Πώς Διασκεδάζουν οι Φοιτητικές Παρατάξεις: Η Περίπτωση της ΚΝΕ

Είναι μια οικεία εικόνα για πολλούς, να συναντάς έξω από το Mετρό κορίτσια και αγόρια με τον Ριζοσπάστη στο χέρι, να σε ρωτούν αν θα κόψεις κουπόνι για το Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Αν έχεις προμηθευτεί ένα από αυτά και έχεις περάσει έστω για μια φορά από το ιστορικό Φεστιβάλ, μπορείς να αντιληφθείς περί τίνος πρόκειται. Αν όχι, αυτό που αρκεί να ξέρεις είναι ότι πλήθος κόσμου και όχι μόνο μέλη του ΚΚΕ γεμίζουν το Πάρκο Τρίτση κάθε χρόνο, σε ένα πολιτικό-πολιτιστικό φεστιβάλ στο οποίο έχουν ακουστεί τα σπουδαιότερα τραγούδια που ντύνουν τον πόνο, τη χαρά, την αγάπη, την απώλεια και τον αγώνα των ανθρώπων.

Από τις 19 Σεπτεμβρίου του 1975, που το ομώνυμο συγκρότημα της μπουάτ «Ταμπούρι» άνοιξε την πρώτη συναυλία, μέχρι σήμερα, το Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή αποτελεί θεσμό που έχει διαμορφώσει τη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα. Η Μαρίζα Κωχ, η Σωτηρία Μπέλλου, ο Νίκος Ξυλούρης, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Δόμνα Σαμίου και η Τάνια Τσανακλίδου ήταν παρόντες εκείνη την πρώτη φορά, όπως και συχνά στα χρόνια που ακολούθησαν. Στα ονόματά τους προστέθηκαν και άλλα σημαντικά: μεταξύ άλλων ο Λοΐζος, ο Μαρκόπουλος, ο Κηλαηδόνης, ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Ρίτσος, ο οποίος μάλιστα το 1977 ανέβηκε στη σκηνή, για να απαγγείλει το ποίημά του «Τα παιδιά της ΚΝΕ». Ακόμη όμως και τα τελευταία χρόνια, αρκετοί σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν βρεθεί εκεί, σε μια προσπάθεια της οργάνωσης να ανανεώνει το ρεπερτόριό της και να έρθει πιο κοντά στα νεολαιίστικα ακούσματα. Οι Υπεραστικοί, Ησαΐας Ματιάμπα, ο Μύρωνας Στρατής, οι Imam Baildi και η Νατάσα Μποφίλιου έχουν πάρει μέρος στο μεγαλύτερο φεστιβάλ πολιτικό νεολαίας.

Έχοντας ως κληρονομιά την παρουσία εμβληματικών προσωπικοτήτων της Τέχνης στο ιστορικό Φεστιβάλ της ΚΝΕ, τα μέλη της οργάνωσης, τα οποία στις πανεπιστημιακές σχολές συμμετέχουν στα ψηφοδέλτια της Πανσπουδαστικής Κίνησης Συνεργασίας, δίνουν σημαντικό ρόλο στον τομέα της ψυχαγωγίας, της διασκέδασης και του πολιτισμού. Ήρθα σε επικοινωνία με την Αλεξάνδρα Προυσανίδου, μέλος του κεντρικού συμβουλίου της ΚΝΕ, η οποία με υποδέχτηκε στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της οργάνωσης στην πλατεία Βικτωρίας και μου εξήγησε πώς η νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος προσεγγίζει το ζήτημα της κουλτούρας της διασκέδασης, για τα μέλη και τους υποστηρικτές της.

Το Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ, στην οδό Τροίας 36, δημιουργήθηκε πριν από τρία χρόνια, «ώστε να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες που έχουν οι καλλιτεχνικές ομάδες κάθε είδους τέχνης, αλλά και να μπορεί να καλύπτει και διάφορες άλλες ανάγκες της οργάνωσης, όπως να μαζεύονται νέοι άνθρωποι, να κουβεντιάζουν, να βλέπουν ταινίες, να κάνουν τις πρόβες τους», λέει η Αλεξάνδρα. Στο πανέμορφο νεοκλασικό κτίριο με τα χρωματιστά ταβάνια οι τοίχοι είναι γεμάτοι πίνακες. «Θέλαμε η εικαστική τέχνη να είναι παρούσα στο στέκι και κάθε χρόνο, με βάση και το τι εκθέτουμε στο Φεστιβάλ, κάπως κάνουμε και μια αλλαγή. Τώρα, στους τοίχους μας έχουμε κυρίως έργα από τη ρώσικη πρωτοπορία, μιλάμε για τη δεκαετία 1910-1930, αλλά και διάφορα έργα Ελλήνων εικαστικών δημιουργών, οι οποίοι μπορεί τώρα πια να είναι άγνωστοι, αλλά ήταν άνθρωποι οι οποίοι και με το έργο τους και με τη ζωή τους στρατεύτηκαν στο να έρθουν καλύτερες μέρες», συμπληρώνει η Αλεξάνδρα.

