Όπως πολλοί από μας, η σχέση μου με τον ύπνο στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να περιγραφεί ως «δύσκολη». Ως αγχώδες άτομο που δυσκολεύεται με τη διαχείριση του άγχους, δεν ξεκουράζομαι ούτε νύχτα ούτε μέρα. Η αϋπνία μού προκαλεί δυσκολίες στη δουλειά (έλλειψη παραγωγικότητας, το χειρότερο αμάρτημα στο άοκνο σύμπαν της εργασίας) και στην προσωπική μου ζωή, όπου η κούραση μπορεί να οδηγήσει σε μια αίσθηση μοναξιάς και μετά σε θλίψη και απογοήτευση, όταν περνάει άλλο ένα Σαββατόβραδο με συντροφιά λίγο νερό και την τηλεόραση.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με το ΕΣΥ της Αγγλίας, επηρεάζει έναν στους τρεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε ποικίλους βαθμούς. Οι δυσκολίες στον ύπνο μπορεί να περιλαμβάνουν τα πάντα, από περιστασιακή μέχρι χρόνια αϋπνία. Μοιάζει να είναι κομμάτι της σύγχρονης ζωής, όπως το Tinder, η πόλωση στην πολιτική σκηνή και η ασταμάτητη άνοδος της αστρολογίας.
Videos by VICE
Κάποιος που το διαβάζει και δεν έχει την τύχη να κοιμάται σαν μωρό, θα καταλάβει τη δυσάρεστη και αναπόδραστη αίσθηση του να προσπαθείς να ξημερώσεις, ενώ το μυαλό σου έχει αποφασίσει ότι στις 03:22 μιας Τρίτης είναι η τέλεια στιγμή για να δοκιμάσεις καθεμιά από τις εκτιμώμενες 100 τρισεκατομμύρια συναπτικές συνδέσεις που έχουμε όλοι μας.
Σε περιόδους έντονου στρες ή γενικευμένης κακής ψυχολογικής κατάστασης, συνήθως σταματάμε να σκεφτόμαστε αμήχανες στιγμές και πρόσφατα άγχη και στη θέση αυτών έρχεται κάτι πολύ πιο παράξενο – πολύ χειρότερο, βασικά. Οι μυριάδες αναμνήσεις φεύγουν και στη θέση τους έρχεται η επανάληψη μιας λέξης ή φράσης, με ρυθμό που μπορεί να σε τρελάνει – μια φωνούλα μέσα μου λέει το ίδιο ξανά και ξανά.
Μόλις πρόσφατα, ιδρωμένη και αδρανής, πριν από μια σημαντική μέρα στο γραφείο, άκουγα τις λέξεις «Busaba Eathai (σ.σ. αλυσίδα εστιατορίων στο Λονδίνο), Busaba Eathai, Busaba Eathai…», ασταμάτητα, σαν τον πιο ενοχλητικό δίσκο minimal techno.
«Συνήθως εμένα μου κολλάνε στίχοι από τραγούδια», λέει η Marina Benjamin. Η Marina είναι συγγραφέας του βιβλίου Insomnia, όπου καταγίνεται με τις περιπέτειές της στην αϋπνία. «Θεωρώ ότι είναι ψυχολογικά αντίστοιχο ενός τραγουδιού, που σου κολλάει στο μυαλό». Ίσως γι’ αυτό, κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, η Marina καταλήγει σε μια φράση που φαινομενικά είναι απλή, αλλά ταιριάζει τέλεια: «το σύνδρομο “κόλλησε η βελόνα”».
VICE Video: Ανεξίτηλη Ομορφιά
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Η περιγραφή είναι επώδυνα κατάλληλη. Οι κολασμένες επαναλήψεις – που με βάση τη δική μου εμπειρία αλλάζουν μόνο ως προς τον τόνο, το ρυθμό, την ταχύτητα, την ένταση και την προφορά παρά στην επιλογή των λέξεων – είναι τόσο ενοχλητικές, όσο ο ήχος της βελόνας του πικάπ που έχει κολλήσει σε ένα αυλάκι. Μπορεί να είναι σκέτη φρίκη – και δεν το λέω ελαφρά τη καρδία.
«Είναι σαν να έχει αυτονομηθεί κάποιο κομμάτι του εγκεφάλου σου», λέει η Marina, «σαν να έχει φύγει από τον έλεγχό σου».
