Διασκέδαση

Τι Κάνεις Όταν ο Καλύτερος Φίλος σου Έχει Τάσεις Αυτοκτονίας;

Kοινοποίηση
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Δεν θυμάμαι πολλές λεπτομέρειες από την πρώτη φορά που η καλύτερη μου φίλη, μού είπε ότι ήθελε να αυτοκτονήσει. Μου το είπε ενώ καθόμασταν στο αυτοκίνητό μου, έξω από το σπίτι της, κοιτώντας έξω από το παρμπρίζ μου προς τη λευκή γκαραζόπορτά της. Είπε ότι σχεδόν τα είχε καταφέρει μια εβδομάδα νωρίτερα. Αφού μου το είπε άρχισα να λέω πολλά που ήξερα ότι δεν θα έκαναν τη διαφορά. Εξακολούθησα να επαναλαμβάνω «Δεν μπορείς. Δεν μπορείς. Δεν μπορείς» μέχρι που τελικά με κοίταξε και σκούπισε ένα δάκρυ από το πρόσωπό της.

Videos by VICE

Από εκείνη τη νύχτα, την σκέφτομαι πολλές φορές κάθε μέρα. Αναρωτιέμαι πότε θα μου τηλεφωνήσει η μητέρα της και θα ακούσω την ξεψυχισμένη φωνή της να πασχίζει να ξεστομίσει τις λέξεις. Πανικοβάλλομαι όταν περνάνε μέρες χωρίς να απαντάει στα μηνύματά μου. Ελέγχω το Instagram της για να δω εάν έχει αναρτήσει κάτι. Κοιτάω και το Tumblr της. Κοιτάω να δω εάν επανενεργοποίησε το Facebook της.

Επτά μήνες μετά από εκείνη τη νύχτα έξω από το σπίτι της, μου μίλησε στο τηλέφωνο από ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο, το ίδιο όπου είχε πάει την πρώτη φορά αφού μου είχε πει ότι ήταν αυτοκτονική. Μου είπε ότι αυτή τη φορά η μαμά της την ξεγέλασε για να ξαναμπεί στο νοσοκομείο. Έκλαιγε με λυγμούς, ανάσαινε βαθιά μεταξύ των λέξεων και μου είπε ότι τη στιγμή που θα πεθάνει η μητέρα της, εκείνη έχει τελειώσει. Της είπα να μην λέει τέτοια πράγματα. Είπε ότι αυτό ήταν πάντα το σχέδιο, και πως ακόμα και η μητέρα της το γνωρίζει. Μπορούσα να νιώσω τον εαυτό μου να αναστατώνεται. «Αυτό δεν είναι φυσιολογικό» είπα. Δεν ήμουν σίγουρη εάν αυτό που είπα ήταν κακό. Δεν ήμουν σίγουρη εάν έπρεπε να προσπαθήσω να είμαι καθησυχαστική και να της πω ότι ήταν ΟΚ να έχει αυτά τα συναισθήματα ή εάν μπορούσα να της πω πώς πραγματικά ένιωθα, δηλαδή ότι δεν ήταν ΟΚ να έχει αυτά τα συναισθήματα.

Την πρώτη φορά που τη ρώτησα τι θα σκεφτόταν εάν έγραφα αυτό το άρθρο, δεν μου απάντησε για μια μέρα. Ανησυχούσα ότι θα μου ζητούσε να μην το γράψω ή ακόμα χειρότερα θα θύμωνε μαζί μου γιατί είμαι αναίσθητη ακόμα και που το σκέφτηκα ως πιθανότητα. Αλλά όταν τελικά απάντησε, μου είπε ότι ήταν επιτέλους έτοιμη να μιλήσει για αυτό και άρχισε να μου λέει λεπτομέρειες της ασθένειας, τα φάρμακα και τις σκέψεις που την στοίχειωναν για χρόνια.

Έως τώρα έχει διαγνωστεί ότι πάσχει από μείζων καταθλιπτική διαταραχή, μία από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές διαταραχές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η μείζων κατάθλιψη προκαλεί τη μεγαλύτερη αναπηρία μεταξύ των ψυχικών και συμπεριφορικών διαταραχών.