Στο υπόγειο υπάρχουν δύο στούντιο όπου φιλοξενούνται οι πολιτιστικές ομάδες της ΚΝΕ. «Εδώ φιλοξενείται και το συγκρότημα της ΚΝΕ που κάθε χρόνο βγάζει και ένα CD. Για παράδειγμα, πέρσι, θέλοντας να τιμήσουμε τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση, μεταφράσαμε ρώσικα τραγούδια του τότε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και με βάση τις μελωδίες προσπαθήσαμε να κάνουμε σύγχρονες ενορχηστρώσεις. Επίσης, το στούντιο είναι ανοιχτό για τον καθένα που δυσκολεύεται οικονομικά να βρει χώρο για πρόβες, καθώς εδώ ο χώρος παρέχεται δωρεάν, για να μπορεί ο καθένας να έρθει να εκφράσει το μεράκι του, την τέχνη του - άλλος πιο επαγγελματικά, άλλος πιο ερασιτεχνικά. Έρχονται, άλλωστε, πολλά μαθητικά-φοιτητικά συγκροτήματα. Ειδικά την περίοδο που γίνονται τα μαθητικά φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα, κάθε σαββατοκύριακο εδώ γίνεται χαμός από πιτσιρίκια που κάνουν τις πρόβες τους».

Ανεβαίνουμε στον πρώτο όροφο, όπου υπάρχει αίθουσα που κάνει πρόβα η θεατρική ομάδα. Σε ένα δωμάτιο υπάρχει βεστιάριο για τις παραστάσεις, ενώ ένας άλλος χώρος έχει διαμορφωθεί σε βιβλιοθήκη. Στους χώρους του στεκιού δεν μπορεί να λείπουν και στιγμιότυπα από το ιστορικό Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Φωτογραφίες από εμβληματικές μορφές όπως ο Ρίτσος, ο Λοΐζος και ο Κατράκης υπενθυμίζουν ότι οι μερικές από τις σημαντικότερες μορφές που έχουμε να επιδείξουμε στο κομμάτι του πολιτισμού στη μεταπολιτευτική Ελλάδα έχουν περάσει από το Φεστιβάλ της ΚΝΕ. «Προσπαθούμε το Φεστιβάλ της ΚΝΕ να απλωθεί και μέσα στη χρονιά. Αυτήν την περίοδο γίνονται τα μαθητικά φεστιβάλ, αργότερα γίνονται τα φεστιβάλ των ΑΕΙ και ΤΕΙ αντίστοιχα. Βέβαια, το Φεστιβάλ τον Σεπτέμβρη είναι μια κορύφωση», λέει η Αλεξάνδρα. Φέτος, το Φεστιβάλ της ΚΝΕ κλείνει 44 χρόνια: «Το φετινό Φεστιβάλ θα είναι ξεχωριστό. Το 2018, συμπληρώνονται τα 100 χρόνια ηρωικής ζωής και δράσης του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ. Γι’ αυτό και το φετινό Φεστιβάλ εντάσσεται σε αυτόν τον σημαντικό εορτασμό. Είναι ένα φεστιβάλ που πάρα πολλοί έχουν προσπαθήσει να αντιγράψουν, αλλά δεν έχει καταστεί δυνατό, ένα φεστιβάλ που δένει την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ με ό, τι πιο σύγχρονο, φρέσκο, προοδευτικό υπάρχει στον χώρο του πολιτισμού. Έχουν περάσει οι μεγαλύτεροι που μπορούν να περάσουν και συνεχίζουμε να έχουμε διάλογο και με παλιότερους δημιουργούς, αλλά προσπαθούμε και με νεότερους».

