Σεξ, Καφέ και Νάνι: Έτσι ο Εγκέφαλός σου Λειτουργεί Καλύτερα

Σε αντίθεση με έναν δικέφαλο ή έναν τετρακέφαλο, δεν μπορούμε να δούμε πότε ο εγκέφαλός μας γίνεται «νιανιά», είτε από αχρησία είτε από κακή χρήση - οποιαδήποτε ατροφία φαίνεται όταν προσπαθούμε να θυμηθούμε μια συνηθισμένη λέξη ή όταν χανόμαστε σε ένα μέρος της πόλης που το ξέρουμε πολύ καλά. Αυτό το τελευταίο, μου συνέβη πριν από 90 λεπτά.

Ενώ ο εγκέφαλος δεν είναι μυς, η λειτουργία του επηρεάζεται θετικά και αρνητικά από τις συμπεριφορές μας στη διάρκεια της μέρας. Ακολουθεί μια λίστα από συνήθειες που μπορεί να βοηθήσουν να μη χαλάς τη φαιά ουσία σου και να ενισχύσεις τη λειτουργία της. Αν αλλάξεις συνήθειες, είναι πολύ πιθανό να ξαναβρείς τη «σπίθα» σου.

Είμαι σίγουρος ότι έχεις προσέξει πως ο ύπνος είναι εξαιρετικά σημαντικός για όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Δυστυχώς, κοιμόμαστε λιγότερο από ποτέ. Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, οι άνθρωποι κοιμούνταν περίπου εννιά ώρες τη νύχτα. Το 1970, το νούμερο αυτό έπεσε στις 7,5 ώρες τη νύχτα. «Ο ύπνος είναι πολύ βασικός για την νευροψυχολογική μας ικανότητα», λέει ο νευρολόγος και ειδικός ύπνου W. Christopher Winter. Το εξηγεί στο βιβλίο του, με τίτλο The Sleep Solution: Why Your Sleep is Broken and How to Fix It. «Από την ερμηνεία των μη λεκτικών στοιχείων και του συναισθηματικού περιεχομένου, μέχρι τη διαχείριση της συγκέντρωσης και την οργάνωση πληροφοριών στο μυαλό μας, ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας - και ο περιορισμός του έχει τεράστιες συνέπειες στη γνωστική μας απόδοση».

Κάτι ακόμη που έχει σχέση με τον ύπνο: Ένας μικρός υπνάκος το μεσημέρι δεν είναι μόνο για γκρινιάρικα νήπια. Μια μικρή μελέτη από το 2010 εξέτασε την ακαδημαϊκή απόδοση δύο ομάδων νεαρών: κάποιους που δεν κοιμούνταν το μεσημέρι και κάποιους που κοιμούνταν. Στο πείραμα, οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν μια απαιτητική εργασία μάθησης. Μετά την πρώτη, η μια ομάδα κοιμήθηκε 90 λεπτά ενώ η άλλη έμεινε ξύπνια μέχρι που τους έδωσαν κάτι καινούργιο να κάνουν, ώρες αργότερα. Οι συμμετέχοντες που κοιμήθηκαν ανάμεσα στις δύο εργασίας, τα πήγαν σημαντικά καλύτερα στη δεύτερη και έδειξαν, επίσης, συμπτώματα βελτίωσης και μάθησης.

Από την άλλη, όσοι δεν κοιμούνταν είδαν επιδείνωση ως προς το επίπεδο μάθησης και στην ικανότητά τους να συγκρατούν πληροφορίες. «Ο ύπνος βοηθάει να αυξηθούν τα επίπεδα εγρήγορσης και ενισχύει τη μνήμη», λέει ο κλινικός ψυχολόγος και ειδικός στον ύπνο Michael Breus. Εξηγεί ότι ένας υπνάκος 20-25 λεπτά βοηθάει να έχεις εγρήγορση όταν δεν κοιμήθηκες αρκετά το προηγούμενο βράδυ, αλλά φυσικά τονίζει πως η καλύτερη λύση είναι να κοιμάσαι περισσότερο το βράδυ.

Πολλοί από μας ξέρουμε καλά ότι ο καφές μάς ξυπνάει το πρωί, αλλά επίσης βοηθάει να επεξεργαζόαμστε τα πράγματα πιο γρήγορα. Ο Winter λέει ότι ο ρόλος της καφεΐνης ως ενσιχυτικό απόδοσης είναι γνωστός από καιρό. «Βοηθάει στη συγκέντρωση και στην επεξεργασία της μνήμης καθώς και στην ανάκληση στη μνήμη», λέει. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2012, 200 mg καφεΐνης (μια κούπα) βελτιώνουν την ταχύτητα λεκτικής επεξεργασίας. Δίνοντας σε μια ομάδα ενηλίκων ένα χάπι καφεΐνης των 200 mg το πρωί και ζητώντας τους να ολοκληρώσουν εργασίες αναγνώρισης λέξεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν βελτιωμένη ταχύτητα και ακρίβεια, σε σύγκριση με όταν έκαναν την ίδια εργασία χωρίς καφεΐνη.

