«Arman, έχεις καθυστερήσει το άρθρο σου για την αναβλητικότητα».
Το πρωινό μήνυμα του αρχισυντάκτη μου, με έκανε να συνειδητοποιήσω πώς είχα αφήσει τον θεό της ειρωνείας να νικήσει ξανά, παρά τη συνειδητή προσπάθεια που έκανα να παραδώσω το άρθρο μου νωρίς.
Videos by VICE
Για τους περισσότερους –αν όχι με όλους– που αναβάλουμε να ολοκληρώσουμε τα πιο απλά πράγματα, αυτό που θέτει σε κίνδυνο τους στόχους μας είναι απ’ ό,τι φαίνεται οι μεταβλητές που δεν ελέγχουμε. Ποιες μεταβλητές είναι αυτές; Το να κλείσουμε π.χ. το ξυπνητήρι κατά λάθος, να υποθέτουμε για νιοστή φορά ότι έχουμε την υπεράνθρωπη ικανότητα να τελειώσουμε μέσα σε 30 λεπτά κάτι που χρειάζεται δυο ώρες, να πείσουμε τον εαυτό μας ότι ο χρόνος θα κυλήσει πιο αργά καθώς το deadline πλησιάζει. Η λίστα είναι ατελείωτη – και η μια μεταβλητή πιο παράλογη από την άλλη.
Αλλά είμαστε αναβλητικοί.
Υπάρχουν άνθρωποι που η αναβλητικότητα τούς καθιστά παντελώς δυσλειτουργικούς και δεν μπορούν να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν τίποτα. Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2021 στο Forbes, «οι ψυχολόγοι έχουν διαπιστώσει ότι η αναβλητικότητα δεν είναι θέμα διαχείρισης χρόνου, αλλά μηχανισμός αντιμετώπισης προβλημάτων».
Οι λόγοι για τη χρόνια αναβλητικότητα συχνά έχουν βαθιές ρίζες και μπορεί να χρειάζονται τη στήριξη ενός επαγγελματία. Έχουν γίνει μελέτες για τη σχέση ανάμεσα στην διαταραχή ελλειμματικής προσοχής / υπερδραστηριότητα(ΔΕΠΥ) και την αναβλητικότητα σε προπτυχιακούς φοιτητές, παρόλο που η αναβλητικότητα δεν αναγνωρίζεται ως σύμπτωμα που σχετίζεται με τη ΔΕΠΥ. Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2010 που δημοσιεύτηκε στο gradPSYCH, το περιοδικό των μεταπτυχιακών φοιτητών της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχολογίας(APAGS), μπορεί να υπάρχουν και κάποια ακούσια οφέλη από την αναβλητικότητα όπως όταν καθυστερήσεις κάτι για να το οργανώσεις καλύτερα.
Το ίδιο άρθρο αναφέρεται σε μια μελέτη του 2005 που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Social Psychology, η οποία κάνει μια διάκριση ανάμεσα τους παθητικούς και ενεργητικούς αναβλητικούς – οι πρώτοι καθυστερούν γιατί δεν μπορούν να αναλάβουν δράση μέσα σε έναν ορισμένο χρόνο ενώ οι δεύτεροι επειδή λειτουργούν καλύτερα υπό πίεση.
Μπορούμε να πούμε ότι οι περισσότεροι βρισκόμαστε κάπου ανάμεσα στους ενεργούς και παθητικούς αναβλητικούς σχεδόν σε καθημερινή βάση. Πώς διαχειριζόμαστε λοιπόν την αναβλητικότητα; Ρωτήσαμε τους ειδικούς –ανθρώπους που την αντιμετωπίζουν πετυχημένα– πώς το κάνουν.
«Καταρχάς πρέπει να ξεπεράσεις την προσδοκία ότι τα πράγματα πρέπει να είναι συνέχεια 100% τέλεια συνέχεια».
