Περπατώντας στα μονοπάτια κοντά στις όχθες του Γαλλικού ποταμού, στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, τα φτερουγίσματα από τους σταχτοτσικνιάδες διαγωνίζονται με τις κραυγές από τις αγριόπαπιες που ζευγαρώνουν. Στην εικόνα ανάμεσα στα αρμυρίκια, τα βρέζια όπως τα λένε οι ντόπιοι, έρχεται η πρώτη απογοήτευση. Ένα διαλυμένο αυτοκίνητο πεταμένο έχει τυλιχτεί από χόρτα. Μέσα στη λίμνη του Επίκουρου, μόλις διακρίνεται ένα παλιό λάστιχο. Το μονοπάτι για το εγκαταλειμμένο παρατηρητήριο των πουλιών είναι μαύρο. Εκεί έκαιγαν καλώδια για να πάρουν τον χαλκό.
«Είναι παλιά αυτά, θα τα τραβήξουμε. Είχαν φτάσει μέχρι εδώ και τα πέταξαν». Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης μας ξεναγεί στις ομορφιές του Γαλλικού. Σταματάει και μας δείχνει τα άλλα «αξιοθέατα». Εγκαταλειμμένα σκουπίδια που μολύνουν μια περιοχή προστατευμένη από τις διεθνείς συνθήκες. Όμορφη περιοχή. Μαζί με την Άννα–Μαρία Κοντομανώλη και τον Πασχάλη Πασχαλίδη περπατάμε στο ανάχωμα, η κορυφή του οποίου είναι δρόμος. Είναι μέλη της ομάδας «Εχεδώρου Φύσις». Μας δείχνουν υπολείμματα σκουπιδιών και μπαζών που πρόσφατα μαζεύτηκαν, είτε από τον δήμο είτε από αυτούς που τα πέταξαν.
Videos by VICE
Οργανισμός προστασίας του περιβάλλοντος, γράφουν στη σελίδα τους στο Facebook. Βασικά, η «Εχεδώρου Φύσις» είναι μία παρέα που τους ένωσε η αγάπη τους για την περιοχή του Γαλλικού και ήθελαν οι βόλτες τους στις όχθες του ποταμού να μη ρυπαίνονται από τα σκουπίδια. Τους γνωρίσαμε από τη γνωστή ιστορία με τα στρώματα του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου. Αυτά που βρέθηκαν ακριβώς δίπλα στο ποτάμι, όταν ασυνείδητοι με φορτηγό τα ξεφόρτωσαν για να τα ξεφορτωθούν. Τα μέλη της «Εχεδώρου Φύσις» ανακάλυψαν ότι προέρχονται από το συγκεκριμένο νοσοκομείο. Αργότερα αποκαλύφτηκε ότι ήταν τα στρώματα από τις ανακαινισμένες κλινικές Covid. Αντί να καταστραφούν με τους προβλεπόμενους τρόπους, πετάχτηκαν στον Γαλλικό. Η υπόθεση έφτασε στην αστυνομία, στον δήμο και στον εισαγγελέα. Τελικά τα στρώματα απομακρύνθηκαν από εκεί, χωρίς ποτέ να βρεθεί ποιος τα πήρε από το νοσοκομείο και τα μετέφερε.
Η υπόθεση των στρωμάτων του Ιπποκράτειου δεν ήταν η μοναδική, στην οποία τα μέλη της ομάδας εντόπισαν τους ιδιοκτήτες των σκουπιδιών. Το τελευταίο διάστημα κάνουν έρευνες, βρίσκουν στοιχεία μέσα στα μπάζα και εντοπίζουν από πού προέρχονται. Ευγενικά τους ζητούν να τα πάρουν πίσω. Αν δεν το κάνουν, προσφεύγουν στις Αρχές με μηνύσεις και προσφυγές. Παράλληλα, ενημερώνουν τον δήμο ότι πρέπει να απομακρυνθούν.
Η εικόνα δίπλα στο κεντρικό ανάχωμα του Γαλλικού είναι διαφορετική απ’ ό,τι πριν 15 ημέρες. Τα περισσότερα σκουπίδια και μπάζα είχαν απομακρυνθεί. Έχει όμως αρκετά ακόμη. Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης θυμάται τα σκουπίδια από μία εταιρία που εμπορευόταν πέλλετ. «Βρήκαμε από τη συσκευασία την εταιρία που τα παρασκευάζει στην Αυστρία, στείλαμε ένα email και μας παρέπεμψαν στους τοπικούς αντιπροσώπους τους. Τους ειδοποιήσαμε και τα πήραν», περιέγραψε. Αναγκάστηκαν να αναλάβουν τον ρόλο του ντέτεκτιβ επειδή αγαπούν την περιοχή τους, όπως λένε. Μας δείχνουν μία στοίβα από μπάζα. «Εδώ βλέπουμε ότι είναι συσκευασία από πλακάκια που έχουν μεταφερθεί από ανακαίνιση», δείχνει ο Πασχάλης Πασχαλίδης. «Βλέπουμε τα barcode, τα δελτία αποστολής και βρίσκουμε από πού ξεκίνησαν». Κάπως έτσι αρχίζει η έρευνα και εντοπίζονται οι ιδιοκτήτες των σκουπιδιών. Από λογαριασμούς ΔΕΗ ή ΟΤΕ, από σακούλες καταστημάτων που προσδιορίζουν την περιοχή, από τα στοιχεία των συσκευασιών, από τις μεταφορικές. «Ορισμένες φορές οι εταιρίες δεν ευθύνονται. Λένε σε έναν υπάλληλο να τα πετάξει και αυτός τα φέρνει εδώ. Έχει συμβεί ο ιδιοκτήτης να βρίσκεται στο Μαρόκο και οι υπάλληλοι να φέρουν τα μπάζα εδώ. Όταν τον ενημερώσαμε έγινε έξαλλος, ειδικά επειδή η εταιρία του ακολουθεί πράσινη πολιτική», μετέφερε ο Γιώργος Κωνσταντινίδης.
