Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Η Marie McClellan μού είπε ότι ήταν 15 ετών όταν νόμισε για πρώτη φορά ότι ήταν δαιμονισμένη. Η νεαρή Καναδή, με τα βαμμένα πράσινα μαλλιά και το φαρδύ φανελένιο μπλουζάκι, πήγαινε για πρόβα ενός πασχαλινού θεατρικού στην ευαγγελική εκκλησία της στο Νιου Μπράνσγουικ, όταν ένας φόβος την κατέλαβε. Καθώς κάρφωναν στον σταυρό τον ηθοποιό που υποδυόταν τον Ιησού και ψεύτικο αίμα έσταζε από τα χέρια και το πρόσωπό του, η McClellan ξεκίνησε να βαριανασαίνει και να ξύνεται δυνατά.
Videos by VICE
«Δεν ήξερα τι μου συνέβαινε, ένιωθα μόνο ότι έπρεπε να φύγω από εκεί», μου είπε τηλεφωνικά, καθώς ανακαλούσε εκείνο το οδυνηρό βράδυ του 1995. Η συμπεριφορά της ήταν τόσο τρελαμένη που την πλησίασε ένας πάστορας, ο οποίος, όπως λέει η ίδια, κράτησε τα χέρια της στο πάτωμα. Το άγγιγμά του, της προκάλεσε ακόμη περισσότερο τρόμο.
Ο πάστορας της εξήγησε ότι είχε έναν δαίμονα μέσα της (που πιθανόν θύμωσε στη θέα μιας σταύρωσης). Ήταν μια σκέψη που τη γέμισε τρόμο και την έκανε να αποκοπεί ψυχολογικά από το ίδιο της το σώμα. Η McClellan δεν ήξερε τον πάστορα (ήταν από άλλη εκκλησία), αλλά τον πίστεψε. Την κράτησε στο πάτωμα μερικά λεπτά και προσευχόταν. Αφού έφυγε, δεν τον είδε ξανά.
Καθώς δεν βρήκε ανακούφιση με την προσευχή του πάστορα, η McClellan μού είπε ότι ξεκίνησε να αυτοτραυματίζεται τους επόμενους μήνες και αυτό κράτησε χρόνια. Έβρισκε παρηγοριά στο να κάνει κακό στο σώμα που πίστευε ότι κατοικούσε ένας δαίμονας.
Σήμερα, δεν πιστεύει πια ότι είναι δαιμονισμένη. Αντίθετα, επαγγελματίες στον χώρο της υγείας έχουν συμπεράνει ότι έπασχε από αγχώδη διαταραχή.
Τρία χρόνια μετά το αρχικό περιστατικό, η McClellan ακόμη πίστευε ότι ένας δαίμονας τη βασάνιζε. Ένα βράδυ, ενώ δούλευε ως ομαδάρχισσα σε κατασκήνωση της Εκκλησίας έξω από το Σάσεξ, ένιωσε τον δαίμονα να καταλαμβάνει ξανά το σώμα της. Μου είπε ότι ξεκίνησε να κουνιέται μπρος-πίσω και να μουρμουρίζει. Ομαδάρχες και πάστορες σχημάτισαν έναν κύκλο προσευχής γύρω της και προσπάθησαν να της κάνουν εξορκισμό, κάτι που, όπως είπε, ενέτεινε τον τρόμο της.
«Κάποιος προσευχόταν συνέχεια από πάνω μου. Πολλά απ’ τα λόγια δεν ήταν αγγλικά. Μιλούσαν γλώσσες που δεν γνώριζα. Με πίεζαν να ομολογήσω τις αμαρτίες μου και με κάθε αμαρτία που ομολογούσα καλούσαν το Άγιο Πνεύμα να διώξει τον δαίμονα από μέσα μου».
Σε όλη την ανθρώπινη ιστορία και πίστη, ο δαιμονισμός ήταν μια κοινή λανθασμένη διάγνωση για κάθε είδους αρρώστια.
Τελικά η McClellan λιποθύμησε από την εξάντληση, κάτι που θεώρησαν ως σημάδι ότι ο δαίμονας είχε βγει από μέσα της.
Σήμερα, δεν πιστεύει πια ότι είναι δαιμονισμένη. Αντίθετα, επαγγελματίες στον χώρο της υγείας έχουν συμπεράνει ότι έπασχε από αγχώδη διαταραχή, που χειροτέρευε από την ιδέα του δαιμονισμού (και την έκανε να αυτοτραυματίζεται) και αργότερα από την εμπειρία του περιορισμού, κατά τη διάρκεια του εξορκισμού.
