Μιλήσαμε με τον Διαβόητο Τρόφιμο των Φυλακών που Έκλεψε Ολόκληρους Συρμούς του Μετρό

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Ο Darius McCollum είναι κάτι πέρα από τα λαϊκά αναγνώσματα που βλέπουμε στα ταμπλόιντ της Νέας Υόρκης: ο ληστής των ληστών, ο τύπος που συλλαμβάνεται ξανά και ξανά (30 φορές συνολικά) – φαινομενικά με το που βγαίνει από τη φυλακή για την προηγούμενη τρέλα του. Όταν συλλαμβάνεται, ο τοπικός Τύπος προσθέτει το τελευταίο περιστατικό στη λίστα των όσων έχει κάνει και τα κατορθώματά του στις εφημερίδας έχουν σχεδόν πάντα τον ίδιο τίτλο «Ο Darius McCollum, ο διαβόητος ληστής του μετρό».

Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη ότι το Off the Rails, το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του που κυκλοφόρησε την άνοιξη, τελειώνει με τον McCollum πίσω από τα κάγκελα των φυλακών στο νησί Rikers στη Νέα Υόρκη. Διότι, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει περάσει την πύλη της διαβόητης φυλακής πολλές φορές, πάντα σχεδόν για τους ίδιους λόγους: προσποιείται πως είναι οδηγός του μετρό ή του λεωφορείου, κλέβει το συγκεκριμένο όχημα και έπειτα συλλαμβάνεται.

Αλλά, όπως αρέσει στον McCollum να λέει, «το θέμα είναι» πως δεν κλέβει ακριβώς τα οχήματα – τουλάχιστον όχι με την παραδοσιακή έννοια. Τα οδηγεί στον επόμενο προορισμό τους, αποβιβάζοντας τον κόσμο στη διαδρομή όπως θα έκανε οποιοσδήποτε οδηγός λεωφορείου ή μετρό. Το μόνο πρόβλημα είναι, φυσικά, πως δεν είναι οδηγός. Ο McCollum έχει διαγνωστεί με Σύνδρομο Άσπεργκερ, νόσος που σύμφωνα με τους δικηγόρους και υπερασπιστές του παίζει ρόλο-κλειδί στο μοτίβο της εγκληματικής συμπεριφοράς του, μια «εμμονή» από την οποία φαίνεται ότι δεν μπορεί να απαλλαχθεί.

Πριν από λίγο καιρό, κάθισα με τον McCollum στο νησί Rikers, όπου βρίσκεται περιμένοντας να δικαστεί με την κατηγορία της πλαστοπροσωπίας και της κλοπής, αφού κατηγορείται ότι έκλεψε ένα λεωφορείο Greyhound τον περασμένο Νοέμβριο (αυτή η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη και κατόπιν αιτήματος του δικηγόρου του δεν θα αναφερθούμε σε λεπτομέρειες). Η φωνή του είναι ήρεμη, οι προτάσεις του σαφείς. Μέχρι να τελειώσουμε τη συζήτησή μας, φτάσαμε να συζητάμε για την πολυπλοκότητα του μετρό της Νέας Υόρκης αντί για το ότι κλέβει τους συρμούς. Αναφερθήκαμε στον αγαπημένο του σταθμό (Herald Square στο Μανχάταν), τις ανησυχίες του για τις τοπικές υποδομές («δεν είναι αυτό που ήταν») και το αιώνιο δίλημμα της καθυστέρησης («θα πάρει περισσότερο από τρία χρόνια» λέει για την επικείμενη απόσυρση των τρένων L).

Εκείνο που μου έκανε εντύπωση περισσότερο είναι η αίσθηση της αυτογνωσίας αυτού του ανθρώπου. Διαθέτει σχεδόν οδυνηρή επίγνωση της περίεργης φύσης αυτού που κάνει – σαν να βλέπει μια ταινία ή τις ειδήσεις με τον εαυτό του να παίζει σε επανάληψη. Έτσι μιλήσαμε γι' αυτό, για το ντοκιμαντέρ (το οποίο ακόμα δεν έχει δει), για την ψυχική υγεία πίσω από τα κάγκελα της φυλακής και γι' αυτό που περιγράφει ως πιθανή ταινία για τη ζωή του, με πρωταγωνιστές την Julia Roberts και τον Idris Elba.

