Δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Νικαράγουα κατέκλυσαν τους δρόμους της πρωτεύουσας Μανάγουα τη Δευτέρα, καθώς οι διαδηλώσεις ενάντια στις μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού κλιμακώθηκαν και έφτασαν να γίνουν μαζικό αίτημα για την παραίτηση του Προέδρου Daniel Ortega.
Οι διαδηλωτές κρατούσαν σημαίες και φωτογραφίες των ατόμων που σκότωσαν οι δυνάμεις ασφαλείας τις τελευταίες μέρες, φωνάζοντας συνθήματα, όπως «Έξω ο Πρόεδρος», καθώς διέσχιζαν την πόλη.
Videos by VICE
«Θέλουμε να φύγει ο Ortega από τη χώρα και να επιστρέψουμε σε ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, με ελεύθερα media και το δικαίωμα να διαδηλώνουμε», είπε η Leina Garcia, δημοσιογράφος στο El Nuevo Diario.
Η ένταση της βίας στην αντίδραση της κυβέρνησης στις διαδηλώσεις, παρακίνησε πολλούς που δεν είχαν συμμετάσχει στις αρχικές διαμαρτυρίες να βγουν στους δρόμους.
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ειρηνικά την προηγούμενη Τετάρτη ενάντια στις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του Ortega στο Εθνικό Ινστιτούτο Κοινωνικής Ασφάλισης (INSS) της Νικαράγουα που έχει πληγεί από την κρίση. Ο Πρόεδρος ζήτησε μείωση 5% στις συντάξεις και στα επιδόματα αναπηρίας και αύξηση στις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών.
Για πολλούς πολίτες της Νικαράγουα, η τελευταία απαίτηση του Ortega ήταν άλλο ένα παράδειγμα της κυβερνητικής υπέρβασης, που δεν εκπλήσσει ιδιαίτερα. Ωστόσο, η ένταση της βίας στην αντίδραση της κυβέρνησης στις διαδηλώσεις, παρακίνησε πολλούς που δεν είχαν συμμετάσχει στις αρχικές διαμαρτυρίες να βγουν στους δρόμους, δημιουργώντας ένα πανεθνικό κίνημα ενάντια στο 12ετές καθεστώς του Ortega. Οι φοιτητές έπαιξαν πρωταρχικό ρόλο, καταλαμβάνοντας πανεπιστημιακά κτίρια και αντιστεκόμενοι στην έκδιωξή τους από αυτά, φτιάχνοντας οδοφράγματα και αμυνόμενοι με αυτοσχέδια όπλα.
Στο Πολυτεχνείο της Νικαράγουα (UPOLI), κτίρια τελούν υπό κατάληψη, ακόμη και μετά από σειρά συγκρούσεων με την Αστυνομία το σαββατοκύριακο, κατά τις οποίες έχασαν τη ζωή του αρκετοί φοιτητές. Η βία που εκδηλώθηκε εκεί έκανε το UPOLI σύμβολο αντίστασης στην καταστολή της κυβέρνησης.
Ο Reynaldo, ένας 18χρονος που σπουδάζει μηχανικός, ήταν στην πρώτη γραμμή, όταν η Αστυνομία ξεκίνησε να προωθείται προς τους φοιτητές το βράδυ της Κυριακής.
«Στήσαμε οδοφράγματα και τους αντιμετωπίσαμε με πέτρες, μολότοφ και αυτοσχέδια όπλα», είπε. «Μας έριξαν δακρυγόνα και μας πυροβόλησαν, μερικές φορές με λαστιχένιες σφαίρες, άλλες φορές με πραγματικά πυρά».
Γιατροί εθελοντές στο Πολυτεχνείο, είπαν στο VICE News ότι 30 φοιτητές έχασαν τη ζωή τους στις συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας απ’ όταν ξεκίνησε η κατάληψη την Πέμπτη, αν και δεν μπορέσαμε να το επιβεβαιώσουμε. Το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Νικαράγουα (CENIDH) έχει ταυτοποιήσει 26 θανάτους στη χώρα από τότε που ξέσπασε η βία, κυρίως ως αποτέλεσμα των πυρών των δυνάμεων της κυβέρνησης εναντίον των διαδηλωτών.