Σε όλη την ανθρώπινη ιστορία και στην πίστη, ακόμη και εκτός χριστιανισμού, ο δαιμονισμός ήταν μια κοινή λανθασμένη διάγνωση για κάθε είδους αρρώστια. Εκ των υστέρων, συχνά αποκαλύπτεται ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους πάσχουν από διαταραχές, όπως σχιζοφρένεια ή επιληψία. Άσχετα από τα πραγματικά υποβόσκοντα ιατρικά προβλήματα, κάποιοι θρησκευτικοί ηγέτες κάνουν εξορκισμούς ακόμη και σήμερα, όπως αυτόν που έκαναν τότε στη McClellan. Ενώ ο εξορκισμός άφησε τη McClellan με μόνιμη ψυχολογική βλάβη, που χρειάστηκε χρόνια ψυχοθεραπείας για να ξεπεραστεί, οι εξορκισμοί μπορεί να είναι καταστροφικοί και δυνητικά μοιραίοι. Τα τελευταία χρόνια, ιστορίες εξορκισμών που περιλαμβάνουν ξυλοδαρμό, δηλητηρίαση, ποδοπάτημα και λιμοκτονία έχουν γίνει πρωτοσέλιδα.
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση της Kyong-A Ha, μιας 25χρονης που αναζήτησε βοήθεια για την αϋπνία της, μέσω της πνευματικής καθοδήγησης της Εκκλησίας Ιησούς-Αμήν. Η Ha διαγνώστηκε ως δαιμονισμένη και ύστερα την έδεσαν και την ξυλοκόπησαν, ώσπου ξεψύχησε, κατά τη διάρκεια ενός εξάωρου εξορκισμού στην Καλιφόρνια το 1995. Ο αρχηγός της Εκκλησίας Jean Park είπε αργότερα στην Αστυνομία ότι, «τη ζημιά στη Ha την έκαναν δαίμονες».
Τέτοια εγκλήματα γίνονται συχνά από απομονωμένες ευαγγελικές ομάδες που δεν εντάσσονται σε ανάλογες δομές επίβλεψης, όπως αυτές που έχει η καθολική εκκλησία.
Γνωστοί για την πίστη τους στην ιδέα ότι άγγελοι και δαίμονες βρίσκονται σε διαρκή πάλη για τις ψυχές και τα σώματά μας, ευαγγελικοί σαν τον Gordon Klingenschmitt λένε ότι οποιαδήποτε αμαρτία μπορεί να είναι πρόσκληση για να σε καταλάβει ένας δαίμονας – που σημαίνει ότι όλοι σχεδόν είναι πιθανοί υποψήφιοι για εξορκισμό.
Ο Klingenschmitt, εξορκιστής και ο ίδιος και πρώην γερουσιαστής από το Κολοράντο Σπρινγκς (η ευαγγελική πρωτεύουσα των ΗΠΑ για πολλούς), νιώθει ότι ο εξορκισμός έχει παρερμηνευθεί από τα ΜΜΕ. «Η δική μου εμπειρία είναι ότι οι σύγχρονοι εξορκισμοί είναι πολύ ήπιοι, πολύ συνηθισμένοι και πολύ απελευθερωτικοί», μου είπε τηλεφωνικώς. «Στην Αμερική έχουμε μια παραποιημένη απεικόνιση των εξορκισμών, μέσω των media και του Χόλιγουντ. Δεν είναι όπως στις ταινίες».
Οι καθολικοί ιερείς συνήθως έχουν άλλη προσέγγιση. Έμαθαν το μάθημά τους πριν από αιώνες: επειδή κάποιος δεν έχει όρεξη να φάει ή γδέρνει το πετσί του, δεν σημαίνει ότι χρειάζεται (πιθανόν βίαιο) εξορκισμό. Σήμερα, είναι σύνηθες για κάποιον να αξιολογείται από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, προτού καν εμφανιστεί η σκέψη να γίνει εξορκισμός από ιερέα (διαδικασία από την οποία η McClellan θα είχε επωφεληθεί).
Διαβάστε: Μιλήσαμε με Ανθρώπους από τη Γενιά των «Ψ», που δεν Ντράπηκαν να Ζητήσουν Βοήθεια
Με αυτά τα φίλτρα προστασίας, οι καθολικοί εξορκισμοί έγιναν σιγά-σιγά πιο σπάνιοι μέσα στους αιώνες. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, απολαμβάνουν μια αναβίωση, χάρη στην ποπ κουλτούρα και συνδέονται κυρίως με καθολικούς ιερείς. Αλλά πλέον δεν αποφασίζουν οι αρχηγοί των Εκκλησιών ότι κάποιοι είναι δαιμονισμένοι. Ιερείς, σήμερα, έρχονται αντιμέτωποι με ένα σωρό ανθρώπους που μόνοι τους λένε ότι είναι δαιμονισμένοι και επιμένουν να υποβληθούν σε εξορκισμό.