Είναι πιθανό ότι μπορεί να πάσχει από διπολική διαταραχή ΙΙ και μανιοκαταθλιπτική διαταραχή. Ωστόσο αυτές οι διαταραχές είναι δύσκολο να διαγνωστούν όταν οι ασθενείς είναι νέοι, καθώς είναι δύσκολο να διαχωριστούν τα συμπτώματά τους από εκείνα που προκαλεί το φυσιολογικό νεανικό άγχος. Κατά μέσο όρο, χρειάζονται περίπου δέκα χρόνια για να γίνει σωστή διάγνωση για τους διπολικούς ασθενείς και να θεραπευτούν. Μέχρι τότε, ουσιαστικά ακολουθείται η πρακτική «της δοκιμής και του λάθους».

Η σχέση μας καθορίζεται πλήρως από τους όρους της και έτσι θα παραμείνει μέχρι να καλυτερέψει.

Η Wendy Parker, αναγνωρισμένη νοσηλεύτρια που ειδικεύεται στη συνταγογράφηση φαρμάκων για παιδιά και εφήβους, μου είπε ότι συχνά οι γιατροί πειραματίζονται με φάρμακα για να δουν τι έχει αποτέλεσμα πριν να διαγνώσουν νέους ανθρώπους με νόσους όπως η διπολική διαταραχή. «Εάν της δώσεις ένα φάρμακο όπως το Prozac, παρακολουθείς για να δεις εάν αντιδρά σε αυτό» είπε η Parker. «Εάν δεν αντιδρά και η διάθεση αρχίσει να ταλαντεύεται από την κατάθλιψη στη χαζοχαρούμενη, ανόητη, ευτυχισμένη ή από την κατάθλιψη στον έντονο θυμό» τότε οι γιατροί πρέπει να κάνουν νέα διάγνωση ή να δοκιμάσουν νέο φάρμακο.

Πριν από μερικά χρόνια, συνταγογράφησαν στη φίλη μου Prozac των 20 mg. Μετά της το αύξησαν στα 40 mg, και έπειτα στα 60 mg και στη συνέχεια πρόσθεσαν 250 mg Seroquel που σταθεροποιεί τη διάθεση. Μου είπε ξανά και ξανά ότι η φαρμακευτική αγωγή δεν είχε αποτέλεσμα. Τον περασμένο Δεκέμβριο, αποφάσισε να σταματήσει να παίρνει τα πάντα. Από τότε παράτησε το κολλέγιο και μετεγκαταστάθηκε στην άλλη πλευρά της χώρας για αόριστο χρονικό διάστημα. Λέει ότι δεν γνωρίζει που θα βρίσκεται σε ένα μήνα, γεγονός που με φοβίζει. Πάντα μετακινείται, ξεριζώνεται λαμβάνοντας αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή. Και πάντα παρακολουθώ από το περιθώριο, συγκρατώντας την οποτεδήποτε μπορώ, προσπαθώντας να την τραβήξω πίσω.

The VICE Guide to Mental Health
Ότι θέλετε να ξέρετε για την ψυχική υγεία και την κατάσταση του μυαλού μας το 2015

Πριν από δύο καλοκαίρια, όταν και οι δυο ζούσαμε στη Νέα Υόρκη, μου τηλεφώνησε από το διαμέρισμά της στην άλλη άκρη του Μανχάταν. Γελούσε ή ψιθύριζε, ρωτώντας με εάν θυμόμουν τα αθλητικά παπούτσια που ήταν δεμένα στα ηλεκτρικά καλώδια έξω από το παράθυρό της. Την είπα ότι τα θυμόμουν. «Τι θα συμβεί εάν έχουν κάμερα μέσα τους;» με ρώτησε με ύποπτο τρόπο. Εκείνη τη στιγμή, υπέθεσα πως είχε καπνίσει κάτι και πως ήταν φτιαγμένη, παρανοϊκή. Όμως θυμάμαι ότι έκλεισα το τηλέφωνο όταν τελείωσε η επικοινωνία μας, ακούμπησα την πλάτη στο κρεβάτι μου, χωρίς να μπορώ να κοιμηθώ, και την φανταζόμουν να κοιτάει έξω από το παράθυρο στο σκοτάδι με τα μάτια ορθάνοιχτα.

