«Πάντα», «Τίποτα», «Εντελώς» - Οι Λέξεις που Χρησιμοποιούν Περισσότερο οι Άνθρωποι με Κατάθλιψη

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia.

Από τον τρόπο που κινείσαι και κοιμάσαι έως τον τρόπο που συνομιλείς με τους ανθρώπους γύρω σου, η κατάθλιψη αλλάζει τα πάντα. Φαίνεται ακόμη και από τον τρόπο που μιλάς και εκφράζεσαι στον γραπτό λόγο. Μερικές φορές, αυτή η «γλώσσα της κατάθλιψης» μπορεί να έχει ισχυρή επίδραση στους άλλους. Σκέψου απλώς τον αντίκτυπο που έχει η ποίηση της Sylvia Plath ή οι στίχοι ενός τραγουδού του Kurt Cobain, οι οποίοι αυτοκτόνησαν, μετά από μάχη που έδωσαν με την κατάθλιψη.

Οι επιστήμονες προσπαθούν εδώ και καιρό να προσδιορίσουν την ακριβή σχέση μεταξύ κατάθλιψης και γλώσσας, και η τεχνολογία μας βοηθάει να σχηματίσουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα. Η νέα μας έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο Clinical Psychological Science, αποκαλύπτει μια κατηγορία λέξεων, η χρήση των οποίων μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το κατά πόσο κάποιος έχει κατάθλιψη.

Παραδοσιακά, οι γλωσσικές αναλύσεις σε αυτό το πεδίο γίνονται από ερευνητές που διαβάζουν και κρατούν σημειώσεις. Σήμερα, οι ηλεκτρονικές μέθοδοι ανάλυσης κειμένου επιτρέπουν την επεξεργασία εξαιρετικά μεγάλων βάσεων δεδομένων σε λίγα λεπτά. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό γλωσσολογικών χαρακτηριστικών που οι άνθρωποι ενδέχεται να μην προσέξουν, μέσω του υπολογισμού της ποσοστιαίας επικράτησης λέξεων και κατηγοριών λέξεων, της λεξικής ποικιλομορφίας, του μέσου μεγέθους μιας φράσης, των γραμματικών δομών και πολλών άλλων χαρακτηριστικών.

Μέχρι στιγμής, οι προσωπικές εκθέσεις και οι καταχωρήσεις σε ημερολόγια έχουν χρησιμεύσει πολύ, όπως και η δουλειά γνωστών καλλιτεχνών, όπως του Cobain και της Plath. Όσον αφορά τον προφορικό λόγο, τα αποσπάσματα από τη φυσική γλώσσα που χρησιμοποιούν άνθρωποι με κατάθλιψη, έχουν προσφέρει επίσης αρκετές πληροφορίες. Όταν συνδυαστούν, τα ευρήματα από τέτοιες έρευνες αποκαλύπτουν την ύπαρξη ξεκάθαρων και συστηματικών διαφορών στη χρήση της γλώσσας από ανθρώπους με και χωρίς συμπτώματα κατάθλιψης.

[VICE Video] Πώς μία Ψυχική Νόσος Σταμάτησε την Καριέρα ενός Πολλά Υποσχόμενου Skateboarder

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η γλώσσα μπορεί να χωριστεί με βάση δύο συνιστώσες: το περιεχόμενο και το ύφος. Το περιεχόμενο έχει να κάνει με αυτό που εκφράζουμε – δηλαδή το νόημα ή το κεντρικό θέμα προτάσεων. Κανείς δεν θα ξαφνιαζόταν, αν μάθαινε ότι αυτοί που έχουν συμπτώματα κατάθλιψης χρησιμοποιούν μεγάλο αριθμό λέξεων που εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα, κυρίως αρνητικά επίθετα και επιρρήματα – όπως το «μόνος», το «στενοχωρημένος» ή το «χάλια».

Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η χρήση των αντωνυμιών. Αυτοί που έχουν συμπτώματα κατάθλιψης χρησιμοποιούν πολύ συχνότερα προσωπικές αντωνυμίες πρώτου προσώπου –όπως το «εγώ», το «μου» και το «εμένα»- και πολύ πιο σπάνια αντωνυμίες δεύτερου και τρίτου προσώπου – όπως το «αυτοί», «εσάς», «τους». Αυτό το μοτίβο στη χρήση των αντωνυμιών δείχνει ότι τα άτομα με κατάθλιψη επικεντρώνονται περισσότερο στον εαυτό τους και συναισθάνονται λιγότερο τους άλλους. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι αντωνυμίες είναι πιο αξιόπιστες από ό,τι οι αρνητικές λέξεις για τον εντοπισμό της κατάθλιψης.

Ξέρουμε ότι η εστίαση στα προσωπικά προβλήματα και οι κοινωνικός αποκλεισμός είναι συχνά χαρακτηριστικά της κατάθλιψης. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε αν αυτά τα ευρήματα αντικατοπτρίζουν τις διαφορές στην προσοχή ή στον τρόπο σκέψης. Τελικά, η κατάθλιψη κάνει τους ανθρώπους να επικεντρώνονται στον εαυτό τους ή οι άνθρωποι που επικεντρώνονται στον εαυτό τους έχουν συμπτώματα κατάθλιψης;

Το ύφος της γλώσσας έχει να κάνει με τον τρόπο που εκφραζόμαστε και όχι με το περιεχόμενο που εκφράζουμε. Το εργαστήριό μας πρόσφατα πραγματοποίησε μια μεγάλη ανάλυση κειμένων από δεδομένα που συλλέχθηκαν από 64 διαφορετικά ηλεκτρονικά φόρουμ ψυχικής υγείας, εξετάζοντας περισσότερα από 6.400 μέλη. Οι «απόλυτες λέξεις» -δηλαδή αυτές που εκφράζουν απόλυτα μεγέθη ή πιθανότητες, όπως το «πάντα», το «τίποτα» ή το «εντελώς»- αποδείχθηκαν καλύτεροι δείκτες για τα φόρουμ ψυχικής υγείας από ό,τι οι αντωνυμίες ή οι αρνητικές λέξεις για τα συναισθήματα.

Από την αρχή, προβλέψαμε ότι όσοι έχουν κατάθλιψη θα έχουν μια πιο μανιχαϊστική θεώρηση του κόσμου και ότι αυτό θα ήταν εμφανές στο ύφος της γλώσσας που χρησιμοποιούν. Σε σύγκριση με 19 φόρουμ τα οποία λειτούργησαν ως ομάδα ελέγχου (για παράδειγμα, το Mumsnet και το StudentRoom), η επικράτηση των απόλυτων λέξεων είναι συχνότερη κατά 50%, κατά προσέγγιση, στα φόρουμ για το άγχος και την κατάθλιψη και περίπου κατά 80% μεγαλύτερη σε φόρουμ αυτοκτονικού ιδεασμού.

Οι αντωνυμίες είχαν ένα παρόμοιο μοτίβο με τις απόλυτες λέξεις στα φόρουμ, όμως η επίδραση δεν ήταν τόσο έντονη. Αντίθετα, οι λέξεις για τα αρνητικά συναισθήματα δεν επικρατούσαν, παραδόξως, τόσο στα φόρουμ αυτοκτονικού ιδεασμού όσο στα φόρουμ για το άγχος και την κατάθλιψη.

Η έρευνά μας συμπεριέλαβε επίσης και τα φόρουμ ανάρρωσης, τα μέλη των οποίων είναι άτομα που νιώθουν ότι έχουν ξεπεράσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο και κάνουν θετικές και ενθαρρυντικές αναρτήσεις για την ανάρρωσή τους. Εδώ, διαπιστώσαμε ότι οι λέξεις για τα αρνητικά συναισθήματα χρησιμοποιούνταν με την ίδια συχνότητα που εμφανίζονταν στα φόρουμ ελέγχου, ενώ οι λέξεις για θετικά συναισθήματα αυξήθηκαν περίπου κατά 70%. Παρόλα αυτά, η επικράτηση των απόλυτων λέξεων εξακολούθησε να είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με τα φόρουμ ελέγχου, όμως ελαφρώς μικρότερη από τα φόρουμ για το άγχος και την κατάθλιψη.

Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα ήταν ότι αυτοί που είχαν στο παρελθόν καταθλιπτικά συμπτώματα, είχαν περισσότερες πιθανότητες να τα εκδηλώσουν ξανά. Επομένως, η τάση τους να σκέφτονται με απόλυτους όρους, ακόμη και αν δεν έχουν συμπτώματα κατάθλιψης μια δεδομένη στιγμή, είναι ένα σημάδι ότι αυτό ίσως να παίζει ρόλο στην πρόκληση καταθλιπτικών επεισοδίων στο μέλλον. Το ίδιο έχει παρατηρηθεί και στη χρήση των αντωνυμιών, όχι όμως για τις λέξεις για τα αρνητικά συναισθήματα.

Η κατανόηση της γλώσσας της κατάθλιψης μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τον τρόπο που σκέφτονται αυτοί που έχουν συμπτώματα κατάθλιψης, όμως έχει και πρακτικές εφαρμογές. Οι ερευνητές συνδυάζουν την αυτοματοποιημένη ανάλυση κειμένου με τη μηχανική μάθηση (υπολογιστές που μπορούν να μάθουν από την εμπειρία, χωρίς προγραμματισμό), για να ταξινομήσουν πληθώρα παθήσεων της ψυχικής υγείας, χρησιμοποιώντας δείγματα κειμένων με φυσική γλώσσα, όπως αναρτήσεις σε ιστολόγια.

Αυτή η ταξινόμηση έχει ήδη ξεπεράσει την αντίστοιχη ταξινόμηση που έχουν κάνει εκπαιδευμένοι ψυχοθεραπευτές. Είναι σημαντικό ότι η ταξινόμηση που προκύπτει από τη μηχανική μάθηση θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, καθώς θα παρέχονται περισσότερα δεδομένα και θα δημιουργούνται πιο πολύπλοκοι αλγόριθμοι. Αυτό ξεπερνά τον εντοπισμό γενικών μοτίβων στη χρήση απόλυτων λέξεων, την αρνητικότητα και τη χρήση των αντωνυμιών που συζητήθηκε παραπάνω. Ήδη έχουν ξεκινήσει να χρησιμοποιούνται υπολογιστές, ώστε να εντοπιστούν με ακρίβεια συγκεκριμένες υποκατηγορίες προβλημάτων ψυχικής υγείας – όπως η τελειομανία, τα προβλήματα αυτοπεποίθησης και το κοινωνικό άγχος.

Φυσικά, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να χρησιμοποιεί κάποιος γλώσσα που συνδέεται με την κατάθλιψη, χωρίς να πάσχει από αυτήν. Τελικά, αυτό που καθορίζει το κατά πόσο έχεις κατάθλιψη ή όχι, είναι ο τρόπος που νιώθεις. Δεδομένου, όμως, ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν πλέον με κατάθλιψη –μια αύξηση της τάξης του 18% από το 2005–, η πρόσβαση σε περισσότερα εργαλεία για τον εντοπισμό της ασθένειας είναι σίγουρα σημαντική για τη βελτίωση της υγείας και την πρόληψη αυτοκτονιών, όπως της Plath και του Cobain.

Ο Mohammad Al-Mosaiwi είναι υποψήφιος διδάκτορας ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρίντινγκ. Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο The Conversation. Διαβάστε το αρχικό πρωτότυπο άρθρο και ακολουθήστε τον στο Twitter.

Περισσότερα από το VICE

Ένας Πρόσφυγας από τη Βόρεια Κορέα Μιλάει για την Απόδρασή του από την «Καλύτερη Χώρα του Κόσμου»

O Έλληνας που Έστειλε Ένα Κουλούρι Θεσσαλονίκης στη Στρατόσφαιρα Έχει Ένα Μήνυμα για τους Flat Earthers

Τι Δεν Πρέπει να Πεις Ποτέ σε Κάποιον που Έχει Καρκίνο, από Κάποια που Είχε Καρκίνο