Ένα από τα πιο διαχρονικά κλισέ σε αστυνομικές σειρές είναι ότι οι αστυνομικοί που καταλήγουν στη φυλακή περνάνε φρικτά. Πάρε για παράδειγμα το Line of Duty, στην οποία η διεφθαρμένη αστυνομικός Lindsay Denton βρίσκεται στη φυλακή όπου την κοροϊδεύουν για να φάει ανθρώπινα κόπρανα και τη δέρνουν οι συγκρατούμενές της στο γυμναστήριο. Κάποια στιγμή, δύο δεσμοφύλακες κάνουν πως της ετοιμάζουν ένα φλιτζάνι τσάι και ρίχνουν καυτό νερό στα χέρια της.
Αλλά αυτό είναι η σειρά. Η πραγματικότητα δεν μπορεί να είναι τόσο άσχημη, έτσι δεν είναι;
Videos by VICE
«Η φυλακή δεν είναι τόσο βίαιη όσο πιστεύει γενικά ο κόσμος», λέει ο Carl Cattermole, συγγραφέας του Prison: A Survival Guide, ένας πρακτικός οδηγός βασισμένος στη δική του εμπειρία στη φυλακή. «Αλλά μάλλον δεν ισχύει αυτό αν είσαι αστυνομικός», παραδέχεται. «Υπάρχει μια ηθική εγκλήματος σήμερα που, βασικά, συνίσταται στο ότι τα πάντα είναι αποδεκτά εκτός από δολοφονίες παιδόφιλων και σακάτεμα μπάτσων. Αυτός είναι ο βασικός και κάπως βαρετός ηθικός κώδικας των εγκληματιών».
Είναι λογικό λοιπόν να περιμένεις ότι ένας πρώην αστυνομικός δεν θα είναι καλοδεχούμενος σε μια συνηθισμένη πτέρυγα στη φυλακή. Αλλά αυτό στο οποίο κάνουν λάθος οι πιο εντυπωσιακές απεικονίσεις της βίας στη φυλακή είναι ότι είναι απίθανο ένας πρώην αστυνομικός να μπει σε μια κανονική πτέρυγα, έτσι κι αλλιώς. Πιο πιθανό είναι να μπει σε ξεχωριστή πτέρυγα, σύμφωνα με τον Neil “Sam” Samworth, πρώην δεσμοφύλακα και συγγραφέα του Strangeways: A Prisoner Officer’s Story, τα απομνημονεύματά του από την εποχή που δούλευε σε μια από τις πιο διαβόητες φυλακές της Αγγλίας.
«Στην αρχική συνέντευξη ρωτάνε τους κρατούμενους για το παράπτωμά τους και τη δουλειά έκαναν», εξηγεί ο Sam. «Έτσι αμέσως επισημαίνεται ότι κάποιος ήταν αστυνομικός. Κανονικά, θα τους έβαζαν σε καθεστώς προστασίας, που σημαίνει ότι δεν θα πήγαιναν σε κανονική πτέρυγα.
VICE Video: Ψυχική Υγεία σε Lockdown
«Αν ήμουν αστυνομικός», λέει ο Carl, «θα προσπαθούσα να προστατεύομαι και ο καλύτερος τρόπος να το κάνεις είναι να σε βάλουν στους σεξουαλικούς παραβάτες. Συνήθως το ζητάνε».
Το να βρίσκονται ανάμεσα σε σεξουαλικούς παραβάτες δεν θα ήταν η πρώτη επιλογή για πολλούς, αλλά έχει το προνόμιο ότι δεν θα σε σπάσουν στο ξύλο. «Δεν σου επιτίθενται τόσο συχνά», λέει ο Sam.
Αν οι αστυνομικοί δεν ήθελαν να μπουν με τους σεξουαλικούς παραβάτες, υπάρχει κι άλλη επιλογή: η νοσοκομειακή πτέρυγα. «Σε έναν μπάτσο στη Strangeways προσφέρθηκε δουλειά καθαριστή στη νοσοκομειακή πτέρυγα», λέει ο Sam. «Είναι δουλειά νοσοκόμου, είσαι έξω τη μέρα, καθαρίζεις τα ντους και πλένεις σεντόνια, τέτοια πράγματα». Ο εν λόγω αστυνομικός παρέμεινε εκεί και τα τρία χρόνια που εξέτισε, παρόλο που είχε εξαιρετική υγεία. «Είναι αρκετά ασφαλές περιβάλλον», λέει ο Sam. «Δεν υπάρχουν τόσοι κρατούμενοι. Είναι μικρή πτέρυγα και πολλοί είναι άρρωστοι».