Τις περισσότερες φορές, η ανησυχία και η απογοήτευση που υπάρχει όταν είσαι φίλος με κάποιον ο οποίος πάσχει από ψυχική νόσο, δεν σχετίζεται με την ίδια τη φίλη μου. Νιώθω όλα αυτά επειδή της συνέβη κάτι τέτοιο. Είμαι απογοητευμένη που τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα. Είμαι απογοητευμένη που τα φάρμακα φαίνεται να είναι η μόνη επιλογή της. Είμαι απογοητευμένη που δεν έχουμε καλύτερη λύση. Είμαι απογοητευμένη που δεν μπορώ να κάνω ένα γαμημένο πράγμα για να τη βοηθήσω.

«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή, οι οποίοι ζουν αρκετά καλή ζωή» μου είπε η Parker. «Μαθαίνεις να ζεις με αυτό και να φροντίζεις τον εαυτό σου. Αλλά όταν είσαι νέα είναι πραγματικά δύσκολο. Οι άνθρωποι που το αντιμετωπίζουν πρέπει να αποδεχθούν το γεγονός ότι ως άτομα είναι ΟΚ, αλλά ο εγκέφαλός τους κάνει αυτό το φρικτό πράγμα που κάνει τη ζωή πολύ, πολύ δύσκολη».

Ρώτησα την Parker εάν υπήρχε κάτι που μπορούσα να κάνω για τη φίλη μου. Μου είπε να την προσεγγίζω πάντα με κατανόηση. Ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνω, μπορώ να προσπαθήσω και αυτό είναι που κάνει τη διαφορά. Μου είπε ότι όταν ενοχλούμαι από αυτά που κάνει να θυμάμαι να διαχωρίζω τη φίλη μου από τη διαταραχή. «Μέρος αυτών είναι εκείνη που τα κάνει και ένα άλλο η ασθένεια» είπε.

Είμαι απογοητευμένη που τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα. Είμαι απογοητευμένη που τα φάρμακα φαίνεται να είναι η μόνη επιλογή της.

Υπάρχουν οι σπάνιες στιγμές που η φίλη μου ανοίγει την καρδιά της και μιλάει για το τι συμβαίνει μέσα στο κεφάλι της και δεν ξέρω τι να πω. Αναφέρει τα σημειώματα αυτοκτονίας που έχει ήδη γράψει ή το σχέδιο της να αυτοκτονήσει όταν πεθάνει η μητέρα της. Σε στιγμές σαν κι αυτή, όταν δεν γνωρίζω ποιες είναι οι σωστές λέξεις, όντας απελπισμένη για να πω κάτι που θα έχει σημασία για εκείνη και φοβισμένη ότι αυτό που θα πω θα της κάνει περισσότερο κακό παρά καλό, η Parker μου είπε ότι είναι καλύτερο τα πράγματα να είναι απλά και ειλικρινή.

«Αυτό θα ήταν το σημείο όπου ένας φίλος θα έλεγε “Η ζωή είναι σημαντική. Η ζωή σου είναι σημαντική.” Βοηθάει» είπε.

Και δεν μπορώ να την εγκαταλείψω μέχρι να το καταλάβει. Την αφήνω να αγνοεί τα μηνύματά μου για μέρες, χωρίς ποτέ να εκφράσω την ενόχλησή μου. Δεν παραπονιέμαι που έχει μυστικά από εμένα και δεν μου λέει για τη ζωή της. Αγνοώ το γεγονός ότι μιλάμε μόνο όταν αποφασίσει πως θέλει. Η σχέση μας καθορίζεται πλήρως από τους όρους της και έτσι θα παραμείνει μέχρι να καλυτερέψει. Δεν προσποιούμαι ότι η διατήρηση της φιλίας μας είναι το Νο1 στη λίστα προτεραιοτήτων της. Δεν θα ήθελα να είναι. Γιατί κάθε φορά που νιώθω προσβεβλημένη από εκείνη, ή ότι με αγνοεί ή είμαι πληγωμένη κατά κάποιο τρόπο, αυτομάτως την συγχωρώ ένα δευτερόλεπτο αφού έχει συμβεί. Και θα συνεχίσω να το κάνω.

* Εάν αισθάνεστε και εσείς έτσι, μιλήστε σε κάποιον και ζητήστε βοήθεια.

Περισσότερα από το VICE

Μπήκαμε στο Μουσείο των Άψογα Διατηρημένων Πτωμάτων

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης δεν Έχει Μετρήσει Ποτέ το IQ του – Αλλά Είναι πιο Έξυπνος από Εσένα

Πέρασα το Σαββατοκύριακό μου με Έναν Έμπορο Ναρκωτικών του Deep Web

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.