Συναντούν δυσκολίες κατά την έρευνα. «Καμιά φορά δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσουν», αναφέρει η Άννα-Μαρία Κοντομανώλη. «Κάποιοι άρχισαν να απειλούν», συμπλήρωσε ο Γιώργος. Ωστόσο, μέχρι τώρα, μόλις μαθαίνουν τον σκοπό τους, οι περισσότεροι ανταποκρίνονται άμεσα. «Ορισμένοι νομίζουν πως εδώ υπάρχει ένα ποτάμι που δεν του δίνει κανείς σημασία. Δεν είναι έτσι», λένε. Εξαιτίας των κινήσεών τους, ορισμένες εταιρίες ή ιδιώτες θα βρεθούν αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη. Παράλληλα, ο δήμος έχει κινητοποιηθεί σε άμεση συνεργασία με την ομάδα και απομακρύνει όσα μπάζα δεν δέχονται να πάρουν πίσω οι ιδιοκτήτες τους. Επίσης ήδη κινείται η διαδικασία επιβολής προστίμων σε βάρος τους. «Το στοίχημα που κερδήθηκε είναι ότι σε πρώτη φάση ενεργοποιήθηκαν οι Αρχές για το ποτάμι», λέει ικανοποιημένος ο Γιώργος Κωνσταντινίδης.
Οι μικροί δρόμοι που οδηγούν στον υγρότοπο της περιοχής του Γαλλικού έχουν φραχτεί με χώματα για να εμποδίζεται η διέλευση αυτοκινήτων. Η ομάδα ζητάει να γίνουν εργασίες και να μειωθεί το μήκος του κεντρικού δρόμου στο ανάχωμα, ώστε να περιοριστεί η ευελιξία των φορτηγών να ξεφορτώνουν – γυρολόγοι οι οποίοι για 10 ευρώ μεταφέρουν μπάζα, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί. «Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι το να δώσεις λίγα χρήματα για να σου πετάξουν τα μπάζα δεν σημαίνει ότι δεν έχεις ευθύνη», επισημαίνει ο Πασχάλης Πασχαλίδης. «Οι παλιατζήδες και οι γυρολόγοι κάνουν το μεγαλύτερο κακό», συμπληρώνει. «Ένας μας είπε ότι δεν φταίει, επειδή τα έδωσε σε σκουπιδιάρη. Δεν ενδιαφέρονται πού θα καταλήξουν».
Η ομάδα είχε εντοπίσει πριν λίγο καιρό κάποιον να θάβει σκόνες–χημικά δίπλα στη Μουριά, που είναι γνωστό σημείο για τους περιπατητές του Γαλλικού. Τον έπιασαν επ’ αυτοφώρω και κινητοποίησαν την επιθεώρηση περιβάλλοντος. Τα χημικά προέρχονταν από μία εταιρία απεντομώσεων. «Ήρθε με το φτυάρι και τα έθαβε». Τέτοιες κινήσεις κινητοποίησαν και άλλους κατοίκους να ευαισθητοποιηθούν με την περιοχή. «Βάλαμε τον κόσμο στο παιχνίδι της προστασίας. Δεν μένουν μόνο στις φωτογραφίες και στα λυπημένα προσωπάκια του Facebook. Είδαν ότι υπάρχει λύση», τονίζει ο Γιώργος.
Στον Γαλλικό τα Σαββατοκύριακα μπορεί να περπατούν μέχρι και 2.000 άτομα. Η ομάδα τοποθέτησε στην είσοδο του βιότοπου του λαγόγυρου, μία εγκατάσταση με σακούλες και γάντια. Οι περιπατητές τις γεμίζουν με σκουπίδια που βρίσκουν. Συμμετέχουν. «Εδώ έχουμε σχεδόν μηδενική απόρριψη μπαζών. Το πρόβλημα όμως δεν λύθηκε. Είμαστε βέβαιοι ότι έχουν πάει κάπου αλλού. Μακάρι να γίνουν κι άλλες ομάδες σαν τις δικές μας. Εμείς δώσαμε το μήνυμα ότι υπάρχει λύση».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
«Αν Είχαμε Μουσικούλα θα Ήταν σαν να Κάναμε Σεξ» – Το #MeToo στα Ελληνικά Ιατρεία
Οι Κλέφτες Αυτοκινήτων στην Αθήνα