«Μπορούμε να πούμε ότι ήταν 26 με βεβαιότητα, αλλά υπάρχουν αναμφίβολα και άλλοι», είπε η Vilma Nunez, ιδρύτρια και πρόεδρος του CENIDH. «Είναι μια ασυνήθιστη κατάσταση, επειδή δεν πρόκειται απλώς για αστυνομική καταστολή. Η κυβέρνηση επίσης χρησιμοποιεί συμμορίες νεαρών, συνήθως οπλισμένων με μπαστούνια ή ρόπαλα. Έχουμε αποδείξεις ότι αυτές οι συμμορίες έχουν λάβει εντολές να κάνουν πλιάτσικο σε μαγαζιά, για να δικαιολογείται η καταστολή της κυβέρνησης απέναντι στους νόμιμους διαδηλωτές». Βίντεο δείχνει μέλη μιας τέτοιας ομάδας, τη Νεολαία Σαντινίστας, να επιτίθενται στους διαδηλωτές υπό το βλέμμα της Αστυνομίας.
Μαγαζιά έχουν λεηλατηθεί και δημόσια κτίρια κάηκαν συθέμελα, ανάμεσά τους μέρος του Εθνικού Πανεπιστήμιου στο Λεόν και το δημαρχείο της Γρανάδα.
Ο πραγματικός αριθμός νεκρών από το σαββατοκύριακο της βίας παραμένει άγνωστος, αλλά σε όλη τη χώρα υπάρχουν μαρτυρίες σοκαριστικής βίας. Καθώς η κυβέρνηση παίρνει αυστηρά μέτρα για την κάλυψη των διαδηλώσεων από τα media, οι πολίτες της Νικαράγουα μοιράζονται αποδείξεις κακοποίησης στα κοινωνικά δίκτυα με το hashtag #sosnicaragua.
Την Πέμπτη, ένας 15 χρονος πυροβολήθηκε στον λαιμό, σε μια διαδήλωση κοντά σε ένα εμπορικό κέντρο της Μανάγουα. Στην πόλη Μπλούφιλντς, στην ακτή της Καραϊβικής, ένας δημοσιογράφος πυροβολήθηκε και έπεσε νεκρός, ενώ μετέδιδε ζωντανά τις διαδηλώσεις. Ένας πατέρας δύο παιδιών πυροβολήθηκε, ενώ διαδήλωνε, από μέλη της Νεολαίας Σαντινίστας. Δύο φοιτητές του UPOLI σκοτώθηκαν, καθώς αγωνίζονταν το βράδυ της Κυριακής.
Εκτός από τους θανάτους, οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει 428 τραυματισμούς και περισσότερες από 100 συλλήψεις ή εξαφανίσεις, από τότε που ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις. Μαγαζιά έχουν λεηλατηθεί και δημόσια κτίρια κάηκαν συθέμελα, ανάμεσά τους μέρος του Εθνικού Πανεπιστήμιου στο Λεόν και το δημαρχείο της Γρανάδα. Η κυβέρνηση έχει κόψει το σήμα σε επικριτικά media και ενέτεινε τη λογοκρισία σε άλλα, οδηγώντας έξι δημοσιογράφους σε παραίτηση.
Ωστόσο, οι δυναμικές προσπάθειες του Ortega να περιορίσει την εξάπλωση των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων πυροδοτεί ακόμη μεγαλύτερες αντιδράσεις. Καθώς σημαντικοί σύμμαχοί του τάχθηκαν ενάντια στις συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις του, ανάμεσά τους και το συνδικάτο εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα, COSEP, ο Ortega τις απέσυρε την Κυριακή.
Οι προσπάθειές του για συμφιλίωση αποδείχτηκε ότι έγιναν πολύ αργά.
«Ο κόσμος ξεκίνησε να διαμαρτύρεται για τη διαφθορά και τους σπαταλημένους πόρους στο INSS», είπε η Nunez. «Αλλά τώρα το κίνημα έχει πάρει τη δύναμη όλης της οργής που μάζευαν άνθρωποι που καταπιέζονταν επί χρόνια, που δεν μπορούσαν να διαμαρτυρηθούν ή να μιλήσουν ενάντια στην κυβέρνηση».