VICE: Πώς είναι να επιστρέφεις στο Rikers, έχοντας έρθει εδώ τόσο πολλές φορές;
Darius McCollum: Προσπαθώ να μην το γνωρίζω καλά. Απλώς να αντιμετωπίζω την κατάσταση όταν βρίσκομαι εδώ. Δεν είναι κάτι για το οποίο ανυπομονώ. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να μένω απασχολημένος, να βοηθάω τον κόσμο και ούτω καθεξής. Δεν υπάρχουν πραγματικά εργαστήρια, αλλά προγράμματα μέσω των οποίων θα μπορούσα να επωφεληθώ. Προσπαθώ να κάνω οτιδήποτε μπορώ για να βοηθήσω τους τροφίμους και μερικές φορές τους δεσμοφύλακες, να βοηθάω σε διαφορετικές δουλειές κ.λπ. Προσπαθώ να είμαι απασχολημένος. Μερικές φορές, όταν εργάζεσαι ή ασχολείσαι με κάποια λεπτομέρεια δεν αισθάνεσαι ότι είσαι στη φυλακή. Δεν έχεις εκείνο το αίσθημα του εγκλεισμού. Νιώθεις την ευθύνη ότι κάτι κάνεις, σε αντίθεση με το να μην κάνεις τίποτα.

Πώς προέκυψε το ντοκιμαντέρ;
Σε παλιότερη υπόθεσή μου είχε προταθεί στη δικηγόρο μου Sally Butler και ήταν κάτι για το οποίο είχαμε μιλήσει. Ρώτησε πώς θα ένιωθα με κάτι τέτοιο ή εάν θα το ήθελα. Φάνηκε κατά κάποιο τρόπο ενδιαφέρον και ο Adam (Irving), ο σκηνοθέτης, ήρθε στη φυλακή για να μου μιλήσει γι' αυτό. Είπα «ας το προχωρήσουμε». Τελειώσαμε πέρυσι τον Αύγουστο. Τότε ήμουν στο σπίτι μου στη Βόρεια Καρολίνα. Ο Adam θα ερχόταν μαζί μου και θα έπρεπε να δείξω πώς έκανα την όλη φάση. Θα μιλούσα γι' αυτό και μερικές φορές θα πηγαίναμε σε κάποιο αμαξοστάσιο ή σταθμό τρένων.

Το θέμα είναι πως του έδωσα πολλές πληροφορίες που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν. Για παράδειγμα, μια από τις σημαντικότερες αλλαγές που έχουν γίνει είναι πως όλα κινούνται σε ρυθμό «μετά την 11η Σεπτεμβρίου». Συνεπώς, έβαλα τον εαυτό μου σε μπελάδες λίγο περισσότερο, επειδή με τοποθέτησαν στην ομοσπονδιακή λίστα των υπό παρακολούθηση ατόμων και αυτό που συμβαίνει είναι ότι λένε πως είμαι καταχωρισμένος ως πιθανός τρομοκράτης. Δηλαδή, εάν με έπιανε ένας τρομοκράτης, θα μπορούσε να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που γνωρίζω για να κάνει απεχθή εγκλήματα. Και τους λέω «δεν θέλω να είμαι μέλος καμίας τρομοκρατικής ομάδας». Αυτό είναι το τελευταίο από τα προβλήματά μου. Είναι ήδη αρκετά άσχημα εδώ μέσα· δεν θέλω να πάω σε ομοσπονδιακή φυλακή».

Βασικό κομμάτι της ταινίας είναι η πεποίθησή σου ότι θα μπορούσες να εργάζεσαι για τη Μητροπολιτική Αρχή Μεταφορών (MTA), επισημαίνοντας τα κενά ασφαλείας τους.
Πιστεύω ότι σίγουρα θα τους παρείχα βοήθεια. Το θέμα είναι, θα μου επέτρεπαν να τους βοηθήσω; Διότι, ένα πράγμα που προσπαθώ να κάνω χρόνια τώρα είναι να δουλέψω για εκείνους. Αλλά λένε δικαιολογίες για να μη με προσλάβουν.

