Όλο και περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν χορτοφαγικές διατροφές, όμως ταυτόχρονα φαίνεται να αυξάνεται και η απέχθεια του κόσμου απέναντι στους vegan και τους χορτοφάγους. Αυτό μπορεί να παίρνει διάφορες μορφές – από τη γελοιοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης («Σε κανέναν δεν αρέσουν οι χορτοφάγοι»), μέχρι τα αυτοκόλλητα σε προφυλακτήρες αυτοκινήτων («Το “χορτοφάγος” είναι μια παλιά ινδιάνικη λέξη που σημαίνει “κακός κυνηγός”»). Πρόσφατα, ο συντάκτης του βρετανικού περιοδικού Waitrose, William Sitwell, παραιτήθηκε, όταν ζήτησε ένα άρθρο για τους vegan που θα «καταδείκνυε την υποκρισία τους».
Υπάρχει ένας όρος που επινοήθηκε για αυτές τις αντιδράσεις: «vegaphobia» (φοβία απέναντι στους vegan). Υπάρχουν ακόμη και βιβλία αυτοβοήθειας, όπως το Living Αmong Meat Eaters: The Vegetarian’s Survival Handbook (Ζώντας Ανάμεσα σε Κρεατοφάγους: Ένα Εγχειρίδιο Επιβίωσης για Χορτοφάγους), το οποίο παρέχει συμβουλές σε όσους δέχονται βολές για τις διατροφικές επιλογές τους. Γιατί, λοιπόν, εκνευρίζονται τόσο κάποιοι άνθρωποι με τους vegan;
Videos by VICE
Ένας λόγος που οι χορτοφάγοι και οι vegan έχουν μπει στο στόχαστρο αυτής της επίθεσης ενδέχεται να είναι η ηθικολογική συμπεριφορά τους, με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να μας ενοχλήσουν όσοι είναι μη μου άπτου. Σε μια έρευνα, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες είχαν ήδη αρνητικά συναισθήματα απέναντι στους χορτοφάγους. Η αντιπάθεια αυτή φάνηκε να εντείνεται, όταν ένιωθαν ότι οι χορτοφάγοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους ηθικά ανώτερους από τους παμφάγους ανθρώπους.
H έκθεση στην κακοποίηση των ζώων μπορεί να είναι τόσο σοκαριστική, που να κάνει το κοινό να κλείσει τα αυτιά του και να μπλοκάρει τις πληροφορίες.
Τα ευρήματα αυτά αντανακλώνται και στα αποτελέσματα των συνεντεύξεών μου, τα οποία έδειξαν ότι οι χορτοφάγοι θεωρούνται, κατά κάποιον τρόπο, «σνομπ» και «ελιτιστές». Η αίσθηση ότι κατακρίνονται ηθικά, μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσαρέσκεια σε κάποιους ανθρώπους. Για παράδειγμα, μια διαφήμιση της PETA προειδοποιούσε, «Μη δίνεις κρέας στα παιδιά, είναι παιδική κακοποίηση». Παρόλο που αυτές οι διαφημίσεις μπορεί να τραβάνε την προσοχή, η προσπάθειά τους να προκαλέσουν ενοχές με τέτοιου είδους μηνύματα μπορεί να φέρνει αντίθετα αποτελέσματα.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει τη στάση των κατοίκων του Ααργκάου, μιας πόλης στην Ελβετία που το 2017 ζήτησαν να μη δοθεί ιθαγένεια σε μια ξένη vegan κάτοικο. Θεωρήθηκε «ενοχλητική» και κατηγορήθηκε ότι κατέκρινε τα τοπικά ελβετικά έθιμα, τα οποία περιλαμβάνουν το κυνήγι, τους αγώνες μικρών γουρουνιών και το κρέμασμα κουδουνιών σε αγελάδες.
Μια άλλη πηγή δυσαρέσκειας μπορεί να είναι οι λεγόμενοι «μαχητικοί vegan» που τείνουν να χρησιμοποιούν τακτικές επιβολής και εκφοβισμού, όπως οι vegan ακτιβιστές που έριξαν ψεύτικο αίμα στις βιτρίνες γαλλικών κρεοπωλείων. Ένα άλλο πρόσφατο παράδειγμα είναι τα αρνητικά σχόλια που έγιναν από ορισμένους υποστηρικτές της χορτοφαγικής διατροφής μετά τον θάνατο του διάσημου σεφ Anthony Bourdain. Στη συνέχεια επικρίθηκαν από τον vegan ακτιβιστή Gary Francione για την ανηθικότητα και τη μισαλλοδοξία τους.
