«Είμαι Καθαρός 1.053 Μέρες» - Ο Αγώνας της Απεξάρτησης από το Αλκοόλ

Ο δρόμος προς την απεξάρτηση είναι μακρύς και δύσβατος, με εμπόδια και σκαμπανεβάσματα. Μια διαρκής πάλη με τους δαίμονες του νου, τις σκιές που επανέρχονται σε στιγμές ακανόνιστες και στοιχειώνουν την ύπαρξη. Το σημείο εκείνο ανάμεσα στις συμπληγάδες, είναι που τελικά θα καθορίσει τη συνέχεια. Θα καταφέρουν να βγουν αλώβητοι ή θα γίνουν θραύσματα από τα βράχια; Οι συνεχόμενες περιστροφές, το βάδισμα στο χείλος του γκρεμού, τα ψήγματα της εξάρτησης που βρίσκονται καταχωνιασμένα σε μια γωνιά του μυαλού, καιροφυλακτούν και μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιτεθούν σα λυσσασμένα όρνια που κατασπαράζουν τις άψυχες σάρκες. Μπορεί κάποιοι να ψάχνουν απεγνωσμένα την αιτία αυτής της εξάρτησης. Όμως, τελικά αντιλαμβάνονται πως λιμνάζει κάπου μέσα τους. Και είναι ένα απροσδιόριστο κράμα ψυχικών τραυμάτων, οικογενειακών προβλημάτων και δύσκολων συγκυριών.

Ο Κώστας είναι 38 χρονών. Όπως λέει στο VICE, επί 11 χρόνια πάλευε με την εξάρτησή του από το αλκοόλ. Από μικρός, έπινε χωρίς όριο και κυλούσε σε μία κατηφόρα δίχως φρένα. Το αλκοόλ ήταν η διασκέδασή του, όμως στη συνέχεια μετατράπηκε στον μεγαλύτερό του δαίμονα. Του στοίχισε φίλους και σχέσεις και έκανε σμπαράλια την ψυχική και συναισθηματική του υγεία.

«Από τα 15 μου έπινα με σκοπό να μεθύσω και πολλές φορές είχε άσχημη κατάληξη. Είχα κενά μνήμης, δεν ήξερα τι έκανα. Υπήρξε ένα διάστημα που έβαλα στη ζωή μου το χασίς, ήταν κάτι που με χαλάρωνε. Όμως επανήλθε το αλκοόλ, σε καθημερινή βάση. Έχασα πολλά, μου στοίχισε την κοινωνική μου ζωή. Επαναπροσδιορίστηκαν οι σχέσεις μου. Για πολλούς ήμουν απλώς αυτός που τους διασκέδαζε. Μεθούσα και την έπεφτα σε διάφορες γυναίκες», αναφέρει.

Το δυσκολότερο σε αυτή την πολυτάραχη πορεία, ήταν η αποδοχή του προβλήματος. Και η αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών που παρέμεναν κρυφά. «Έχω υπάρξει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Όταν ήμουν 10 ετών, ο πατέρας μου με ανάγκαζε να κάνω σεξουαλικές πράξεις με τη σύζυγό του, “για να με κάνει άντρα” όπως υποστήριζε. Η γυναίκα του δεν αντιδρούσε, καθώς είναι αλκοολική. Πολλές φορές άλλωστε και εκείνη συμπεριφέρεται επιθετικά στα παιδιά τους, με σκηνικά βίας και ξυλοδαρμούς», λέει ο Κώστας.

Κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, ο Κώστας εργαζόταν σε μία ΜΚΟ το πρωί, και το απόγευμα έκανε ιδιαίτερα μαθήματα φυσικής σε παιδιά. Από το 2019 και μετά, δουλεύει σε νοσοκομείο ως ακτινοφυσικός. «Ευτυχώς το αλκοόλ δεν μου κόστισε την επαγγελματική μου ζωή. Όμως, περνούσα τη μέρα της μαρμότας. Κάθε πρωί πλημμύριζα με τύψεις, αλλά όσο πλησίαζε το βράδυ, το μυαλό μου γυρνούσε γύρω από το ποτό. Σε όλες τις σχέσεις μου είχα πρόβλημα εξαιτίας της εξάρτησης. Όμως, η δική μου σχέση ήταν το αλκοόλ και δεν έβαζα τίποτα πάνω από αυτό. Μία σύντροφός μου το 2014 διέκρινε το πρόβλημα και με παρότρυνε να ζητήσω βοήθεια στο ΚΕΘΕΑ, αλλά παρέμεινα για τρεις μήνες. Η αποχή από το αλκοόλ κράτησε 20 ημέρες και κύλησα ξανά».