Στο Night Haunts: A Journey Through the London Night (Η Νύχτα Στοιχειώνει: Ένα Ταξίδι Μέσα από τη Νύχτα του Λονδίνου), την έρευνά του για τον κόσμο της μητρόπολης όταν πέφτει το σκοτάδι, ο συγγραφέας Sukhdev Sandhu αφηγείται τον χρόνο που πέρασε στο Νοσοκομείο St Thomas, όπου βρισκόταν ανάμεσα σε ασθενείς με αϋπνία, που φορούσαν μάσκες και εξετάζονταν τα βράδια από την ομάδα ειδικών ύπνου του νοσοκομείου.
Τόσο ο συγγραφέας όσο και οι ειδικοί του νοσοκομείου, μπορούν να υποθέσουν τους λόγους για την αϋπνία τόσων κατοίκων της πόλης: Καταρχάς, όπως λέει ο Sandhu, «ο καπιταλισμός απεχθάνεται τον ύπνο» και αυτό δημιουργεί μια κατάσταση κατά την οποία πολλοί από εμάς νιώθουμε «υπερδιέγερση από την ένταση της διασκέδασης και την πίεση των προθεσμιών στη δουλειά». Αλλά ούτε εκείνοι ούτε άλλοι ειδικοί μπορούν να δώσουν μια καλή απάντηση στο ερώτημα γιατί πολλοί από μας υποφέρουμε το γλωσσολογικό μαρτύριο της σταγόνας, δηλαδή το σύνδρομο της κολλημένης βελόνας.
Η Marina έχει τις δικές της ιδέες όσον αφορά το γιατί κάποιοι είναι καταδικασμένοι να δέχονται τέτοιες επιθέσεις από λέξεις. «Μπορεί να είναι το φαινόμενο του πρόσφατου», λέει, αναφερόμενη στην τάση που έχουμε να θυμόμαστε πράγματα στην αρχή και στο τέλος μια λίστας, παρά σ’ αυτά που βρίσκονται στη μέση. «Αλλά το μυαλό είναι μυστήριο πράγμα», λέει.
Παρομοιάζει τη γλωσσολογική εισβολή με τη στρεβλή λογική των ονείρων, που συνήθως συνοδεύουν τον ύπνο. «Όταν ονειρευόμαστε, φιλτράρουμε ό,τι έχουμε δει μες στη μέρα. Όμως, δεν μοιάζουν πάντα σχετικά με άλλες σκέψεις και εκεί έρχεται ουσιαστικά η παραδοξότητα των ονείρων. Κάποια τμήμα του μυαλού σου είναι ξύπνια, αλλά δεν είναι ποτέ φανερό ή ξεκάθαρο γιατί κάποιες σκέψεις έρχονται στο προσκήνιο. Συχνά νιώθω σαν να παίρνω μάτι τον ίδιο μου τον εαυτό».
Σε αυτό το πλαίσιο, τα ηχητικά αποτελέσματα του συνδρόμου της κολλημένης βελόνας – οι συλλαβές του «επιστολικός» για παράδειγμα ή το «Waitrose and Partners» (σ.σ. αλυσίδα σούπερ μάρκετ), δυο πρόσφατα παραδείγματα από την ατελείωτη λίστα των νοερών 12ιντσών μου – δεν διαφέρουν από τα παράξενα πράγματα που συμβαίνουν στα όνειρα. Η διαφορά είναι ότι τα όνειρα μπορεί να είναι συχνά και πηγή παρηγοριάς ή ικανοποίησης και να μας θυμίζουν τις ατελείωτες δυνατότητες της φαντασίας, που απ’ ό,τι φαίνεται όλοι έχουμε.
Πέρα από την απλή περιέργεια ως προς το γιατί το όνομα ενός ξεχασμένου ποδοσφαιριστή της Νόργουιτς αποφάσισε να μπει ξανά στις σκέψεις μου μετά από δέκα χρόνια, δεν υπάρχει κάτι ευχάριστο στις σταγόνες που στάζουν συνέχεια σε ένα μυαλό, το οποίο έχει αποφασίσει ότι ο μόνος τρόπος να σβήσει τις άσχημες φωνές του φόβου και του άγχους είναι να τις αντικαταστήσει με ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Είναι ένας δίσκος, που θα ήθελα να σπάσω. Ένας δίσκος, που φοβάμαι ότι πολλοί θα ακούμε για πάντα.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Εκπληκτικές Φωτογραφίες από τα Λασπωμένα «Ρινγκ» των Βουβαλομαχιών
Ένας Εφευρέτης Έχασε Σχεδόν τα Πάντα στην Προσπάθειά του να Φτιάξει το Τέλειο Όπλο
Οι Προπονήσεις ΗΙΙΤ Δεν Κάνουν Θαύματα στο Κάψιμο του Λίπους