To Τσέρνομπιλ Είναι ένας Δημοφιλής Τόπος Διακοπών που δεν Μοιάζει με Κανέναν Άλλον

Το θέμα δημοιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Απριλίου 1986, ο αντιδραστήρας στο Τσέρνομπιλ εξερράγη, στη διάρκεια ελέγχου ρουτίνας για τη συντήρησή του, δημιουργώντας μια λαμπερή στήλη καπνού που έκανε τον ουρανό να φεγγοβολάει σε απόσταση μιλίων. Οι κάτοικοι στην περιοχή θα περιέγραφαν, αργότερα, το φως από τη φονική έκρηξη ως το πιο μεγαλειώδες όραμα που είχαν ποτέ δει. Μέσα σε λίγα λεπτά, οι εργαζόμενοι πάλευαν να γλιτώσουν από τις φλόγες, την καιγόμενη άσφαλτο και τον ετοιμόρροπο αντιδραστήρα, ενώ εκτέθηκαν σε περισσότερη ακτινοβολία απ' όση μπορεί να αντέξει οποιοδήποτε σώμα στη διάρκεια της ζωής του. Τριάντα έξι ώρες αργότερα, ζητούνταν από εκατοντάδες κατοίκους των χωριών που είχαν εκτεθεί στη ραδιενέργεια να εκκενώσουν τη γύρω περιοχή, αφήνοντάς τους ωστόσο με την ιδέα ότι σύντομα θα επέστρεφαν. Σε λίγες μέρες, το ραδιενεργό νέφος είχε εξαπλωθεί σε χιλιάδες τετραγωνικά μίλια σε όλη την Ευρώπη.

Για περίπου 30 χρόνια, η εκκενωμένη περιοχή γύρω από το Τσέρνομπιλ, που περιελάμβανε την τσιμεντένια πόλη του Pripyat είχε παραμείνει ακατοίκητη και, ως επί το πλείστον, ανέγγιχτη. Αλλά, το 2011 η ουκρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα επέτρεπε επισήμως σε επισκέπτες να πηγαίνουν στη μολυσμένη ζώνη που εκτεινόταν σε απόσταση 30 χιλιομέτρων, μια περιοχή τέσσερις φορές το μέγεθος της πόλης της Νέας Υόρκης, γνωστή ως «Ζώνη της Αποξένωσης». Παρόλο που πολλοί είχαν επισκεφτεί την περιοχή πριν από αυτήν την ανακοίνωση, τα νέα μεταδόθηκαν γρήγορα και μαζικά άνθρωποι άρχισαν να κάνουν κρατήσεις σε κάποιες από τις ολοένα και περισσότερες ιδιωτικές εταιρείες περιηγήσεων. Όταν ο Dylan Harris ίδρυσε το Lupine Travel το 2007, η δική του ήταν μια από τις τρεις εταιρείες που έκαναν επισκέψεις στη Ζώνη. Μόνο με τη δική του εταιρεία, κατά μέσο όρο 10 άνθρωποι επισκέπτονταν τη Ζώνη κάθε μήνα. Αλλά, από το 2011 πάνω από 10.000 άτομα επισκέπτονται κάθε χρόνο την περιοχή, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ταξιδιωτικών πρακτόρων που μίλησαν στο VICE.

Τα φυλλάδιά τους διαφημίζουν το ταξίδι σαν να έχει όλες τις αβλαβείς συγκινήσεις που μπορεί να έχει κανείς σε ένα στοιχειωμένο σπίτι και όλους τους αόρατους κινδύνους ενός περιβάλλοντος βαθιά μολυσμένου με ακτινοβολία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός ο συνδυασμός καταστραμμένων τοπίων και ακραίων επιπέδων ακτινοβολίας έχει κάνει τη βιομηχανία του πυρηνικού τουρισμού να ανθεί. Ακριβή νούμερα είναι δύσκολο να εκτιμηθούν, καθώς υπάρχουν τουλάχιστον δυο ντουζίνες εθνικοί και διεθνείς ταξιδιωτικοί πράκτορες, ενώ την είσοδο της Ζώνης ελέγχει η Διοίκηση Ζώνης Τσέρνομπιλ. Ο Yuri Kovalchyk, εκπρόσωπος για τις περιηγήσεις στο Τσέρνομπιλ, από το πρακτορείο UkrainianWeb, είπε ότι το καλοκαίρι είναι χωρίς αμφιβολία η πιο πολυσύχναστη περίοδος, παρόλο που πολλοί φωτογράφοι προτιμούν να έρχονται το φθινόπωρο όταν τα φύλλα δεν εμποδίζουν τη θέα.

