Μια Υπερ-Γαία θα Μπορούσε να Καταστρέψει τον Πλανήτη μας

Τι θα γινόταν αν μια μεγάλη εκδοχή της Γης έπεφτε ξαφνικά στο ηλιακό σύστημα μεταξύ Άρη και Δία; Αυτό είναι το συγκλονιστικό ερώτημα που τίθεται σε μια νέα μελέτη, η οποία επιδιώκει να κατανοήσει πώς οι «υπεργαίες», μια κατηγορία πλανητών πολύ συνηθισμένη σε άλλα αστρικά συστήματα, μπορεί να επηρεάσει τη δική μας ηλιακή γειτονιά.

Όπως φαίνεται, ένας εξωπλανήτης σε αυτό το σημείο του ηλιακού μας συστήματος θα μπορούσε να καταστρέψει τη ζωή στη Γη με πολλούς τρόπους, όπως να ρίξει απευθείας τον πλανήτη μας στον Ήλιο ή να τον κάνει να χαθεί στο διαστρικό διάστημα. Οι υπερ-γαίες, οι οποίες μπορεί να έχουν από 1,5 ως 10 φορές μεγαλύτερη μάζα από τη Γη, θα μπορούσαν ακόμη και να διαταράξουν μεγαλύτερους πλανήτες, όπως οι «παγωμένοι γίγαντες», ο Ουρανός ή ο Ποσειδώνας, στέλνοντάς τους έξω από το ηλιακό σύστημα.

Το πείραμα σκέψης δεν αφορά μόνο την υποθετική ανακίνηση του ηλιακού μας συστήματος, αν και σίγουρα αυτό το κομμάτι είναι διασκεδαστικό. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, αυτές οι φανταστικές υπερ-Γαίες μπορούν να «προσφέρουν σημαντικές γνώσεις για το πόσο τυπική είναι η αρχιτεκτονική και η εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος σε σχέση με άλλα πλανητικά συστήματα», σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Planetary Science Journal από τον Stephen Kane, καθηγητή πλανητικής αστροφυσικής στο University of California Riverside.

«Υπάρχουν πολλοί πλανήτες μεταξύ του μεγέθους της Γης και του Ποσειδώνα - κάτι που είναι ίσως διπλάσιο από το μέγεθος της Γης - και ονομάζουμε αυτούς τους πλανήτες υπερ-Γαίες», λέει ο Κέιν στο Motherboard. «Το ότι δεν έχουμε ανάλογο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα, ήταν πηγή θλίψης για τους επιστήμονες και τους ανθρώπους που ασχολούνται με τους εξωπλανήτες και επιθυμούν να είχαμε μια υπερ-Γαία, ας πούμε μεταξύ της τροχιάς του Άρη και του Δία» την οποία «θα μπορούσαμε να μελετήσουμε λεπτομερώς».

«Είναι κάτι που προκύπτει τόσο συχνά σε συζητήσεις -να ευχόμαστε να είχαμε μια υπεργαία στο ηλιακό σύστημα- που ήθελα πραγματικά να το εξερευνήσω και να πω, «εντάξει, ας πούμε ότι η επιθυμία μας έγινε πραγματικότητα», συνέχισε. «Πώς θα ήταν; Και ποιες θα ήταν οι συνέπειες;»

Μερικοί επιστήμονες λένε ότι μπορεί να υπάρχει ένας πλανήτης που βρίσκεται περίπου 20 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο απ’ ό,τι ο Ποσειδώνας λόγω ορισμένων παράξενων βαρυτικών επιπτώσεων που έχουν παρατηρηθεί στις εξωτερικές περιοχές του ηλιακού συστήματος. Αυτός ο υποθετικός κόσμος, που ονομάζεται Planet Nine, θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη υπερ-γαία, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι υπάρχει. Ακόμα κι αν μια υπερ-γαία ήταν κρυμμένη πολύ πιο πέρα από τους γνωστούς πλανήτες, θα ήταν πολύ δύσκολο να σταλεί μια διαστημική αποστολή σε τόσο μεγάλη απόσταση.

Η έλλειψη κάποιας γνωστής υπερ-γαίας στο ηλιακό μας σύστημα είναι δυσάρεστη για τους επιστήμονες που μελετούν αυτούς τους περίεργους κόσμους, επειδή θέτουν τόσα πολλά αναπάντητα ερωτήματα που θα μπορούσαν να επιλυθούν με μια κοντινή ματιά. Για παράδειγμα, δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο σημείο βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη μετατρέπονται σε μικρούς αέριους γίγαντες, όπως ο Ποσειδώνας και ο Ουρανός, ή αν ορισμένες υπεργαίες μπορεί να είναι κατοικήσιμες - δυνητικά ακόμη περισσότερο από πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη.

Ενώ φαίνεται ότι οι υπερ-γαίες αφθονούν στον Γαλαξία μας και πολλές μάλιστα βρίσκονται στα πιο γειτονικά συστήματα, τα περιβάλλοντα σε αυτούς τους πλανήτες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μυστήριο. Δεν θα ήταν λοιπόν ωραίο να είχαμε ένα μαγικό ραβδάκι και να προσθέταμε έναν στο ηλιακό μας σύστημα, ώστε να μπορούμε να ρίξουμε μια καλύτερη ματιά;

Η απάντηση είναι ότι «πρέπει να προσέχουμε τι ευχόμαστε», λέει ο Κέιν, ο οποίος διεξήγαγε χιλιάδες προσομοιώσεις που προσθέτουν υπερ-γαίες διαφόρων μαζών στο σημερινό μας σύστημα, προκειμένου να δουν τα αποτελέσματα για 10 εκατομμύρια χρόνια.

