«Πρώτα πλήρωσε τον εαυτό σου»: Αυτό είναι ένα δημοφιλές μάντρα των γκουρού των προσωπικών οικονομικών. Σημαίνει να βάζεις λεφτά στην άκρη, προτού πληρώσεις τον σπιτονοικοκύρη σου ή βγάλεις τον φίλο σου έξω για φαγητό – και είναι απόλυτα λογικό δεδομένου τού πόσο λίγοι από εμάς αποταμιεύουν αρκετά λεφτά.
Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις η συμβουλή δεν βρίσκει ευήκοα ώτα, επειδή οι οικονομικές αποφάσεις κάποιων ανθρώπων καθοδηγούνται λιγότερο από τα πιθανά οφέλη ενός τραπεζικού λογαριασμού με πολλά ψηφία και περισσότερο από το πόσο μπορούν να βοηθήσουν τους γύρω τους. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν σε υψηλότερο βαθμό ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, που τους οδηγεί να είναι συγκαταβατικοί, προσηνείς, ευχάριστοι. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να φέρονται αλτρουιστικά, απ’ ό,τι οι υπόλοιποι. Οι προσηνείς άνθρωποι γίνονται καλοί φίλοι, αλλά είναι πιο πιθανό να μην τα καταφέρνουν με τα λεφτά.
Videos by VICE
«Οι προσηνείς άνθρωποι είναι πολύ πιο πιθανό να πληρώσουν το φαγητό σου», λέει η Sandra Matz, καθηγήτρια στη Σχολή Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια και βασική συγγραφέας μιας καινούργιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, η οποία ρίχνει φως στο γιατί μερικοί άνθρωποι τα καταφέρνουν καλύτερα με τα χρήματα από άλλους. «Επειδή νοιάζονται λιγότερο για τα λεφτά, είναι πιο πιθανό να κάνουν κακοδιαχείριση».
Οι καλοί άνθρωποι δεν τα καταφέρνουν στην αποταμίευση
Σύμφωνα με τη μελέτη, το να έχεις αυτό το στοιχείο της προσήνειας επηρεάζει αρνητικά τις οικονομίες και «αυτή η σχέση μπορεί να επηρεάζεται από το γεγονός ότι οι προσηνείς άνθρωποι δίνουν λιγότερη αξία στο χρήμα». Οι συγγραφείς της μελέτης έφτασαν στα συμπεράσματά τους αναλύοντας δεδομένα για περισσότερα από τρία εκατομμύρια άτομα μέσω online ομάδων, ερευνών, στοιχείων τραπεζικών λογαριασμών και άλλων δημόσια διαθέσιμων στοιχείων στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε προηγούμενες μελέτες βρέθηκε ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στα υψηλά επίπεδα του «χαρακτηριστικού της προσήνειας», του μικρότερου εισοδήματος και της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι ευχάριστοι άνθρωποι βγάζουν λιγότερα χρήματα, επειδή δεν θέλουν να δημιουργούν αναστάτωση ζητώντας περισσότερα και θεωρούνται λιγότερο αξιόπιστοι για πίστωση, επειδή είναι πιο πιθανό να βοηθήσουν άλλους σε μια δυσκολία – με δική τους ζημία.
VICE Video: Το Μπλοκάκι
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Η νέα μελέτη εξέτασε τα ποσοστά αποταμιεύσεων, τα χρέη και την πιθανότητα καθυστέρησης οικονομικών υποχρεώσεων. Διαπιστώθηκε ότι οι προσηνείς άνθρωποι τείνουν να αποταμιεύουν λιγότερα, από όσους έχουν κυρίως κάποιο από τα υπόλοιπα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, είναι δηλαδή ενσυνείδητοι, εξωστρεφείς, νευρωτικοί ή ανοιχτοί σε εμπειρίες. Δεν είναι, όμως, σαφές αν οι προσηνείς είναι πιο πιθανό να έχουν χρέη, σε σχέση με τους άλλους τύπους προσωπικότητας. «Τα αποτελέσματα για το χρέος είναι πιο ασαφή. Μερικές φορές βρίσκουμε τη συσχέτιση και μερικές όχι», είπε η Matz. «Αυτό που εξακολουθούμε να βλέπουμε είναι ότι επηρεάζει τους προσηνείς ανθρώπους με χαμηλό εισόδημα».
Το εισόδημα, επίσης, παίζει μεγάλο ρόλο στην πιθανότητα να μην ανταπεξέλθουν σε οικονομικές υποχρεώσεις, καθώς οι προσηνείς με μεγαλύτερο εισόδημα είναι λιγότερο πιθανό να το βαρέσουν κανόνι, σε σχέση με όσους έχουν μικρότερο εισόδημα. «Τα υψηλότερα επίπεδα του στοιχείου της προσήνειας συσχετίζονται πιο πολύ με υψηλότερα ποσοστά πτώχευσης, σε όσους ζουν σε περιοχές με κατώτερα μέσα εισοδήματα, σε σχέση με τις περιοχές που κατοικούνται από άτομα με ανώτερα μέσα εισοδήματα», σημειώνουν οι συγγραφείς.
Αλλάζοντας το πώς σκέφτεσαι το χρήμα
Πώς, λοιπόν, οι προσηνείς άνθρωποι μπορούν να μην υστερούν σε σχέση με τους πιο εγωιστές φίλους τους; Ένας τρόπος είναι να εστιάσεις περισσότερο στο γεγονός ότι το να τακτοποιήσεις τα οικονομικά σου, θα βοηθήσει τους αγαπημένους σου. Αυτό, επειδή οι προσηνείς άνθρωποι είναι πολύ πιο πιθανόν να βοηθούν τους άλλους, παρά να ασχολούνται με τις ανάγκες τους. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2016 στο Personality and Social Psychology Bulletin, «το στοιχείο της προσήνειας ήταν η διάσταση της προσωπικότητας που σχετιζόταν περισσότερο με συναισθηματικές αντιδράσεις για θύματα που χρειάζονταν βοήθεια και ακόλουθες αποφάσεις για βοήθεια αυτών των ατόμων».
Ίσως το βασικό συμπέρασμα από τη μελέτη είναι ότι οι άνθρωποι σχετίζονται με το χρήμα διαφορετικά, ανάλογα με τον τύπο της προσωπικότητάς τους. «Δεν μπορούμε να μιλάμε σε όλους το ίδιο», είπε η Matz. «Πρέπει να σκεφτούμε πώς μπορούμε να μιλήσουμε στους ανθρώπους που δεν νοιάζονται για το χρήμα».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Η Mia Khalifa Έκανε Πορνό Μόνο για Τρεις Μήνες, Αλλά Ακόμη Ορίζει το Pornhub
Μιλήσαμε με τον Ιδιοκτήτη της Πρώτης Καφετέριας με Drone Delivery στην Ελλάδα
Τα Κινητά Άλλαξαν για Πάντα τον Τρόπο που Γίνεται το Εμπόριο Ναρκωτικών