Στα λασπωμένα νερά της Βόλβης, μέσα στις καλαμιές που γίνονται ένα με την όχθη της λίμνης, ένας ψηλός άντρας κρατάει στο ένα χέρι μια απόχη και στο άλλο έναν κουβά. «Εάν βρεις την πηγή είσαι καλά, ίσως να συναντήσεις και κοπάδι, αλλά μπορεί να μην βρεις ούτε μία», λέει. Ο Ίκαρος Αγγέλου είναι 67 χρόνων, συνταξιούχος ταξιτζής. Είναι ο άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με τις βδέλλες. Τις ψαρεύει, τις αναπαράγει, τις διαθέτει και δίνει οδηγίες για την αποκαλούμενη «βδελλοθεραπεία». Τη θεραπεία της αφαίμαξης από το γλοιώδες σκουλήκι.
Πηγαίνουμε όλοι μαζί να μας δείξει πώς ψαρεύει τις βδέλλες. «Να εδώ είναι η πινακίδα: Ιατρικές βδέλλες», μας δείχνει τη γωνία του δρόμου, στις στροφές του Αγίου Βασιλείου. Είναι η πινακίδα με το τηλέφωνό του, για κάθε ενδιαφερόμενο. Στα 67 του χρόνια δείχνει ότι αυτό το μικρό σκουλήκι, που πράγματι χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στο παρελθόν στην Ιατρική, τον έχει κατακτήσει. «Οι βδέλλες κάνουν για όλες τις ασθένειες. Από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι τους αρχαίους Αιγύπτιους αναφέρονται. Θεραπεύουν το αίμα. Φρέσκο αίμα ίσον νέος άνθρωπος», λέει στο VICE Greece στη διαδρομή για τη λίμνη. Εξηγεί πως η βδέλλα κολλάει σε διάφορα σημεία του σώματος και ρουφάει το ανθρώπινο αίμα για περίπου μία ώρα. Υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της αφαίμαξης διαχέει στο σώμα μία ουσία, την ιρουδίνη, που είναι αντιπηκτική. Έτσι επιτυγχάνεται η διατήρηση του αίματος στο σώμα της βδέλλας, για να τραφεί, και η αραίωσή του στο ανθρώπινο σώμα.
Videos by VICE
Τα γράφει όλα στο βιβλίο του. Ένα πράσινο εγχειρίδιο που φέρει τον τίτλο «Ο Ίκαρος γράφει αυτά που ξέρει για τις βδέλλες». «Εκεί θα μάθεις τα πάντα. Ποιες αρρώστιες θεραπεύουν και πού πρέπει να τις βάζεις. Από πότε χρησιμοποιούνται». Το τύπωσε στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του. Του αρέσει να μιλάει για τις βδέλλες, είναι το χόμπι του, διευκρινίζει, παρ’ ότι άρχισε να ασχολείται εντονότερα την περίοδο της κρίσης. Άλλωστε τις πουλάει, για να βγάλει τα έξοδά του. Πέντε ευρώ η βδέλλα. «Στη Γερμανία κάνει 9 ευρώ η μία». Το κυνηγάει πάντως και ενημερώνεται. «Πέρσι τέτοιο καιρό ήμουν στη Σλοβακία, έκανα σεμινάρια. Οι άνθρωποι είναι επιστήμονες πάνω στις βδέλλες». Εκεί ο Ίκαρος, λέει πως έμαθε πώς τρέφονται οι βδέλλες, πώς αναπαράγονται, πώς συντηρούνται. «Τώρα έχω ξεκινήσει και εγώ διαδικασία αναπαραγωγής. Έχω μωρά», λέει χαρούμενος. «Μπόρεσα έβγαλα αυγά και από εκεί βγήκαν μωρά. Για να κάνω αναπαραγωγή παιδεύτηκα πέντε χρόνια. Φέτος μου έβγαλαν γύρω στα 80 αυγά, από κάθε αυγό βγαίνουν δέκα μικρά. Κάποια θα ζήσουν και άλλα όχι. Είναι πρώτη φορά που το κάνω», περιγράφει. Θάλαμος αναπαραγωγής έγινε ένα ψυγείο από το οποίο έχει αφαιρέσει τον μηχανισμό και πρόσθεσε θέρμανση και φώτα.
