Η ιδέα της ύπνωσης για τη φροντίδα της υγείας μπορεί να φαίνεται παράξενη, ακόμα και τρομακτική, ιδίως αν η πρώτη σου έκθεση σε αυτή ήταν ο Jafar που υπνώτιζε τον Σουλτάνο στο Αλαντίν ή όταν γελούσες με τους συμμαθητές σου σε κάποια επίδειξη μάγου. Στις ταινίες, η ύπνωση παρουσιάζεται ως μορφή ελέγχου του μυαλού, αλλά όταν γίνεται από έναν πιστοποιημένο επαγγελματία υγείας, μπορεί να βοηθήσει σε διάφορες παθήσεις. Να τι λένε οι έρευνες για τα δυνητικά οφέλη.
Τι είναι η ύπνωση;
Σύμφωνα με την American Psychological Association (Αμερικανική Ένωση Ψυχολογίας), «Η ύπνωση είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένας ειδικός υγείας ή ερευνητής προτείνει στον ασθενή του να νιώσει αλλαγές σε αισθήσεις, αντιλήψεις, σκέψεις ή συμπεριφορά».
Videos by VICE
Η κλινική ύπνωση σε βάζει σε μια κατάσταση που είσαι απορροφημένος και συγκεντρωμένος, η οποία μοιάζει με το να ξεχνιέσαι με ένα βιβλίο, με μια ταινία ή όταν ασκείσαι, λέει η Carol Ginandes, ψυχολόγος και αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Μπαινοβγαίνουμε σε αυτή την κατάσταση πολλές φορές όσο είμαστε ξύπνιοι, όποτε μας απορροφά εντελώς την προσοχή κάτι που κάνουμε», λέει.
Ο στόχος της κλινικής ύπνωσης είναι να σε βοηθήσει να πετύχεις αυτήν τη φυσική κατάσταση ύπνωσης κατά βούληση και να εστιάζεις σε αυτήν, λέει η Ginandes. Το να βρεθείς σε ύπνωση, μπορεί να βοηθήσει να αντιμετωπίσεις ψυχολογικά προβλήματα όπως γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, φοβίες, κρίσεις πανικού, προβλήματα με την εικόνα του σώματος σε επιβιώσαντες από καρκίνο, διαταραχή μετατραυματικού στρες, και άλλα. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει με την αϋπνία, τη διακοπή του καπνίσματος και την απώλεια βάρους. Η ύπνωση βοηθάει ακόμη και στον πόνο, τις δερματικές διαταραχές και τις ημικρανίες.
Σίγουρα η ύπνωση δεν είναι υποκατάστατο ιατρικής θεραπείας: «Αν κάποιος έχει μια πάθηση, δεν προτείνω την ύπνωση ως πρώτο μέσο αντιμετώπισης», λέει η Ginandes. «Πρέπει να γίνει διάγνωση από γιατρό και να βρεθεί ποιες θεραπείες είναι οι κατάλληλες. Η ύπνωση είναι υπέροχη συμπληρωματική θεραπεία».
VICE Video: Εναλλακτικές Θεραπείες στην Ελλάδα: Ύπνωση
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Πού να βρω έναν υπνοθεραπευτή;
Πρέπει να είναι κάποιος πιστοποιημένος. Στις ΗΠΑ (όπως και στην Ελλάδα) δεν υπάρχει στάνταρ νομοθεσία που αφορά την πρακτική της κλινικής ύπνωσης, έτσι σχεδόν όλοι μπορούν να κάνουν ένα σεμινάριο και να προσφέρουν με αμοιβή τέτοιες υπηρεσίες, λέει η Ginandes. Προτού κάποιος σε βοηθήσει να εξερευνήσεις το μυαλό σου, φρόντισε να δεις αν έχει άδεια παροχής υπηρεσιών υγείας.
Μπορείς να βρεις έναν πιστοποιημένο επαγγελματία μέσω του American Society of Clinical Hypnosis. Χρειάζεσαι κάποιον με άδεια σε κλινικό πεδίο – γιατρό, ψυχολόγο, ψυχίατρο ή κοινωνικό λειτουργό με εκπαίδευση στην κλινική ύπνωση. Αν έχεις πρόβλημα κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, όπως στην πρόσβαση στις τραυματικές αναμνήσεις σου, χρειάζεσαι κάποιον πιστοποιημένο για να σε βοηθήσει.
Δηλαδή, δεν πρέπει να πας σε έναν τυχαίο υπνωτιστή, αλλά σε έναν επαγγελματία υγείας που χρησιμοποιεί και την ύπνωση ως εργαλείο, λέει ο Mark P. Jensen, καθηγητής και αντιπρόεδρος έρευνας στο Τμήμα Ιατρικής Αποκατάστασης στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. «Όσοι χρησιμοποιούν την ύπνωση κλινικά πρέπει να το κάνουν για να θεραπεύουν κάτι, για το οποίο έχουν ήδη άδεια», λέει.
Ένας πιστοποιημένος θεραπευτής θα πρέπει να μπορεί να προσαρμόσει τη συνεδρία στις ανάγκες σου. Για παράδειγμα, ο Bruce Eads, κοινωνικός λειτουργός στη Βόρεια Καρολίνα, πρόσεξε πως οι ασθενείς με τραύμα (όπως βετεράνοι και θύματα βιασμού) ανταποκρίνονταν καλύτερα στη θεραπεία, όταν είχαν ανοιχτά μάτια.
