«Στα λιμάνια, όλοι ξέρουν τι γίνεται με τα ρυμουλκά. Αυτοί είναι οι ισχυροί του ντόκου». Ναυτικός πράκτορας δεν εκπλήσσεται για όσα βλέπει να αποκαλύπτονται με τις αμαρτωλές σχέσεις που κρύβονται πίσω από τις αφίξεις κοντεϊνεράδικων και δεξαμενόπλοιων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Είναι η ώρα που στην εισαγγελέα ποινικής δίωξης οδηγούνται 18 άτομα, μεταξύ των οποίων ο κεντρικός λιμενάρχης, έξι πλοηγοί, τέσσερις πλοιοκτήτες και υπάλληλοι των εταιριών τους. Κατηγορούνται ότι έστησαν ένα σύστημα εξουδετέρωσης μικρότερων εταιριών ρυμουλκών, αποκομίζοντας τα επιχειρηματικά κέρδη (οι ιδιώτες) και τις παχυλές μίζες (οι δημόσιοι υπάλληλοι). Η δυσωδία από όσα φαίνεται πως συνέβαιναν στη Θεσσαλονίκη έχει πιάσει ήδη το μεγαλύτερο λιμάνι, τον Πειραιά και μπορεί τα απόνερα να φτάσουν και σε άλλα λιμάνια.
Το κλείσιμο μιας εταιρίας ρυμουλκών που δραστηριοποιούνταν επί πολλά χρόνια στο λιμάνι Θεσσαλονίκης, τον περασμένο Ιούνιο, δεν έκανε πολύ θόρυβο στην πόλη. Για τους ανθρώπους του κλειστού κυκλώματος του λιμανιού, μάλλον ήταν αναμενόμενο. Ο θόρυβος που επιχειρούσε επί χρόνια να προκαλέσει ο ιδιοκτήτης της εταιρίας με συνεχείς καταγγελίες ότι τον «στραγγαλίζουν» με περίεργες αποφάσεις κρατικών υπαλλήλων, δηλαδή πλοηγών, δεν έγινε. Ωστόσο, η καταγγελία που έκανε τον Μάρτιο του 2018 προκάλεσε πολύμηνη έρευνα.
Videos by VICE
Η αστυνομική επιχείρηση που ξεκίνησε η πηρεσία Eσωτερικών Yποθέσεων των σωμάτων ασφαλείας Βόρειας Ελλάδας, τη Δευτέρα, οδήγησε στη σύλληψη των 18 ατόμων και την κατάσχεση ηλεκτρονικών υπολογιστών, χειρόγραφων σημειώσεων με τα «μερτικά» των δημοσίων υπαλλήλων και χρημάτων. «Η δικογραφία αριθμεί 6.000 σελίδες, καταλαβαίνετε τι γίνεται», λέει έντονα προβληματισμένος ένας από τους δεκάδες δικηγόρους που βγαίνουν από το δικαστικό μέγαρο Θεσσαλονίκης αργά το απόγευμα της Τρίτης, λίγη ώρα μετά την προσαγωγή των συλληφθέντων στην εισαγγελέα και την παραπομπή τους στην πρώτη ειδική ανακρίτρια Θεσσαλονίκης, ενώπιον της οποίας πήραν προθεσμία να απολογηθούν το προσεχές Σαββατοκύριακο. Μέχρι τότε θα παραμείνουν κρατούμενοι. Σε βάρος όλων ασκήθηκαν ποινικές διώξεις για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης και εκβίαση κατ’ επάγγελμα, κατά συνήθεια και κατά συρροή. Ο λιμενάρχης και οι πλοηγοί επιπλέον κατηγορούνται για δωροληψία υπαλλήλου κατ’ επάγγελμα και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές πράξεις, όλα σε βαθμό κακουργήματος. Οι πλοιοκτήτες και οι υπάλληλοί τους επιπλέον κατηγορούνται για δωροδοκία υπαλλήλου κατ’ εξακολούθηση και από κοινού, που είναι πλημμέλημα.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες είχαν μπλοκαριστεί από τον «κοριό» της ΕΛ.ΑΣ. για περίπου ενάμισι χρόνο και πολλές συνομιλίες είναι αποκαλυπτικές. «Τι να του δώσουμε ρε πούστη μου; Ε, να τον βγάλουμε, πόσα του χρωστάμε; Να τον βγάλουμε, ένα τριχίλιαρο και γεια χαρά νταν», εμφανίζεται να λέει ένας κατηγορούμενος μιλώντας για μίζα, που σύμφωνα με το κατηγορητήριο καταλήγει στον κεντρικό λιμενάρχη Θεσσαλονίκης. «Πρέπει, πρέπει, του χρωστάμε», απαντάει ιδιωτικός υπάλληλος που χειρίζεται την υπόθεση της παράδοσης των χρημάτων και αποκαλείται «εκτελεστικό όργανο». «Ναι, πόσα του χρωστάμε; Να τον βγάλουμε και κανά δυο χιλιάρικα παραπάνω μαζεμένα», δέχεται ο κατηγορούμενος. Η παράδοση του φακέλου με τα 5.000 ευρώ έχει αποτυπωθεί και σε βίντεο, όπως αναφέρεται στη δικογραφία.
