«Ο Donald Trump τους τα χώνει, δεν κωλώνει πουθενά, δεν είναι με το σύστημα και τους πονάει που κέρδισε τη Hillary». Τέτοιου είδους κουβέντες παίζουν στα καφενεία και τα social media από ανθρώπους που βαρέθηκαν, λένε, το κατεστημένο και θέλουν να δουν κάτι διαφορετικό. Δύο στους δέκα Έλληνες πιστεύουν πράγματι ότι ο Donald Trump θα κάνει καλό στην Ελλάδα, την ώρα που τρεις στους δέκα δεν βλέπουν με καλό μάτι τον ελαφρά πορτοκαλί Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ποια όμως είναι η αλήθεια;
Θα δικαιώσει ο Donald Trump τα δίκαια αιτήματα του ταλαίπωρου ελληνικού τόπου ή όχι; Ρωτήσαμε, μάθαμε και σας δείχνουμε τα αποτελέσματα:
Videos by VICE
Ο Trump δεν θα σηκώνει τα τηλέφωνα για χάρη της Ελλάδας
Την τελευταία οκταετία, ο Barack Obama είχε σηκώσει πολλές φορές το τηλέφωνο του Λευκού Οίκου για να πει στους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη. Ακόμη, ο υπουργός Οικονομικών Jack Lew είχε κάνει συχνά υποστηρικτικές παρεμβάσεις υπέρ μίας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, σε αρμονία με όσα υποστηρίζει το ΔΝΤ και τα όσα ζητάει η ελληνική κυβέρνηση.
Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece
Αυτά, ξεχάστε τα. Όπως λέει ο Γιώργος Τζογόπουλος, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, «ο Donald Trump δεν θα δείξει τόσο ενδιαφέρον για την ελληνική οικονομία όσο ο Barack Obama. Ο κ. Obama πίεσε πολλές φορές τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel σε επίπεδο ρητορικής, ώστε να κρατήσει μία στάση υποστηρικτική προς την Ελλάδα. Το κρίσιμο καλοκαίρι του 2015, ο Αμερικανός Πρόεδρος παρενέβη για να αποφύγουμε τη ρήξη με την Ευρωζώνη. Σε αντίστοιχη περίπτωση, ο Trump μάλλον θα αφήσει τη Γερμανία να αποφασίσει μόνη της για την τύχη της Ελλάδας».
Η απώλεια των ΗΠΑ ως συμμάχου της Ελλάδας δεν θα είναι τόσο ανώδυνη. Η Γερμανίδα Καγκελάριος, παραδοσιακός αποδέκτης των αμερικανικών παραινέσεων για τη στήριξη της Ελλάδας, «προσπαθούσε πάντα να κρατά ισορροπίες μεταξύ Βερολίνου, Βρυξελλών και Ουάσινγκτον». Αυτό σημαίνει ότι, «ένα τηλεφώνημα από τον αμερικανό πρόεδρο δεν μπορεί παρά να ληφθεί σοβαρά υπόψη από την κ. Merkel», λέει ο κ. Τζογόπουλος και συμπληρώνει: «Ο Trump δεν θα σηκώσει το τηλέφωνο όταν το χρειαστούμε».
Όξυνση του προσφυγικού και ενίσχυση της Χρυσής Αυγής
Εξίσου σημαντικές συνέπειες θα έχει για την Ελλάδα και η στάση των ΗΠΑ απέναντι στο προσφυγικό. Η μείωση των φιλοξενούμενων προσφύγων στις ΗΠΑ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε συγκέντρωση μεγαλύτερων προσφυγικών και μεταναστευτικών πληθυσμών στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
Όμως, η ξενοφοβική ρητορική Trump πρόκειται να προκαλέσει και έξαρση των ακραίων ρατσιστικών φωνών στην Ελλάδα, που ζητούν να κλείσουμε τα σύνορά μας και να βουλιάζουμε πρόσφυγες στο Αιγαίο. «Πρόσφατα, ο ηγέτης της ολλανδικής ακροδεξιάς είπε ότι στο προσφυγικό θα πρέπει να ακολουθήσουμε τη σκληρή γραμμή Trump. Σίγουρα, τα ακροδεξιά κόμματα και φυσικά η Χρυσή Αυγή, θα αντιγράψουν τη ρητορική του αμερικανού προέδρου για να ενισχυθούν εκλογικά», λέει ο κ. Τζογόπουλος.