[VICE Video] Social Waste: Πολιτική Διαδικασία ή Μουσικό Live;

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Εκτός του Φεστιβάλ, όμως, μέσα στα πανεπιστήμια «η ΚΝΕ έχει διεκδικήσεις, από το να ζητά, για παράδειγμα, χώρους μέσα στο πανεπιστήμιο, για να κάνουν οι φοιτητές τις πρόβες τους, όταν ζούμε σε μια εποχή που όλοι ξέρουμε πόσο βαραίνει οικονομικά έναν νέο άνθρωπο να κάνει μια πρόβα. Επίσης, γίνονται και φεστιβάλ και εκδηλώσεις μέσα στα πανεπιστήμια. Παράλληλα, επιδιώκουμε οι ίδιοι οι φοιτητικοί-σπουδαστικοί σύλλογοι να ανεβάζουν πολιτιστικές εκδηλώσεις. Για παράδειγμα, ο σύλλογος φοιτητών του Ιστορικού-Αρχαιολογικού τα τελευταία χρόνια κάνει ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον διήμερο φεστιβάλ μέσα στη σχολή, με πολιτική συζήτηση, συναυλίες, εκθέσεις φωτογραφίας, σκίτσου κτλ», εξηγεί η Αλεξάνδρα.

Με ποιον τρόπο, με απλά λόγια, διασκεδάζουν οι φοιτητές που εντάσσονται στην ΚΝΕ; Όπως λέει η Αλεξάνδρα, «Οι ΚΝίτες και οι φίλοι τους διασκεδάζουν, εννοείται - και γλεντάμε και χορεύουμε και όλα τα είδη της μουσικής ακούμε, δεν ακούμε Μάνο Λοΐζο από το πρωί μέχρι το βράδυ. Φέτος, ας πούμε, είχαν κάνει στο εστιατόριο της Φιλοσοφικής κοπή πίτας και γλέντι. Τα πάντα κάνουμε, αναλόγως την περίσταση». Η Αλεξάνδρα συνεχίζει να αναλύει: «Μας αρέσει το καλό λαϊκό τραγούδι. Για παράδειγμα, στη λαϊκή σκηνή στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, σε λαϊκά ή παραδοσιακά γλέντια, μπορείς να δεις κόσμο να χορεύει μέχρι τις τρεις το πρωί. Μας αρέσει και η ξένη μουσική. Δεν έχουμε κολλήματα, αλλά δεν παραιτούμαστε –αντιθέτως, ανεβάζουμε στροφές- από τη μάχη για να δίνουμε ερεθίσματα μέσα από τον πολιτισμό, κόντρα στην κυρίαρχη κουλτούρα».

«Για εμάς, καταρχάς ο πολιτισμός δεν είναι κάτι το περιττό ή κάτι το πολυτελές. Ίσως κάποιοι να το σκεφτούν αυτό, ότι “κάτσε ρε, κρίση και εσύ μιλάς για τον πολιτισμό;”. Για εμάς όμως, ο πολιτισμός είναι ανάγκη - και είναι ανάγκη που δεν καλύπτεται από το σύστημα στο οποίο ζούμε αυτή τη στιγμή», υποστηρίζει η Αλεξάνδρα.

ΔΑΠ, ΠΑΣΠ, ΠΚΣ - Η Φοιτητική Ζωή που σε Περιμένει

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

«Ως ΚΝΕ μας ενδιαφέρει γενικότερα η Τέχνη, όπως το έλεγε ο Brecht: "Η δική μας τέχνη δεν αρκείται στην αναγνώριση της πραγματικότητας". Μας ενδιαφέρει η τέχνη που καλλιεργεί στον άνθρωπο τη βαθύτερη συνείδηση ανθρωπιάς του, που τον ωθεί να σκεφτεί παραπάνω, να προβληματιστεί παραπάνω, να αισθανθεί παραπάνω, επειδή και το αίσθημα και το συναίσθημα είναι σημαντικά», λέει η Αλεξάνδρα και προσθέτει: «Άλλωστε, για εμάς, η Τέχνη είναι μια διαφορετική μορφή αναγνώρισης της ίδιας της πραγματικότητας, επομένως βοηθάει τον άνθρωπο, άρα εννοείται πως μέσα από όλες αυτές τις δραστηριότητες και πρωτοβουλίες που παίρνουμε, θέλουμε και τα μέλη μας, αλλά και ο κόσμος παραέξω -οι νέοι άνθρωποι, οι νέοι εργαζόμενοι, οι φοιτητές κλπ- να έρθουν σε επαφή με έργα μεγάλων δημιουργών, να τα αγαπήσουν. Επειδή, για εμάς, η Τέχνη είναι οδηγός μάχης, μπορεί και να μας εμψυχώνει και να μας μαχητικοποιεί, να μας συγκινεί και να μας προβληματίζει. Η διασκέδαση είναι, επίσης, ένα βασικό κομμάτι. Θέλουμε να υπάρχει και χώρος που να μπορείς να διασκεδάσεις και να γλεντάς και να τραγουδάς και να περνάς ωραία, να έρχεσαι και σε επαφή με τον δίπλα σου, σε μια πιο χαλαρή και ήρεμη φάση, μακριά από το άγχος και το τρέξιμο της καθημερινότητας. Τώρα, το πώς χρησιμοποιεί η κάθε παράταξη τη διασκέδαση και πώς κάνει τα πάρτι και γιατί τα χρησιμοποιεί, εντάξει, νομίζω ότι ο καθένας μπορεί να κρίνει τι προάγει ο καθένας και τι θέλει να πετύχει».

