Τα Βασανιστήρια που Έζησε Ένας Αντικαθεστωτικός σε Φυλακή του Ιράν Πριν Καταφύγει στην Ελλάδα

«Πέρασα επτά χρόνια σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Ιράν, από το 2011 που με συνέλαβαν μέχρι το 2018, διότι ήμουν αντικαθεστωτικός. Τους πρώτους 18 μήνες ήμουν στην απομόνωση και με βασάνιζαν για να ομολογήσω πράγματα που δεν είχα κάνει, να παραδεχτώ ότι είμαι κατάσκοπος. Οι φύλακες μού έκαναν ηλεκτροσόκ και μου έκαιγαν τα δάχτυλα με τσιγάρα. Κάποιο βράδυ ήρθαν από πίσω μου και με μαχαίρωσαν».

«Τρεις φορές μού είπαν ότι θα έρθει ένας κληρικός να με διαβάσει το βράδυ, γιατί τα χαράματα πάω για εκτέλεση. Πράγματι, σε διάστημα ενάμιση χρόνου, τρεις φορές μόνο βγήκα από την απομόνωση, όταν με πήγαν για εκτέλεση με δεμένα χέρια, πόδια και μάτια, στις 4 το πρωί. Τρεις φορές αυτούς τους 18 μήνες, με καταδίκασαν σε θάνατο. Μεταφέρθηκα στον τόπο των εκτελέσεων, με έβαλαν στο σχοινί για να με κρεμάσουν και με επανέφεραν. Προσπαθούσαν να με κάνουν να ομολογήσω».

Βρισκόμαστε στο προσφυγικό καμπ του Σχιστού. Εκεί συναντάω τον Mohamad Shahbazi πριν από περίπου δύο βδομάδες, όταν ακόμα δεν είχε βγει απόφαση από την Υπηρεσία Ασύλου για κανένα μέλος της οικογένειάς του. Με τη βοήθεια ενός διερμηνέα, ο Μοχάμεντ μου εξιστορεί τα βασανιστήρια που έζησε στη φυλακή του Ιράν και μου εξηγεί γιατί ούτε ο ίδιος, ούτε η οικογένειά του μπορούν να επιστρέψουν πίσω. Κινδυνεύουν.

Την Τρίτη λαμβάνω μερικά μηνύματα γεμάτα πανικό, στα οποία ουσιαστικά ο Μοχάμεντ και η γυναίκα του, Μάριαμ, ζητάνε βοήθεια. Οι ίδιοι δεν γνωρίζουν αγγλικά, οπότε κάποιος από το καμπ ή το Google translate τούς βοήθησε να επικοινωνήσουν στα ελληνικά μαζί μου. Η απελπισία τους είναι έκδηλη.

«Λάβαμε απάντηση από το γραφείο ασύλου ότι το αίτημά μας δεν έγινε δεκτό. Εγώ και η οικογένειά μου δεν είμαστε σε καθόλου καλή ψυχική κατάσταση. Ελπίζω να υπάρχει κάτι για μας στην Ελλάδα».

Τελικά αποδείχτηκε ότι έλαβαν απορριπτική απάντηση από την Υπηρεσία Ασύλου για τον γιο τους, ο οποίος είναι νεαρός ενήλικας και παρακολουθεί μαθήματα στην Ελλάδα για να τελειώσει το σχολείο. Όπως είναι φυσικό, ολόκληρη η οικογένεια πανικοβλήθηκε. Για τη Μάριαμ και τον Μοχάμεντ δεν έχει βγει ακόμα απόφαση.

Βρίσκονται στην Ελλάδα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ήρθαν μαζί με τον γιο τους από το Ιράν κι έχουν περάσει από τρία προσφυγικά καμπ, της Λέσβου, του Ελαιώνα και του Σχιστού, όπου διαμένουν τους τελευταίους δεκαέξι μήνες. Η κόρη τους, Μάγια, γεννήθηκε εδώ πριν από περίπου έναν χρόνο.

