Μία κινηματογραφική ιστορία, με αναφορές στη δράση των ένοπλων πολιτοφυλακών του μετεμφυλιακού Ιράκ, ακόμη και στον δολοφονημένο από αμερικανικά drone Κασέμ Σουλεϊμανί, βρίσκεται σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες σε ελληνικό έδαφος.
Στο επίκεντρο της υπόθεσης είναι μία οικογένεια από τη Βασόρα του Ιράκ, η οποία διέφυγε στην Ελλάδα και ζητά πολιτικό άσυλο. Το αίτημα απορρίφθηκε σε πρώτο βαθμό, όμως στην προσφυγή που κατατέθηκε προ ημερών αποκαλύπτονται νέα στοιχεία. Το ζευγάρι και τα έξι παιδιά τους απειλούνται με θάνατο στο Ιράκ.
Videos by VICE
Από τον φάκελο της υπόθεσης προκύπτει ότι ο πατέρας της οικογένειας, σουνίτης μουσουλμάνος, 53 ετών σήμερα, ήταν αστυνομικός στη Βασόρα με αρμοδιότητα τις μεταγωγές κρατουμένων.
Ο ίδιος περιέγραψε στην χειρίστρια της Υπηρεσίας Ασύλου ότι μέλη της πολιτοφυλακής Asaib Ahl Al-Haq τον πλησίασαν και τού ζήτησαν να βοηθήσει στην απόδραση τεσσάρων μελών της ίδιας ομάδας, που κρατούνταν για κλοπές, βιασμούς και άλλα αδικήματα. Του είπαν ότι η επιχείρηση θα γινόταν κατά τη μεταγωγή στο δικαστήριο, οπότε θα έκαναν εικονική επίθεση, με τη συμφωνία να μην πυροβολήσουν ούτε αυτοί ούτε εκείνος. «Τα έχουμε κανονίσει όλα με το δικαστήριο, μην ανακατεύεσαι», φέρεται να του είπαν.
Ο ίδιος λέει ότι μίλησε σε έναν ανώτερό του, όμως χωρίς αποτέλεσμα. «Ήρθαν δεύτερη φορά και τους είπα να μου αφήσουν ένα περιθώριο. Πήρα την οικογένειά μου κι έφυγα», είπε. Στον φάκελο περιγράφεται ότι η οικογένεια ταξίδεψε αεροπορικώς από τη Βαγδάτη στην Τουρκία κι έπειτα πέρασε με βάρκα στη Λέρο.
Η Asaib Αhl Al-Haq είναι μία από τις ισχυρότερες πολιτοφυλακές που μάχονται για τον έλεγχο επαρχιών στο Ιράκ. Πριν από έναν χρόνο, στις 3 Ιανουαρίου 2020, ο Κασέμ Σουλεϊμανί, Ιρανός στρατιωτικός ηγέτης και διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης για ειδικές επιχειρήσεις εκτός του Ιράν, δολοφονήθηκε στη Βαγδάτη από επιδρομή μη-επανδρωμένων αμερικάνικων αεροσκαφών.
Το ίδιο απόγευμα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε μια ανακοίνωση με εκτενή αναφορά στην πολιτοφυλακή Asaib Ahl Al-Haq. Τη χαρακτήρισε διεθνή τρομοκρατικη οργάνωση, που εκπαιδεύεται και χρηματοδοτείται από τις ταξιαρχίες του Σουλεϊμανί «με σκοπό να υπονομεύσει την ιρακινή κυριαρχία». Ανώτερος διοικητής της Asaib είχε μιλήσει στο VICE News. «Όταν η Αμερική επιτεθεί στο Ιράν, δεν θα μείνουμε σιωπηλοί», είπε. Η σύνδεση της Asaib με τον Σουλεϊμανί περιγράφεται εκτενώς στην αίτηση ασύλου.
VICE Video: #MeToo στο Ελληνικό Θέατρο
Ο πατέρας της οικογένειας που ζήτα σήμερα προστασία στην Ελλάδα, είχε φύγει και νωρίτερα από το Ιράκ. Το 2015 έφτασε μόνος ως τη Φινλανδία, όμως γύρισε με πρόγραμμα εθελούσιας επιστροφής. Φέρεται να φυλακίστηκε έξι μήνες για λιποταξία και αναγκάστηκε να πληρώσει χρηματική εγγύηση. Εκείνη την περίοδο εργαζόταν στην υπηρεσία αλληλογραφίας του σώματος. Όπως αναφέρεται στην αίτηση ασύλου, κατηγορήθηκε από τις τοπικές πολιτοφυλακές ότι έκλεβε πληροφορίες και τις παρέδιδε στους Αμερικανούς. Έκτοτε, μπήκε στο μάτι του κυκλώνα.
«Αν επιστρέψω, θα έχω δύο τιμωρίες. Η πρώτη από την κυβέρνηση για λιποταξία. Η δεύτερη από την πολιτοφυλακή Asaib», είπε στην επιτροπή Ασύλου. «Όπου και να επιστρέψω στο Ιράκ υπάρχουν συμμορίες και πολιτοφυλακές και αφού έμαθαν για εμένα και την οικογένειά μου, δεν θα μας αφήσουν».
Το Ιράκ στο χάος
Ο φάκελος της επιτροπής Ασύλου, μας μυεί στο άγνωστο μετεμφυλιακό Ιράκ. Παρουσιάζονται στοιχεία από ανοιχτές πηγές, εκθέσεις διεθνών οργανισμών και μαρτυρίες ανθρώπων που χαρακτηρίζονται στο έγγραφο ως πηγές. «Στα τέλη του 2014 σημαντικός αριθμός μελών του ISF (σσ: κυβερνητικές δυνάμεις του Ιράκ) μετακινήθηκαν από τον Νότο σε άλλα μέρη της χώρας για να πολεμήσουν τον ISIS. Έκτοτε, οι εγκληματικές συμμορίες, οι πολιτοφυλακές και οι φυλές εκμεταλλεύτηκαν το κενό ασφαλείας. Ένοπλες ληστείες, απαγωγές για λύτρα ή εκφοβισμό, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, εκβίαση και πληρωμή αμοιβών προστασίας, καθώς και φυλετικές διαμάχες αναφέρθηκαν ως συνηθισμένα περιστατικά», σημειώνεται.