Ο Ortaga, ηγέτης κατά την επανάσταση των Σαντινίστας, είναι στη εξουσία από το 2006. Σ’ αυτό το διάστημα συγκέντρωσε δύναμη σε σημαντικούς θεσμούς και έχρισε τη γυναίκα του αντιπρόεδρο.
«Δεν υπάρχει ανεξάρτητη δικαστική εξουσία. Το ανώτατο εκλογικό συμβούλιο δεν λειτουργεί», είπε η Nunez. «Συνδυάστε τον με τον έλεγχο στην Αστυνομία και τον Στρατό και ο κόσμος δεν έχει πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Υπάρχει τεράστια ατιμωρησία. Αυτό δημιουργεί τις συνθήκες για συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την καταστολή και τους θανάτους που βλέπουμε τώρα».
Είναι ξεκάθαρο ότι ο θυμός που σιγοβράζει χρόνια δεν θα καταπνιγεί εύκολα.
Το 2009, το Ανώτατο Δικαστήριο που ελέγχεται από το κόμμα του Ortega ανέτρεψε τη συνταγματική απαγόρευση του να υπηρετεί ο Πρόεδρος δυο διαδοχικές θητείες. Από τότε, ο Ortega έχει τσακίσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης και έχει κυνηγήσει γνωστούς επικριτές του, ανάμεσά τους αρκετούς πρώην ηγέτες των Σαντινίστας. Με μια μεταρρύθμιση το 2014 απέκτησε απευθείας έλεγχο της Αστυνομίας και ακύρωσε έναν δεύτερο ασφαλιστικό μηχανισμό του Συντάγματος, που εμπόδιζε τον Πρόεδρο να χρησιμοποιεί τον Στρατό για λόγους εσωτερικής ασφάλειας.
Τη Δευτέρα, ο πρώην Σαντινίστα αρχηγός των Ένοπλων Δυνάμεων της χώρας, Joaquin Cuadra Lacayo, προειδοποίησε τον Ortega μέσω μιας συνέντευξης ότι θα ήταν ιστορικό λάθος να βάλει τον Στρατό να καταστείλει τους διαδηλωτές.
VICE Video: Σπάσ´ τα
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Οι διαδηλωτές εξέφρασαν ανάμεικτες απόψεις για το τι θα συμβεί στη συνέχεια, κάποιοι επέμεναν ότι θα μείνουν στους δρόμους, μέχρι να παραιτηθεί ο Ortega, άλλοι απαιτούν δράση που θα οδηγήσει στη διαφάνεια και την ανάληψη ευθυνών, για να διασφαλίσουν ελεύθερες εκλογές σε δύο χρόνια. Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ο θυμός που σιγοβράζει χρόνια δεν θα καταπνιγεί εύκολα.
«Χρειαζόμαστε εκλογές, για να διαλέξουμε έναν καινούργιο ηγέτη και να ανανεώσουμε το κογκρέσο μας, τα μέλη του οποίου δεν έχουν πει κουβέντα στη διάρκεια αυτής της κρίσης», λέει Ronnie Obando, ταμίας σε τράπεζα.
«Βαρεθήκαμε τις εκλογές-φαντάσματα, τους μισθούς-φαντάσματα, τους συμβούλους-φαντάσματα, το ότι δεν μπορείς να βρεις καλή δουλειά, αν δεν έχεις επαφές με τους κατάλληλους ανθρώπους», είπε η Belem, γιατρός εθελόντρια στο UPOLI, της οποίας το επίθετο δεν αποκαλύπτουμε για λόγους ασφαλείας. «Όλοι το ξέρουν, αλλά κανείς δεν μπορεί να το πει απ’ ό,τι φαίνεται, επειδή χάσαμε το δικαίωμα να έχουμε άποψη. Έως τώρα».
To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Οι Τρανς Κρατούμενες στις Ελληνικές Φυλακές Είναι μια Σημείωση με Κόκκινο Στιλό
Έζησα σαν Έλληνας Πριν από την Κρίση για μια Ημέρα
87 Μέρες, 23 Ώρες, 2 Λεπτά και 39 Δευτερόλεπτά στον Ευαγγελισμό Μεταξύ Ζωής και Θανάτου