Το τραύμα μπορεί να είναι ριζωμένο σε μια απώλεια ελέγχου και η ύπνωση μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσεις μια αίσθηση ελέγχου. «Ένα τμήμα της λύσης είναι η ανάκτηση της αίσθησης των συναισθημάτων σου, του εαυτού σου, των επιλογών σου», λέει ο Eads. Η έρευνά του δείχνει ότι αυτή η τεχνική με τα μάτια ανοιχτά, γνωστή ως «ύπνωση σε εγρήγορση», μπορεί να είναι αποτελεσματική. Ακολουθούν μερικές ακόμη περιπτώσεις που η ύπνωση μπορεί να σε βοηθήσει, αν γίνει σωστά.
Τι περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπίσει η ύπνωση;
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Η ύπνωση μπορεί να βοηθήσει όσους πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS),σύμφωνα με έρευνες. Το IBS είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή, που σημαίνει ότι δεν εξηγείται από κάποια δομική ή βιοχημική δυσλειτουργία, αλλά ως μια δυσλειτουργία ανάμεσα στο έντερο και τον εγκέφαλο, λέει ο Olafur S. Palsson, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ.
«Στους ανθρώπους με IBS, ο εγκέφαλος δεν απαλύνει την άβολη αίσθηση του εντέρου και στέλνει μηνύματα που διαταράσσουν τη λειτουργία τους και συμβάλλουν στη διάρροια ή τη δυσκοιλιότητα», λέει ο Palsson. Η ύπνωση μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο να διορθώσει αυτήν τη λάθος ευαισθησία και να αποκαταστήσει μια πιο υγιή και άνετη εντερική λειτουργία, επιτρέποντας στους ασθενείς να προσέχουν λιγότερο την αίσθηση στο έντερο.
Χρόνιος πόνος
«Μεγάλο τμήμα του πώς βιώνουμε τον πόνο βασίζεται στο τι κάνει ο εγκέφαλος με αυτήν την πληροφορία», λέει ο Jensen. Όταν το σώμα τραυματίζεται ή έχει κάποια φλεγμονή, ο εγκέφαλος παίρνει την πληροφορία από το σώμα και δημιουργεί ένα προειδοποιητικό σημάδι – ή όχι. Με άλλα λόγια, η ύπνωση μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο να εστιάζει σε πιο θετικές αισθήσεις. Για παράδειγμα, ο Jensen μπορεί να πει σε έναν ασθενή να θυμηθεί μια χαρούμενη στιγμή και να του ζητήσει να βιώσει ξανά αυτήν τη χαρά. Ή να φανταστεί ένα δυνατό αναλγητικό, μειώνοντας τον πόνο.
Καλύτερο δέρμα
Για προβλήματα ακμής, ροδόχρου ακμής ή εκζέματος πρώτα χρειάζεσαι μια κρέμα ή κάποιο άλλο προϊόν τοπικής χρήσης, αλλά βοηθάει και η ύπνωση. Τα προβλήματα αυτά προκαλούνται εν μέρει τουλάχιστον από φλεγμονή, λέει ο Philip Shenefelt, καθηγητής δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα: «Αν κάποιος έχει ένταση ή στενοχώρια, οι παθήσεις του δέρματος επιδεινώνονται μέσω μιας φλεγμονώδους αντίδρασης». Η ύπνωση μπορεί να καταπραΰνει τη φλεγμονή ηρεμώντας το αυτόνομο νευρικό σύστημα, που μπορεί να επηρεάζει το δέρμα σου, συμπληρώνει.
Λιγότερο δυσάρεστα χειρουργεία.
Έχει αποδειχτεί ότι η ύπνωση μειώνει το άγχος και την εξάρτηση από τα φάρμακα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις, λέει η Jessie Kittle κλινική αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Σε επεμβάσεις όπου ο ασθενής είναι ξύπνιος -όπως βιοψίες- η ύπνωση μπορεί να μειώσει τον χρόνο της διαδικασίας, επειδή μειώνονται οι παύσεις λόγω της δυσφορίας του ασθενή ή των παρενεργειών των οπιοειδών, όπως η χαμηλή πίεση», λέει. Η ύπνωση μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί πριν από την επέμβαση για την αντιμετώπιση του φόβου ή του πόνου και βοηθάει να προετοιμαστούν οι ασθενείς για τη δυσφορία μετά την επέμβαση, τη ναυτία και το άγχος.
Τι άλλο πρέπει να ξέρω προτού δοκιμάσω την ύπνωση;
Έρευνες δείχνουν ότι η ύπνωση μπορεί να είναι αποτελεσματική σε κάποιους ανθρώπους, αλλά δεν μπορείς να ξέρεις σίγουρα αν θα πιάσει σε σένα. «Ένας παράγοντας μπορεί να είναι μια παιδική ηλικία με φαντασιακή εμπλοκή», λέει ο John F. Kihlstrom, ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ. Βοηθάει να ξεκινήσεις με ρεαλιστικές προσδοκίες: μερικές φορές οι άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι η ύπνωση τα διορθώνει όλα αμέσως, λέει η Ginandes: «Δεν είναι μαγικό ραβδί. Η ύπνωση απαιτεί συνεργασία με τον ψυχοθεραπευτή σου. Δεν είναι κάτι που σου κάνουν, αλλά που μαθαίνεις με το πέρασμα του χρόνου», σημειώνει η ίδια. «Να είσαι έτοιμος να συνεργαστείς μαζί του, για να αποκομίσεις όλα της τα οφέλη».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Tonic.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Παρακολούθησα μια Ερωτική Ύπνωση και Είδα μια Γυναίκα να Έρχεται σε Οργασμό
Οι Διαπραγματευτές της Αστυνομίας Δεν Λένε Ψέματα και Δεν Δίνουν Υποσχέσεις
Ρωτήσαμε Έναν Σατανιστή τι Έκανε τα Χριστούγεννα