Όπως περιγράφεται στο πολυσέλιδο κατηγορητήριο, συγκεκριμένες εταιρίες ρυμουλκών που δραστηριοποιούνται στο λιμάνι Θεσσαλονίκης έστησαν τραστ. Συγκεκριμένα, «ενώθηκαν μεταξύ τους, συγκρότησαν εγκληματική οργάνωση στην οποία εντάχθηκαν και οι πλοηγοί του σταθμού Θεσσαλονίκης, προκειμένου με τη χρήση εκβιαστικών πρακτικών και τεχνικών εξαπάτησης να εξουδετερώσουν τον ανταγωνισμό της πέμπτης εταιρίας».
Οι πλοηγοί, που είναι διπλωματούχοι πλοίαρχοι, είναι αυτοί που αναλαμβάνουν να καθοδηγήσουν τα εμπορικά πλοία με ασφάλεια στα λιμάνια. Στη Θεσσαλονίκη, οι έξι πλοηγοί είχαν τον ρόλο–κλειδί στην υπόθεση. Κατηγορούνται ότι έδιναν οδηγίες προκειμένου τα πλοία που οδηγούνταν στις προβλήτες να συνοδεύονται από περισσότερα ρυμουλκά απ’ όσα διέθετε η εταιρία που είχε μπει στο στόχαστρο του τραστ, πάντα σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Στόχος να εξοντωθεί οικονομικά με ενοικίαση περισσότερων ρυμουλκών και με αγορά άλλων. Όπως κι έγινε. Άλλωστε οι πλοηγοί έχουν την εξουσία ν’ αποφασίσουν επικαλούμενοι λόγους ασφαλείας ότι δεν αρκούν για τη συνοδεία ενός πλοίου δύο ρυμουλκά, αλλά μπορεί να απαιτηθούν τρία και τέσσερα.
VICE Video: Ανάποδα Τιμόνια
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
«Έβλεπαν τρικυμία όταν ο Θερμαϊκός ήταν λάδι», είπε χαρακτηριστικά στο VICE ναυτικός πράκτορας. Γι’ αυτή τους την υπηρεσία φέρονται ότι εισέπρατταν μηνιαίο μισθό, όπως κατηγορούνται, που εκτιμάται πως ξεπερνούσε τις 2.000 ευρώ. Τόσα κατηγορείται ότι εισέπραττε και ο κεντρικός λιμενάρχης–προϊστάμενός τους. «Είχε κομβική θέση στην εγκληματική οργάνωση. Λάμβανε μισθό από τους ιδιοκτήτες και τα εκτελεστικά τους όργανα», σημειώνεται με bold γράμματα στο κατηγορητήριο. Οι μισθοί αυτοί φαίνεται πως έχουν αποτυπωθεί σε χειρόγραφα σημειωματάρια των ιδιωτών που έχουν κατασχεθεί και επεξεργάζονται πλέον οι ανακριτικές αρχές. «Ο αριθμός των ρυμουλκών που χρησιμοποιούσαν στις ρυμουλκήσεις των πλοίων και επέβαλαν στους πλοιάρχους οι πλοηγοί, γίνονταν κατόπιν συναπόφασης πλοηγών με τα εκτελεστικά μέλη της οργάνωσης», συμπληρώνεται στη δικογραφία.