Όμως σύμφωνα με τον Sam κάποιοι πρώην αστυνομικοί απορρίπτουν την προσφορά προστασίας και επιλέγουν να το ρισκάρουν στην κανονική πτέρυγα.
Πρώην αστυνομικοί μπορεί να μεταφερθούν σε φυλακές άλλης περιοχής όπου μπορούν να τους αναγνωρίσει πιο δύσκολα κάποιος που ξέρουν – ή ακόμα χειρότερα κάποιος που έχουν συλλάβει. Μερικές φορές τους βάζουν σε τόσο μεγάλη πτέρυγα και κρατάνε τόσο χαμηλό προφίλ που κανείς δεν μαθαίνει ποτέ ποιοι είναι. «Σήμερα, το πρώτο πράγμα που λες σε οποιονδήποτε κρατούμενο είναι να μη μιλάει στους άλλους κρατούμενους για τα παραπτώματά του. Δεν μπαίνεις στο κελί με κάποιον κι αρχίζεις να λες “γιατί είσαι μέσα”; Μπορεί να ανοίξεις το κουτί της Πανδώρας».
Παρόλα αυτά μπορεί να μαθευτεί με άλλους τρόπους. «Μπορεί να μαθευτεί με πολλούς τρόπους», λέει ο Carl. «Κάποιοι γκουγκλάρουν τους συγκρατούμενούς τους. Στη φυλακή όλοι έχουν κινητά, έτσι πρέπει οι ιστορίες σου να είναι ακριβείς. Μπορείς να μην έχεις πολλά-πολλά με κανέναν και κανείς να μην ελέγξει ποιος είσαι αλλά αν έχεις πει ψέματα πάντα υπάρχει κίνδυνος».
Ίσως πρέπει να τσαντίσεις κάποιον για να σε γκουγκλάρει αλλά υπάρχουν κι άλλοι τρόποι που μπορεί να μαθευτεί η ταυτότητά σου. «Κάποιοι δεν έχουν πειστικές ιστορίες», λέει ο Sam. «Κάποιους τους έχουν βρει από τις φωτογραφίες τους στις εφημερίδες».
Και η ιδέα που παρουσιάζεται σε τόσες σειρές ότι κάποιος θα πειράξει το φαγητό σου; Όπως συμβαίνει με όλες αυτές τις εφιαλτικές καταστάσεις, στις φυλακές λαμβάνονται μέτρα για να μη συμβαίνουν τέτοια πράγματα – ακριβώς επειδή κάποια στιγμή συνέβαιναν.
«Στη Strangeways οι κουζίνες βρίσκονται μακριά από τις πτέρυγες», λέει ο Sam. «Έτσι όταν έρχονται οι δίσκοι με το φαγητό οι κρατούμενοι που δουλεύουν στις κουζίνες δεν ξέρουν πού πηγαίνουν τα φαγητά. Παλιότερα, αν ήξεραν ότι ένας δίσκος πήγαινε στην πτέρυγα Ευάλωτων Ατόμων μπορεί να πείραζαν το φαγητό».
Παρά το κακό που κάποιοι κρατούμενοι μπορούν να προκαλέσουν σε αστυνομικούς, ο Carl τονίζει ότι οι φυλακές γενικά δεν είναι τόσο βίαιες όσο νομίζει ο κόσμος. «Η φυλακή δεν είναι τόσο βίαιη όσο παρουσιάζεται», λέει. «Ο κόσμος νομίζει πως είναι γεμάτη βαρβαρότητα, ηρωίνη και δολοφόνους. Αλλά οι κρατούμενοι είναι μέσα και για μη βίαια εγκλήματα . Γνώρισα ανθρώπους που ήταν μέσα πραγματικά για βλακείες, όπως ότι έκλεψαν μια συσκευασία μπέικον για να ταΐσουν τα παιδιά τους ή επειδή δεν πλήρωσαν ένα πρόστιμο.
Άρα κάποιοι πρώην αστυνομικοί σίγουρα δεν θα περάσουν και φανταστικά στη φυλακή, αλλά μάλλον είναι απίθανο να υποστούν τη φρικτή βία που παρουσιάζεται στις ταινίες και την τηλεόραση.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στα αγγλικά (www.vice.com/en).
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Η Συναυλία στα Μπαλκόνια της Θεσσαλονίκης Δεν Ακυρώθηκε Όταν Έφθασε η Αστυνομία
Τα Χριστούγεννα Ενός Βαρυποινίτη στον Κορυδαλλό Εν Μέσω Πανδημίας
Η «Νέα Κανονικότητα»: Τα Ρεπορτάζ και οι Έρευνες του VICE για την Πανδημία