VICE Video: Η Μέρα των Νεκρών στην Αθήνα
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Μέσα από τους χωματόδρομους των χωραφιών της Νέας Απολλωνίας φτάνουμε στην όχθη της Βόλβης. Το ψάρεμα είναι ολόκληρη διαδικασία. Ο Ίκαρος βάζει τις μπότες του που είναι ένα με μία φόρμα μέχρι το στήθος, για να μπαίνει στα ρηχά. Βάζει το καπέλο του, «από την Αυστραλία το πήρα» και πιάνοντας την απόχη είναι έτοιμος να τις εντοπίσει. «Μπορεί να τις βρεις παντού. Όμως πλέον είναι σε λίγα σημεία. Παλιά είχε παντού, έσκυβες να πιεις νερό στην πηγή και ερχόταν η βδέλλα πάνω σου. Τώρα δεν υπάρχουν πουθενά, πολύ σπάνια. Λόγω των φυτοφαρμάκων των αγροτών, δεν έχει μείνει τίποτα», λέει και ψάχνει ανάμεσα στα καλάμια. Συνήθως βδέλλες βρίσκονται την άνοιξη και το καλοκαίρι, όμως λόγω υψηλών θερμοκρασιών κάποιες διατηρήθηκαν. Μας τις δείχνει μέσα στον κουβά. Προσπαθούν να γλιστρήσουν στο στόμιο. «Αν δεν δέσεις καλά το κάλυμμα θα σου φύγουν. Έστω κι αν αφήσεις ένα πολύ μικρό άνοιγμα. Κι έξω από το νερό δεν αντέχουν πολλές ώρες. Ξεραίνονται και πεθαίνουν», μας ενημερώνει δείχνοντας τα μικρά μαύρα γλοιώδη πλάσματα άλλοτε να κολυμπούν και άλλοτε να έρπουν στα τοιχώματα του κουβά.
Ο Ίκαρος έμαθε τη βδελλοθεραπεία βλέποντας τις γιαγιάδες του, όμως πλέον δηλώνει ειδικός. «Αυτό το βιβλίο θα προσθέσει πολλά στοιχεία στη βιβλιογραφία», λέει. Υποστηρίζει ότι έχει στείλει βδέλλες σε περίπου 1.000 άτομα. «Στέλνω και σε γιατρούς, κυρίως πλαστικούς χειρουργούς. Τις χρησιμοποιούν για τη συγκόλληση. Ειδικά στην Κύπρο στέλνω αρκετές».
Η Φρειδερίκη Στάθη, από την Κατερίνη, κάνει βδελλοθεραπεία τα τελευταία δύο χρόνια. Προμηθεύεται βδέλλες από τον Ίκαρο και τις βάζει στα δάχτυλα των ποδιών της. «Είχαν πρηστεί και δεν μπορούσα να φορέσω παπούτσια. Με τις βδέλλες είδα να βελτιώνομαι αρκετά. Τώρα βάζω και στην πλάτη», λέει στο VICE Greece. Θυμάται τις βδέλλες από την εποχή που ήταν παιδί. «Δεν μπορώ να ξεχάσω τη γιαγιά μου, είχε ένα πρόβλημα και της είχε πρηστεί η γλώσσα, δεν μπορούσε να τη βάλει μέσα στο στόμα. Δεν ήταν δυνατό τότε να την πάμε σε γιατρούς, μόνο κάρα είχαμε. Ήμουν 7-8 χρόνων και ήρθε ένα τύπος που έφερε κάτι σκουληκάκια. Έκλαιγα επειδή νόμιζα ότι τα σκουλήκια θα φάνε τη γιαγιά. Τελικά θεραπεύτηκε». Η Φρειδερίκη κατέφυγε στις βδέλλες όταν είχε πρόβλημα στα πόδια και, όπως είπε, έβαλε έναν γιατρό να δει στο Ίντερνετ εάν υπάρχει βδελλοθεραπεία. «Του είπα κοίτα εσύ να μου πεις τι γράφει και άσε με μένα τι θα κάνω. Και τώρα που μιλάμε έχω δύο βδέλλες στα πόδια».