Εάν κάποιος σε πλησιάσει και σου πει «θέλω να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή σου», η εμπειρία σου από τα γυρίσματα –ή ότι η ιστορία σου φαίνεται αρκετά σημαντική για να γίνει ντοκιμαντέρ– σε κάνει να βλέπεις την ίδια την προσωπική ιστορία σου διαφορετικά;
Με κάνει να νιώθω διαφορετικά από την άποψη της κάμερας και της δημοσιότητας που υπάρχει πίσω από αυτή. Άνθρωποι που δεν με γνώριζαν καν, τώρα θα μάθουν περισσότερα για μένα και θα λένε «το όνομά σου δεν είναι Darius McCollum;», «Εσύ δεν είσαι ο τύπος που…» και σε άλλη στιγμή που θα προσπαθώ να περάσω απαρατήρητος θα λένε «ξέρω ποιος είσαι. Θα καλέσω την αστυνομία». Οπότε πρέπει να σκέφτομαι όλα αυτά τα πράγματα που έχω κάνει και πώς επηρεάζουν τον κόσμο.

Πώς αντιμετωπίζεται το θέμα της ψυχικής υγείας σου στη φυλακή;
Αυτό είναι το πρόβλημα που έχω, μια και φαίνεται ότι κάποιοι λένε πως η ασθένειά μου δεν είναι τόσο σοβαρή ή κάτι σχετικό. Ωστόσο δεν ανήκεις στην κατηγορία εκείνων που μπορούν να πάρουν σχετική απόφαση. Εάν το πιάσεις από τη νομική πλευρά αλλά όχι από την ψυχολογική, τότε παρεμποδίζεται η ευελιξία μου. Όσο εκτίω ποινή, είναι ικανοποιημένοι. Αλλά τι είδους υπηρεσία παρέχεται σε μένα; Κάθονται και λένε ότι υποτίθεται πως πρέπει να κάνω ένα σωρό πράγματα, αλλά όταν είσαι με αναστολή δεν κάνουν αυτό που τους λες να κάνουν, παρά το ακριβώς αντίθετο.

Τι δεν προσέχουν στη φυλακή σχετικά με ανθρώπους σαν εσένα;
Λίγο πολύ, το θέμα της ψυχικής υγείας. Και το θέμα είναι ότι πριν από χρόνια προσπάθησαν να πουν ότι ήμουν χαρακτηριστική περίπτωση ασθενή με Άσπεργκερ. Αλλά δεν είναι έτσι. Υπάρχουν κι άλλοι με το ίδιο πρόβλημα εκτός από μένα. Το Άσπεργκερ είναι μόνο ένα μικρό μέρος της νόσου, υπάρχουν κι άλλα θέματα. Έχεις ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων, και άλλα που όλα μαζί γίνονται ένα. Δεν αντιμετωπίζουν κάθε σύμπτωμα διαφορετικά, προσπαθούν να εστιάσουν στα στάνταρ ζητήματα. Οπότε πόση πρόοδο να έχω;

Όταν λέω στον κόσμο την ιστορία σου και ότι δεν κάνεις τα δρομολόγια για πλάκα –εν συντομία, προσπαθείς να κάνεις τη δουλειά όπως οποιοσδήποτε άλλος που εργάζεται στην ΜΤΑ–, αυτό είναι που βρίσκουν περισσότερο ενδιαφέρον από όλα. Και αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που αρέσει σε σένα σε όλο αυτό.
Εκτιμώ πάντα αυτό που μου λένε στο τέλος. Όταν λένε «Ω, σας ευχαριστώ. Μου αρέσει η βόλτα μαζί σας» ή «Να έχετε μια όμορφη μέρα!» Η ευτυχία που σου δίνουν μερικές φορές τα λόγια τους είναι παραπάνω από αρκετή για να καταλάβεις ότι έχεις κάνει με επιτυχία τη δουλειά σου. Και αυτά είναι που περιμένω περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Αυτά είναι που σε κάνουν να νιώθεις… Εντάξει, νιώθω ωραίο. Νιώθω ευτυχισμένος. Θέλω να το ξανακάνω.

Και τι σκέφτεσαι όταν διαβάζεις για ανθρώπους που παίρνουν άλλα οχήματα για να κάνουν βόλτες για να διασκεδάσουν;
Υπάρχουν άτομα που θέλουν να προσπαθήσουν να μιμηθούν τον Μπάτμαν. Ή τον Σούπερμαν. Και υπάρχουν και άνθρωποι που προσπαθούν να μιμηθούν εμένα… «Είσαι ο τύπος που οδήγησε το Α τρένο πριν από χρόνια;». «Όχι αυτός ήταν κάποιος άλλος. Όμως έχω οδηγήσει Α τρένο έτσι κι αλλιώς. Αυτός ο τύπος κόλλησε στο Μπρούκλιν». Εγώ θέλω να ξέρω πού είναι ορισμένα κουμπιά και γιατί κάποια κουτιά είναι εκεί – τι κάνουν, πού πάνε.

Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ εκείνου και εμένα. Εάν ήμουν στο Α τρένο εκείνη την ημέρα, είμαι βέβαιος ότι δεν θα με είχαν σταματήσει. Θα είχα πατήσει το σωστό κουμπί και θα είχα πάει στη λεωφόρο Lefferts και θα είχα γυρίσει πίσω. Αλλά κόλλησε και δεν ήξερε τι να κάνει. Το θέμα είναι ότι όταν δεν ξέρεις, δεν ξέρεις. Δεν μπορείς να θεωρηθείς υπεύθυνος εάν δεν ξέρεις. Αλλά εάν ξέρεις, τότε είσαι υπόλογος. Γι' αυτό και θέλω να γνωρίζω.

Υπάρχει μια σκηνή όπου ο Adam σε παίρνει από τη φυλακή και είσαι στο αυτοκίνητο που σε πάει στη Νέα Υόρκη. Yπάρχει η αίσθηση ότι σε παρακολουθεί για να δει εάν θα μπλέξεις πάλι. Εξακολουθείς να νιώθεις αυτή την πίεση;
Κάπως έτσι σκέφτομαι κι εγώ. Θα σου πω την αλήθεια. Τώρα, όταν βγαίνω έξω και λόγω της επιπλέον δημοσιότητας, νιώθω ότι θα με παρακολουθούν περισσότερο από ότι πριν. Για πόσο καιρό δεν ξέρω. Όμως, έχω λύση. Εάν για παράδειγμα έβγαζα χρήματα, θα αγόραζα ένα αυτοκίνητο. Έτσι, δεν θα ήμουν κοντά στην MTA. Έτσι δεν θα με ενοχλούσες – απλώς άφησέ με ήσυχο. Αυτό κάνω κι εγώ, οδηγώντας οπουδήποτε θέλω να πάω. Τυχαίνει να γνωρίζω ότι με ενοχλούν μόνο όταν είμαι στην περιουσία τους. Αλλά όχι όταν δεν είμαι. Δεν θα με ενοχλήσεις όταν είμαι μέσα σε αυτοκίνητο. Οπότε σκέφτηκα ότι αυτό θα πρέπει να κάνω.

Εάν και όταν βγεις έξω, σχεδιάζεις να επιστρέψει στη Βόρεια Καρολίνα για να είσαι με τους γονείς σου;
Σίγουρα. Έστω κι αν είναι βαρετά εκεί πέρα, σίγουρα έχω σχέδια να επιστρέψω. Είναι όμορφα. Θα μου λείψουν τα φώτα και η δράση της Νέας Υόρκης. Αν και η πόλη της Νέας Υόρκης είναι θορυβώδης και πυκνοκατοικημένη, μου αρέσει αυτή η ατμόσφαιρα της μαζικής μετακίνησης των ανθρώπων με τις δημόσιες συγκοινωνίες στην πόλη. Αυτό είναι το θέμα. Υπάρχουν άνθρωποι που βρίζουν όλη μέρα, φωνάζουν π.χ. «δεν μπορείς να βάλεις τα σκουπίδια σου εδώ!» – πάντα κάτι γίνεται. Η πόλη κινείται γρήγορα όταν ο κόσμος θέλει απαντήσεις μέσα σε κλάσμα δευτερολέπτου.

Στην ύπαιθρο έχεις γενικά χρόνο να σκεφτείς. Εδώ δεν υπάρχει χρόνος.

