Παράλογοι Τρόποι με τους Οποίους Αποφεύγαμε την Εγκυμοσύνη Πριν τη Σύγχρονη Αντισύλληψη

Πολλές γυναίκες σχεδιάζουν από τώρα πώς να επιβιώσουν σε έναν κόσμο στον οποίο δεν θα υπάρχει εύκολη και αξιόπιστη πρόσβαση σε φθηνές ή δωρεάν μεθόδους αντισύλληψης και σκέφτονται να ξεκινήσουν να συσσωρεύουν μεγάλα αποθέματα σε σπιράλ, αντισυλληπτικά χάπια και χάπια της επόμενης ημέρας. Όμως η προοπτική ενός κόσμου με περιορισμένη πρόσβαση στις σύγχρονες μεθόδους αντισύλληψης μπορεί να κάνει κάποιους να αναρωτηθούν τι πρακτικές ακολουθούσαν οι άνθρωποι, πριν από την ανακάλυψή τους – πρακτικές στις οποίες ενδέχεται να χρειαστεί να βασιστούμε σε ένα δυστοπικό, συντηρητικό μέλλον.

Όπως φαίνεται, η αποφυγή της εγκυμοσύνης μετά το σεξ ήταν τόσο σημαντική για τους ανθρώπους που εφηύραν αμέτρητες αυτοσχέδιες μεθόδους αντισύλληψης, οι αναφορές στις οποίες χρονολογούνται έως και πριν από 4.000 χρόνια πριν (οι αναφορές σε αρχαίες πρακτικές άμβλωσης είναι εξίσου παλιές και συχνά συνυπάρχουν σε ιστορικά κείμενα με αντισυλληπτικές πρακτικές). Η αντισύλληψη πριν από τη σύγχρονη εποχή δεν συμπεριλάμβανε μόνο τις βασικές τακτικές, όπως το σεξ που δεν οδηγεί στην αναπαραγωγή –στοματικό, πρωκτικό, ομοφυλοφιλικό– και τη σχετικά αναποτελεσματική μέθοδο του «τραβήγματος».

Στις παλαιότερες εποχές, οι μέθοδοι αντισύλληψης που χρησιμοποιούνταν ήταν άκρως αναποτελεσματικές, αν όχι εντελώς παράλογες. Κατά τον Μεσαίωνα, κάποιοι Ευρωπαίοι βασίζονταν σε φυλακτά από βότανα, νεκρά ζώα, εμμηνορροϊκό αίμα και ό,τι σκατά (μερικές φορές κυριολεκτικά) μπορεί να φανταστεί κανείς. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυλακτά αποτελούνταν από όρχεις νυφίτσας και φοριόταν στον λαιμό ή τον μηρό, κατά τη σεξουαλική επαφή. Επίσης, οι άνθρωποι βασίζονταν σε τελετουργικά, όπως την περιφορά γύρω από σημεία στα οποία είχε κατουρήσει μια έγκυος λύκαινα.

[VICE Video] Τα Μωρά που Ξαναγεννιούνται

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Μέθοδοι όπως τα «δυνατά άλματα» στην αρχαία Ελλάδα ή η παρασκευή φίλτρων από μόλυβδο και υδράργυρο στην Κίνα, φαίνονται να έχουν μια λογική. Στην πρώτη μέθοδο, η γυναίκα τραβιέται με το που νιώθει ότι ο άνδρας ξεκινάει να εκσπερματώνει, πηδάει ψηλά, κάνει βαθύ κάθισμα και αποβάλλει το σπέρμα. Η κεντρική ιδέα πίσω από αυτό είναι να μη φτάσει το σπέρμα στον τράχηλο, πράγμα που είναι λογικό και ίσως να έχει μια μικρή επίδραση στις πιθανότητες εγκυμοσύνης. Όμως σε γενικές γραμμές, πρέπει να ήταν μια ιδιαίτερα αναποτελεσματική μέθοδος, καθώς το σπέρμα κινείται ταχύτατα. Η δεύτερη μέθοδος, φαντάζει επίσης λογική, όμως μόνο από την άποψη ότι η κατάποση δηλητηρίου μπορεί να σου διαλύσει ολόκληρο τον οργανισμό, σκοτώνοντας ταυτόχρονα και ό,τι υπάρχει στη μήτρα σου.

