«Η θάλασσα είναι το παν. Καλύπτει τα 7/10 της γήινης σφαίρας. Η ανάσα της είναι αγνή και υγιεινή. Είναι μια απέραντη έρημος όπου ο άνθρωπος δεν αισθάνεται ποτέ μόνος, γιατί η ζωή στροβιλίζεται από όλες τις πλευρές», έλεγε ο Ιούλιος Βερν περιγράφοντας το αγαπημένο του μέρος, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, αρκετά αργότερα, όταν οι θάλασσες είχαν αρχίσει να μην έχουν αγνές και υγιεινές ανάσες πια, προσπαθούσε να εξηγήσει στην ανθρωπότητα πως οποιαδήποτε μέθοδος διαπαιδαγώγησης είναι καταδικασμένη να αποτύχει αν δεν μάθουμε στα παιδιά να αγαπούν τα δέντρα, τα ζώα και τη θάλασσα.
Μάλλον κάπου ανάμεσα σε αυτές τις δυο ρήσεις, γεννήθηκε η All For Blue, το όραμα της Κατερίνας Τοπούζογλου, μιας γυναίκας που απηύδησε βλέποντας το μέγεθος του καταστροφικού αποτυπώματος που αφήνει η ανθρωπότητα στις θάλασσες και τους «κατοίκους» της. Η ίδια είναι εκπαιδεύτρια αυτόνομης και ελεύθερης κατάδυσης & shark Aware instructor της Padi, ο οργανισμός ασχολείται με τον καθαρισμό των βυθών και των ακτών, ενώ τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που οργανώνει η ίδια σε μαθητές, προσπαθούν να σπείρουν την οικολογική συνείδηση που δεν έχουμε οι περισσότεροι ενήλικες, σε παιδιά.
Videos by VICE
«Ο οργανισμός ξεκίνησε πριν δέκα χρόνια, αλλά από πέρυσι υπάρχει πλέον και επίσημα στα χαρτιά. Η αλήθεια είναι αυτό που κάνω σήμερα, το κάνω από μικρή που πήγαινα στις παραλίες με τους γονείς μου και μαζεύαμε σκουπίδια. Μεγαλώνοντας όταν πήγαινα για ψάρεμα στη θάλασσα, έβγαζα σακούλες, καλαμάκια και πολύ πλαστικό. Τελικά έβγαζα πιο πολλά σκουπίδια από ψάρια και τότε άρχισα να αναρωτιέμαι τι μπορώ να κάνω, διότι μόνη μου δεν μπορούσα να κάνω καμιά διαφορά. Οπότε σκέφτηκα τι πρέπει να γίνει για να αρχίσει ο κόσμος να ευαισθητοποιείται για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Έτσι ξεκίνησα τον οργανισμό All for Blue. Επειδή αγαπάω υπερβολικά τα ζώα και κυρίως τους παρεξηγημένους καρχαρίες, ήθελα να κάνω κάτι για να ζουν αυτά τα πλάσματα σε ένα καθαρό περιβάλλον όσο γίνεται. Πηγαίνω στο εξωτερικό, βλέπω έξω τα ερευνητικά προγράμματα και τη διαφορά που προκύπτει στα ευρήματα των δειγμάτων που λαμβάνονται από τις θάλασσες επειδή κάνουμε κάθε χρόνο σε ορισμένα μέρη εξετάσεις για το φυτοπλαγκτόν για παράδειγμα. Κάπως έτσι σταμάτησα και το ψαροντούφεκο και σταμάτησα να τρώω και ψάρια», εξηγεί η ίδια στο VICE.
Όπως είχε αναφερθεί και σε παλιότερο ντοκιμαντέρ του VICE κάθε χρόνο παράγουμε παγκοσμίως πάνω από 300 τόνους πλαστικού. Σχεδόν η μισή παραγωγή αφορά σε πλαστικά μιας χρήσης όπως καλαμάκια ή ποτήρια για καφέ, ενώ τα πλαστικά που δεν ανακυκλώνονται συνήθως καταλήγουν στις θάλασσες, κάνοντας τη, τη μεγαλύτερη χωματερή σε όλο τον κόσμο. Με τους τόνους σκουπιδιών που καταλήγουν στους βυθούς, φυσικά δεν μολύνεται απλώς το περιβάλλον, αλλά αναπόφευκτα και εμείς οι ίδιοι, αφού δεν είναι καθόλου απίθανο να βρεθεί στο πιάτο εκείνων που τρώνε ψάρια, κάποιο πλαστικό που να έχουν καταπιεί. Κι όμως παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης δεν υπάρχει κανένας κρατικός οργανισμός στην Ελλάδα που να ασχολείται με τον καθαρισμό των θαλασσών και των ακτών. Όπως τονίζει η Κατερίνα Τοπούζογλου, όχι μόνο τρέχει μόνη της τον οργανισμό All For Blue, βασιζόμενη σε εθελοντές που έχουν την πρόθεση να βοηθήσουν, αλλά δεν λαμβάνει και καμιά χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα να διαθέτει τους πόρους μόνη της.
Αυτό που επίσης έχουν αποτύχει να κάνουν οι αρμόδιοι φορείς είναι μια πλήρης καταγραφή των σκουπιδιών που μαζεύουν εθελοντές από τις θάλασσες και τις ακτές. «Είμαστε ο μοναδικός οργανισμός με τόσο οργανωμένη δράση, αφού ζυγίζουμε τα σκουπίδια και τα περνάμε σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων», σημειώνει η ίδια.
