Από τον Ανδρέα και την Αλίκη Μέχρι Ρώσους Κοσμοναύτες, Όλοι Έχουν Περάσει από Εδώ

Ο 88χρονος Χαρίλαος Σώνης κρατάει μία ντουντούκα διαδηλώσεων και πατάει το κουμπί του ήχου ασθενοφόρου. Η σειρήνα διαπερνάει τη γαλήνη του χειμερινού δάσους των βελανιδιών. Με αυτό τον τρόπο ξεπροβοδίζει τους πελάτες. Είναι ο Σώγαμπρος. Ιδιοκτήτης της ομώνυμης ταβέρνας στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Ελάχιστοι γνωρίζουν το όνομά του. Ακόμη και ο γιος του, ο Χρήστος, Σώγαμπρο τον φωνάζει.

Στο δάσος του Ταξιάρχη, στο παλιό δρόμο για το Άγιο Όρος, η ταβέρνα του Σώγαμπρου ξεχωρίζει. Είναι μία ξύλινη κατασκευή – κάτι σε παράγκα, που σιγά-σιγά επεκτάθηκε. Όταν πήγαμε, αναρωτιόμασταν τι ήταν αυτό που κερδίζει τους άσημους και διάσημους επισκέπτες της. Από τον πάλαι ποτέ Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Γκίντο Βεστερβέλε, παλιότερα τον «Γέρο» της Δημοκρατίας, Γιώργο Παπανδρέου και τον γιο του, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τη Βουγιουκλάκη, τη Φόνσου και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, μέχρι κάποιους Ρώσους κοσμοναύτες. Ακόμη και γνωστούς ποδοσφαιριστές, όπως τις δόξες του γερμανικού ποδοσφαίρου Ζέλιρ και Νέτσερ, μέχρι τον Ότο Ρεχάγκελ. Αυτούς που έχουν γεμίσει περί τις 7.000 σελίδες με αφιερώσεις στον χαμογελαστό ιδιοκτήτη.

Την απάντηση την έδωσε ο ίδιος: «Ο κόσμος θέλει αγάπη, χαμόγελο, όχι ιδιοτέλεια. Εδώ το καταλαβαίνει».

Η ταβέρνα του Σώγαμπρου είναι βέβαιο πως είναι η πιο διάσημη της Χαλκιδικής, παρ’ ότι βρίσκεται στο ορεινό τμήμα του νομού, στις πλαγιές του Χολομώντα. Αυτό φαίνεται από τους δεκάδες τουριστικούς οδηγούς στα πρωτοσέλιδα των οποίων φιγουράρει. Γερμανικά, αυστριακά, ισπανικά αφιερώματα στην ταβέρνα του Σώγαμπρου. Στο αγριογούρουνο και στο «Διαβασμένο» κρασί από το Άγιο Όρος, παραγωγής του Επιφάνειου του Μυλοποταμίτη. Ακόμη και σε μία αναζήτηση στις προτάσεις των airbnb από τη Βρετανία και τη Γερμανία, ο Σώγαμπρος βρίσκεται παντού.

Είναι 88 χρόνων και κοτσανάτος. Θέλει να μας τα περιγράψει όλα μέσα σε λίγο χρόνο. Από την ταβέρνα που άνοιξε το 1962, από τα παραδοσιακά κιλίμια και τα ταγάρια που πουλούσε μέσα στο μαγαζί, μέχρι την ονομασία Σώγαμπρος, αλλά και στα ανέκδοτα, τα αστεία και τα τραγούδια του. «Αυτός ο αυστριακός ταξιδιωτικός οδηγός γράφει ότι εδώ μπορεί να φας και αν δεν έχεις να μην πληρώσεις. Αλήθεια λέει», τονίζει. Παραδίπλα ένας άλλος οδηγός, γερμανικός, έχει βάλει τη φωτογραφία του δίπλα σε αυτές του Αριστοτέλη και του Ατατούρκ. Από κάτω γράφει Σώγαμπρος.