Ωστόσο, κάποιοι ερευνητές πιστεύουν τώρα ότι αρκετές από τις αρχαίες μεθόδους αντισύλληψης θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές, αν και σίγουρα όχι εξίσου αξιόπιστες με το αντισυλληπτικό χάπι ή το σπιράλ. «Οι γυναίκες κατά τα αρχαία και τα μεσαιωνικά χρόνια ήξεραν τι βότανα έπρεπε να πάρουν, για να αποφύγουν τη σύλληψη», λέει ο John Riddle, ομότιμος καθηγητής ιστορίας της ιατρικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και υποστηρικτής της άποψης ότι ορισμένες από τις αρχαίες μεθόδους αντισύλληψης ήταν αποτελεσματικές. Ισχυρίζεται ότι λόγω της ανόδου της ανδροκεντρικής ιατρικής εκπαίδευσης, χάθηκε η επαφή με τις γνώσεις του παρελθόντος, τις οποίες διατηρούσαν παραδοσιακά οι γυναίκες.

Σχεδόν σε κάθε κουλτούρα αναπτύχθηκαν πρακτικές που παρεμπόδιζαν την επαφή του σπέρματος με τον τράχηλο, από τη χρήση σπόρων στη νότια Αφρική και φυκιών στον Ειρηνικό, μέχρι τη χρήση κηρύθρας, πέτρινων δίσκων και ζωικών όρχεων. Ουσιαστικά, οι γυναίκες έβαζαν στον κόλπο τους ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, για να αποφύγουν την εγκυμοσύνη. Μερικές από αυτές τις πρακτικές ίσως να διατάρασσαν σε τέτοιο βαθμό τη φυσική χλωρίδα του κόλπου, που να τον έκαναν ελαφρώς σπερματοκτόνο. Σκεφτείτε την ευρέως διαδεδομένη χρήση κοπριάς στους αρχαίους χρόνους –όπως τα περίφημα σκατά κροκοδείλου στην Αίγυπτο– ή τη χρήση όξινων καρπών ακακίας στη Μεσοποταμία, τους οποίους αναμίγνυαν με μέλι και χουρμάδες και στη συνέχεια άλειφαν το μείγμα σε βαμβάκι και το χρησιμοποιούσαν σαν να ήταν ταμπόν. Επίσης, υπάρχει και η αρχαία ινδική προσέγγιση της εισαγωγής ορυκτού άλατος στον κόλπο, το οποίο αλλοίωνε το pH. Οι πρακτικές αυτές ήταν δημοφιλείς μέχρι και την πρώιμη σύγχρονη εποχή. Ο Ιταλός ζεν πρεμιέ του 18ου αιώνα, Giacomo Casanova, για παράδειγμα, χρησιμοποιούσε μισό λεμόνι ως διάφραγμα.

Τα αρχαία φίλτρα δεν έχουν μελετηθεί τόσο, όσο άλλες μέθοδοι απόφραξης, καθώς, όπως το βλέπει ο Riddle, οι ιστορικοί «θεωρούσαν αυτές τις συνταγές μαγικές, αναποτελεσματικές και προϊόντα λαϊκής σοφίας». Ωστόσο, ορισμένα από τα πρώτα πόσιμα παρασκευάσματα ενδέχεται να περιείχαν ουσίες που άλλαζαν τις ορμόνες. Οι αρχαίοι Μεσογειακοί λαοί φημίζονται για την τυφλή εμπιστοσύνη που έδειχναν στο σίλφιον, ένα φυτό που ευδοκιμούσε κοντά στη βορειοαφρικάνικη πόλη της Κυρήνης, το οποίο χρησιμοποιούσαν για αιώνες ως από του στόματος αντισυλληπτικό, μέχρι που τελικά προκάλεσαν την εξαφάνιση του φυτού, κατά τον πρώτο αιώνα μ.Χ. Παρόμοια φυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως γιατροσόφια στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία και φαίνεται να έχουν αντισυλληπτική επίδραση στους αρουραίους που χρησιμοποιούνται σε εργαστηριακά πειράματα, αν και η αποτελεσματικότητά τους στους ανθρώπους είναι πολύ πιο περιορισμένη.

