Μια Μέρα στην Κατασκήνωση των Πυρόπληκτων του Ματιού

Δύο φανάρια μετά το Μάτι, είναι η διασταύρωση για τις κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα. Το απόγευμα της 23ης Ιουλίου η φωτιά δεν έφθασε ως εδώ. Tεσσερισήμισι μήνες αργότερα, αυτό το χειμωνιάτικο πρωινό με τον σκληρό ήλιο μετά από βροχή, τα σπιτάκια της Ε' Κατασκήνωσης του Δήμου Μαραθώνα φαίνονται κατάλευκα ανάμεσα στα πεύκα.

Κανονικά, αυτήν την εποχή θα ήταν κλειστά. Όμως, σήμερα στην κουζίνα της κατασκήνωσης ετοιμάζονται δεκάδες μερίδες φαγητού. Στο βοηθητικό κτίριο δίπλα στην τραπεζαρία, άνθρωποι δοκιμάζουν ρούχα και στο τολ στην πλευρά της θάλασσας, κάποιοι άλλοι προμηθεύονται καθαριστικά και είδη πρώτης ανάγκης, όπως στο σούπερ μάρκετ.

Συνολικά 127 πυρόπληκτοι, που έχασαν τα πάντα τον περασμένο Ιούλιο, φιλοξενούνται σήμερα στην κατασκήνωση του Δήμου Μαραθώνα. Άλλοι περίπου τόσοι διαμένουν στις γειτονικές κατασκηνώσεις του Στρατού και της Αεροπορίας. Είναι όσοι δεν χρησιμοποίησαν το επίδομα ενοικίου ή δεν μένουν σε συγγενείς τους. Θα περάσουν τον χειμώνα σ’ αυτά τα μικρά αριθμημένα σπιτάκια. Οι πυρόπληκτοι αντιμετωπίζουν την κατάσταση με αξιοπρέπεια. Ανησυχούν, όμως, για την τελευταία αμφιλεγόμενη νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης σχετικά με την ανοικοδόμηση στο Μάτι. Δεν γνωρίζουν αν και πότε θα καταφέρουν να ξαναχτίσουν τα καμένα σπίτια τους, τα οποία βρίσκονται μια ανάσα από το σημείο που ζουν τους τελευταίους τεσσερισήμισι μήνες.

Η Έφη Μπομπόνη φιλοξενείται στην κατασκήνωση με τη μητέρα και την κόρη της. Μου δείχνει στο κινητό τηλέφωνο φωτογραφίες από το σπίτι της, που έχει καταστραφεί. «Είχαμε μετακομίσει λίγες μέρες νωρίτερα στο Μάτι. Τουλάχιστον προλάβαμε να φύγουμε και οι τρεις εγκαίρως εκείνο το απόγευμα», λέει. «Το αυτοκίνητο της κόρης μου ήταν το τελευταίο που πέρασε την κορδέλα της Αστυνομίας στη Μαραθώνος, προς τη Ραφήνα. Εγώ έφυγα στην αντίθετη κατεύθυνση». Η μητέρα της κ. Μπομπόνη αρχικά εγκλωβίστηκε με δύο ακόμη γυναίκες. Εκείνες έτρεξαν προς τη θάλασσα και η μητέρα της βρήκε καταφύγιο σε ένα γειτονικό σπίτι, μαζί με ένα ζευγάρι ηλικιωμένων και τα εγγόνια τους. Έβαλαν βρεγμένες πετσέτες στο πρόσωπο για να σωθούν. Οι δύο γυναίκες που έτρεξαν προς τη θάλασσα δεν τα κατάφεραν. «Οι άνθρωποι στην κατασκήνωση κάνουν ό,τι μπορούν για να μας παρέχουν όσα χρειαζόμαστε», λέει η κ. Μπομπόνη. Το μυαλό της, όμως, όπως όλων, είναι πότε θα καταφέρουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

VICE Video: Το Χρονικό της πιο Φονικής Πυρκαγιάς στην Ελλάδα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Ο Γιώργος Νησιώτης είναι Αντιδήμαρχος Μαραθώνα, αρμόδιος για τη λειτουργία της κατασκήνωσης. Τον ρωτάω ποιο ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα που έπρεπε να λύσει αυτούς τους τεσσερισήμισι μήνες, που ανατράπηκαν βίαια τα πάντα. «Όσο περίεργο και αν φαίνεται, οι πρώτες μέρες ήταν οι πιο εύκολες, με την έννοια ότι υπήρχε τόση μεγάλη προσφορά ειδών πρώτης ανάγκης, που δεν ξέραμε πού να τα αποθηκεύσουμε. Το πιο δύσκολο στη συνέχεια ήταν ότι έπρεπε να συνυπάρξουν και να λειτουργήσουν ως κοινότητα στην κατασκήνωση διαφορετικοί άνθρωποι, που είχαν πίσω τους ο καθένας μια τραγωδία», λέει.

Τις πρώτες ώρες της καταστροφής χρησιμοποιήθηκε το κοινωνικό παντοπωλείο και το φαρμακείο του δήμου, όμως η συμβολή των ιδιωτών και των εταιρειών-χορηγών ήταν καθοριστική για τη συνέχεια. Ο αριθμός των εθελοντών ήταν εντυπωσιακός: 3.460 άνθρωποι, από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, εμφανίστηκαν στις τοπικές Αρχές για να δηλώσουν ότι διαθέτουν προσωπικό χρόνο, οχήματα και ό,τι άλλο χρειαζόταν.