Θυμάμαι ότι στη δική μου περίπτωση, η αναβλητικότητα ξεκίνησε στο σχολείο γιατί έπρεπε να κάνω το μοναδικό πράγμα που σιχαινόμουν: Να διαβάσω. Από τότε πάντα πίστευα πως όταν κάνεις κάτι που δεν σου αρέσει, έχεις άγχος εκ των προτέρων. Υπάρχει και μια εντύπωση τελειοθηρίας που συνδέεται με την ιδέα της αναβλητικότητας – θέλεις να κάνεις τα πράγματα καλά αλλά δεν μπορείς να ξεκινήσεις γιατί φοβάσαι ότι δεν θα τα καταφέρεις και ταυτόχρονα αυτό που έχεις να κάνεις δεν σου προσφέρει χαρά. Καταρχάς πρέπει να ξεπεράσεις την προσδοκία ότι τα πράγματα πρέπει να είναι συνέχεια 100% τέλεια. Δεν χρειάζεται. Μερικές φορές ακόμα και το 80% αρκεί, ιδίως αν έχεις στενές προθεσμίες. Δεν μπορείς να είσαι τέλειος/α συνέχεια. Αυτή η προσέγγιση με βοήθησε να αντιμετωπίσω το άγχος απόδοσης και να ρυθμίσω την προσδοκία μου για τελειομανία.
Επίσης ήταν ζωτικής σημασίας για μένα να δουλεύω συνειδητά με ανθρώπους που αγαπώ και σέβομαι, και να κάνω κάτι που έχει νόημα για μένα. Δεν θεωρείς δεδομένο τον χρόνο κάποιου που εκτιμάς. Επτά στις δέκα φορές ίσως να μπορέσεις να τα καταφέρεις την τελευταία στιγμή, αλλά αν αγαπάς τη δουλειά σου και εκτιμάς τον διευθυντή σου θέλεις να δώσεις ό,τι καλύτερο μπορείς.
Επίσης, στην ψυχοθεραπεία έμαθα ότι δεν γίνεται να είναι όλα χάλια στη ζωή σου. Δεν γίνεται να μισείς τον εαυτό σου, τη δουλειά σου, τον εργοδότη σου, διότι γιατί αν είναι έτσι, η αναβλητικότητα δεν παλεύεται. Ας πούμε ότι σου αρέσει πολύ να γράφεις και το deadline για να παραδώσεις ένα άρθρο είναι 6 μμ. Μπορείς να ξεκινήσεις να γράφεις στις 4μμ και να είναι ό,τι καλύτερο έχεις γράψει. Σε παίρνει μάλλον να είσαι αναβλητικός. Αλλά αν όλα σου προκαλούν απέχθεια, τι νόημα έχει; Εν μέρει, επίσης, οφείλεται στο ότι δεν νιώθεις αρκετός/ή, έτσι καταλήγεις να σαμποτάρεις τον εαυτό σου με την αναβλητικότητα. Δούλεψα πολύ με τον ψυχολόγο μου για να καταλάβω πώς το άγχος μου και τα θέματα αυτοεκτίμησης που είχα συνδέονταν με την αναβλητικότητά μου. Υπάρχουν βαθείς, λανθάνοντες λόγοι πίσω από την αναβλητικότητα που πρέπει να γίνουν κατανοητοί συνειδητά και με υπομονή — Saniya Kumar, 25 ετών, creative strategist και art director
«Άρχισα να ακολουθώ τον κανόνα των τριών λεπτών, με βάση τον οποίο ολοκλήρωνα αμέσως κάτι που χρειάζεται τρία ή λιγότερα λεπτά, χωρίς να το σκεφτώ καν».
Πέρυσι μου διέγνωσαν ΔΕΠΥ ενηλίκων. Δυσκολευόμουν ακόμη και με τα βασικά, όπως να βάλω ένα σιδερωμένο ρούχο στην ντουλάπα. Σύντομα άρχισα να ακολουθώ τον κανόνα των τριών λεπτών, με βάση τον οποίο ολοκλήρωνα αμέσως κάτι που χρειάζεται τρία ή λιγότερα λεπτά χωρίς να το σκεφτώ καν. Αν βαρεθώ ακόμα και σε αυτά τα τρία αυτά λεπτά και σταματήσω, φροντίζω να επιστρέψω ώστε να το ολοκληρώσω πριν περάσω στο επόμενο. Οπότε είναι σημαντικό να θέτεις τέτοια όρια.
Το δεύτερο κομμάτι της διαδρομής μου στην προσπάθεια να ξεπεράσω την αναβλητικότητα ήταν να παραδεχτώ ότι δυσκολεύομαι πολύ το πρωί. Επομένως αν υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνω το οποίο είναι πιθανόν να αναβάλλω το πρωί, το συνδυάζω με κάτι άλλο που χρειάζεται περίπου τον ίδιο χρόνο. Για παράδειγμα, πάνω που είναι να ξεκινήσω να κάνω το πιο δύσκολο βάζω να βράσω νερό για τσάι, έτσι όταν έχει βράσει το νερό και το τσάι είναι έτοιμο, πρέπει να έχω ολοκληρώσω και το άλλο που είχα να κάνω. Αυτό σε κάνει πιο υπεύθυνο για τις πράξεις σου.