Ο καιρός είναι ακόμη καλός, διανύουμε τις Αλκυονίδες και στα δάση του Ταξιάρχη το θερμόμετρο μπορεί να έχει ανέβει και στους 5 βαθμούς. Ο Σώγαμπρος όμως βγαίνει έξω να μας υποδεχτεί φορώντας μόνο μία ζακέτα. Καθόμαστε δίπλα στο παράθυρο στη γωνία της ταβέρνας, οι τοίχοι της οποίας είναι γεμάτοι με κιλίμια και κεντητά, καρέδες και σεμεδάκια, αλλά και φωτογραφίες. Ακριβώς δίπλα ο Χρήστος Σώνης, γιος του Σώγαμπρου, έχει φορτώσει τη σόμπα με κούτσουρα. «Όλη η Ευρώπη πέρασε από εδώ», λέει ψύχραιμα ο 88χρονος. «Είχαν έρθει κάτι Ρώσοι αστροναύτες, ο ένας έμεινε 157 μέρες στο διάστημα, και μου είπαν «χαθήκαμε μέχρι να σε βρούμε». Εγώ τους απάντησα ότι εσείς δεν χαθήκατε στο διάστημα, εδώ βρήκατε να χαθείτε». Χαμογελάει γνήσια, αστειεύεται με εκείνη την αυθεντική συνταγή των προηγούμενων γενιών.

«Οι γυναίκες μ’ αγαπούν», ψιθυρίζει χαμογελώντας και περηφανεύεται για τις φωτογραφίες που τραβάει συνεχώς με πελάτισσες, κυρίως τουρίστριες. «Και η γυναίκα σου», έρχεται αμέσως το ερώτημα. «Από το ένα το αυτί είχα πάντα πρόβλημα, βούλωνα το άλλο κι όλα καλά», απαντάει πάλι γελώντας. Αμέσως όμως συμπληρώνει σοβαρά. «Η γυναίκα είναι το στολίδι του σπιτιού, το χειρότερο είναι να μην έχεις γυναίκα στο σπίτι. Να κοίτα τη νύφη μου. Αμέσως μου έβαλε τη ζακέτα, ενώ εγώ μπορώ μόνος μου. Αρκεί να με φροντίσει», αναφέρεται στην Άννα, τη σύζυγο του γιου του, η οποία επίσης τον φωνάζει Σώγαμπρο και δείχνει ότι τον λατρεύει.

Στο χαμηλοτάβανο ταβερνάκι η κουβέντα περιστρέφεται στους επισκέπτες. Ο Χρήστος μας φέρνει τα βιβλία το ένα μετά το άλλο. «Σκανάραμε 7.000 σελίδες, τις έχουμε πλέον σε ψηφιακή μορφή», λέει. Ο Σώγαμπρος μας δείχνει τη μία αφιέρωση μετά την άλλη. «Ο καλύτερος γιατρός της Χαλκιδικής», αναφέρει στις 2 Ιανουαρίου 1999 μία οικογένεια Ελλήνων από την Ελβετία. «Αυτός έρχεται πάνω από 50 χρόνια, γράφει κάθε χρόνο», δείχνει ένα άλλο σημείωμα. Μας επισημαίνει τα όσα έγραψε ο Βέστερβέλε στις 20 Ιουνίου 2012. «Κάτι λέει για τη φύση, για την περιοχή. Εξαιρετικός άνθρωπος. Μας βοήθησε να βρούμε άκρη με τα έγγραφα της περιοχής», περιγράφει στενοχωρημένος, υποστηρίζοντας ότι δέχεται διαρκώς έναν ιδιότυπο πόλεμο για τα ιδιοκτησιακά. «Φτάσαμε μέχρι την Άγκυρα, στο ειδικό αρχείο ταπιών για να μας πουν ότι τα έγγραφα ήταν μεταφρασμένα στις ελληνικές υπηρεσίες, τα βρήκαμε», συμπληρώνει ο γιος του. Αναφέρονται σε δικαστικές περιπέτειες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ταβέρνας. «Το είχε αμφισβητήσει πριν 45 χρόνια η Εκκλησία. Μέχρι τον Άρειο Πάγο μας πήγαν και δικαιωθήκαμε. Μόνον εμείς κερδίσαμε τους παπάδες», αναφέρει. «Τώρα πάλι τα ίδια από το κράτος».

Η κουβέντα σταματάει για να μην βαρύνει άλλο η ατμόσφαιρα. Ο Χρήστος έχει πιάσει ήδη το μπουζούκι και στο τραπέζι έχει φέρει τσίπουρο από δαμάσκηνο. Ξέρει αυτός επειδή έχει σπουδάσει στη Σερβία. «Έχεις πεθερά», ρωτάει ο Σώγαμπρος. Και όταν λαμβάνει θετική απάντηση αμέσως πιάνει το «εις τον αφρό της θάλασσας η πεθερά κοιμάται». Δεν σταματάει να τραγουδάει, ένα ποτ πουρί ελληνικών χορευτικών κομματιών. «Έτσι γίνεται και όταν είναι γεμάτο κόσμο. Όλοι έρχονται για μένα. Όχι επειδή είμαι όμορφος. Εδώ είναι ο μπαχτσές κόβουν ότι θέλουν, οι μπριζόλες, τα μπιφτέκια, η αγάπη», εξηγεί.