Επι-Κεφαλής

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Σε μια μελέτη στο British Medical Journal, ερευνητές εξέτασαν την επίδραση μιας μεσαίας κατανάλωσης αλκοόλ στον εγκέφαλο μέσω της γνωστικής ικανότητας πάνω από 500 ενήλικες σε 30 χρόνια. Διαπιστώθηκε ότι όσοι έπιναν 15 με 20 ποτά την εβδομάδα ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να πάσχουν από ατροφία του ιππόκάμπου - βλάβη στην περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και τον προσανατολισμό.

Γενικά, το ποτό δεν «σκοτώνει τα εγκεφαλικά σου κύτταρα». Το πολύ ποτό, όμως, συχνά μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο τμήμα του εγκεφάλου που συνδέεται με τη μνήμη - και αυτό είναι εξίσου ανησυχητικό. Και αυτό μου οδηγεί στην επόμενη πρότασή μου.

Αν είσαι πάνω από 35, μάλλον θυμάσαι μια εποχή που ήξερες απ' έξω τουλάχιστον μια ντουζίνα τηλέφωνα. Επίσης, μπορεί να ανακαλείς και μερικά κόλπα που έκανες για να τα θυμάσαι, όπως ότι συσχέτιζες αλληλουχίες αριθμών με τη θέση τους στο καντράν ή τους ομαδοποιούσες. Ξέρεις τι; Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούσες τον εγκέφαλό σου.

Σήμερα, που όλος ο κόσμος συνδέεται μέσω του Ίντερνετ, αποθηκεύουμε πληροφορίες οπουδήποτε αλλού εκτός από τον εγκέφαλό μας. Σε ένα άρθρο του 2011 με τίτλο Google Effects on Memory: Cognitive Consequences of Having Information at Our Fingertips, υπήρχε η διαπίστωση ότι φοιτητές μπορούσαν να ανακαλέσουν λιγότερες πληροφορίες όταν ήξεραν ότι μπορούσαν να τις ψάξουν. Ο Winter λέει ότι το άγχος βοηθάει στον σχηματισμό της μνήμης. Όταν ξέρεις ότι έχεις πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι μπορεί να μειωθεί η χωρητικότητα της μνήμης», λέει.

Μερικές φορές, μετά από μια κουραστική μέρα μπορεί να σε πτοεί τόσο η σκέψη του να κάνεις σεξ που συμφωνείς με τον/ την σύντροφό σου να κάνετε αγκαλίτσες. Αλλά αν το σεξ δεν αποτελεί προτεραιότητα ίσως αξίζει να ρίξετε μια ματιά στις έρευνες που διαλαλούν τα οφέλη που έχει για τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Σε μια μικρή μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο Journals of Gerontology, οι ερευνητές έκαναν σε μια ομάδα μεγαλύτερων ενηλίκων ερωτήσεις για τη σεξουαλική τους ζωή και τους έβαλαν να κάνουν ένα βασικό τεστ. Αυτό αποκάλυψε μια σχέση ανάμεσα στη συχνότητα του σεξ και την εξυπνάδα. Όσοι ισχυρίζονταν ότι είχαν εβδομαδιαία σεξουαλική δραστηριότητα είχαν υψηλότερα σκορ από τους υπόλοιπους. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι προκαλεί τι - άνθρωποι που νιώθουν περισσότερο σε εγρήγορση μπορεί να είναι πιο πιθανό να κάνουν σεξ.

Άλλες έρευνες έχουν δείξει στενή σχέση ανάμεσα στο σεξ και την εξυπνάδα. Το 2017 μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Archives of Sexual Behavior εξέτασε την επίδραση του σεξ στις γνωστικές ικανότητες 78 γυναικών 18-29 ετών. Ενώ υπήρχαν κι άλλοι περιορισμοί (φάση του κύκλου και διάρκεια σχέσης) οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι γυναίκες που έκαναν σεξ πιο συχνά θυμούνταν καλύτερα αφηρημένες λέξεις σε ένα τεστ μνήμης. Μάλιστα, ο μεγάλος όγκος ερευνών σχετικά με τα οφέλη του σεξ στον εγκέφαλο αφορά τη μνήμη. Όσοι κάνουν τακτικά μπορεί να αισθάνονται λιγότερη θλίψη και μεγαλύτερη συναισθηματική ικανοποίηση, λέει o Winter. Αυτό προσθέτει μπορεί να συνάδει με το ότι το σεξ βοηθάει στη συγκέντρωση και έχει οφέλη στη γνωστική λειτουργία.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia

Περισσότερα από το VICE

Η Κακοποίηση Παιδιών Αυξήθηκε στα Χρόνια της Κρίσης στην Ελλάδα

Η Κική Έκανε Ένα Υπέροχο Τατουάζ Θηλής στην Ξένια, Μετά τη Μαστεκτομή της

Βόρεια Μακεδονία: Οι Τζιχαντιστές Επιστρέφουν Σπίτι