστες έχουν περισσότερες πιθανότητες να βιώνουν αναδρομές, από ό,τι οι περιστασιακοί χρήστες ή τα άτομα που έχουν κάνει χρήση για μία μόνο φορά, λέει ο Raichbach.
VICE Video: Αθήνα σε Έκσταση
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Η Tricia Eastman, ιδρύτρια του Psychedelic Journeys, μιας κοινότητας που οργανώνει ψυχεδελικές τελετές, έχει συνεργαστεί με ανθρώπους που έχουν βιώσει τόσο ευχάριστες, όσο και δυσάρεστες αναδρομές από το 5-MEO-DMT, ένα παραισθησιογόνο που παράγεται από δηλητήριο βατράχου. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν αναφέρει φλας μπακ που προκλήθηκαν από διάφορα πράγματα, όπως τη χρήση κάνναβης, τον βελονισμό και τον διαλογισμό. Εκείνοι που έχουν αρνητικά φλας μπακ έχουν την τάση να έχουν ιστορικό κάποιου τραύματος, το οποίο βιώνουν ξανά μέσω της χρήσης της ουσίας, λέει.
Το HPPD δεν έχει αναφερθεί ποτέ από συμμετέχοντες σε κλινικές μελέτες που αφορούσαν ψυχεδελικές ουσίες, γι’ αυτό και ο Johnson πιστεύει ότι προέρχεται από συγκεκριμένες συνθήκες κατά τη χρήση παράνομων ουσιών, όπως την πρόσμειξη των ουσιών, την ταυτόχρονη χρήση με άλλα ναρκωτικά και τις υψηλές δόσεις.
Συνταγογραφούμενα φάρμακα, μερικές φορές χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του HPDD. Ωστόσο, οι περισσότερες αναδρομές δεν απαιτούν συνήθως τέτοια θεραπεία. Αν έχεις ένα ανησυχητικό φλας μπακ, ο Giordano συνιστά να σου υπενθυμίσω ότι σύντομα θα περάσει. «Η εστίαση στην αναπνοή και άλλες τεχνικές χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της συγκέντρωσης και στη μείωση των συναισθημάτων άγχους κατά τη διάρκεια της αναδρομής», λέει. Πολλοί από τους πελάτες της Eastman ανακουφίστηκαν από τις δυσάρεστες αναδρομές δουλεύοντας με ψυχοθεραπευτές που ειδικεύονται στη σωματική ψυχοθεραπεία και την ψυχεδελική ενσωμάτωση. Τους συμβουλεύει, επίσης, να αντιμετωπίζουν τις αναδρομές ως μια ευκαιρία για περαιτέρω προσωπική εξέλιξη: «Επιτρέψτε στην επανενεργοποιήση να συμβεί με μια κατάσταση ανοιχτής, συμπάσχουσας συνείδησης», γράφουν τα φυλλάδιά της. «Το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα θα επεξεργαστούν φυσικά την εμπειρία με ευεργετικό τρόπο, αν απλά συμφιλιωθείτε με αυτό που συμβαίνει».
To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ο Ιάσονας Περιγράφει πώς Είναι να Ζεις σε Mία Από τις πιο Επικίνδυνες Περιοχές του Πλανήτη
Ο Πάνος Φραγκιαδάκης Μετά το «Ταξικό» Τραγουδάει «Τζετέ κι Ερωτικά»
After Dark: Οι Ήρωες της Νυχτερινής Αθήνας