Η βδελλοθεραπεία αναφέρεται ως έντονα ανεπτυγμένη στη Ρωσία, όπως και στην Ελλάδα. Ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τη Θεσσαλονίκη δείχνουν τους «Αβδελλάδες», αυτούς που πουλούσαν μέσα σε γυάλινα μπουκάλια τις βδέλλες για τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με το αίμα. Τους κιρσούς, τους θρόμβους, τα πρηξίματα. Επί Όθωνα, το 1883 εκδόθηκε διάταγμα που απαγόρευε την εξαγωγή βδέλλας. Η χρήση επιτρεπόταν όμως λόγω φόβου έλλειψης, λήφθηκαν μέτρα. Το 1914 έχει καταγραφεί ότι οι Αβδελλάδες πουλούσαν στη Θεσσαλονίκη 1 δραχμή την κάθε βδέλλα.
Πουθενά δεν αναφέρεται ότι έχει προκαλέσει προβλήματα, παρ’ ότι η θεραπεία της δεν είναι ευχάριστη. Μπορεί ο Ίκαρος να επιμένει ότι «η βδέλλα ρουφάει το αίμα όμως δεν σε πονάει, απλώς αισθάνεσαι ότι έχεις κάτι επάνω σου», όμως το αίμα μπορεί να συνεχίσει να τρέχει από την πληγή μέχρι και δέκα ώρες μετά. «Έτσι καθαρίζει», λέει ο Ίκαρος.
Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος είναι πλαστικός χειρουργός. «Εγώ δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ στα 25 χρόνια και στα 12.000 χειρουργεία», ξεκαθάρισε. «Μία φορά άκουσα ότι χρησιμοποιήθηκε στην Αγγλία. Θεωρητικά έλεγαν ότι σε ένα δάχτυλο που έχει συγκολληθεί εάν δεν έχει αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος, η βδέλλα το ρουφάει και βοηθάει σε αυτό. Πρακτικά όμως δεν νομίζω, δεν το έχω δει ποτέ», είπε. «Περιγράφεται πάντως στα βιβλία», κατέληξε.
Ο Ίκαρος από την πλευρά του επιμένει ότι η καλύτερη θεραπεία προέρχεται από τη βδέλλα. «Στον εαυτό μου βάζω δύο – τρεις φορές τον χρόνο, χωρίς να έχω τίποτα. Το καλό είναι να βάζεις χωρίς να έχεις τίποτα. Να σου καθαρίζουν το αίμα. Όμως όταν έχεις ένα πρόβλημα καλό είναι να βάλεις και δέκα φορές απανωτές, κάθε δύο – τρεις μέρες. Στα ρυθμίζει όλα. Στο βιβλίο τα γράφει όλα». Στη Ρωσία άλλωστε εκτιμάται πως χρησιμοποιούνται 10 εκατομμύρια ετησίως, με ιατρική συνταγή μάλιστα, ως αντιπηκτικό φάρμακο.
Η Φρειδερίκη Στάθη κάθεται και βλέπει τηλεόραση έχοντας δύο βδέλλες στα πόδια της. «Δεν βάζω πολλές πλέον, είμαι καλύτερα». Έχει πειστεί ότι η βδελλοθεαραπεία αντιμετώπισε το πρόβλημα που είχε στα δάχτυλα. Θυμάται και αυτή τη γιαγιά της, με τη γλώσσα έξω, να της βάζουν τις βδέλλες. «Στο χωριό μου έλεγαν, βάλε Μάιο βδέλλες, πριν φας κεράσι και σταφύλι και όλα θα πάνε καλά».
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
O Μιχαήλ-Άγγελος Είναι ο Πρώτος Άφυλος Χαρακτήρας Pro Wrestling στην Ελλάδα
O Xρόνιος Πόνος Βελτίωσε τη Σεξουαλική μου Ζωή
«Το Μισό μου Πρόσωπο Ήταν Διαλυμένο» – Πώς Επιβίωσα Από τα Βασανιστήρια σε μια Φυλακή του Εκουαδόρ