Αυτό το φαινόμενο καταγράφηκε πρόσφατα από τη γαλλική εφημερίδα Le Monde, που ανέφερε ότι ενώ το 2000 υπήρχαν 12 γνωστοί εξορκιστές στις ΗΠΑ, το 2014 έφτασαν τους 85. Το 2014, το Βατικανό αναγνώρισε επίσημα τον Διεθνή Σύνδεσμο Εξορκιστών, που αποτελείται από καθολικούς ιερείς που κάνουν εξορκισμούς σε όλον τον κόσμο και ξεκίνησε να κάνει τα δικά του μαθήματα εξορκισμών. Πέρσι, 150 ιερείς τα παρακολούθησαν, ενώ φέτος έφτασαν τους 250. Εκτός των άλλων, το Βατικανό πρόσφατα υιοθέτησε μια πολιτική να έχει τουλάχιστον έναν εξορκιστή σε κάθε επισκοπή, για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση.
Διαβάστε ακόμη: Η Εκκλησία των Εξορκισμών στο Πέραμα
Σύμφωνα με το άρθρο της Le Monde, όσοι ζητούσαν εξορκισμό έχουν διάφορα κοινωνικά και ταξικά υπόβαθρα, αν και το «75% είναι γυναίκες – μια μεγάλη πλειοψηφία είναι γυναίκες θύματα σεξουαλικής κακοποίησης». Αυτά τα στοιχεία για τις κακοποιημένες γυναίκες αντικατοπτρίζονται και στo θέμα του Libera Nos (Λύτρωσέ Μας), ένα επερχόμενο ιταλικό ντοκιμαντέρ της Federica Di Giacomo, που δείχνει πόσο εξαντλητικά κατακλύζονται οι καθολικοί ιερές από ενορίτες που ζητούν εξορκισμούς. Το φαινόμενο κακοποιημένων γυναικών που ζητούν εξορκισμούς θα μπορούσε να δείχνει ότι πολλοί από εκείνους που πιστεύουν ότι είναι θύματα δαιμονισμού, ίσως υποφέρουν από κάποιο ψυχολογικό τραύμα.
«Για πολλούς ανθρώπους, όταν ο ιερέας δίνει μια εξήγηση για το πρόβλημά τους -το κατονομάζει-, κάποιοι λένε ότι λυτρώνονται», είπε η Di Giacomo μέσω Skype. «Στην Ιταλία δεν υπάρχει μεγάλη δυνατότητα για δωρεάν ψυχολόγους και πολλοί απλώς δίνουν χάπια σε όσους τους επισκέπτονται. Δοκίμασαν new age συμβουλές, αλλά ο ιερέας είναι της δικής τους κουλτούρας, τους φαίνεται κάτι πραγματικό».
Στο ντοκιμαντέρ της Giacomo, ένας ιερέας είναι τόσο απελπισμένους με τους επισκέπτες που πιστεύουν ότι είναι δαιμονισμένοι και πηγαίνουν σε αυτόν μέρα-νύχτα, που ξεκινάει να κάνει μαζικούς εξορκισμούς. Μπορείς να δεις κάθε καρυδιάς καρύδι στο πάτωμα της εκκλησίας – άνθρωποι φτύνουν, βρίζουν, κλαίνε, γρυλίζουν σαν λυσσασμένα ζώα και μιλάνε για τον εαυτό τους στο τρίτο πρόσωπο με δαιμονικές φωνές, καθώς ο ιερέας διαβάζει αποσπάσματα από τη Βίβλο και τους ραντίζει με αγιασμένο νερό και αλάτι.
«Η ποπ κουλτούρα έχει επαναφέρει τον εξορκισμό στις συνειδήσεις πολλών ανθρώπων και νομίζω ότι εξαιτίας αυτού υπάρχει αύξηση των εξορκισμών» – Adam Possamai, καθηγητής κοινωνιολογίας
«Ιερείς έρχονται απ’ όλο τον κόσμο για το μάθημα και λένε ότι έχουν τόσους εξορκισμούς να κάνουν στην πατρίδα τους, που δεν τους μένει χρόνος για τίποτα άλλο. Κάνουν και εξορκισμούς μέσω τηλεφώνου και SMS», είπε η Giacomo, της οποίας το ντοκιμαντέρ πρόσφατα προβλήθηκε στο μάθημα εξορκισμού του Βατικανού.