Η φθίνουσα πορεία συνεχιζόταν και γινόταν εντονότερη. «Πάντα οδηγούσα με ποτό στο αμάξι, έχω τρακάρει πολλές φορές μεθυσμένος. Έπινα μόνος μου, πολλοί φίλοι μου είχαν απομακρυνθεί. Ξυπνούσα το πρωί και ένιωθα άσχημα με τον εαυτό μου, με τρώγαν οι ενοχές και δε μπορούσα να το διαχειριστώ. Πολλές φορές τύχαινε να ξυπνήσω με άγνωστες γυναίκες. Έχω αυτοτραυματιστεί, χτυπούσα τους τοίχους, μάτωνα. Είχα ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις. Και εκεί συνειδητοποίησα πως είμαι στο τελευταίο στάδιο και αν δεν έκανα κάτι άμεσα, δεν θα υπήρχε επιστροφή. Το ποτήρι ξεχείλισε όταν μέσα στο 2019 είχα βγει με έναν φίλο και προϊστάμενό μου από τη δουλειά που ήταν ομοφυλόφιλος. Το επόμενο πρωί μου είπε πως είχα μεθύσει και του την έπεσα, είχα μία ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Έτσι αποφάσισα να απευνθυνθώ ξανά στο ΚΕΘΕΑ».

Εκεί έμεινε για δύο χρόνια, η διαδικασία της απεξάρτησης ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2021. «Στην αρχή δεν ήθελα να το αποδεχτώ. Έβλεπα τους ανθρώπους και θεωρούσα πως εγώ δεν έχω σχέση με αυτούς τους αλκοολικούς. Τους αντιμετώπιζα σαν κατώτερους. Σταδιακά άρχισα να αντιλαμβάνομαι σε τι κατάσταση βρισκόμουν. Μπήκα στο ομαδικό πρόγραμμα με μία συστολή, μου πήρε πολύ καιρό να αφομοιωθώ και να μιλήσω. Το σημαντικό είναι πως ανεξαρτήτως εθνικότητας, φύλου, κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, όλοι έχουμε ένα κοινό σημείο. Την εξάρτηση. Από τον κάθε θεραπευόμενο, κάτι μπορούσα να πάρω, υπήρχαν ιστορίες που με ακουμπούσαν. Έβλεπα έναν κοινό τρόπο σκέψης, ένιωθα ταύτιση».

Το δύσκολο όμως ήταν η αιτία. Και ψάχνοντας να τη βρει, συμπαρασύρθηκαν τα πάντα, άλλαξαν συσχετισμοί, επαναπροσδιορίστηκαν σχέσεις, αναδείχθηκε το τραύμα που είχε από μικρός. Κατάφερε να πει στη μητέρα του για την σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη τότε. Ο πατέρας του πλέον παλεύει με τον καρκίνο, οπότε επιλέγει να παραμείνει δίπλα του και να τον βοηθά, παραβλέποντας το παρελθόν. Δεν έχει μίσος.

VICE Video: Body Shaming - To Σώμα και η Ντροπή

Πλέον μπορεί να διακρίνει το φως στον ορίζοντα. Αποφεύγει τα μέρη που σύχναζε. Οι συντροφικές και φιλικές του σχέσεις, είναι πια σε άλλη βάση. Είναι σε μία διαδικασία συντήρησης και τους ανθρώπους του προγράμματος τους βλέπει σαν οικογένεια. Κάθε μέρα που περνά, αποφασίζει να μην πιει. «Είμαι πολύ περήφανος που ολοκλήρωσα το πρόγραμμα. Είναι το καλύτερο δώρο που έχω κάνει στον εαυτό μου. Από εκεί που όλη μου η ζωή περιστρεφόταν γύρω από το ποτό, πλέον είμαι 1.053 μέρες καθαρός. Τις μετράω και αυτό μου δίνει δύναμη. Θέλω να κάνω οικογένεια, να είμαι καθαρός, να μπορώ να καθορίζω εγώ τη ζωή μου». Το μήνυμά του προς τους ανθρώπους που παλεύουν με την εξάρτηση είναι να εντοπίσουν το πρόβλημα μέσα τους. «Οι εξαρτήσεις δεν ξεπερνιούνται μόνες τους. Η διαδικασία είναι επίμονη, η υποτροπή εύκολη. Ανεξάρτητα από την ουσία, πάντα υπάρχει τρόπος να ξεφεύγεις».