Βγαίνουμε έξω να μας δείξει. Είναι συνήθειό του, ειδικά το καλοκαίρι να μπαίνει στη μέση του δρόμου και να σταματάει τους πελάτες. Στην είσοδο της ταβέρνας έχει δύο βελανιδιές, αγκαλιασμένες. Ανάμεσά τους έχει κατασκευάσει ένα ξύλινο στέγαστρο. «Εδώ το καλοκαίρι είναι το γραφείο μου» και δείχνει που έχει κολλημένη μία φωτογραφία του Ότο Ρεχάγκελ αγκαλιά με τον εγγονό του. Παραδίπλα στην ανηφόρα για το δάσος, στοίβες ξύλα και μπροστά μια παλιά βελανιδιά κομματιασμένη. «Έπεσε. Κάποιος ανέβηκε στην κούνια και την έριξε», λέει χαμογελώντας.

Τον προκαλούμε να θυμηθεί στιγμές από τους επισκέπτες. «Ο Γέρος ήρθε με τον Αντρέα πηγαίνοντας στο Άγιον Όρος. Ήταν παραμονές του πραξικοπήματος. Τελικά δεν μπήκαν, γύρισαν πίσω. Τους κέρασα τσάι. Ο Αντρέας όμως διαβασμένο ήπιε». Και για τον Μητσοτάκη: «Όταν τον είδα τον ρώτησα εάν είναι από το ΚΚΕ. Τόσα αγροτικά που τον ακολουθούσαν έτσι νόμισα», περιγράφει χαμογελώντας. «Ο Κρικέλας έφερνε τους ηθοποιούς», συμπλήρωσε αναφερόμενος στον ιδιοκτήτη του γνωστού εστιατορίου που μεσουρανούσε στη Θεσσαλονίκη. «Η Καρέζη ήταν εκπληκτική. Την ανέβασα και σ’ ένα γαϊδουράκι», είπε.

Γυρίζουμε πίσω στα ζεστά και βλέπει τον έναν μετά τον άλλον τους τουριστικούς οδηγούς. Είναι γι’ αυτόν ένα γρήγορο πέρασμα στον χρόνο. Βλέποντας τον εαυτό του νέο, μέχρι και σήμερα. «Οι ξένοι δημοσιογράφοι με βάζουν και υπογράφω συμβόλαια για να μην διεκδικήσω δικαιώματα», λέει γελώντας. Εκεί αποκαλύπτεται πως είναι σώγαμπρος αλλά μόνον στο… κτήμα της γυναίκας του, όπου βρίσκεται η ταβέρνα, αφού και ο ίδιος από τον Ταξιάρχη κατάγεται. «Μια παροιμία λέει χτίσε όνομα παρά πλούτη», απαντάει με νόημα και πιάνει να βλέπει τις φωτογραφίες από ένα γεμάτο καλάθι.

Μιλάει με θέρμη για τον φίλο του, τον Γερμανό συγγραφέα Klaus Botig που βρέθηκε κατηγορούμενος με τους δημοσιογράφους του Focus για την ιστορία με το πρωτοσέλιδο με το «δάχτυλο» της Αφροδίτης. Μάρτυρας υπεράσπισης ήταν ο Χρήστος Σώνης. «Ο άνθρωπος έχει γράψει ύμνους για την Ελλάδα. Παραφράστηκαν αυτά που έγραψε. Κάθε χρόνο ταξιδεύει ο Σώγαμπρος μαζί του. Είπε μάλιστα ότι «ο Καζαντζάκης βρήκε τον Ζορμπά του και εγώ τον Σώγαμπρο».

Μέσα στις σελίδες των ξεθωριασμένων από το χρόνο βιβλίων με τα σημειώματα των επισκεπτών, διακρίνεται μία ολόκληρη - αφιέρωμα. Είναι ένα σκίτσο του Σώγαμπρου από τον Γιώργο Υφαντή το 2013. «Χαρίλαε, το χαμόγελό σου και το οξυγόνο να μην μας λείψουν ποτέ».

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες από τον «Σώγαμπρο»:

Περισσότερα από το VICE

Η Εβελίνα Παπούλια Μιλά για τον Θεό, την Παρενόχληση και τα Όνειρά της

Ο Κορονοϊός Επανέφερε στο Προσκήνιο Ένα Ραπ Γκρουπ Από τον Βύρωνα

Μπανάνες, Ανανάδες και «Ορφανή» Κόκα στον Πειραιά