Το 2018 έγιναν βίαιες διαμαρτυρίες στο Ιράκ, με σκοπό την ανατροπή της κατάστασης. «Οι διοργανωτές ανέφεραν ότι αποφάσισαν να αναστείλουν τις διαδηλώσεις μετά από απειλές θανάτου από πολιτοφύλακες […] άγνωστες ένοπλες ομάδες έχουν σκοτώσει και απαγάγει ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών», διαβάζουμε. Από ανοιχτές πηγές, που δεν αναζήτησε η ίδια επιτροπή Ασύλου, προκύπτει ότι μέλη της Asaib Ahl Al-Haq είχαν εισβάλει σε προγενέστερο χρόνο στο αστυνομικό τμήμα της Βασόρας, με σκοπό να απελευθερώσουν κρατούμενους, δηλαδή ότι ακριβώς φέρεται να ζήτησαν από τον Ιρακινό που ζητά άσυλο στην Ελλάδα.
Παρόλα αυτά, η επιτροπή δεν πείστηκε ότι η οικογένεια κινδυνεύει και απέρριψε το αίτημα διεθνούς προστασίας. Προ ημερών, μέσω του δικηγόρου Αντώνη Καραγιάννη, η οικογένεια κατέθεσε προσφυγή στην απόρριψη του αιτήματος. Τα νέα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Αρχικά, ο φάκελος περιλαμβάνει δύο εντάλματα σύλληψης των τυπικά επίσημων κρατικών Αρχών του Ιράκ σε βάρος του 53χρονου. Έχουν ημερομηνία 13 Σεπτεμβρίου 2019 και σύμφωνα με αυτά, κατηγορείται για λιποταξία.
«Επιτροπή Δίκαιης Εκδίκησης»
Ο ίδιος φάκελος περιλαμβάνει δύο επιστολές, που έλαβε ο 53χρονος Ιρακινός λίγες μέρες πριν εγκαταλείψει τη Βασόρα. Σύμφωνα με την επίσημη μετάφραση, φέρουν τη σφραγίδα της πολιτοφυλακής Asaib Ahl Al-Haq. Είναι δύο θανατικές καταδίκες: «Είσαι σουνίτης […] αποφασίσαμε την κάθαρση των περιοχών μας από την παρουσία σας, οι περιοχές μας είναι απαγορευμένες για εσάς, το αίμα σου έχει επικηρυχθεί όπου και αν σε πετύχουμε», γράφει η πρώτη επιστολή.
Η δεύτερη υπογράφεται από την «Επιτροπή Δίκαιης Εκδίκησης» και τον χαρακτηρίζει προδότη και πράκτορα: «Δεν συμμορφωθήκατε με όλες τις προειδοποιήσεις. Διαπιστώσαμε με απόλυτα στοιχεία και κατάθεση μαρτύρων ότι συνεργάζεσαι με τους προδότες πράκτορες και παρείχες πληροφορίες στις Αμερικάνικες δυνάμεις ενάντια στα συμφέρονται της χώρας σου […] Αποφάσισαν οι αξιότιμοι δικαστές μας τη δυνατότητα εκδίκησης και τιμωρίας σας για να γίνετε παράδειγμα για όποιον σκέφτεται να πουλήσει τη χώρα, διαφορετικά θέτεις τη ζωή των δικών σου σε κίνδυνο θανάτου».
Η οικογένεια περιμένει την εκδίκαση της προσφυγής. Υπάρχει μια πρόταση της συζύγου του Ιρακινού, στην πρωτοβάθμια εξέταση του Ασύλου: «Στο Ιράκ σκοτώνουν τους ανθρώπους για το τίποτα. Αν δεν ακούς την κυβέρνηση, σε φυλακίζουν, αν δεν ακούς τους άλλους σε σκοτώνουν».
Ο δικηγόρος της οικογένειας, Αντώνης Καραγιάννης, δήλωσε στο VICE: «Αναλάβαμε την υπόθεση γνωρίζοντας ότι πρόκειται για τα οκτώ μέλη οικογένειας ενός πρώην Ιρακινού αστυνομικού, η ζωή των οποίων έχει επισήμως επικηρυχθεί στο Ιράκ από τις αυτοαποκαλούμενες “Επιτροπές Δίκαιας Εκδίκησης – Ομάδες Δίκαιου Θανάτου”. Προκαλεί εντύπωση ότι η πολιτοφυλακή Asaib Ahl al-Haq του Ιράκ που ζητεί τον θάνατό τους, έχει επισήμως ανακηρυχθεί από τις ΗΠΑ και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως νούμερο ένα κίνδυνος τρομοκρατικής απειλής παγκοσμίως, εντούτοις η Υπηρεσία Ασύλου αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα μέλη της οικογένειας ως πρόσφυγες και διέταξε την επιστροφή τους στο Ιράκ με μια προχειρότατη κρίση, που οφείλει να ακυρωθεί».
Ακολουθήστε τον Κώστα Κουκουμάκα στο Twitter.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ασημί 925: Το Graffiti Περιοδικό που Γεννήθηκε στη Βόρεια Ελλάδα Επέστρεψε
Εύκολη Συνταγή για Κρεμ Μπουλέ με Σοκολάτα και Πορτοκάλι