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι αποφασίζουν να ακολουθήσουν μια χορτοφαγική διατροφή είναι οι φόβοι για την κακοποίηση και τον βασανισμό των ζώων. Πολλές οργανώσεις ακτιβιστών, σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος, επισημαίνουν την κακομεταχείριση και τη σφαγή των ζώων, δείχνοντας σκληρές και συχνά σοκαριστικές εικόνες που μπορούν να προκαλέσουν έντονα συναισθήματα.
Eνώ πολλά μηνύματα των vegan εκστρατειών υιοθετούν μια προσέγγιση «όλα ή τίποτα» […] κάτι τέτοιο ίσως να μην είναι ρεαλιστικά δυνατό για όλους.
Αυτή η τακτική, αν και αποτελεσματική ως προς την προσέλκυση της προσοχής, μπορεί επίσης να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Καταρχάς, η έκθεση στην κακοποίηση των ζώων μπορεί να είναι τόσο σοκαριστική, που να κάνει το κοινό να κλείσει τα αυτιά του και να μπλοκάρει τις πληροφορίες. Μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αποφύγουν να αναλάβουν περαιτέρω δράση.
Όταν γίνονται μάρτυρες στην κακομεταχείριση ενός ζώου που υποφέρει, πολλοί άνθρωποι αναστατώνονται και επιθυμούν να βάλουν τέλος στον βασανισμό. Πολύ καλά όλα αυτά, αλλά αυτές οι επικοινωνιακές πρακτικές κινδυνεύουν να προκαταβάλλουν αρνητικά τον κόσμο απέναντι στον αποστολέα του μηνύματος. Η επανειλημμένη έκθεση σε μηνύματα σχετικά με την κακοποίηση των ζώων μπορεί, μακροπρόθεσμα, να κάνει τον κόσμο να συνηθίσει σε τέτοια μηνύματα και τελικά να τον κάνει να αγνοήσει το ζήτημα λόγω συναισθηματικού μουδιάσματος ή απάθειας. Η ξαφνική συνειδητοποίηση της κακοποίησης των ζώων μπορεί, επίσης, να προκαλέσει πόνο και μοναξιά, ενώ άλλοι μπορεί να αισθάνονται ανίσχυροι, ειδικά εάν τους αρνηθούν τα ψυχολογικά οφέλη που απορρέουν από τη βοήθεια άλλων.
VICE Video: Τρώγοντας Μόνο Ό,τι Φυτρώνει
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν μηνύματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι vegan και οι χορτοφάγοι, στα οποία ίσως να αντιδράσει καλύτερα ο κόσμος. Σε αυτά περιλαμβάνονται διάφορες σταδιακές αλλαγές, όπως η προώθηση της αποχής από το κρέας τις Δευτέρες και η γενικότερη μείωση της κατανάλωσης κρέατος. Με αυτές τις αλλαγές, η κοινωνία μπορεί να αποκτήσει ένα όραμα και να της δοθούν κίνητρα για να το εκπληρώσει.
Ο Brian Kateman, συνιδρυτής και πρόεδρος του Ιδρύματος Reducetarian, επιχειρεί να περάσει ένα παρόμοιο μήνυμα σε πολλές vegan εκστρατείες σήμερα, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι οι κρεατοφαγικές διατροφές κάνουν κακό στην υγεία, το περιβάλλον και τα ζώα που τρώμε. Όμως, ενώ πολλά μηνύματα των vegan εκστρατειών υιοθετούν μια προσέγγιση «όλα ή τίποτα», θεωρώντας ότι η μοναδική λύση είναι να εξαλειφθεί πλήρως το κρέας, κάτι τέτοιο ίσως να μην είναι ρεαλιστικά δυνατό για όλους. Επομένως, η προσπάθεια μείωσης της κατανάλωσης κρέατος ίσως να είναι ένας πιο εφικτός στόχος και μια μέση λύση.
Παρά την αυξανόμενη δημοτικότητα του κινήματος υπέρ των χορτοφαγικών διατροφών, φαίνεται ότι ο σεβασμός και η συμπόνοια για τα ζώα που βρίσκεται στην καρδιά αυτού του κινήματος, θα μπορούσε ενδεχομένως να επεκταθεί και σε όσους κάνουν διαφορετικές επιλογές και συνεπώς να ανοίξει έτσι ο δρόμος για γενικότερα μεγαλύτερη αποδοχή.
To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Vegan Έχουν Τραύματα και Χρειάζονται Βοήθεια, Λέει μια Vegan Ψυχολόγος
Αυτή η Συνέντευξη Έπρεπε να Γίνει σε Μπουρδέλο, Κυριλέ Ξενοδοχείο ή την Disneyland
Σκύλοι-Θεραπευτές Δίνουν Αγάπη σε Ηλικιωμένους στην Αθήνα