Η Ιωάννα είναι 50 χρονών, εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και για μία δεκαετία ήταν εξαρτημένη από το αλκοόλ. Μια περίοδος που η εξάρτηση ήταν υποβόσκουσα, συγκαλυμμένη πίσω από κοινωνικές συναναστροφές.

Όπως λέει στο VICE, «ήταν ένα χρονικό διάστημα που έπινα κοινωνικά μόνο, σε τραπέζια, εξόδους ή στο σπίτι με την οικογενειά μου. Φαινόταν φυσιολογική η κατανάλωση. Πέρασαν χρόνια μέχρι να καταλάβω πως η εξάρτηση ήταν σοβαρή. Καλυπτόταν με έναν μανδύα που η κοινωνία δέχεται. Γυρνούσα το βράδυ από τη δουλειά και έβαζα ένα ποτήρι κρασί. Με το πέρασμα του χρόνου, συνειδητοποίησα πως δεν ήμουν καλά το βράδυ εάν δεν έβαζα αυτό το ποτήρι κρασί. Δεν είχα ακραίες συμπεριφορές, δεν μεθούσα σε σημείο να σπάω πράγματα ή να δημιουργώ πρόβλημα, αλλά διαπίστωσα την εξάρτηση, όταν το ποτό ήταν απαραίτητο για να νιώσω καλά».

Πολλά χρόνια τριβέλιζε στο μυαλό της η ιδέα πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Έτσι, άρχισε να ψάχνει στο διαδίκτυο πληροφορίες σχετικά με την εξάρτηση από το αλκοόλ. Μετά την απώλεια δικών της ανθρώπων, βυθίστηκε σε μία σκοτεινή και μακρά περίοδο αυτολύπησης. Τότε, ένιωσε την ανάγκη να κάνει κάτι για τον εαυτό της. Όταν επικοινώνησε σε οικογένεια και φίλους την απόφασή της να ζητήσει βοήθεια, ήταν επιφυλακτικοί και βυθισμένοι στα κοινωνικά ταμπού. «Είναι πολύ εύκολο να ξεγελαστούμε. Η κοινωνία θεωρεί πως το αλκοόλ είναι μία νόμιμη εξάρτηση, δεν το αντιμετωπίζουν σαν πρόβλημα, επιλέγουν να μην το βλέπουν», λέει η Ιωάννα.

Η πρώτη επαφή με το ΚΕΘΕΑ ήταν δύσκολη. Διότι περιλάμβανε μία επίπονη διαδικασία αναγνώρισης του προβλήματος και αποδοχής της εξάρτησης. Τα σκαλοπάτια που θα πρέπει να ανέβουν όσοι μπουν σε αυτό, είναι πολλά. «Την πρώτη φορά που μπήκα στην ομάδα του ΚΕΘΕΑ, νόμιζα ότι θα βρω ανθρώπους οι οποίοι δεν θα μπορούν να περπαρτήσουν από το αλκοόλ. Ότι δεν ταυτίζομαι με εκείνους. Όμως, τελικά κατάλαβα πως το αλκοόλ είναι εξάρτηση που αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις ηλικίες. Είναι μία καθημερινότητα που πρέπει να αντιμετωπίζουμε».

Περιγράφοντας τη διαδικασία, η Ιωάννα κάνει λόγο για ένα πρόγραμμα που προσπαθεί, με τη βοήθεια ψυχολόγων, να καλύψει τόσο το ατομικό, όσο και το κοινωνικό κομμάτι και διαρκεί για δύο χρόνια. Ξεκινά με κάποιες εβδομαδιαίες ατομικές συνεδρίες, στις οποίες μπαίνουν ιδιαίτερα αυστηρά όρια. Κάποια στιγμή, ξεκινούν συνεδρίες ομαδικές, με μία ομάδα αυτοβοήθειας. Κάθε βδομάδα συναντιούνται και ξετυλίγουν το κουβάρι της καθημερινότητας, ο καθένας αφηγείται τα προβλήματα και τις ανησυχίες του γύρω από το αλκοόλ. Και σιγά – σιγά, βρίσκει μέσα του την αιτία αυτή που τον έκανε να χάσει τον έλεγχο. «Εγώ το βλέπω σαν ένα πρόγραμμα αγάπης και είναι το πιο σπουδαίο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου», εξηγεί η Ιωάννα.

Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι τα όρια που πρέπει να τηρήσουν. Να είναι ευγενικοί, να μην ασκούν λεκτική ή σωματική βία. Να είναι συνεπείς στο πρόγραμμα και να αφήνουν πίσω τον εγωισμό τους. «Ξεγυμνώνεσαι, μαθαίνεις να γίνεσαι ειλικρινής. Όταν σταματάς να πίνεις, όταν το αλκοόλ δεν είναι πια κομμάτι της καθημερινότητάς σου, όταν δεν θολώνει τα πάντα γύρω σου, τότε είναι που καταφέρνεις να δεις καθαρά τον εαυτό σου. Είδα σε μένα πράγματα που δεν μου άρεσαν. Έκλαιγα και στεναχωριόμουν για το παρελθόν. Έχω περάσει πολλές ώρες μη νηφάλια», αναφέρει η Ιωάννα.

Έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα εδώ και ένα χρόνο. Όμως, δεν θα τελειώσει ποτέ με το θέμα της απεξάρτησης. Γιατί, είναι ένας διαρκής, καθημερινός πόλεμος, αφού το αλκοόλ πάντα καραδοκεί σε ένα πλαίσιο κοινωνικής πίεσης. «Χρειάζεται να βρίσκεσαι σε επιφυλακή. Όταν σου λένε “έλα ένα ποτήρι πιες, δεν είναι τίποτα”, “μην πιεις, απλά δοκίμασέ το, δε θα πάθεις κάτι”, εσύ πρέπει να είσαι πολύ συνειδητοποιημένη για να αρνηθείς», λέει. «Μόλις τελειώνει το πρόγραμμα, είναι σαν να βγαίνεις στην κοινωνία και να πετάς με τα δικά σου φτερά. Είναι σημαντικό που μπορείς ανά πάσα στιγμή να πάρεις τηλέφωνο ένα μέλος της ομάδας, να του πεις για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεις και να μη νιώθεις εκτεθειμένη. Εκεί δεν χωρά ο κοινωνικός καθωσπρεπισμός». Πλέον βλέπει τη ζωή της με νηφαλιότητα, όσες δυσκολίες και αν επιφέρει. Ό,τι κάνει ξεκινάει από εκείνη και έτσι αντιμετωπίζει καλύτερα τις καταστάσεις.

Το πρόβλημα του Δημήτρη με την εξάρτηση, ξεκίνησε από όταν ήταν 32 χρονών. Η έντονη επιθυμία για αλκοόλ ερχόταν κάθε βράδυ, γύρω στις 20.00. Εκείνη η ώρα, τον έβρισκε στο σουπερμάρκετ, όπου αγόραζε διαφορετικούς συνδυασμούς ποτών, για να καταφέρει να κάνει κεφάλι. Και έπινε μέχρι τελικής πτώσεως. Ποτέ δεν κατάφερε να βρει την αιτία, καθώς όπως εξηγεί στο VICE, δεν είχε συμβεί κάποιο περισταστικό στη ζωή του που σηματοδότησε την είσοδό του στο αλκοόλ. Από ένα σημείο και μετά, έγινε θέμα συνήθειας. Έπινε για να μη σκέφτεται και για να μην αντιμετωπίζει πράγματα που τον δυσκόλευαν ή για να την “ακούσει” μέχρι τέλους.

«Μου έβγαιναν έντονα νεύρα, είχα εκρήξεις θυμού και στα τελευταία στάδια είχα πολύ έντονα ψυχοσωματικά, τα οποία εμφανίζονταν συνήθως την επόμενη μέρα που είχα hangover. Τρέμουλα, ταχυκαρδίες, κόμπο στο λαιμό.. Και ήμουν καθηλωμένος στον καναπέ όλη μέρα. Εκείνη την περίοδο μάλιστα, αναγκάστηκα να παραιτηθώ από τη δουλειά, καθώς είχα και εκεί προβλήματα», αναφέρει ο Δημήτρης. «Όταν είδα πως δεν είμαι πλέον λειτουργικός στην καθημερινότητά μου και πολλά κενά μνήμης, πήρα μόνος την απόφαση να ζητήσω βοήθεια, αφού παραδέχτηκα πως έχω πρόβλημα», προσθέτει.

Οι άνθρωποι που είχε γύρω του δεν έβλεπαν πως κάτι δεν πάει καλά. Θυμάται χαρακτηριστικά ένα βράδυ που ήταν έξω με φίλους και έπιναν, και, κατά τη διάρκεια της κουβέντας, τους είπε πως έχει πρόβλημα με το αλκοόλ. Δεν πήρε καμία απάντηση.Ακόμα και όταν το εξομολογήθηκε στον πατέρα του, εκείνος τον παρότρυνε να το παλέψει μόνος, δεν μπορούσε να πιστέψει πως το πρόβλημα ήταν τόσο σοβαρό. Έτσι, αποφάσισε να απευθυνθεί στο ΚΕΘΕΑ.