Στην οικογένειά τους –μία αμιγώς καλλιτεχνική οικογένεια- ο καθένας αποφασίζει για τον εαυτό του πώς θέλει να ζει και σε ποια θρησκεία θα πιστεύει. Η Μάριαμ ζωγραφίζει, ο Μοχάμεντ είναι tattoo artist κι έχει συμμετάσχει σε ταινίες, ενώ ο γιος τους ασχολείται με τη ραπ μουσική.

Πώς νιώθει ένας άνθρωπος που έχει φτάσει τόσο κοντά στον θάνατο; «Είμαι χαρούμενος που σήμερα είμαι ζωντανός και μπορώ να διεκδικήσω ελευθερίες για την πατρίδα μου. Ταλαιπωρούμαι, αλλά προσπαθώ. Θέλω να είμαι από την Ελλάδα μια φωνή για τους ανθρώπους του Ιράν.

Έξι μήνες νωρίτερα, το βράδυ πριν τη συνέντευξη της οικογένειας στην Υπηρεσία Ασύλου, ο Μοχάμεντ λαμβάνει ένα τηλεφώνημα απ’ τον δικηγόρο του, ο οποίος τον ενημερώνει ότι δεν μπορεί να παραστεί μαζί τους στην Υπηρεσία Ασύλου.

Μέσα στον πανικό του, ο Μοχάμεντ χάνει τις αισθήσεις του και το μόνο που θυμάται είναι να ξυπνάει οκτώ μέρες μετά στο νοσοκομείο. «Λαμβάνω πάρα πολύ ισχυρή ιατροφαρμακευτική αγωγή για το πρόβλημα που έχω με τα νεφρά μου, μετά τα χτυπήματα με μαχαίρι που είχα δεχτεί στη φυλακή στο Ιράν και σε συνδυασμό με το τεράστιο άγχος που είχα για την ημέρα της συνέντευξης, ο οργανισμός μου δεν άντεξε. Ήμουν σε κώμα για οκτώ μέρες. Έμαθα ότι οι γιατροί είχαν πει στη σύζυγό μου πως έκαναν ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό και είμαι πια στα χέρια του θεού».

Έντεκα χρόνια πριν, η Μάριαμ είχε φοβηθεί ξανά για τη ζωή του Μοχάμεντ, όταν είχε συλληφθεί απ’ τις ιρανικές Αρχές και οδηγήθηκε στη φυλακή, χωρίς όμως να υπάρχει πουθενά καταγεγραμμένο το όνομά του. «Όταν η γυναίκα μου πήγε να δηλώσει την εξαφάνισή μου, οι Αρχές της είπαν ότι δεν είχαν συλλάβει κανέναν με αυτό το όνομα. Με αναζητούσε στα νεκροταφεία, στα νοσοκομεία. Για δύο ολόκληρα χρόνια, η Μάριαμ δεν είχε ιδέα πού βρισκόμουν. Πρώτη φορά είδε ότι ήμουν ζωντανός, όταν με έβγαλαν στην κρατική τηλεόραση, για να παραδεχτώ την κατασκοπεία».

Όσα εξιστορεί ο Μοχάμεντ είναι τόσο σοκαριστικά, που είναι πολύ δύσκολο να τα συνειδητοποιήσουμε και να μην τα τοποθετήσουμε σε μια απόσταση ασφαλείας από εμάς, λες και βλέπουμε ταινία. Ίσως αυτή είναι η πρώτη μας αντανακλαστική αντίδραση για να προστατευτούμε ψυχικά. Όμως, αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στ’ αλήθεια, σε ανθρώπους όπως ο Μοχάμεντ και η οικογένειά του, που έχουν αιτηθεί άσυλο στη χώρα μας.

Μετά την απορριπτική απόφαση που έλαβαν για τον γιο τους, είναι συντετριμμένοι. «Θέλουμε απλώς να απαλλαγούμε απ’ αυτόν τον πόνο», μου έγραψαν. «Όλοι μου έλεγαν ότι το Ιράν δεν είναι μια εμπόλεμη χώρα. Εγώ και η οικογένειά μου, όμως, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο Ιράν πίσω. Έξι μήνες περιμέναμε να βγει αυτή η απόφαση. Είναι πολύ μεγάλη η ψυχολογική πίεση».

