Η Cristina Contini, 54 ετών, ακούει φωνές εδώ και 35 χρόνια. «Αν υποθέσουμε ότι μπορείς να κοιμηθείς το βράδυ, οι φωνές σε στοιχειώνουν από τη στιγμή που ξυπνάς», λέει η Contini. Σχεδόν πάντα της λένε υποτιμητικά πράγματα, με τη φωνή ανθρώπων που ξέρει, όπως οι γονείς της ή οι συγγενείς της.
Η Contini λέει πως άρχισε να ακούει φωνές στα 19, αφότου έπεσε σε κώμα μετά από μια επέμβαση. «Όταν ξύπνησα, ήμουν ο ίδιος άνθρωπος αλλά είχα κάποια παράξενα συμπτώματα. Άκουγα δεκάδες φωνές, ακόμα και της νεκρής γιαγιάς μου και δεν καταλάβαινα από προέρχονταν».
Videos by VICE
Οι ακουστικές παραισθήσεις συχνά συσχετίζονται με σχιζοφρένεια, αλλά η Contini δεν πληροί τα υπόλοιπα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της ψυχικής ασθένειας. Αυτό ισχύει και για πολλούς άλλους που ακούνε φωνές. Μετά από μια αρχική περίοδο προσαρμογής, η Contini ζούσε μια φαινομενικά φυσιολογική ζωή. «Έκανα καριέρα, παιδί και βρήκα νόημα σε αυτό που μου συνέβη βοηθώντας άλλους».
Το 2005, ίδρυσε τον οργανισμό Sentire le Voci (Ακούγοντας Φωνές), στα πρότυπα του διεθνούς φιλανθρωπικού δικτύου Intervoice. Ο οργανισμός δέχεται ασθενείς απ’ όλη την Ιταλία και τους φέρνει σε επαφή με μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών και άλλα άτομα που ακούνε φωνές, για στήριξη.
«Το φαινόμενο είναι πιο εκτεταμένο απ’ ό, τι νομίζουμε», λέει ο Francesco Bocci, ψυχοθεραπευτής που δουλεύει στην οργάνωση. «Περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους ακούει ή έχει ακούσει φωνές αλλά μόνο το 15 ή 20 τα εκατό αναπτύσσει ψυχική ασθένεια». Άλλες μελέτες δείχνουν χαμηλότερες εκτιμήσεις και δείχνουν ότι στο 80% των περιπτώσεων, οι παραισθήσεις εξαφανίζονται με τον καιρό.
Σύμφωνα με τον Bocci, η εμπειρία του να ακούς φωνές διαφέρει πολύ από άτομο σε άτομο και δεν λειτουργεί η ίδια διάγνωση για όλους. «Υπάρχουν στοιχεία κατάθλιψης, ή παράνοιας και αποσυνδετικής διαταραχής, αλλά σχεδόν όλες οι ψυχιατρικές κατηγορίες είναι περιοριστικές», λέει ο Bocci. Πιστεύει ότι το μόνο που έχουν κοινό όσοι ακούνε φωνές είναι κάποια μορφή διαταραχής μετατραυματικού στρες.
Η οργάνωση της Contini βοηθάει άτομα που έχουν ακουστικές παραισθήσεις να καταλάβουν τις εμπειρίες τους. «Νιώθουν πιο ήρεμοι αν μοιραστούν την εμπειρία τους με κάποιον που καταλαβαίνει», λέει. Συντονίζουν ομαδικές συνεδρίες ψυχοθεραπείες με ασθενείς, συγγενείς και επαγγελματίες διαφορετικών υποβάθρων, σε συνδυασμό με ατομικές συνεδρίες.
