Μουτζουρώματα, φαλλοί, βουκολικά τραγούδια, βωμολοχίες, ευχή για καλή χρονιά, τραγόμορφοι, αναπαραστάσεις της σποράς, ένας γάμος, μια κηδεία και διονυσιακοί συμβολισμοί αναβιώνουν κάθε Καθαρή (γι᾽ άλλους) Δευτέρα στην Νέδουσα.Η Νέδουσα είναι ένα χωρίο της νότιας Πελοποννήσου, το οποίο βρίσκεται στον Ταΰγετο, στην περιοχή Αλαγονίας και απέχει μισή ώρα από την Καλαμάτα. Εκεί πραγματοποιείται κάθε χρόνο το αγροτικό Καρναβάλι, διαφορετικό απ' όσα ξέρουμε και είναι ένα δρώμενο Ευετηρίας, δηλαδή για την καλή χρονιά και την πλούσια καρποφορία της γης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πολλοί μάλιστα το θεωρούν αρχαιολογικό εύρημα και ο καθηγητής της Λαογραφίας Μιχάλης Μερακλής έχει αναφέρει ότι «αναμφισβήτητα συνεχίζεται μια μακρόχρονη παράδοση». Ενώ φαίνεται ότι οι πράξεις αυτές γίνονταν και πριν από χιλιάδες χρόνια, με την ίδια σχεδόν μορφή. Η συνύπαρξη τριών τελετουργικών σημείων δηλώνουν την αναπαράσταση της ζωής του ανθρώπου που συναντώνται με τα: όργωμα- σπορά, γάμος- τεκνοποίηση, θάνατος- ανάσταση.
Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece.
Στην μικρή πλατεία του χωριού, και μάλιστα κάτω από την εκκλησία, τελούνται τα διονυσιακά δρώμενα. Πλήθος, όλων των ηλικιών στολισμένοι με στεφάνια κισσού και στο χέρι με κρασιά και εδέσματα συρρέουν και κανείς δεν είναι θεατής αλλά όλοι συμμετέχοντες στις πρωτόγονες ιεροπραξίες. Όπως μου είπε μία κάτοικος του χωριού που κρατούσε ένα τρίχινο ταγάρι με ένα φαλλό ξύλινο, «είναι σημαντικό να γίνει το δρώμενο, πιστεύουμε στην τύχη που μας φέρνει. Αν δεν γίνει μια χρονιά, δεν θα' ναι καλό για το τόπο μας».Αυτό που νιώθεις είναι ότι δημιουργείται ένα είδος «λαϊκού θεάτρου» όπου όλο το χωριό μετατρέπεται σε ένα θίασο βουκολικών μεταμφιέσεων και διαδραματίζουν μια σειρά από πράξεις με σκοπό να προσφέρουν στο χωριό γονιμότητα ξορκίζοντας το κακό.
Η έναρξη γίνεται με ήχους από το νταούλι που καλεί τα «μέλη του θιάσου» να πάνε σε ένα σπίτι να μουτζουρωθούν και να φορέσουν τα ανάλογα ενδύματα. Το μουτζούρωμα, γίνεται με καπνά φούρνου και με «ευλογία». Η μουτζούρα θεωρείται ότι έχει αντιβασκανικό χαρακτήρα και γίνεται η μάσκα σου, για να γίνεις ίδιος με όλους. Μετά το έθιμο συνεχίζεται με τον λεγόμενο «Αγερμό». Τα μέλη του «θιάσου», μαζί με τους επισκέπτες, γυρίζουν σε κάθε σπίτι με κυκλική πομπή -γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα έχουν προστασία. Στα σπίτια δίνει η ομάδα ευχές, τραγούδια και χορό ενώ οι ιδιοκτήτες δίνουν σαν ανταμοιβή σαρακοστιανά εδέσματα και κρασί σε όλους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έπειτα καταλήγουν στην πλατεία και ξεκινάνε να παίζουν νταούλι και φλογέρα που είναι κατασκευασμένα από ντόπιους. Μετά από λίγο μέσα από τα καλντερίμια του χωριού καταφθάνουν μανισμένοι οι τράγοι, μέλη του «θιάσου» που είναι μεταμφιεσμένοι φορώντας παλιά ρούχα με τρίχες ζώων, τεράστια κέρατα και δεκάδες βαριά κουδούνια. Αναπαριστούν ότι η άνοιξη, τους προκαλεί όρεξη για σεξ - κατά το έθιμο για την γονιμοποίηση.
Μετά ακολουθεί η «Αροτρίαση», έρχεται ο «ζευγολάτης», μαζί με δύο «βόδια», ένα αρσενικό και ένα θηλυκό, «οργώνει» τρεις φορές κυκλικά την πλατεία αριστερόστροφα, ενώ ο «θίασος» σπέρνει με σπόρους, σκάβει και σκεπάζει.
Η επόμενη ιεροτελεστική πράξη είναι ο «Γάμος» και παριστάνεται μόνο από άντρες ενώ ευλογούνται με την αθυροστομία του «παπά». Μόλις τελειώσει ο γάμος, το «αντρόγυνο» κάνει σαν να δοκιμάζει όλο το «κάμα σούτρα» πάνω στην «οργωμένη τρεις φορές» περιοχή.
Για το τέλος, πραγματοποιείται ο «Θάνατος και η Ανάσταση» όπου ανάμεσα στα πετρόκτιστα σπίτια και τα στενά, γίνεται η μεταφορά του «νεκρού» σε αυτοσχέδιο φέρετρο. Η πομπή συνοδεύεται με σπαρακτικές κραυγές και συνταρακτικά «μοιρολόγια». Η Ανάσταση του «νεκρού» ολοκληρώνεται με χορό στον οποίο συμμετέχει και ο ίδιος για να κλείσει ο κύκλος του θανάτου.
Καθόλη την διάρκεια των δρώμενων κυριαρχεί η αισχρολογία και οι απεικονίσεις γεννητικών οργάνων, στοιχεία χαρακτηριστικά στα έθιμα των γιορτών που αποσκοπούν στη γονιμότητα των ανθρώπων και της γης. Φεύγοντας από το έθιμο αυτό που σου μένει είναι ότι στη Νέδουσα σίγουρα απουσιάζει ο καθωσπρεπισμός.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