Όταν μπήκα στη φυλακή, επί 18 μήνες, ήμουν στην απομόνωση. Εκεί κάθε μέρα μετράει για έναν χρόνο. Όταν σε βάζουν στην απομόνωση στις φυλακές υψίστης ασφαλείας, που έχουν τους αντικαθεστωτικούς και τους κατασκόπους, προσπαθούν να σου δημιουργήσουν πλασματικό άγχος και φόβο. Είσαι σε ένα δωμάτιο 2x2 χωρίς τουαλέτα. Για να πας τουαλέτα, σου δένουν τα πόδια, τα χέρια, τα μάτια.

Με βασάνιζαν, με χτυπούσαν με ρεύμα και μου έκαιγαν τα δάχτυλα με τσιγάρα. Όλα αυτά, επειδή δεν ομολογούσα αυτό που προσπαθούσαν με τη βία να με κάνουν να ομολογήσω. Με απείλησαν ότι θα έκαναν κακό στη γυναίκα και το παιδί μου. Έτσι, με ανάγκασαν να παραδεχτώ πράγματα που δεν είχαν κάνει στην κρατική τηλεόραση.

Τα πρώτα πέντε χρόνια στη φυλακή ήμουν εντελώς αποκομμένος απ’ τον έξω κόσμο, δεν δικαιούμουν να έχω καμία επαφή με την οικογένειά μου, ούτε τηλέφωνο, ούτε επισκέψεις, ενώ τους 18 μήνες που με είχαν στην απομόνωση, οι δικοί μου δεν ήξεραν καν αν ζω ή αν πέθανα. Έλεγαν ότι έκανα παρακολουθήσεις κατά του συμφέροντος της χώρας. Ουσιαστικά, με κατηγόρησαν για κατασκοπεία και προδοσία.

Κάποιο βράδυ, γύρω στις 23.00, με μαχαίρωσαν με εντολή του διοικητή των φυλακών. Ήθελαν να με σκοτώσουν. Δεν είδα ποιος το έκανε. Πήγα να κάνω μπάνιο και με χτύπησαν από πίσω, στο πρόσωπό μου, στα χέρια μου. Προσπάθησα να προστατευτώ.

Οι φυλακές της Ευρώπης με τις φυλακές του Ιράν διαφέρουν κατά πολύ. Στις φυλακές του Ιράν δεν έχεις κανένα δικαίωμα. Εκείνοι που είχαν δώσει εντολή να με συλλάβουν και τα άτομα που με είχαν κατηγορήσει ότι κατασκόπευα ήταν υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στην πατρίδα μου. Με κατηγόρησαν ότι εργαζόμουν κατά του συμφέροντος της χώρας μου.

Από το χτύπημα έχω ακόμα σοβαρό πρόβλημα στα νεφρά. Εκείνο το βράδυ, οι κάμερες, όλως τυχαίως, ήταν κλειστές. Αργότερα κατήγγειλα ότι με μαχαίρωσαν, αλλά είπαν ότι δεν υπήρχε υλικό από τις κάμερες. Στο Ιράν, το καθεστώς, το δικαστικό σύστημα και η αστυνομία είναι ένα και το αυτό. 

Τρεις φορές με πήγαν για εκτέλεση, αυτούς τους 18 μήνες που με είχαν στην απομόνωση. Με είχαν ρωτήσει ποια είναι η τελευταία μου επιθυμία και τους είπα ότι το μόνο που θέλω είναι να δω τη γυναίκα μου και το παιδί μου. Μου απάντησαν ότι αυτό δεν γίνεται. «Αν θέλεις ένα τσιγάρο, αν θέλεις τσάι, πες μας, γιατί αύριο το πρωί δεν θα υπάρχεις».

Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πώς είναι να νιώθεις ότι θα πεθάνεις, ότι περνάς τις τελευταίες ώρες της ζωής του. Αυτά τα τρία βράδια που πίστευα ότι θα πεθάνω, έχασα δυο κιλά απ’ το σώμα μου. Στις 4.00 η ώρα το πρωί, χτυπούσαν την πόρτα του κελιού μου και μου έλεγαν «ξύπνα, ετοιμάσου».