Σήμερα, στην κατασκήνωση του Αγίου Ανδρέα ετοιμάζονται καθημερινά δύο γεύματα για κάθε φιλοξενούμενο. Οι πρώτες ύλες είναι αποκλειστικά προσφορά χορηγών, κυρίως επαγγελματιών της ομοσπονδίας λαϊκών αγορών. Ρούχα προσφέρουν ιδιώτες και εταιρείες, ενώ κάθε φιλοξενούμενος μπορεί να προμηθευτεί είδη πρώτης ανάγκης από το πρατήριο κάθε 15 μέρες. Όταν προκύπτει μια συγκεκριμένη ανάγκη, ζητείται η αντίστοιχη προσφορά. Υπολογίστηκαν ως και πάνες για τα μωρά που θα γεννιούνταν στην κατασκήνωση μετά τον δραματικό Ιούλιο. Το επόμενο διάστημα, όσοι φιλοξενούνται στη δημοτική κατασκήνωση πρόκειται να μεταφερθούν στη γειτονική του Στρατού, που διαθέτει καλύτερη θέρμανση. Δεν είναι γνωστό πότε θα συμβεί αυτό, καθώς στο μεταξύ έχουν δοθεί δύο αναβολές.

Την περασμένη εβδομάδα, τη μέρα της απεργίας των δημοσιογράφων, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης, συναντήθηκαν με εκπροσώπους κατοίκων στο Μάτι. Πέραν από τον μικροπολιτικό τρόπο με τον οποίο μεταφέρθηκε η συνάντηση, όσα είπε ο πρωθυπουργός για την ανοικοδόμηση των σπιτιών δεν ταυτίζονται με το περιεχόμενο της τροπολογίας, που ψηφίστηκε λίγα 24ωρα αργότερα. Την Κυριακή, η συντονιστική επιτροπή των κατοίκων συνεδρίασε στο Μάτι. Διατυπώθηκαν αντιδράσεις, καθώς υπάρχουν κρίσιμες ανακολουθίες.

Για να ξαναχιστούν τα σπίτια που ισοπεδώθηκαν και να γίνουν εργασίες αποκατάστασης στα «κίτρινα» κτίρια, πρέπει να εκδοθούν οικοδομικές άδειες. Όμως, για να εκδοθούν άδειες, πρέπει να εκπονηθεί Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, διαδικασία που δεν έχει καν ξεκινήσει. Όλα αυτά παραμένουν στον αέρα, για τον επιπλέον λόγο ότι στο Μάτι υπήρχαν σπίτια χτισμένα σε εκτάσεις που θεωρούνται δασικές ή αμφισβητήσιμες (Προβάλινθος, Αμπελούπολη κ.α.). Επιπλέον, με την τελευταία νομοθετική ρύθμιση, αναστέλλονται οι εργασίες σε απόσταση 8 μέτρων από τον άξονα δώδεκα δρόμων, που πρέπει να διαπλατυνθούν. Όμως, οι κεντρικοί άξονες δεν έχουν χαραχθεί. Την ίδια στιγμή, χορηγείται «κοινωνικό επίδομα» στους πυρόπληκτους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων μέσα σε δασικές εκτάσεις και στην κοίτη ρέματος. «Οι περισσότερες διατάξεις είναι διφορούμενες», είπαν στο VICE Greece μέλη της συντονιστικής επιτροπής. Οι ίδιοι δεν γνωρίζουν πότε θα καταφέρουν να επιστρέψουν στο Μάτι.

Πίσω στην κατασκήνωση, ο χρόνος κυλά αργά. Ο Βασίλης Παπαδόπουλος φιλοξενείται εδώ με τη σύζυγό του, από τις πρώτες μέρες μετά τη φωτιά. Τη μέρα της καταστροφής, είχαν κλείσει έναν χρόνο γάμου. «Φύγαμε εγκαίρως από το σπίτι. Εγώ ξαναγύρισα, μήπως καταφέρω να προλάβω την καταστροφή, όμως η φωτιά μετακινήθηκε πολύ γρήγορα, σαν τσουνάμι», λέει. Μέχρι τα ξημερώματα καθόταν στην απέναντι πλευρά κι έβλεπε το σπίτι του να καίγεται. Άκουγε εκρήξεις από το Μάτι και δεν είχε καταλάβει ότι ήταν αυτοκίνητα που έσκαγαν. Δεν εμφανίστηκε κανείς για να τον βοηθήσει.

Ο ίδιος παραδέχεται ότι οι άνθρωποι του Δήμου και οι εθελοντές κάνουν σήμερα περισσότερα από όσα μπορούν. «Ξέρεις, ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται στη μεγαλύτερη χαρά και τη μεγαλύτερη λύπη. Σκέφτηκα κάποια στιγμή ότι έχασα εισιτήρια συναυλιών που μάζευα χρόνια ή τη συλλογή βιβλίων του Stephen King. Και τι έγινε; Οι φίλοι μου μού έστειλαν τα δικά τους εισιτήρια και με μια ανάρτηση στο Facebook είχα 30 βιβλία την επόμενη μέρα», λέει ο κ. Παπαδόπουλος. «Θα τα ξαναφτιάξουμε όλα από την αρχή, αυτά δεν είναι τίποτα. Τι θα πρέπει να πω, όμως, στον διπλανό μου, που έχασε παιδιά, συγγενείς και φίλους;».

Περισσότερα από το VICE

Το Κλεμμένο Ψηφιδωτό και ο «Ιντιάνα Τζόουνς» των Έργων Τέχνης

Ο Πάνος Φραγκιαδάκης Μετά το «Ταξικό» Τραγουδάει «Τζετέ κι Ερωτικά»

After Dark: Οι Ήρωες της Νυχτερινής Αθήνας