Ένας άλλος τρόπος είναι να μη διστάζεις να ζητήσεις βοήθεια από φίλους που εμπιστεύεσαι. Έτσι όταν έχω να κάνω πράγματα που δεν με παίρνει να αναβάλω, ζητάω από τον κολλητό μου να τσεκάρει την πρόοδό μου σε κάποια φάση, έχοντας τονίσει τη σημασία αυτού που έχω να κάνω. Ακόμα και το αφεντικό μου ξέρει, και ζητάει ενημερώσεις –όχι αυταρχικά– για σημαντικά ζητήματα. Οι διάφορες υποχρεώσεις, ανάλογα με το πόσο επειγόντως πρέπει να γίνουν, χρειάζονται διαφορετικές προσεγγίσεις για να καταπολεμηθεί η αναβλητικότητα. Μερικές φορές το να μετράς τον χρόνο μιας δουλειάς με μέτρο το νερό που βράζει, λειτουργεί. Και άλλες φορές χρειάζεσαι ένα σπρωξιματάκι από έναν φίλο ή το αφεντικό σου, το οποίο δεν θέλεις να απογοητεύσεις.
Είναι επίσης σημαντικό να ανταμείβεις τον εαυτό σου όταν έχεις ολοκληρώσει κάτι σημαντικό. Βοηθάει το ότι ξεκίνησα να παίρνω φάρμακα με τη συμβουλή του γιατρού μου. Συχνά οι λόγοι είναι κλινικοί και υπάρχουν επιστημονικοί και ιατρικοί τρόποι αντιμετώπισης.
— Devansh Savernya, 23, creative writer
«Το πρώτο βήμα ήταν να προσπαθήσω να γίνω καλύτερη επιχειρηματίας, καθώς σήμαινε ότι θα έπρεπε να τολμήσω, να κυνηγήσω το όραμά μου χωρίς να με νοιάζει η αποτυχία και χωρίς να εξαρτώμαι από άλλους».
Όλοι ξέρουμε ότι η αναβλητικότητα επηρεάζει τρομερά την ψυχική μας υγεία. Υπάρχουν πολλά που μπορεί να σε οδηγήσουν σε αυτή – η σχέση σου με τη φροντίδα και οι επιρροές γύρω σου. Ως παιδί έπρεπε να δουλεύω περισσότερο και έτσι είχα την τάση της αναβλητικότητας πολύ περισσότερο. Για μένα Το πρώτο βήμα ήταν να προσπαθήσω να γίνω καλύτερη επιχειρηματίας, καθώς σήμαινε ότι θα έπρεπε να τολμήσω, να κυνηγήσω το όραμά μου χωρίς να με νοιάζει η αποτυχία, και χωρίς να εξαρτώμαι από άλλους
To δεύτερο ήταν να συνειδητοποιήσω ότι παρόλο που οι άλλοι με πρόσεχαν και με βοηθούσαν δεν συμβαίνει πάντα αυτό. Πρέπει να καταλάβουμε ότι συχνά είμαστε μόνοι μας και δεν μπορούμε να βασιζόμαστε υπερβολικά στους άλλους.
Επίσης έμαθα με άσχημο τρόπο ότι η αναβλητικότητα σού καταστρέφει τα καλύτερα σου χρόνια όταν οι ευκαιρίες σου χτυπάνε την πόρτα. Μετανιώνω για το πόσα πολλά θα μπορούσα να είχα κάνει εκείνα τα πρώτα χρόνια . Σύμφωνοι ποτέ δεν είναι αργά για τίποτα, αλλά πάντα είναι αργά όταν άνθρωπο σε εκτιμούν τόσο ώστε να σου δώσουν δουλειά κι εσύ αφήνεις τους δαίμονές σου να νικήσουν.
Επίσης είναι σημαντικό να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου σε ό,τι αφορά τις ικανότητές σου. Η αναβλητικότητα είναι αρνητική επιρροή που σε κάνει να αμφισβητείς το ταλέντο σου ακόμα και σε περιπτώσεις που έχεις ήδη δείξει το ταλέντο σου και έχεις την απαιτούμενη εμπειρία. Κατά βάθος όλοι ξέρουμε ότι το έχουμε μέσα μας. Πίστεψε στον εαυτό σου και τόλμα. Εγώ αυτό έκανα — Varisha Kampani, 34, δημόσιες σχέσεις
«Εμένα με βοήθησε να κάνω λίστα με ό,τι είχα να κάνω, σε εφαρμογή υπενθυμίσεων ή σημειώσεων. Έπειτα τα χωρίζω ανάλογα με την προτεραιότητα».