Ρωτάω την Αλεξάνδρα πού πηγαίνουν τα έσοδα από το Φεστιβάλ και μου εξηγεί: «Το Φεστιβάλ στηρίζεται στην ενίσχυση χιλιάδων νέων. Πριν από το Φεστιβάλ διακινούμε κουπόνι ενίσχυσής του, ενώ τα έσοδά του προορίζονται στην κάλυψη των αναγκών της οργάνωσής μας και του ίδιου του Φεστιβάλ. Το 2007 σημαδεύτηκε από τις μεγάλες πυρκαγιές που κατέκαψαν την Πελοπόννησο και άλλες περιοχές της χώρας: Τα έσοδα της συναυλίας που διοργάνωσε η ΚΝΕ στο πλαίσιο του 33 ου Φεστιβάλ δόθηκαν για την ενίσχυση των πυρόπληκτων μαθητών της Ζαχάρως. Λίγο παλιότερα, το 1999, το Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό της Αθήνας και μετατράπηκε σε μια μεγάλη εκδήλωση αλληλεγγύης και συγκέντρωσης οικονομικής βοήθειας για τους σεισμόπληκτους».

Τι θέση έχει στα φεστιβάλ και τις εκδηλώσεις της ΚΝΕ η πολιτική τοποθέτηση των καλλιτεχνών που καλεί; Η Αλεξάνδρα λέει πως δεν είναι κριτήριο η πολιτική τοποθέτηση. «Ξέρουμε ότι δεν συμφωνούν όλοι μαζί μας και αυτό είναι αποδεκτό, όμως σέβονται τον χώρο στον οποίο έρχονται. Η ΚΝΕ, βέβαια, είναι σε μια διαρκή συζήτηση μαζί τους, δεν λέω ότι τους πείθουμε, αλλά προσπαθούμε να κουβεντιάζουμε και για ζητήματα πολιτισμού, αλλά και για ζητήματα γενικότερα που απασχολούν αυτήν τη στιγμή την ελληνική κοινωνία. Σίγουρα δεν μπορούμε να δεχτούμε κάποιον ο οποίος υπερασπίζεται το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής ή έχει τέτοιες ρατσιστικές, εθνικιστικές, φασιστικές θέσεις. Αυτός εννοείται ότι δεν έχει θέση ανάμεσά μας».

Ιδιαίτερη κριτική ασκήθηκε στην ΚΝΕ πέρυσι, λόγω της συμμετοχής στο Φεστιβάλ του Γιώργο Νταλάρα. Η Αλεξάνδρα εξηγεί: «Συμμετείχε σε μια εκδήλωση-αφιέρωμα από την ΚΝΕ στον Μάνο Λοΐζο. Ο Λοΐζος ήταν ένας καλλιτέχνης ο οποίος είχε πορευτεί δίπλα στο ΚΚΕ και ειδικά με το Φεστιβάλ της ΚΝΕ είχε πάρα πολύ στενή σχέση. Να πω χαρακτηριστικά, ότι η αναγγελία του θανάτου του έγινε στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ και την επόμενη μέρα έγινε μια πολύ μεγάλη συναυλία προς τιμή του. Επομένως, η σχέση της ΚΝΕ με τον Λοΐζο είναι ιδιαίτερη. Σκεφτήκαμε ότι αυτή η συναυλία που οργανώσαμε πέρυσι έπρεπε να γίνει με συμμετέχοντες κάποιους που πρωτοερμήνευσαν τα τραγούδια του. Η Μαρία Φαραντούρη, ο Γιώργος Νταλάρας και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ήταν εκεί. Ήταν όλοι οι πρώτοι ερμηνευτές εκεί και είχε μια ιδιαίτερη βαρύτητα».