Στη Ζώνη ακούγονται περίεργοι θόρυβοι. Ακούγεται σπάσιμο γυαλιών και συνεχόμενα κλικ φωτογραφικών μηχανών, καθώς επίσης και ηχητικά σήματα Geiger. Μερικές φορές, οι επισκέπτες μεταφέρουν δικούς τους μετρητές, οι οποίοι χτυπούν καθώς καταγράφουν επίπεδα 20 φορές υψηλότερα από το μέσο όρο ακτινοβολίας, μαζί με τις κάμερές τους και τρώνε μεσημεριανό μέσα στην καφετέρια του πρώην πυρηνικού σταθμού. Η εμπειρία παραμένει αυθεντική, ειδκά το βράδυ, λόγω της θέας των ξενοδοχείων σοβιετικού στυλ στη Ζώνη.

Ωστόσο, την περιοχή εξακολουθούν να περιβάλλουν μύθοι. Το VICE μίλησε με μανιώδεις, κατ' επανάληψη επισκέπτες, έμπειρους ξεναγούς και διεθνείς εμπειρογνώμονες στη ραδιενέργεια, προκειμένου να καταρρίψει μερικές από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις σχετικά με τις επισκέψεις στη ζώνη.

«Κάποιοι άνθρωποι μπερδεύουν τις ταινίες για το Τσέρνομπιλ με την πραγματικότητα», δήλωσε κατηγορηματικά ο Kovalchyk. «Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να απογοητευθούν».

Όπως είναι αναμενόμενο, ο μεγαλύτερος φόβος όλων, όταν επισκέπτονται το Τσέρνομπιλ, είναι η ραδιενέργεια. Ένας Ιταλός υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας την ημέρα και διαχειριστής του προφίλ «ChernobylUpCloseandPersonal» στο Facebook, ο Ronnie Bassbär, λέει ότι πριν να αρχίσει να ερευνά το θέμα των όποιων συνεπειών στην υγεία, σκέφτηκε ότι «εάν πας εκεί, πέθανες».

Όμως, σε αντίθεση με αυτή τη δημοφιλή πεποίθηση, αποδεικνύεται ότι οι τουρίστες δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν από τις περιοχές της Ζώνης που επισκέπτονται, σύμφωνα με ειδικούς στην ακτινοβολία από την Ουκρανία αλλά και διεθνώς. Στη διάρκεια μιας συνηθισμένης περιήγησης στο Τσέρνομπιλ, η ακτινοβολία που απορροφάται είναι μερικά microsieverts ανά ώρα, ποσότητα η οποία όπως λένε οι ξεναγοί είναι λιγότερη από εκείνη που δέχεται κανείς διασχίζοντας τον Ατλαντικό για να φθάσει στην περιοχή. «Φυσικά, η Ζώνη στο κεντρικό κομμάτι της εξακολουθεί να έχει σημεία που έχουν αυξημένη ραδιενέργεια», αναφέρεται στις «ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ» του ChernobylWel.Com, «αλλά εάν ακολουθήσετε την προτεινόμενη διαδρομή και τις οδηγίες των ξεναγών, η επίσκεψή σας στη Ζώνη του Τσέρνομπιλ και την πόλη Pripyat θα είναι απολύτως ασφαλής, από άποψη ραδιενέργειας». Παρά το γεγονός ότι η υπάρχουσα τσιμεντένια σαρκοφάγος κατασκευάστηκε για να περιβάλλει τις ρωγμές του αντιδραστήρα, αυτός στάζει και έχει διαρροές (με τις επισκευές να έχει οριστεί να ολοκληρωθούν το νωρίτερο το 2017).