Ο Κέιν τοποθέτησε αυτούς τους νέους κόσμους μεταξύ δύο ως τεσσάρων αστρονομικών μονάδων (au) από τον Ήλιο (ένα au είναι η απόσταση μεταξύ Γης και Ήλιου). Σε αυτή την απόσταση, οι υπερ-γαίες κατέληξαν στο εκτεταμένο χάσμα μεταξύ της τροχιάς του Άρη και του Δία, που αυτήν τη στιγμή καταλαμβάνεται από την κύρια ζώνη των αστεροειδών. Η παρουσία αυτών των κόσμων εκεί δημιούργησε πολλές φορές αυτό που είναι γνωστό ως «συντονισμού μέσης κίνησης (MMRs)», που είναι σχέσεις μεταξύ τροχιακών συχνοτήτων διαφόρων πλανητών που μπορούν να επηρεάσουν τις τροχιές τους γύρω από ένα αστέρι.

«Οι πλανήτες του εσωτερικού ηλιακού συστήματος είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην προσθήκη του πλανήτη της υπερ-Γαίας, με αποτέλεσμα πολλές περιοχές μεγάλης αστάθειας του συστήματος», σημειώνει ο Κέιν στη μελέτη. «Η ευρεία περιοχή των 2–4 au περιέχει πολλές τοποθεσίες MMR με τους εσωτερικούς πλανήτες που ενισχύουν περαιτέρω τη χαοτική εξέλιξη του εσωτερικού ηλιακού συστήματος. Υπάρχουν επίσης σημαντικές τοποθεσίες MMR με τους εξωτερικούς πλανήτες στην περιοχή 2–4 au, με πιθανές σημαντικές συνέπειες για τους παγωμένους γίγαντες».

Για παράδειγμα, μερικές από τις υπερ-γαίες του Κέιν καταλήγουν να εκτοξεύουν τους εσωτερικούς πλανήτες, συμπεριλαμβανομένης της Γης, στο διαστρικό διάστημα - ή χειρότερα, απευθείας στον Ήλιο. Εάν αυτό το σενάριο συνέβαινε, οι άνθρωποι και όλη η ζωή στη Γη είτε θα οδηγούνταν στο συμπαντικό σκοτάδι καθώς θα απομακρυνόμασταν από τον Ήλιο, είτε θα εξατμίζονταν, καθώς το αστέρι θα κατάπινε ολόκληρο τον κόσμο μας.

Σε άλλα σενάρια, η Γη μπορεί να παραμείνει στο ηλιακό σύστημα, αλλά να πέσει σε μια ασταθή τροχιά που θα μπορούσε να τη φέρει σε τροχιά σύγκρουσης με άλλους πλανήτες, ένα αποτέλεσμα που πιθανότατα θα εξαφάνιζε τη ζωή στον κόσμο μας. Θα μπορούσαμε επίσης να καταλήξουμε σε μια νέα παράξενη τροχιά που θα μπορούσε να παράγει άγριες κλιματικές ταλαντεύσεις, που θα έκαναν τη ζωή πολύ πιο δύσκολη.

«Σε ορισμένες τροχιές το κλίμα γίνεται πολύ χαοτικό», λέει ο Κέιν. «Όταν η Γη κινείται πολύ κοντά στον Ήλιο και μετά πολύ μακριά, υπάρχουν περίοδοι όπου η Γη θα παγώσει όταν είναι πιο μακριά και στη συνέχεια θα ξεπαγώσει και θα θερμανθεί από τον Ήλιο κατά την πλησιέστερη προσέγγιση».

Σε ορισμένα σενάρια, η ίδια η υπερ-γαία που προστέθηκε, εκτοξεύεται από το ηλιακό σύστημα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ σε άλλα, ο Ποσειδώνας και ο Ουρανός εκτοξεύονται στο διαστρικό διάστημα. Μόνο ο Δίας και ο Κρόνος, οι μεγαλύτεροι γίγαντες του ηλιακού συστήματος, παραμένουν σχετικά ατάραχοι από την παρουσία μιας νέας υπερ-Γαίας.

Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ των πλανητών στο ηλιακό μας σύστημα, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τον ρόλο που παίζουν οι υπερ-γαίες στις πλανητικές γειτονιές τους σε όλο τον γαλαξία.

Για παράδειγμα, το ηλιακό μας σύστημα φαίνεται να είναι διαφορετικό τόσο λόγω της απουσίας αυτών των μεγάλων γαιών όσο και λόγω της παρουσίας ενός τεράστιου αέριου γίγαντα, του Δία, σε μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο, μια κατάσταση που είναι σχετικά σπάνια σε άλλα συστήματα. Και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν παίξει ρόλο στη βιωσιμότητα της Γης -και ενδεχομένως άλλων κόσμων κατά τη διάρκεια ζωής του ηλιακού μας συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του αρχαίου Άρη- καθιστώντας τους σημαντικές ενδείξεις για την αναζήτηση ζωής σε άλλα μέρη του σύμπαντος.

«Αυτό που προσπαθώ να δείξω εδώ είναι ότι η προσθήκη μιας υπερ-γαίας θα είχε σοβαρές συνέπειες», καταλήγει ο Κέιν. «Δεν είχα καταλάβει πλήρως, μέχρι που το έψαξα ο ίδιος και έκανα τις δικές μου προσομοιώσεις, πόσο καλά συντονισμένο είναι το ηλιακό μας σύστημα».

Περισσότερα από το VICE

Ο Αγώνας Δρόμου του Παναγιώτη από την Ηρωίνη στον Μαραθώνιο

«Δούλεψα σε Studio με Μεξικανούς Gangster» - Ο Joza Είναι Νομάς Tattoo Artist

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.