Σε κάθε συνεδρία, κάθε άτομο έβαζε στη συζήτηση ένα θέμα εστιασμένο στο αλκοόλ και το ανέπτυσσε. Και οι υπόλοιποι συμμετείχαν, απαντώντας βιωματικά. Όπως λέει, ξεκίνησε χωρίς να έχει προγενέστερη επαφή με την ψυχοθεραπεία. Ήταν εξαιρετικά δύσκολο για εκείνον να ενταχθεί στην ομάδα και να αποδεχτεί πως είναι ένας αλκοολικός. «Είχα σκεφτεί δύο φορές να τα παρατήσω. Τη μία γιατί είχα θέματα προσαρμογής και τη δεύτερη καθώς ήθελα πολύ έντονα να πιω και δεν άντεχα άλλο να ζω με όρια. Ευτυχώς δεν τα παράτησα και αυτό το οφείλω στο πρόγραμμα και στα άτομα της ομάδας που μπορούσα ανά πάσα στιγμή να πάρω τηλέφωνο».

Με τις συνεδρίες αισθανόταν σαν να κέρδισε τη μέρα, έβλεπε πως είναι ελεύθερος από τα δεσμά του αλκοόλ. Αυτό το συναίσθημα με τον καιρό μετριάζεται. «Υπήρχε μία περίοδος που άρχισαν έντονα άσχημα συναισθήματα και επέστρεφαν οι δυσκολίες της καθημερινότητας. Πάντα όλα αυτά τα συνέδεα με το αλκοόλ, ήταν το κέντρο που γύριζα κάθε φορά. Παρ' όλα αυτά, κατάφερα να το ισορροπήσω και έσπασα τις συνδέσεις με το αλκοόλ. Ήταν η καλύτερη περίοδος της θεραπείας, γιατί αντιλήφθηκα πόσο ωραία και διαφορετικά είναι τα πράγματα χωρίς το αλκοόλ και ανακάλυψα πτυχές της ζωής μου που είχα ζήσει μόνο όντας υπό την επήρεια αλκοόλ, όπως οι γνωριμίες, το σεξ, όλα. Και αυτό το ταξίδι ήταν το πιο όμορφο», λέει ο Δημήτρης. Διατηρεί δυνατούς δεσμούς με άτομα της ομάδας και όπως λέει «ένας αλκοολικός μπορεί να καταλάβει καλύτερα έναν αλκοολικό». Γιατί έχουν πλεύσει από τις ίδιες θάλασσες, έχουν ναυαγήσει σε αυτές και έχουν καταφέρει να διασωθούν.

Στις 13 Αυγούστου συμπλήρωσε δύο χρόνια όντας απεξαρτημένος. Εκείνη τη μέρα τον είχε κατακλύσει το άγχος. Γιατί έφυγε το δίχτυ προστασίας και τα σκληρά όρια του προγράμματος. Βέβαια, εκείνος, όπως και άλλα παλιά μέλη, πηγαίνουν στην ομάδα και παρακολουθούν συνεδρίες, κάνοντας συντήρηση. Λέει με σιγουριά πως όλα αυτά που έμαθε, του έγιναν βίωμα, είναι καλά εφοδιασμένος και μπορεί να συνεχίσει να απέχει. Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως προγραμματιστής σε μια εταιρεία και παράλληλα κάνει το μεταπτυχιακό του. Οι στόχοι του είναι να απέχει από το αλκοόλ και να χτίζει μέρα με τη μέρα πάνω σε αυτό που έχει πετύχει.

«Έχω περάσει από όλη αυτήν τη διαδικασία και θέλω να πω ότι υπάρχει δρόμος, υπάρχει λύση. Τα άτομα που είναι πρόθυμα να βοηθηθούν, μπορούν να το κάνουν. Όμως, όλα ξεκινάνε από την παραδοχή ότι υπάρχει πρόβλημα και την απόφαση να το λύσουν. Είναι δύσκολος δρόμος, αλλά παράλληλα πανέμορφος. Και αξίζει κάθε λεπτό αυτής της προσπάθειας», λέει ο Δημήτρης.

Ο Λευτέρης Είναι ο Πρώτος Τυφλός Φοιτητής που Αποφοίτησε από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ

Ρώτα την Μπάρα: H Σμαράγδα Πιστεύει ότι Φλερτάρουμε σαν να Πηγαίνουμε Σούπερ-Μάρκετ

H Idra Kayne Θέλει να τα Δοκιμάσει Όλα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.