«Εάν δεν τρως τα μανιτάρια, δεν τρως τα μούρα, δεν κυνηγάς (και δεν τρως) αγριογούρουνα και απλώς είσαι στην περιοχή όπου επιτρέπονται τουρίστες, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα», είπε στο VICE ο Δρ. Keith Baverstock, πρώην διευθυντής του Προγράμματος Προστασίας από την Ακτινοβολία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), προσθέτοντας ότι «έχω πάει εκεί και ευχαρίστως θα πήγαινα ξανά». Άλλα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να πάρει κανείς όσο βρίσκεται στην περιοχή και χαλαρώνει είναι να μην τρώει, να μην πίνει ή να μην καπνίζει σε εξωτερικούς χώρους. ΑΚόμη, να μην ξεμακρύνει από το μονοπάτι της διαδρομής, να φοράει ρούχα που αφήνουν ακάλυπτα μέρη του σώματός του και να ακουμπάει αυτός είτε τα πράγματά του στο έδαφος.

Ο Baverstock, ο οποίος έγραψε από κοινού την έκθεση ορόσημο του ΟΗΕ, το 2002, για τις συνέπειες του δυστυχήματος στο Τσέρνομπιλ, βοήθησε στο να προσελκύσει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στην αύξηση των καρκίνων του θυρεοειδούς στη Λευκορωσία. Αλλά, προειδοποιεί ότι πολλές συνέπειες της ακτινοβολίας, συμπεριλαμβανομένων των ψυχοκοινωνικών συνεπειών της και της εμφάνισης των καρκίνων που αποδίδονται στο νέφος, δεν είναι πλήρως γνωστές. Πολλοί που επισκέπτονται την περιοχή εντυπωσιάζονται από τις ορατές αρνητικές συνέπειες της ακτινοβολίας, που φαίνονται λιγότερο καταστροφικές από ό,τι περιμένουν.

Παρόλο που πολλές δημοφιλείς ταινίες και βιντεοπαιχνίδια απεικονίζουν τη Ζώνη ως μια άδεια έρημο μετά την Αποκάλυψη, το Τσέρνομπιλ εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό μια ενεργή εργασιακά πόλη. Είναι και κατά κάποιον τρόπο πολυπληθής. Πιστοί εξακολουθούν να επισκέπτονται μια εκκλησία, πάρα πολλοί εργάτες μπαίνουν κάθε μέρα στη Ζώνη για να αποδομήσουν τον πυρηνικό σταθμό και να κατασκευάσουν τη νέα δομή συγκράτησης του αντιδραστήρα, ενώ εκατοντάδες άνθρωποι, παρά τις εντολές της κυβέρνησης, έχουν αρνηθεί να φύγουν από την περιοχή. «Ουσιαστικά, είναι όπως οποιαδήποτε άλλη ουκρανική πόλη, εκτός του ότι δεν υπάρχουν παιδιά και πολλοί χώροι διασκέδασης», είπε ο Ronnie Bassbär.

Έκθεση του 2005, από το Chernobyl Forum, αναφέρει ότι «η Ζώνη αποκλεισμού έχει παραδόξως γίνει ένα μοναδικό καταφύγιο για τη βιοποικιλότητα». Επιστήμονες περιγράφουν την άγρια ζωή στο Τσέρνομπιλ ως ακμάζουσα εξωτερικά και λένε ότι στην περιοχή τριγυρίζουν άλογα Przewalski, άλκες, αγριόχοιροι, λύκοι και αγριόγατες. Ωστόσο, οι συγκεκριμένοι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι για το τι γίνεται στο εσωτερικό των ζώων, στο DNA τους. Ο Baverstock προειδοποίησε ότι η άγρια ζωή δεν ήταν απαραιτήτως λόγος «για να κάνουμε μεγάλο πάρτι», μιας και οι επιστήμονες ανακάλυψαν αλλαγές στο μέγεθος του κρανίου των πουλιών.

