Το TikTok ήρθε πιο έντονα στη ζωή μας, κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας. Μέσα στον εγκλεισμό και την απραξία, μπορεί να περνούσαν ώρες που χαζεύαμε ανούσια βιντεάκια, challenge, τραγούδια, στιγμές της καθημερινότητας των ανθρώπων όλου του πλανήτη.
Ένα πολύ βασικό κομμάτι της εφαρμογής είναι ότι αποτέλεσε -και συνεχίζει να αποτελεί- το κυρίαρχο μέσο κοινωνικοποίησης, ενημέρωσης και έκφρασης των ρομά. Είναι ένας τρόπος απελευθέρωσης, απευθύνεται σε όλες ανεξαιρέτως τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες και μπορεί να δημιουργήσει trends, να δώσει φωνή και βήμα σε εκείνους που συνήθως αποσιωπώνται στα παραδοσιακά μίντια. Είναι ένα μέσο από τις μάζες για τις μάζες, κόντρα στον έλεγχο της πληροφορίας, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Videos by VICE
Στο TikTok μπορούν να μιλήσουν όλοι ανοιχτά, να πουν αυτά που πραγματικά θέλουν, χωρίς περιορισμούς και προκαταλήψεις, να διαδώσουν ειδήσεις, να δημιουργήσουν content χωρίς ιδιαίτερο νόημα, να τραγουδήσουν, να κάνουν σκετσάκια. Μπορούν να κάνουν τα πάντα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ήδη πολλές χώρες προσπαθούν να περιορίσουν ή να απαγορεύσουν την εφαρμογή, καθώς τη θεωρούν επικίνδυνο μέσο προπαγάνδας και σύγχυσης.
Είναι σαν ένα αληθινό αλλά ταυτόχρονα παράλληλο σύμπαν, το οποίο ζωντανεύει μέσα από τις μικρές οθόνες. Ιδιαίτερα το φαινόμενο «ρομά TikTok», έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, με μερικά βιντεάκια να έχουν δεκάδες χιλιάδες views και σχόλια. Ένας από τους πιο ενεργούς ρομά TikToker είναι ο Παναγιώτης, ο οποίος είναι μόλις 22 ετών, αλλά έχει καταφέρει να δημιουργήσει content που προσελκύει χιλιάδες χρήστες, με μερικά από τα βιντεάκια του να έχουν αγγίξει ακόμα και μισό εκατομμύριο views. Στον λογαριασμό του έχει αναρτήσει στιγμιότυπα από την καθημερινότητά του, τη δουλειά, την οικογένεια, το σπίτι του, βιντεάκια για την τσιγγάνικη κουλτούρα και τον ρατσισμό που δέχεται.
Ο Παναγιώτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Ιωνία Βόλου και συγκεκριμένα στον καταυλισμό των Ρομά στο Αλιβέρι, όπου εξακολουθεί να ζει. Η επαφή του με το TikTok ξεκίνησε όταν άρχισε να παρατηρεί πως όλο και περισσότεροι φίλοι και γνωστοί του το χρησιμοποιούν. «Μου φάνηκε ενδιαφέρον γιατί είδα την προοπτική ότι από αυτή την εφαρμογή μπορεί κάποιος να εκφραστεί, οπότε με ώθησε να τη χρησιμοποιήσω κι εγώ. Γενικά μου αρέσει να ασχολούμαι με τα social και ειδικά με το TikTok, γιατί υπάρχει μία μίξη των social media στην εφαρμογή και σε βοηθάει με πιο παραστατικό τρόπο να εκφράσεις τις απόψεις, τις ιδέες και τις ανησυχίες σου και να αναδείξεις πολλά στοιχεία του εαυτού σου και της προσωπικότητάς σου. Εγώ ξεκίνησα να ανεβάζω βιντεάκια από το 2019», λέει στο VICE.
Ειδικά κατά τη διάρκεια της καραντίνας, το TikTok ήταν εκείνο το μέσο που τον βοήθησε να σπάσει τη ρουτίνα, είτε βλέποντας ανάλαφρα βίντεο, είτε βλέποντας πράγματα σχετικά με την επικαιρότητα, μέσα από τα οποία ενημερωνόταν για την πορεία της πανδημίας. Ποιο ήταν όμως το στοιχείο που τον έκανε να ξεχωρίσει; «Αυτό που πιστεύω ότι βοήθησε ώστε να γίνουν viral πολλά από τα βιντεάκια μου είναι το γεγονός ότι προσάρμοσα όσα ήθελα εγώ να πω για τους τσιγγάνους και γενικά για την κουλτούρα μας, στα διάφορα trend που υπήρχαν σε κάθε περίοδο στο TikTok», τονίζει.