Αρχικά, πώς παθιάστηκες με τον υπόγειο και τις μεταφορές; Διάβασα ότι έκλεψες το πρώτο σου τρένο στα 15.
Το πιο αστείο είναι ότι αγαπώ το σύστημα. Ο κόσμος πριν από χρόνια συνήθιζε να με κατατάσσει περισσότερο στους λάτρεις των τρένων, αλλά έχω περάσει τόσο καιρό σ' αυτά, που έμαθα πράγματα για το σύστημα που υποτίθεται πως δεν πρέπει να γνωρίζουν όλοι. Και αυτό ωθεί τους ανθρώπους στα άκρα. Λένε ας πούμε «ποιος είναι αυτός ο τύπος; Γιατί είναι εδώ;». Τους απαντάω «απλώς είμαι εδώ». «Ωραία, με ποιον είσαι;» «Δεν είμαι με κανέναν». «Ω, δεν μπορείς να είσαι εδώ. Είναι απαγορευμένη περιοχή». Και λέω «Α, ΟΚ». Απλώς σηκώνομαι, αφήνω κάτω το χαρτί και φεύγω. «Πώς μπήκε εδώ μέσα;». Η πόρτα είναι ανοιχτή και μπήκα μόνος μου.

Τέτοια πράγματα συμβαίνουν. Έτσι έμαθα διάφορα για το σύστημα του μετρό που είναι απλώς σε άλλο επίπεδο. Μου είπαν ότι είμαι το άτομο που οι άνθρωποι εύχονται να μπορούσαν να είναι, διότι στην πραγματικότητα βρήκα τον χρόνο να κάνω κάτι που θέλει να κάνει και ο υπόλοιπος κόσμος. Τον περασμένο μήνα στη Φλόριντα εντόπισαν έναν τύπο που ήθελε να είναι γιατρός, ο οπότε βρήκε ένα κτίριο και υποδύθηκε τον γιατρό. Ωστόσο, δεν μπορείς να κάνεις κάτι τέτοιο λόγω της ηθικής στην ιατρική. Είμαι τέτοιος άνθρωπος, που έκανε όλα όσα ήθελαν να κάνουν κι άλλοι. Υπάρχει μάλιστα μια εκπομπή στην τηλεόραση που ονομάζεται The Pretender και άκουσα ότι ήμουν σε δύο διαφορετικά επεισόδια αλλά ότι ποτέ δεν έδειξαν το πρόσωπό μου. Με ανέφεραν. Υπάρχει ένα άλλο σόου που λέγεται Person of Interest και κατά κάποιο τρόπο συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου σε αυτή την κατηγορία – είμαι άτομο ενδιαφέροντος. Έτσι ακριβώς το βλέπω. Έχω κάνει τόσο πολλά και δεν υπάρχει χρόνος για να σου πω τα μισά από όσα εύχομαι να μπορούσα να κάνω.

Ακούω ότι θα υπάρξει πιθανή συμφωνία για ταινία. Περί τίνος πρόκειται;
Η συμφωνία για ταινία είναι κάτι πολύ σημαντικό. Δεν ελπίζουμε πολλά, επειδή εμπλέκονται διάφορα, αλλά από ό,τι καταλαβαίνω η Julia Roberts θέλει να παίξει τη Sally. Πιθανώς ο Idris Elba να παίξει εμένα. Δεν είναι σίγουρο.

Πώς νιώθεις που ο Idris Elba μπορεί να παίξει εσένα;
Είναι διαφορετικό. Προσπαθούσα να πω «λοιπόν, γιατί δεν μπορούμε να το κάνουμε τύπου Catch Me If You Can, Μέρος 2». Αλλά είπαν «όχι, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό τον τίτλο».

Τι θα ήθελες να κρατήσουν οι θεατές που γνωρίζουν την ιστορία σου;
Κρατήστε τα μέσα ενημέρωσης. Αυτό είναι το βασικό. Μην εστιάζετε στο κομμάτι της δημοσιότητας. Διότι τα μέσα ενημέρωσης μερικές φορές θα σε παραπλανήσουν. Προσπαθώ να το διαχειριστώ. Έχω πράγματι πρόβλημα. Κρατήστε το γεγονός ότι τα δικαστήρια πρέπει να κάνουν κάτι καλύτερο απ' αυτό που προσπαθούν να κάνουν. Χρειάζομαι κάτι να με βοηθήσει, εννοώντας το αντίθετο αυτού που θα με αποθαρρύνει. Με κάνει να θέλω να επιστρέψω και να κάνω το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά. Αυτό είναι το θέμα μας. Πολλοί άνθρωποι εδώ θα σου πουν το ίδιο πράγμα.

Περισσότερα από το VICE

O Horatio Ποτέ δεν θα με Έπιανε

Τα Εμπόδια που Συναντούν οι Γυναίκες που Θέλουν να Κάνουν Στείρωση

Γιατί τα Hangovers Είναι Χειρότερα Mετά τα 20;