Η διεπιστημονική προσέγγιση είναι σίγουρα μια αλλαγή από την παραδοσιακή ψυχιατρική, που συσχετίζει κάθε σύμπτωμα με ακριβή διάγνωση και αντίστοιχη φαρμακολογική θεραπεία. Αλλά σύμφωνα με τον ψυχίατρο Paolo Cozzaglio, άλλον έναν συνεργάτη, βοηθάει και πολύ περισσότερο. «Το να καταλαβαίνεις τι συμβαίνει, εκτός από το να γράφεις φάρμακα, είναι πολύ σημαντικό για τη θεραπεία», λέει. Το να μπλοκάρεις τις ακουστικές παραισθήσεις με φάρμακα συχνά κάνει τον ασθενή πιο παθητικό και δεν είναι αποτελεσματική μακροχρόνια λύση: «Οι φωνές είναι κομμάτι μιας επίμονης συνθήκη με την οποία θα πρέπει να μάθουν να ζουν – εκφράζουν ένα κομμάτι μας».
Όσοι ακούνε φωνές συνήθως ακούνε δεκάδες ή εκατοντάδες φωνές ταυτόχρονα. Κάποιες δεν είναι καθαρές άλλες είναι ξεκάθαρες. Κάποιες ανήκουν σε ανθρώπους που ξέρουν, άλλες σε αγνώστους. Η αποκρυπτογράφησή τους και να τις ξεχωρίζεις είναι πολύ σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της πάθησης.
Το βασικό σημείο είναι να προσπαθήσει κανείς να καταλάβει αν ο πάσχων αντιλαμβάνεται τις φωνές ως εσωτερικές ή εξωτερικές. «Όταν οι φωνές είναι εμμονικές σκέψεις που γίνονται αντιληπτές ως εσωτερικές, το άτομο που τις ακούει έχει την τάση να βλάπτει τον εαυτό του και προσπαθεί να τις σταματήσει», λέει η Contini. Αν οι φωνές γίνονται αντιληπτές ως εξωτερικές μπορεί να κάνει τον πάσχοντα θυμωμένο προς τους άλλους. «Αν ακούς τη μητέρα σου να σε μειώνει συνέχεια, είναι φυσιολογικό να νιώθεις επιθετικά απέναντί της, ακόμα και αν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει λόγος».
Πολλοί πάσχοντες με τους οποίους δουλεύει η Contini είναι παιδιά και έφηβοι. «Συνήθως οι φωνές ξεκινά τέσσερα ή πέντε χρόνια μετά το τραύμα», λέει. «Το να δουλεύεις με ενήλικες είναι πολύ πιο περίπλοκο γιατί αγνοούν τα συμπτώματα και τείνουν να θέτουν ψυχολογικά φράγματα που είναι δύσκολο να καταρρίψεις».
Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντική η ευαισθητοποίηση. Το στίγμα γύρω από τις ακουστικές παραισθήσεις συχνά κάνει τους πάσχοντες να κλειστούν στον εαυτό τους, και να απομακρυνθούν από συγγενείς και ψυχοθεραπευτές που μπορούν να βοηθήσουν.
Οι φωνές «δεν είναι τίποτα παραπάνω από στοιχεία του εαυτού μας με μεγαλύτερη ένταση», εξηγεί ο Bocci. Εξαρτώνται από τις υποκειμενικές εμπειρίες σου, τις σχέσεις, τα συναισθήματα και το πολιτισμικό πλαίσιο. Ο Bocci αποκαλεί αυτή τη μέθοδο «συναισθηματική διάγνωση» εφόσον εστιάζει στον εντοπισμό του τραύματος που πυροδότησε τις παραισθήσεις και στην κατανόηση των συναισθημάτων που προκάλεσε και πώς τα ερμήνευσε ο πάσχων.
Η Contini πάντως θέλει να είναι σαφές ότι μπορείς να ζήσεις μια γεμάτη και ικανοποιητική ζωή ενώ ακούς φωνές, όπως αποδεικνύει και η ίδια.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Italy.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ο «Λύκος» της Wall Street που Έγινε Σύμβουλος Ψυχεδελικών Ναρκωτικών
Ο Σπύρος Μπιμπίλας Ζητά Συγγνώμη Από τους Νέους «για το Χάος που Δημιούργησε η Γενιά μου»
Ποια Είναι η πιο Παλιά Ελληνική Ομάδα Ποδοσφαίρου;
Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.