Και τις τρεις φορές, με πήγαν στο σημείο που γίνονταν οι εκτελέσεις και με ετοίμασαν για να με απαγχονίσουν. Δύο φορές με έδεσαν στο σχοινί για να με κρεμάσουν και με πήγαν στην κλινική για να με επαναφέρουν. Κάθε φορά, πίστευα ότι είχαν την πρόθεση να με σκοτώσουν.

Με έπαιρναν τα χαράματα μαζί με άλλους συγκρατούμενούς μου, τους οποίους είδα να απαγχονίζονται. Κάθε μέρα ήταν μια δοκιμασία για μένα και δεν ήξερα πότε θα πεθάνω. Όποια δοκιμασία ψυχολογικής και όχι μόνο βίας μπορεί να φανταστεί ένας άνθρωπος, την πέρασα. Τα άντεξα όλα, όλες τις κακουχίες.

Με είχαν υπό φαρμακευτική αγωγή, μου έδιναν παραισθησιογόνα για να μην καταλαβαίνω και να μην μπορώ να εκφράσω ακριβώς τι μου συνέβαινε. Όταν βλέπω πεντόκιλα σακιά με ρύζι, εδώ στο καμπ, ακόμα και τώρα αγχώνομαι, γιατί αυτά μου έριχναν στο κεφάλι. Και μετά ξεκινούσαν οι στρατιώτες και με έδερναν.

Καλύτερα να με σκότωναν, παρά που με άφηναν να ζω έτσι. Κάθε μέρα ευχόμουν χίλιες φορές να πεθάνω. Με εξευτέλιζαν. Διψούσα και τα έκανα πάνω μου. Διψούσα κι έβαλαν κάποιον άλλο να κατουρήσει και μου έδωσαν να πιω. Εγώ τα άντεξα όλα αυτά, για να μην πάθει κακό η γυναίκα μου και το παιδί μου. Τους είπα «κάντε ό,τι θέλετε σε μένα, μην κάνετε κακό στην οικογένειά μου». Φοβόμουν μην τους πειράξουν, επειδή με απειλούσαν συνεχώς. 

Αυτοί ουσιαστικά ήθελαν από μένα να ομολογήσω, για να πάρουν πληροφορίες που νόμιζαν ότι είχα και να συλλάβουν αυτούς που θεωρούσαν εχθρούς του καθεστώτος. Όσο δεν μιλούσα, το κράτος θεωρούσε ότι είναι πολύ επικίνδυνο και προσπαθούσαν να μου αποσπάσουν πληροφορίες με κάθε τρόπο.

Μετά από όσα έχω ζήσει, έχω μεγάλο θυμό για το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Πώς γίνεται να μην είμαι οργισμένος, όταν δεν μπορούσα να αποδείξω το δίκιο μου; Όταν στην πατρίδα μου, χωρίς κανένα λόγο, έφτασαν στο σημείο να με φυλακίσουν για επτά χρόνια -τα πρώτα δύο η γυναίκα μου με είχε για νεκρό- και να κάνουν τόσο κακό σε μένα και την οικογένειά μου.

Οι γυναίκες, οι μητέρες, οι αδερφές των κρατουμένων αντιμετωπίζονται σαν σκεύος ηδονής απ’ τις Αρχές. Μία γυναίκα αυτοκτόνησε, επειδή δεν μπορούσε να αποδείξει τον βιασμό της από εισαγγελέα - αυτή είναι μόνο μια περίπτωση απ’ τις πολλές. Δεν ήθελα, σε καμία περίπτωση, η Μάριαμ να παραστεί στο δικαστήριο για χάρη μου, διότι οι το δικαστικό σύστημα του Ιράν δεν είναι σωστό.

Ορισμένοι αξιωματούχοι ήθελαν να κερδίσουν πολλά περισσότερα από τις γυναίκες των κρατουμένων. Μέχρι κι ο εισαγγελέας έπιασε τη σύζυγό μου και της είπε «γιατί δεν τον χωρίζεις; Ο άνδρας σου θα φάει τουλάχιστον 30 χρόνια, αν δεν τον εκτελέσουμε».

Μετά την απομόνωση, παρέμεινα στη φυλακή για άλλα πέντε χρόνια. Ήμουν σε μια πτέρυγα που δεν μπορούσα ούτε να πάρω τηλέφωνο, ούτε είχα δικαίωμα επισκεπτηρίου. Κάθε Τετάρτη, όλοι συναντούσαν τις οικογένειές τους στο επισκεπτήριο. Εγώ κοιτούσα τον τοίχο (κλαίει).

Σε συγκεκριμένες ημερομηνίες τον μήνα του Ραμαζανιού και στην επέτειο της Ισλαμικής Επανάστασης, γινόταν μια κλήρωση και κάποιοι κρατούμενοι απελευθερώνονταν. Εκείνες τις μέρες, εμένα πάντα με έβαζαν στην απομόνωση για να μην δικαιούμαι να λάβω μέρος.

Με χτύπησαν πάρα πολύ, όσες φορές είχα προβάλει κάποια αντίσταση και είχα πει ότι έχω κι εγώ δικαίωμα να λάβω μέρος στην κλήρωση. Δεν ήξερα πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Η ποινή μου ήταν 15 χρόνια. Απ’ όταν με είχαν μαχαιρώσει, είχα σοβαρό πρόβλημα με τα νεφρά μου. Έτσι, αποφυλακίστηκα στα επτά χρόνια.

Εγώ είμαι ένας Ιρανός πρόσφυγας στην Ελλάδα. Τώρα μ’ όλα αυτά που συμβαίνουν στο Ιράν, είμαι δίπλα στους συμπατριώτες μου. Υπάρχουν πάρα πολλές και πάρα πολλοί που πέθαναν, επειδή ήθελαν να ζήσουν ελεύθεροι. Εγώ δεν μπορώ να επιστρέψω πίσω. Τρελαίνομαι που βλέπω τους ανθρώπους μου να τα περνάνε όλα αυτά. Σκέφτομαι συνεχώς τους συμπατριώτες μου.

Το κράτος μας δεν είναι καλό κράτος, αλλά οι άνθρωποί μας είναι καλοί. Εγώ παρακαλώ τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, τα Ηνωμένα Έθνη και τις οικογένειες των Ιρανών που ζουν στο εξωτερικό ελεύθερα, να μας ακούσουν και να στρέψουν στο βλέμμα στο Ιράν. Τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα δεν ήξερα πού είναι η πρεσβεία της χώρας μου - τώρα έμαθα, που πήρα μέρος στις διαδηλώσεις.

Η κόρη μου όταν μεγαλώσει θα είναι ελεύθερη να αποφασίσει αν θέλει να είναι μουσουλμάνα, αν θέλει να φορέσει χιτζάμπ ή όχι. Ακόμα και μέσα στη πανδημία, τα παιδιά ήταν υποχρεωμένα να φιλάνε μια εικόνα του ανώτατου κληρικού ηγέτη και μετά να περνάνε μέσα στην τάξη.

Αν αυτό είναι το Ισλάμ που θέλουν, εμείς δεν το θέλουμε. Αυτή δεν είναι μια ελεύθερη χώρα, όπου μπορείς να πεις και να κάνεις αυτό που θέλεις. Εμείς είμαστε φιλελεύθεροι, δημοκράτες, θέλουμε να έχουμε ελευθερία και τη δυνατότητα να μπορούμε να λέμε την άποψή μας, χωρίς να φοβόμαστε. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στο Ιράν.

 Περισσότερα από το VICE

Εντυπωσιακές Φωτογραφίες της Ελλάδας από Ψηλά

Η Έλενα Τοπαλίδου Κάποτε Έφυγε από την Παλιά της Ζωή με Ένα Αμάξι Όπως στα «Μαγνητικά Πεδία»

«Όλες μας Είμαστε η Μάχσα»: Η Μάριαμ Μιλάει για τα 43 Χρόνια Ακραίας Καταπίεσης των Γυναικών στο Ιράν

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.