Αν κάποιος έχει συνδέσει μεγάλο κομμάτι της πορείας του με το ΚΚΕ, αυτός είναι ο Μίκης Θεοδωράκης. Πώς βλέπει η Νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος τη στάση του στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό; «Σίγουρα δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το καλλιτεχνικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη, είναι ένα έργο το οποίο έχει σημαδέψει γενιές και γενιές Ελλήνων μέχρι και σήμερα. Είναι αυτός που -μαζί με άλλους, εννοείται- έβαλε πρώτα στο στόμα του πιο απλού, πιο λαϊκού ανθρώπου λόγια μεγάλων ποιητών - στην ταβέρνα, στο γλέντι μας, τραγουδάμε Βάρναλη, Λειβαδίτη και Ρίτσο. Δεν είναι μικρό πράγμα. Τώρα, για όλα τα άλλα, ο καθένας είναι υπεύθυνος των πράξεων του», υποστηρίζει η Αλεξάνδρα.

Για την περίπτωση της Μποφίλιου, τι έχουν να πουν τα μέλη της ΚΝΕ, έπειτα και από την επίθεση που δέχτηκε πρόσφατα η νεαρή τραγουδίστρια, όταν δήλωσε ότι είναι τροτσκίστρια, αλλά ψηφίζει ΚΚΕ; «Η Μποφίλιου είναι μια από τις νέες τραγουδίστριες που εκτιμάμε για το έργο της και τη στάση της. Αυτή η χυδαία επίθεση που έγινε στο πρόσωπό της ήταν ίσως και μήνυμα προς οποιονδήποτε, ότι “Μην τολμήσεις να φύγεις κάπως από τα στενά όρια τα οποία σε έχω βάλει”. Εμείς της αναγνωρίζουμε που έχει το θάρρος της άποψής της. Για εμάς, εννοείται ότι πρέπει και οφείλει να παίρνει πολιτική θέση ένας καλλιτέχνης, τόσο με το έργο του, όσο και γενικότερα με τη ζωή του. Άλλωστε, ακόμη και αυτός που λέει ότι δεν παίρνει πολιτική θέση, παίρνει - τη θέση της μη συμμετοχής. Επομένως, όλο αυτό το πράγμα είναι υποκριτικό», καταλήγει η Αλεξάνδρα.

Ενόψει φοιτητικών εκλογών, ποιο είναι το πρόταγμα που βάζει η ΚΝΕ; Η Αλεξάνδρα εξηγεί: «Σε όλες τις σχολές πανελλαδικά, τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ συγκροτούν και συμμετέχουν στα ψηφοδέλτια της Πανσπουδαστικής Κίνησης Συνεργασίας (ΠΚΣ). Η ΠΚΣ είναι δεύτερη δύναμη πανελλαδικά στα ΑΕΙ και με ποσοστό πάνω από 20% στα ΤΕΙ. Αυτό που κρίνεται στις φετινές φοιτητικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 16 Μάη είναι το πώς από την επόμενη μέρα οι φοιτητές θα είναι σε θέση μάχης.

Πρώτον, ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική κυβέρνησης-Ε.Ε.-κεφαλαίου. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. συνεχίζει στον ίδιο δρόμο με τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Συνεχίζει την αντιλαϊκή πολιτική, σαρώνοντας τη ζωή και τα δικαιώματα των εργαζομένων και της νεολαίας, για να κερδίζουν μια χούφτα επιχειρηματικοί όμιλοι. Μπλέκει τη χώρα πιο βαθιά στα επικίνδυνα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ–ΝΑΤΟ–Ε.Ε.. Με αυτήν την πολιτική συμφωνεί και η ΝΔ και η παράταξη της στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, γι’ αυτό και πρέπει να αποδυναμωθεί. Δεύτερον, για να ζωντανέψουν οι φοιτητικοί-σπουδαστικοί σύλλογοι, για να αλλάξει η κατάσταση στο φοιτητικό-σπουδαστικό κίνημα. Να εκλεχτούν ακόμη περισσότεροι αγωνιστές στα διοικητικά συμβούλια των συλλόγων. Τρίτον, για να διεκδικήσουν τις σύγχρονες ανάγκες τους. Για να σπουδάζουν όλοι χωρίς εμπόδια, για να βρίσκουμε δουλειά με σύγχρονα δικαιώματα, στο αντικείμενο που σπουδάσαμε».

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Πώς Είναι να Ζεις σε Ένα Σπίτι 19 τ.μ. στο Κέντρο της Αθήνας

Εδώ θα Διαβάσεις Όλα Όσα Χρειάζεται να Ξέρεις για την Κεταμίνη

Εσύ Πότε θα Γίνεις Μάνα;