Ο ίδιος δεν αφιερώνει πολύ χρόνο στη δημιουργία περιεχομένου, αφού μέσα σε ένα εικοσάλεπτο μπορεί να τραβήξει, να επεξεργαστεί και να αναρτήσει ένα βιντεάκι στην πλατφόρμα. Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι μέσα από το TikTok μπορεί κάποιος να έχει ένα μικρό εισόδημα, αλλά αυτό απαιτεί πάρα πολλή προσπάθεια, χρόνο και θέληση. Πάντως δεν το έχει επιχειρήσει ακόμα, το χρησιμοποιεί περισσότερο από χόμπι καθώς, όπως λέει, ασχολείται με άλλα πράγματα που πιστεύει πως θα είναι πιο ουσιαστικά για εκείνον. «Τα social media είναι πολύ σημαντικά -ως έναν βαθμό- για μένα, αλλά κάλλιστα θα μπορούσα να ζήσω και χωρίς αυτά».
Κάτι που παρατήρησα ψάχνοντας τον λογαριασμό του Παναγιώτη στο TikTok είναι πως στα περισσότερα βίντεο, υπάρχουν ρατσιστικά σχόλια για τη φυλή του ή σχόλια μίσους και απέχθειας για τον ίδιο. «Τυχαίνει να κάνουν πολλά ρατσιστικά σχόλια κάτω από βίντεό μου», παραδέχεται. «Εγώ γενικά τα αντιμετωπίζω, όπως αντιμετωπίζω τα σχόλια που δέχομαι και στην καθημερινή μου ζωή. Με χιούμορ και χωρίς να δίνω αξία σε αυτούς τους ανθρώπους», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι «μέχρι σήμερα οι ρομά βιώνουμε κοινωνικό ρατσισμό. Και εγώ τον βιώνω καθημερινά – μπορεί όχι τόσο ευθέως, αλλά υποσυνείδητα. Πιστεύω ότι αυτές οι συμπεριφορές πηγάζουν από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για εμάς, αλλά και από την έλλειψη Παιδείας και εκπαίδευσης που έχουν οι τσιγγάνοι, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα στο κοινωνικό σύνολο και να μη γίνονται αποδεκτοί από τους υπόλοιπους».
Ένα από τα αγαπημένα του βιντεάκια είναι αυτό που έχει πάρει τα πιο πολλά likes και views (557.000), επειδή το έχουν δει πολλά άτομα, έχει γίνει ευρέως γνωστό και γενικά δημιούργησε πολλές και διαφορετικές αντιδράσεις στα σχόλια. «Αυτό θεωρώ ότι είναι θετικό, γιατί αρχίζουμε και προβληματίζουμε τους ανθρώπους, ψάχνουν περισσότερο τι συμβαίνει πίσω από αυτό που βλέπουν και έτσι έρχονται σε διάλογο μεταξύ τους και λύνονται πολλές απορίες μέσα από αυτό».
«Αν μπορούσα να δώσω ορισμένες συμβουλές σε κάποιον που θέλει να ξεχωρίσει μέσα στο TikTok, θα του έλεγα να δημιουργήσει μια ταυτότητα, την οποία θα αναγνωρίζουν οι άλλοι στα βίντεό του, να ανεβάζει βίντεο φωτεινά, με καλή ανάλυση και να γράφει αυτά που σκέφτεται και θέλει να εκφράσει στα βίντεό του, ή ακόμα καλύτερα, αν έχει το θάρρος, να μιλάει σε αυτά.
»Προσωπικά εμπνέομαι από το ότι υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που έχουν ξεφύγει από αυτή την παλιά και βαριά φιλοσοφία της τσιγγάνικης κοινωνίας, έχουν προχωρήσει στο θέμα της εκπαίδευσης, των γραμμάτων, της κοινωνικοποίησης, έχουν ανοιχτεί αρκετά ώστε να είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν στο κοινωνικό σύνολο. Και σε αυτά τα παιδιά στοχεύω. Στα παιδιά που έχουν δει ότι υπάρχει και κάτι άλλο από το να παντρεύονται στην εφηβεία, να δουλεύουν από πολύ μικρή ηλικία και να μένουν σταθερά εκεί. Αυτά θέλω και εγώ με τη σειρά μου να εμπνεύσω. Τα παιδιά που έχουν όνειρα στην εξέλιξη».
Ακολουθήστε την Άντυ στο Instagram.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
«Σε Όλους μας Έχει Συμβεί Ένα Περιστατικό» – Οι Νέοι Ρομά Αισθάνονται Φόβο και Οργή
Η Μαριάννα Κάνει Podcast για Εγκλήματα που Δεν Υπάρχουν στο Διαδίκτυο
«Δεν θα Ξεχάσω Όταν τα ΜΑΤ Έκαναν Έφοδο στο Κελί μου» – Πώς Έσπασα τη Ρουτίνα της Φυλακής