VICE Video: Πλαστικά Ψάρια
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με Δημοτικά Σχολεία, δεν είναι αποτελεσματικά μόνο γιατί οι μαθητές βοηθούν έμπρακτα στο να σωθούν οι ακτές που κολυμπούν. Πέρα από την καταγραφή των τόνων σκουπιδιών, γίνεται και διαχωρισμός από τα ίδια παιδιά για να διδάσκονται πως γίνεται η ανακύκλωση. Στη συνέχεια κάθε Δήμος παίρνει τα σκουπίδια και τα πηγαίνει εκεί που πρέπει, όμως το σημαντικό είναι πως οι επόμενες γενιές αποκτούν αυτό που εμείς αποτύχαμε να μάθουμε: οικολογική συνείδηση.
Στην τελευταία εξόρμηση του οργανισμού All For Blue, που έγινε σε συνεργασία με τον Δήμο Μυκόνου, αφαιρέθηκαν από το βυθό και τις παραλίες 310 κιλά σκουπιδιών, μεταξύ αυτών δίχτυα, πλαστικά μπουκάλια, σακούλες, κουτιά αναψυκτικών, ρόδες αυτοκινήτων αλλά και μια πιστωτική κάρτα. Και δεν ήταν τα μόνα αφύσικα πράγματα που έχουν βρεθεί σε παράκτιες περιοχές, αφού κατά καιρούς έχουν «ψαρέψει» άπειρες λεκάνες τουαλέτας, νιπτήρες, καλοριφέρ, καρότσια σούπερ μάρκετ και ό,τι μπορεί να φανταστεί ανθρώπινος νους. Σε ένα από τα σεμινάρια που διοργάνωσε η All For Blue για μαθητές Δημοτικού, τα παιδιά πρότειναν να πάνε να αφαιρέσουν ένα μηχανάκι που είχαν βρει στο βυθό μιας παραλίας που κολυμπούσαν, το δεύτερο κατά σειρά που βγάζουν από τη θάλασσα, αφού πέρυσι είχε βρεθεί ακόμη ένα. Κάπως έτσι η ιδρύτρια της All For Blue κινητοποιήθηκε, επικοινώνησε με την Διευθύντρια του Σχολείου και της πρότεινε να κάνει μια δράση μαζί με τα παιδιά που είχαν εντοπίσει το μηχανάκι, μια από τις τελευταίες μέρες της σχολικής χρονιάς. Δύο ώρες στην παραλία, 100 παιδιά που έπαιζαν αλλά παράλληλα έδιναν έναν στοργικό χάδι στο οικοσύστημα και δυο εθελοντές δύτες, ήταν αρκετά για να μαζευτούν πάνω από 300 κιλά σκουπιδιών, αποδεικνύοντας πως όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος.
«Με ενδιαφέρουν πολύ οι ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι, όχι μόνο το να καθαρίζω βυθούς. Δεν καθαρίζουμε λιμάνια για παράδειγμα. Τα λιμάνια θα πρέπει να καθαρίζονται από εκείνους που βρωμίζονται, που πετάνε μπαταρίες, δίχτυα και ό,τι μπορεί να φανταστεί ανθρώπινος νους. Έχουμε κάνει και λιμάνια αλλά δεν είναι η προτεραιότητα μας. Με ενδιαφέρει όμως οι λουόμενοι να μπορούν να κάνουν μπάνιο σε καθαρές παραλίες και να βλέπουν τους βυθούς όπως πραγματικά είναι. Με ενδιαφέρει το παιδάκι όμως που θα πάει να κάνει μπάνιο να μην βάλει την πετσέτα του δίπλα σε πενήντα γόπες, να μην βλέπει πλαστικές σακούλες όταν κολυμπάει στη θάλασσα, αλλά τα ψάρια να κολυμπάνε. Γι’ αυτό το ξεκίνησα. Τα παιδιά μετά το σεμινάριο, ο τρόπος που αποκτούν οικολογική συνείδηση σου δίνει ένα απερίγραπτο συναίσθημα. Έχω βρει τον σκοπό της ζωής μου με αυτό που κάνω» εξηγεί όταν τη ρωτώ με ποιο κριτήριο επιλέγει τα σημεία που θα καθαρίσουν.
«Το υδάτινο στοιχείο αποτελεί πηγή ζωής σε αυτόν τον γαλάζιο πλανήτη – κι όμως, απειλείται όλο και περισσότερο από τον Άνθρωπο, που αντιμετωπίζει τις θάλασσες και τους ωκεανούς με ασέβεια και περιφρόνηση. Πιστεύουμε πως οι λύσεις σε αυτό το πρόβλημα είναι δύο: η Δράση και η Εκπαίδευση», λέει η Κατερίνα θυμίζοντας τόσο πολύ την εκπαίδευση που ονειρευόταν ο Καστοριάδης. Τώρα απλώς μένει να το θυμόμαστε κάθε μέρα.
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για την All For Blue και να στηρίξετε τη δράση της εδώ.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ο DJ Loco Dice Στέλνει Love Letter στην Αθήνα
Πόσο Ρεαλιστικό Είναι το «Jurassic World» Σύμφωνα με μια Ειδικό στους Δεινοσαύρους;
Τα Αδέσποτα της Ρωσίας Πληρώνουν με το Αίμα τους το Φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο
