Οι ιστορίες οικογενειακών τριβών αποτελούν την πλειοψηφία των παρακάτω ταινιών. Είναι άλλωστε κάτι με το οποίο μπορούμε πάντα να ταυτιστούμε. Το γερμανικής παραγωγής Toni Erdmann της Μάρεν Άντε, το οποίο είναι μια ιστορία για την αποξένωση ενός πατέρα και της κόρης του, ενθουσίασε τους κριτικούς εντός και εκτός των γερμανικών συνόρων. Το Moonlight του Μπάρι Τζένκινς, η ιστορία μιας απροσάρμοστης οικογένειας κατά την εποχή του «Πολέμου κατά των Ναρκωτικών» στο Μαϊάμι, έκανε επίσης αίσθηση.
Ξεχάστε τις μετριότητες και ρίξτε μια ματιά στον οδηγό μας.
Videos by VICE
Αποκαλύψεις για μια Γυναίκα (1981), Φρανκ Πέρι
Αν νομίζεις ότι η μητέρα σου είναι δεσποτική, σκέψου το άλλη μία φορά. Πρόκειται για τη συγκλονιστική βιογραφία (και ταυτόχρονα την απόλυτη δολοφονία χαρακτήρα) της Τζόαν Κρόφορντ, μιας μοχθηρής μέγαιρας, της οποίας η ζωή αποκαλύπτεται στο βιβλίο που έγραψε για εκείνη η κόρη της. Τα παιχνίδια με το μυαλό και η χειραγώγηση προκαλούν τέτοιον τρόμο που μπορούν να καταστρέψουν τελείως τις ήδη τεταμένες οικογενειακές σχέσεις, οπότε μην το δεις με τη μαμά σου – μπορεί να το πάρει στραβά.
Είμαι ο Έρωτας (2009), Λούκα Γκουαντανίνο
Το να ανήκεις στα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας, μπορεί να είναι πολύ σκληρό. Τα αστείρευτα χρήματα έχουν ένα βαρύ τίμημα που μπορεί να διαταράξει την οικογενειακή γαλήνη. Το remake του Λούκα Γκουαντανίνο στο Κάτω από τον Ήλιο έκανε εντυπωσιακή είσοδο φέτος, καθώς η οικογενειακή ευδαιμονία μιας Τίλντα Σουίντον που περνά κρίση μέσης ηλικίας, θρυμματίζεται με φόντο το ειδυλλιακό τοπίο της Σικελίας.
Το μοτίβο είναι παρεμφερές με το (πολύ πιο σοβαρό και καλύτερο) Είμαι ο Έρωτας του ίδιου σκηνοθέτη, στο οποίο πρωταγωνιστεί και πάλι η μούσα του και συμπαραγωγός Τίλντα, υποδυόμενη μια επιτυχημένη, πλούσια και γεμάτη χάρη γυναίκα, που περιφέρεται σε μια εκπληκτική, ιταλική έπαυλη (τη Villa Necchi Campiglio στο Μιλάνο, αν θέλεις να την επισκεφτείς). Αυτήν τη φορά, τα χοντροκομμένα αστεία είναι περιορισμένα: παρακολουθούμε μια ηθική, μεσοαστική μητριαρχική φιγούρα, της οποίας η σταδιακή δραματική εξέλιξη γίνεται ακόμη πιο τραγική. Ένα αποπνικτικό δράμα για γερά στομάχια που δεν θέλεις να δεις με τους ανθρώπους που μπορεί κάποτε να σου αφήσουν την κληρονομιά τους.
Στηρίξου Πάνω μου (2000), Κένεθ Λόνεγκραν
Ο συγγραφέας, σεναριογράφος και μερικές φορές ηθοποιός Κένεθ Λόνεγκραν είναι δεξιοτέχνης στους ειρωνικούς, νευρωτικούς, οικογενειακούς διαλόγους. Επίσης, το καστ που επιλέγει αποτελείται από ιδιαίτερα ταλαντούχους ηθοποιούς (οι οποίοι, παρ’ όλο που είναι ιερά τέρατα, έχουν την ικανότητα να κάνουν τον καθημερινό άνθρωπο να ταυτίζεται μαζί τους) και κατασκευάζει ιστορίες που στηρίζονται σε στιγμές αμηχανίας και λεπτές διαφορές μεταξύ αγαπημένων προσώπων. Εδώ, ανατρέπει την πεποίθηση ότι θα σε ξελασπώσουν οι κοντινοί συγγενείς σου.
Ο Μαρκ Ρούφαλο και η Λόρα Λίνεϊ πρωταγωνιστούν ως δύο αποξενωμένα, πλην όμως λειτουργικά, αδέρφια – τα οποία ενώνουν οι κοινές ρίζες και η απώλεια και μεταξύ τους χτίζεται μια περίεργη σχέση εξάρτησης. Προειδοποίηση: μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές τριβές ανάμεσα σε εσένα και τον αδερφό ή την αδερφή σου, αν δεν έχετε ιδωθεί για καιρό και παρ’ όλα αυτά σου έστειλε μια λίστα με χάρες που θέλει από σένα. Αν είσαι μοναχοπαίδι, η ταινία αυτή είναι ίσως η πιο φιλική προς την οικογένεια που έχουμε στη λίστα.
The Cement Garden (1993), Άντριου Μπίρκιν
Η αιμομιξία πάντα γοήτευε τον κινηματογράφο – για να μην αναφερθούμε στις αμέτρητες λογοτεχνικές αναφορές, από τον Μπάιρον μέχρι την Αναΐς Νιν. Η επιτυχία του καλτ Enter the Void του Γκασπάρ Νοέ οφείλεται στην ψυχεδελική φωτογραφία και τα new wave μοτίβα γύρω από την πνευματικότητα και τα ναρκωτικά, όμως η διεστραμμένη σχέση αδερφού-αδερφής έδωσε ένα επιπλέον πλεονέκτημα στην ταινία, κάνοντάς τη να ξεφύγει από το πλαίσιο μιας στείρας σκανδαλοθηρικής ταινίας. Τα όρια στη σχέση μεταξύ αδερφών εξερευνούνται επί της οθόνης μέσω της αιμομιξίας και ορισμένες φορές φετιχοποιούνται, όπως στο Οι Ονειροπόλοι του Μπερνάντο Μπερτολούτσι και στο Η Μητέρα μου του Κριστόφ Ονορέ – και στα δύο πρωταγωνιστεί ο αγαπημένος των ανεξάρτητων ταινιών Λουί Γκαρέλ. Άλλες φορές πάλι, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, όπως στο Visitor Q του Τακάσι Μίλκε.
Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece
Κάποιες φορές όμως, η παιδική αθωότητα και η σωματική επαφή που επιβάλλεται, δημιουργεί μια όμορφη, θλιβερή και ζεστή ιστορία, όπως στο The Cement Garden, μια μεταφορά του Ίαν ΜακΓιούαν στην οποία πρωταγωνιστεί η μία και μοναδική τραγουδίστρια του Lemon Incest, η έφηβη τότε Σαρλότ Γκενσμπούργκ. Εκείνη και ο αδερφός της έρχονται αντιμέτωποι με τον τρόμο του θανάτου στο σπίτι τους και αποκόβονται από την κοινωνία, συνάπτοντας έναν παράνομο δεσμό.
Δεν θα κάνω κάποιο αστείο με την αιμομιξία –θα κρατήσουμε ένα επίπεδο– αλλά ίσως δεν είναι η καλύτερη ταινία για να παρακολουθήσεις με τον αδερφό σου στον καναπέ. Είναι μια εξαιρετική ταινία, παρ’ όλα αυτά και μπορείς να δεις τον περίφημο μονόλογο της Γκενσμπούργκ για το πώς ορίζεται το κορίτσι. Επίσης, η ταινία είναι σκηνοθετημένη από τον θείο της Σαρλότ. Βολικό.
Μέσα απ’ τον Σπασμένο Καθρέφτη (1961), Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Μερικές φορές, η τρέλα των διακοπών και της απόστασης από το οικείο περιβάλλον ή η εισβολή πλήθους στο σπίτι σου, μπορεί να σε φρικάρει και να σε κάνει να νιώσεις μοναξιά. Ο σουηδός δημιουργός καταπιάνεται με την πνευματική ανθρώπινη κατάσταση σε αυτήν την κλασική ταινία. Η πρωταγωνίστρια εγκλωβίζεται με την προβληματική της οικογένεια σε ένα ερημικό νησί, όμως ταυτόχρονα εγκλωβίζεται και στη φριχτή και βαθιά ριζωμένη ψύχωσή της. Συγκαταλέγεται στην πληθώρα ταινιών που δημιουργούν μια αντιστοιχία μεταξύ ψυχικής ασθένειας (η πρωταγωνίστρια πάσχει από σχιζοφρένεια) και πνευματικής αφύπνισης: ένας διαχωρισμός μεταξύ της κοινότοπης πραγματικότητας και του απαραβίαστου ή του εφιαλτικού ( Ο Λόγος, Μετά τα Μεσάνυχτα, Το Καταφύγιο).
Ο διευθυντής φωτογραφίας Σβεν Νίκβιστ αποτυπώνει το παραλήρημα της ηρωδιάς μας με εξαιρετική φωτοσκίαση, με τα τεχνάσματα που κάνει με το φως να περιγράφουν τα συναισθήματα των δύο χαρακτήρων, αντί διαλόγου. Είναι βαριά ταινία –θα σε κάνει να αμφισβητήσεις την ύπαρξη του Θεού και ίσως να γίνεις παρανοϊκός με την οικογένειά σου– όμως είναι αριστούργημα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Amuse.
Περισσότερα από το VICE
Δεν Περίμενα Ποτέ ότι θα Γράψω Κείμενο Συμπαράστασης στην Τατιάνα Στεφανίδου
Ας Περάσουμε Λίγα Λεπτά με Αυτήν τη Φωτογραφία του Ντόναντλ Τραμπ