Μερικοί βλέπουν την αυξανόμενη ζήτηση των εξορκισμών σαν συνέπεια της μανίας της ποπ κουλτούρας με τον εξορκισμό, που ξεκίνησε το 1973 με την ταινία Ο Εξορκιστής του William Friedkin. Από την ταινία προέκυψε ένα ολόκληρο είδος ταινιών τρόμων, πολλές από τις οποίες βγήκαν τα τελευταία χρόνια (Ο Εξορκισμός της Έμιλυ Ρόουζ, Η Τελετή, Ο Τελευταίος Εξορκισμός, Δαιμονισμένη, Εξορκιστής: Η Αρχή του Κακού) και βοήθησε να γίνει ο δαιμονισμός πραγματική απειλή στα μάτια πολλών πιστών.
«Η ποπ κουλτούρα έχει επαναφέρει τον εξορκισμό στις συνειδήσεις πολλών ανθρώπων και νομίζω ότι εξαιτίας αυτού υπάρχει αύξηση των εξορκισμών», είπε ο Adam Possamai, καθηγητής κοινωνιολογίας και λαϊκής θρησκείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικού Σίδνεϊ, που συλλέγει δεδομένα για την αύξηση των εξορκισμών σε όλον τον κόσμο. «Σήμερα, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται περισσότερο για τη συναισθηματική, μαγική πλευρά της ζωής, παρά για τη λογική, κάτι που έχει οδηγήσει σε μια αναγέννηση του μαγικού συλλογισμού».
«Η αύξηση στους εξορκισμούς σχετίζεται με την εξάπλωση των ανατολικών πίστεων, όπως η γιόγκα« – Gabriel Amorth, εξορκιστής
Όταν ρωτήθηκε για την αύξηση ζήτησης εξορκισμών, το Βατικανό έκανε μια δήλωση που έριχνε το φταίξιμο για την αύξηση στη «μαύρη μαγεία, τον παγανισμό, τα σατανικά τελετουργικά και τα “τραπεζάκια”», μέσω της ενασχόλησης με το Ίντερνετ.
Ο πατέρας Gabriel Amorth, ίσως ο πιο γνωστός εξορκιστής της σύγχρονης εποχής (και αντικείμενο ενός επικείμενου ντοκιμαντέρ του William Friedkin) είπε στη Telegraph ότι η αύξηση στους εξορκισμούς σχετίζεται με την εξάπλωση των ανατολικών πίστεων, όπως η γιόγκα και στη δημοφιλία βιβλίων, όπως εκείνα του Harry Potter. Το να ασχολείσαι με οποιοδήποτε από τα δύο, λέει, είναι ανοιχτή πρόσκληση στον Σατανά να κατοικήσει στην ψυχή σου.
Υπάρχουν, όμως, και μερικοί επαγγελματίες υγείας που πιστεύουν ότι οι εξορκισμοί έχουν τη δυνατότητα να έχουν θετική ψυχολογική επίδραση. «Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να μεταπείσουμε κάποιον που πιστεύει ακράδαντα ότι είναι δαιμονισμένος», γράφει ο Δρ Stephen Diamond στο Psychology Today, συμπεραίνοντας ότι, «μερικές φορές η καλύτερη προσέγγιση είναι να πας πάσο και να χρησιμοποιήσεις τις πεποιθήσεις τους προς όφελος της θεραπείας».
Ενώ αυτό μπορεί να συμβαίνει με μερικούς, όσοι πάσχουν από παθήσεις που αναγνωρίζονται λανθασμένα ως δαιμονισμός αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους υγείας. Η McClellan είναι από τους τυχερούς, επειδή τελικά έλαβε τη θεραπεία που χρειαζόταν, αλλά η ιστορία της είναι παράδειγμα που θα έπρεπε να κάνει όσους κάνουν εξορκισμούς να σταματήσουν. Η εμπειρία της δείχνει όχι μόνο πώς αυτοί οι εξορκισμοί μπορούν να κάνουν πραγματική ζημιά στις ζωές και στην υγεία των ανθρώπων, αλά και πώς μπορούν να απομακρύνουν τους ανθρώπους από την πίστη.
«Ο εξορκισμός μου ήταν η αρχή και το τέλος της πίστης μου», είπε. «Όλα αυτά τα χρόνια που άνθρωποι προσεύχονταν, μιλούσαν άγνωστες γλώσσες, έσκουζαν και έκλαιγαν γύρω μου, ήταν μια πολύπλοκη διαδικασία και ύστερα πάθαινα κι άλλη κρίση πανικού στο δωμάτιό μου. Δεν λειτουργούσε. Σήμερα, εναποθέτω την πίστη μου στην επιστήμη».
Περισσότερα από το VICE
Ηλικιωμένα LGBTQ Άτομα Μιλούν για τη Ζωή Πριν το Pride
Το Ελληνικό Νησί της Αποκάλυψης και Γιατί Αξίζει να το Επισκεφθείς
Αστυνομικοί Κατέστρεψαν Έργο Τέχνης Νομίζοντας ότι Είναι Φυτεία Κάνναβης