Όπερ και εγένετο. Ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Παναγιώταρος είπε πρόσφατα πως, «οι πολιτικές του Trump έχουν δώσει έναν νέο αέρα υποστήριξης […] Επικυρώνουν και ενισχύουν τις εθνικιστικές και πατριωτικές μας πολιτικές, τις οποίες προασπίζουμε επί χρόνια […] Δεν πρέπει να αφήσουμε την Ελλάδα σαν ξέφραγο αμπέλι για τους μετανάστες, να έρχονται και να φεύγουν όποτε θέλουν. Πρέπει να διασώσουμε τη χώρα μας και τα ενδιαφέροντά μας και να τα βάλουμε πρώτα, όπως ο Trump».
Σκούρα τα πράγματα στα ελληνοτουρκικά
Φαίνεται ότι ο Donald Trump προτιμά τους μιναρέδες από την Ακρόπολη, καθώς, «ο αμερικανός πρόεδρος δίνει πολύ μεγαλύτερη αξία στο γεωπολιτικό ρόλο της Τουρκίας, σε σχέση με της Ελλάδας», λέει ο κ. Τζογόπουλος. «Τόσο ο ίδιος όσο και στενοί του συνεργάτες του έχουν κάνει δηλώσεις υποστηρικτικές προς την Τουρκία και τον Erdoğan, που δείχνουν πόσο σημαντική είναι η γείτονα χώρα για τον Λευκό Οίκο», προσθέτει.
Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που προκύψει μία ελληνοτουρκική κρίση –ίσως όχι τόσο απίθανο μετά τις τελευταίες εξελίξεις στα Ίμια- ο Trump ενδέχεται να μην μεσολαβήσει πυροσβεστικά, ώστε οι δύο πλευρές να μην φτάσουν στα άκρα. «Η εξέλιξη αυτή είναι αρνητική για την Ελλάδα, καθώς ο Erdoğan έχει δείξει ότι είναι απρόβλεπτος και ασυγκράτητος. Ας σημειώσουμε ότι, όταν ο Obama επισκέφθηκε την Ελλάδα, δεν πήγε στην Τουρκία. Αυτό έγινε για πρώτη φορά και ήταν μία ανοιχτή αποδοκιμασία του Erdoğan από τον αμερικανό Πρόεδρο. Η Ελλάδα πια χάνει αυτή τη στήριξη», λέει ο κ. Τζογόπουλος. Τα παραπάνω σημαίνουν ότι δυστυχώς θα διαψευστούν όσοι περιμένουν από τους ελληνοαμερικανούς συνεργάτες του Trump να επηρεάσουν τον Πρόεδρο υπέρ της Ελλάδας. «Σημασία έχει τι βλέπουν τα πρωτοκλασάτα στελέχη του Trump και αυτά βλέπουν Τουρκία, όχι Ελλάδα. Αυτό θα ακολουθήσουν οι ομογενείς».
Ο Trump δεν θα παίξει 5×5 με τον Τσίπρα (και μάλλον ούτε με τον Μητσοτάκη)
Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Donald Trump μάλλον δεν θα ήταν και τα καλύτερα φιλαράκια στο σχολείο. Αυτό μάλλον θα ισχύσει και για όσο καιρό θα βρίσκονται στην ηγεσία της Ελλάδας και των ΗΠΑ αντίστοιχα. Η μειωμένη σημασία που δίνει ο Trump στην Ευρώπη, θα έχει ως αποτέλεσμα, «οι σχέσεις μεταξύ ελληνικής και αμερικανικής κυβέρνησης να είναι μάλλον αδιάφορες, μάλιστα η ρητορική της ελληνικής κυβέρνησης που θέλει την Ελλάδα να είναι πάντα το θύμα ξένων πολιτικών, ίσως και να ενοχλήσει τον Trump»», λέει ο κ. Τζογόπουλος. «Όμως η ελληνοαμερικανική συνεργασία δεν θα ευωδόσει ούτε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αν ο Trump αποφασίσει να πορευτεί κυρίως με τη συνεργασία του με τη Βρετανία και την Τουρκία και να αφήσει την Ευρώπη».