Αν σκεφτεί κανείς ότι στους τιμοκαταλόγους των εταιριών το κάθε ρυμουλκό μπορεί να κοστίζει από 2.000 ευρώ τις πρωινές ώρες μέχρι 3.500 ευρώ τις βραδινές, η ζημία των εταιριών ήταν μεγάλη, αφού καλούνταν να πληρώσουν αποφάσεις που ήταν παράλογες σχετικά με την πρόσθετη χρήση ρυμουλκών. Γι’ αυτό οι εκτιμήσεις στο λιμάνι ανέφεραν πως δεν ήταν μόνο οι καταγγελίες της θιγόμενης εταιρίας που προκάλεσαν τη μεγάλη έρευνα των Εσωτερικών Υποθέσεων των σωμάτων ασφαλείας Βόρειας Ελλάδας. Λέγεται πως άνοιξαν και άλλα στόματα, καθώς τα κέρδη δεν περιορίστηκαν μόνον στις συνοδείες, αλλά έφτασαν μέχρι και στις «αγρυπνίες» των ρυμουλκών στη νησίδα των πετρελαίων που κοστίζει γύρω στις 10.000 ευρώ το 24ωρο. Όπως και ότι στο λιμάνι έχει τελειώσει πλέον η περίοδο ανοχής διαφόρων καταστάσεων που περιοριζόταν σε επίπεδο γκρίνιας θιγόμενων.
Οι κατηγορούμενοι, από την πλευρά τους, αρνούνται το κατηγορητήριο. Οι πλοιοκτήτες των τεσσάρων εταιριών και τα στελέχη τους υποστηρίζουν πως οι καταγγελίες είναι μυθεύματα των εκπροσώπων της πέμπτης εταιρίας, επειδή δεν είχε τη δυνατότητα να προμηθευτεί πιο σύγχρονα ρυμουλκά και ήταν αδύναμη να ανταγωνιστεί τις υπόλοιπες. Οι πλοηγοί και ο λιμενάρχης επίσης αρνούνται πως δωροδοκήθηκαν, όπως και ότι εκβίασαν οποιονδήποτε αναγκάζοντας να βάζει περισσότερα ρυμουλκά.
Στο λιμάνι Θεσσαλονίκης χρειάστηκε να κινητοποιηθούν δύο πλοηγοί από άλλα λιμάνια για να συνεχιστεί η απρόσκοπτη κυκλοφορία των εμπορικών πλοίων. Όμως η διοίκηση του ΟΛΘ, μετά την εξέλιξη εξέδωσε ανακοίνωση που ευχαρίστησε το υπουργείο για την άμεση επίλυση του ζητήματος, άφησε όμως μία αιχμή για εξέταση «αναδιοργάνωσης του τρόπου λειτουργίας με τον οποίο διενεργούνται οι λιμενικές πλοηγήσεις στη χώρας μας». Από κάποιους ερμηνεύτηκε ως κίνηση να ξεκινήσει η ιδιωτικοποίηση και της πλοήγησης.
Στη Θεσσαλονίκη, τα κύματα από την τρικυμία της επιχείρησης συλλήψεων δεν έχουν κοπάσει. Στον Πειραιά, όμως, φαίνεται ότι τώρα ξεκινάει η φουρτούνα. Οι πληροφορίες των Εσωτερικών Υποθέσεων για παρόμοιες ενέργειες στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας προκάλεσε έρευνες. Κατασχέθηκαν ήδη κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές από σπίτια και γραφεία πέντε πλοηγών. Ο δε επικεφαλής των πλοηγών του Πειραιά συνελήφθη για απείθεια, κατηγορούμενος ότι προσπάθησε να κρύψει στοιχεία που είχαν βρεθεί από την έρευνα του χώρου. Η έρευνα εκεί είναι μόνο στην αρχή της.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Μια Σπηλιά στο Πάρκο της Φώκιας στην Αλόννησο Ήταν η Καβάτζα για 1,1 Τόνο Κάνναβης
Το Χωριό στη Φλώρινα που Βουλιάζει και οι 20 Κάτοικοι που Δεν το Εγκαταλείπουν
O Απόστολος Σουγκλάκος Ήταν ο Έλληνας «The Rock»