Εμένα με βοήθησε να κάνω λίστα με ό,τι είχα να κάνω σε εφαρμογή υπενθυμίσεων ή σημειώσεων. Έπειτα τα χωρίζω ανάλογα με την προτεραιότητα. Αυτά που πρέπει να κάνεις αμέσως πρέπει να μπουν σε δυο σημεία: στις σημειώσεις και στο ημερολόγιο με τις τακτικές ενημερώσεις.
Συνειδητοποίησα ότι το χάος ωραιοποιείται στην pop culture, αλλά σίγουρα εμένα δεν με βοηθάει. Το κλισέ του καλλιτέχνη που δημιουργεί μες στο χάος και φράσεις όπως «η τρέλα μου έχει μέθοδο» μπορεί να έχουν λειτουργήσει για θρυλικούς ζωγράφους και τον σκηνοθέτη Stanely Kubrick, αλλά για μένα όχι. Όταν ο χώρος δουλειάς σου είναι γεμάτος πράγματα, απελπίζεσαι. Στο Chrome και σε άλλους browsers χρησιμοποιώ το grouping tab feature, όπου όλα τα tabs μπαίνουν κάτω από ένα γενικό header. Αυτό με βοηθάει να αποσυμφορήσω τη διαδικασία σκέψης μου.
Επίσης ενεργά αντιστέκομαι στον πειρασμό να χαζέψω σελίδες με ψώνια ή να δω αστεία βιντεάκια με σκυλιά όταν δουλεύω. Αν θέλω να κάνω ένα διάλειμμα διαβάζω ενημερωτικά threads στο Twitter ή στο Linkedin – έτσι δεν χαζεύω. Αν και πρέπει να παραδεχτώ ότι μου δίνει μια ψεύτικη αίσθηση προόδου έτσι προσπαθώ να χρησιμοποιώ αυτόν τον χρόνο συνειδητά. Τις καθημερινές κάνω απεγκατάσταση της εφαρμογής του Instagram και την ξαναβάζω την Παρασκευή το βράδυ. Άλλωστε όταν είσαι σε φάση αναβλητικότητας δεν κάνεις χρήσιμα πράγματα.
— Sachin Mishra, 26, partnerships and operations manager
«Χρειάζομαι διαλείμματα, έτσι βάζω χρονόμετρο Pomodoro. Είναι ένα εργαλείο διαχείρισης χρόνου που βοηθάει να σπας τη μέρα σε 25λεπτα κομμάτια με πεντάλεπτα διαλείμματα».
Έχω διπολική διαταραχή και ΔΕΠΥ, κι έτσι αμφισβητώ ακόμη περισσότερο τον εαυτό μου και χειροτερεύει η αναβλητικότητά μου. Συνειδητοποίησα ότι ανέβαλλα πράγματα επειδή με ενδιέφερε η δουλειά μου και ήθελα να είναι τέλεια. Αυτή η αναζήτηση της τελειότητας οδηγούσε σε καθυστερήσεις.
Ξεκινάω κάνοντας μικρά πράγματα. Για παράδειγμα ανάβω ένα κερί στο γραφείο μου όταν αρχίζω να δουλεύω, επειδή είναι μια οπτική υπενθύμιση ότι η δουλειά ξεκίνησε. Χρειάζομαι διαλείμματα, έτσι βάζω χρονόμετρο Pomodoro (βασισμένο στην τεχνική pomodoro). Είναι ένα εργαλείο διαχείρισης χρόνου που βοηθάει να σπας τη μέρα σε 25λεπτα κομμάτια με πεντάλεπτα διαλείμματα.
Μια στρατηγική που λειτουργεί είναι να δουλεύω δύο ή τρία διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα, έτσι όταν βαριέμαι κάνω εναλλαγές, αντί να κάνω κάτι μηχανικά. Για να σωπάσουν οι φωνές στο κεφάλι μου ακούω λευκό θόρυβο — Meghna Prakash, 26, δημοσιογράφος
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE
Ο Ψυχίατρος που Δουλεύει στη Μεγαλύτερη Φυλακή της Νότιας Ασίας
Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;