Η υπομονή των Ευρωπαίων με την Ελλάδα θα τελειώσει
Ο Trump μπορεί τελικά να έχει έναν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στα ελληνικά πράγματα. Στη συνάντησή του με τη βρετανίδα πρωθυπουργό Theresa May, είπε ότι το Brexit είναι ένα θαυμάσιο πράγμα και ότι είναι ίδιο και το αυτό, αν η Ευρώπη παραμείνει ενωμένη ή διαλυθεί. Η αποστροφή του Donald Trump προς την Ευρώπη εκφράστηκε έμπρακτα στην ακύρωση των διαπραγματεύσεων για την ΤΤΙΡ, ένα σημαντικό πλήγμα στη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ και από τα σχέδια μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας για καλύτερη εμπορική και στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στη μετά Brexit εποχή.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αμφισβήτηση του ΝΑΤΟ, δημιουργούν πραγματικά προβλήματα στην Ευρώπη, που βλέπει δύο εταίρους της να απομακρύνονται μετά από επτά δεκαετίες συνεργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, «η έτσι κι αλλιώς εξαντλούμενη υπομονή των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα θα τελειώσει γρήγορα και δεν πρόκειται να δούμε σύντομα χαλάρωση στις απαιτήσεις τους από την ελληνική κυβέρνηση», λέει ο κ. Τζογόπουλος. «Αν δεν εφαρμοστούν τα μέτρα που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο, τα πράγματα θα στριμώξουν πολύ τη χώρα. Η κόπωση των Βρυξελλών από την ελληνική κρίση είναι ήδη μεγάλη».
Φαίνεται ότι ο Donald Trump στερεί από τις ΗΠΑ τον εγγυητικό ρόλο που παραδοσιακά είχαν στην Ευρώπη και την περιοχή της Ελλάδας. Η οικονομική και γεωπολιτική αστάθεια που μπορεί να προκαλέσει αυτή η μεταβολή, ίσως μας βάλει σε μπελάδες, μιας και αυτό που φαίνεται να χρειαζόμαστε είναι σταθερότητα. «Η Αμερική ήταν πάντα ένα φόβητρο που κρατούσε τα πράγματα σε ισορροπία. Η εκλογή Trump αλλάζει τα πράγματα και δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσουν σε αυτό άλλοι ηγέτες, όπως ο Putin και ο Erdoğan».
Αν καλοσκεφτεί κανείς τα πράγματα, η μεγαλύτερη αλλαγή από την εκλογή Trump είναι ότι και ο Λευκός Οίκος διοικείται πλέον από ένα επιτελείο που μάλλον δεν είναι στα καλά του. Αυτό δείχνει τουλάχιστον η απόφαση του Donald Trump να τοποθετήσει τον Steve Bannon στο διευθυντικό όργανο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ. Ο Bannon, ως πριν από μερικές ημέρες εκδότης της ακροδεξιάς ιστοσελίδας Breitbart, αντιπαθεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και θέλει να αναπτύξει στενές σχέσεις με τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό του όμως είναι η αγάπη του για τον πόλεμο. Η Julia Jones, ηθοποιός και συνεργάτιδα του Bannon στο Χόλιγουντ, είπε ότι το δεξί χέρι του Trump στον Λευκό Οίκο έχει εμμονή με τον πόλεμο και τον στρατό. Μάλιστα, αγαπημένο του θέμα είναι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίο η Σπάρτη νίκησε την Αθήνα. Ο Bannon ήταν τόσο πορωμένος με τη σπαρτιατική στρατιωτική μηχανή, που ο κωδικός ασφαλείας στον υπολογιστή του ήταν «Sparta».
Η κατάσταση φαίνεται δύσκολη και το θέμα είναι ποιος θα μας σώσει. «Αυτές οι εξελίξεις είναι δίκοπο μαχαίρι για την Ευρώπη», λέει ο κ. Τζογόπουλος. «Από τη μία, τα προβλήματα ασφαλείας μπορεί να προστεθούν στην οικονομική δυσκολία και να βουλιάξουν τα ευρωπαϊκά κράτη ακόμη πιο βαθιά στην εσωστρέφεια. Από την άλλη, ο απομονωτισμός του Trump ίσως ξυπνήσει τις Βρυξέλλες και τελικά οι Ευρωπαίοι συνεργαστούν καλύτερα σε μία σειρά θεμάτων, όπως ο Ευρωστρατός. Αυτό ωστόσο, δείχνει ακόμη μακρινό σενάριο».
Περισσότερα από το VICE
Κάπως Έτσι Ήταν να Μεγαλώνεις σαν Αλβανάκι στην Ελλάδα του 1990
Πόσο Έλληνας Είσαι; To Επίσημο Τεστ Υπηκοότητας του VICE
Εξομολογήσεις: Η Δύσκολη Ζωή μιας Swinger στην Αθήνα