Για τα υπόλοιπα έλαια, τους σπόρους και τα αρχαία βότανα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για προφύλαξη, γνωρίζουμε λιγότερα. Όμως, πιθανώς, αν γίνουν μελέτες, ίσως αποδειχτεί ότι κάποια από αυτά έχουν διάφορες επιδράσεις στις ορμόνες που σχετίζονται με τη γονιμότητα. Εννοείται ότι πολλά από αυτά θα είναι σκέτη αποτυχία, όπως το λάδι φιδιού. Όμως οι ουσίες που χρησιμοποιούνταν συστηματικά σε φίλτρα ή οι ουσίες που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα –όπως οι σπόροι άγριου καρότου, οι οποίοι εμφανίζονται συχνά στα αρχαιοελληνικά κείμενα και εξακολουθούν να καταναλώνονται ως αντισυλληπτικό από λαούς των Απαλαχίων–, αποτελούν ένα καλό υποψήφιο αντικείμενο μελέτης.

Όσο περίεργες και αν μας φαίνονται ορισμένες από τις αρχαίες μεθόδους αντισύλληψης, υπάρχει κάτι που μας είναι οικείο: Το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης για την αντισύλληψη –καθώς και των δυσάρεστων παρενεργειών της– το φέρουν οι γυναίκες. Πραγματικά τώρα, ορυκτό άλας και λεμόνια στον κόλπο; Αν είναι δυνατόν. Έχουν εντοπιστεί επίσης αντικείμενα που θυμίζουν προφυλακτικά και χρονολογούνται πριν από χιλιάδες χρόνια, όμως ενδέχεται να ήταν απλώς διακοσμητικά (κάτι σαν ένα κάλυμμα που στόλιζε το πέος). Τα αντισυλληπτικά «σκουφάκια» εμφανίστηκαν κατά τη μεσαιωνική εποχή. Ακόμη και τότε, όμως, τα προφυλακτικά δεν ήταν και τόσο αποτελεσματικά, κάτι που άλλαξε με την εισαγωγή του λάτεξ τον 20ό αιώνα.

Ο Riddle υπογραμμίζει ότι υπήρχαν και κάποια φίλτρα και λιπαντικά που προορίζονταν για τους άνδρες. Οι εντριβές τους πέους με άρκευθο, όπως σημειώνει, θεωρούνταν τόσο ισχυρές που απαγορεύτηκαν από τις γερμανικές πόλεις, χωρίς όμως η απαγόρευση να μπορέσει να σταματήσει τη χρήση τους. Επίσης, αναφέρει ότι οι Ρωμαίοι, όπως και οι μοναχοί κατά τον Μεσαίωνα, κατανάλωναν φλοιούς δένδρων, για να καταστείλουν τις σεξουαλικές ορμές. Όμως αυτό δεν λέει και πολλά για την ισότητα των φύλων προ σύγχρονης εποχής, ό,τι αφορά στις ευθύνες της αντισύλληψης.

Συνολικά, πάντως, ίσως οι αρχαίες μέθοδοι αντισύλληψης να μη βασίζονταν μόνο σε δεισιδαιμονίες και στην απελπισία. Ίσως να αξίζει να μελετηθούν εκ νέου κάποια φίλτρα και να αναγνωριστούν χημικές ενώσεις και τεχνικές, ώστε να εμπλουτιστούν ακόμη περισσότερο οι σημερινές ποικιλίες μεθόδων αντισύλληψης. Φυσικά, δεν έχει αποδειχτεί ακόμη αν αυτές οι πρακτικές είναι εξίσου ασφαλείς και αξιόπιστες με τις σύγχρονες μεθόδους αντισύλληψης που οι περισσότεροι από εμάς χρησιμοποιούμε σήμερα. Θα ήταν φρικτό, λοιπόν, αν ο Trump και το σινάφι του μας ανάγκαζαν να επιστρέψουμε σε μια εποχή όπου θα ψάχνουμε για λίγη άρκευθο για να τρίψουμε στο πέος μας και λίγο άγριο καρότο για να φάμε, προκειμένου να έχουμε μια μικρή ελπίδα αποφυγής μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Tonic.

Περισσότερα από το VICE

Μιλώντας με τη Γιαγιά μου για τις 12 Εκτρώσεις της

Έφηβες Κοπέλες Καπνίζουν στην Εγκυμοσύνη για να Έχουν Μικρότερα Μωρά

Μιλήσαμε με Γονείς που Μεγαλώνουν Vegan Παιδιά στην Ελλάδα