Ο Dylan Harris, ιδρυτής του Lupine Travel, είπε ότι ο κόσμος συχνά εκπλήσσεται με το πόσο γρήγορα η φύση έχει ανακάμψει ακόμα και στη μολυσμένη πόλη του Pripyat. «Κάθε χρόνο», είπε, «γίνεται όλο και πιο αγνώριστη, καθώς τα τσιμεντένια δάπεδα σπάνε και δέντρα και φυτά παίρνουν τον έλεγχο». Πολλοί από τους τουρίστες του, λέει, είναι αστικοί εξερευνητές, που σημαίνει ότι τους αρέσει να ψάχνουν και να εξερευνούν τα σύγχρονα ερείπια, για να βρουν την ομορφιά μέσα στη φθορά τους. Στην πραγματικότητα, όλοι οι τουρίστες στους οποίους μιλήσαμε για τις ανάγκες του άρθρου, έτυχε να είναι κάποιου τύπου αστικοί εξερευνητές και όλοι τους περιέγραψαν την Pripyat ως το όνειρο κάθε αστικού εξερευνητή.

Μεταξύ των πολλών διασωθέντων απομειναρίων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ), το εγκαταλελειμμένο πάρκο ψυχαγωγίας της Pripyat, που επρόκειτο να ανοίξει λίγες μέρες αφότου έγινε το δυστύχημα, είναι το πιο διάσημο. Οι τουρίστες συχνά βγάζουν φωτογραφίες στη λαμπερή κίτρινη ρόδα του λούνα παρκ. Παραδίπλα, τα άκρως ραδιενεργά συγκρουόμενα αυτοκινητάκια παραμένουν ακίνητα και σκουριάζουν.

Στην άκρη της πόλης, υψώνονται οι κατακόρυφοι πύργοι του σοβιετικού συστήματος ραντάρ Duga-3, απομεινάρια της παράνοιας του Ψυχρού Πολέμου. Το εξαιρετικά ισχυρό σύστημα ραντάρ, που ονομαζόταν «ατσάλινη αυλή» από το ΝΑΤΟ, χρησιμοποιούνταν κάποτε για να γίνονται παρεμβολές σε ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Εφημερίδες, σχολικά μαθήματα, φάρμακα, μια άδεια πισίνα και παιδικά ρούχα από το 1986 είναι διάσπαρτα στα γύρω κτήρια, συμβάλλοντας στο εφέ της χρονοκάψουλας που υπάρχει στην πόλη.

Οι αστικοί εξερευνητής συρρέουν στη Ζώνη αποκλεισμού όχι για να δουν την απομόνωση, αλλά για να κατανοήσουν την πραγματικότητα και να βιώσουν οι ίδιοι την πυρηνική καταστροφή. Ο Kovalchyk είπε ότι οι άνθρωποι που συμμετέχουν στις περιηγήσεις του UkrainianWeb, συνήθως, δεν είναι ευχαριστημένοι από τις αφηρημένες, δυστοπικές απεικονίσεις της σε δημοφιλείς φωτογραφίες ή ταινίες. Είναι το είδος των ανθρώπων, είπε, που αισθάνονται την ανάγκη να το δουν «με τα ίδια τους τα μάτια».

Η επίσκεψη στη Ζώνη ήταν για τον Janos Honkonen ένα από τα πράγματα στη λίστα των επιθυμιών του. Από τότε που ήταν παιδί στη Φινλανδία, ο Honkonen είχε εντυπωσιαστεί από τα «διαφορετικά είδη σεναρίων Αποκάλυψης, όπως εκείνα από τα οποία λείπουν οι άνθρωποι και τα σύγχρονα ερείπια». Όπως πολλοί επισκέπτες που μίλησαν στο VICE, πιστεύει ότι η ποπ κουλτούρα, στα τέλη της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, τροφοδότησε αυτή τη γοητεία. Μεγαλώνοντας σε έναν κόσμο στα πρόθυρα της καταστροφής, ο Janos παρακολούθησε ταινίες τύπου Αρμαγεδών κ.τ.λ. Έπειτα συνέβη το δυστύχημα, κάνοντας το Τσέρνομπιλ πασίγνωστο -και κάτι παραπάνω- στις χώρες που βίωσαν τις συνέπειές του, όπως η Φινλανδία.

Για τον Bassbär, που ήταν πέντε ετών όταν έγινε η πυρηνική καταστροφή, το Τσέρνομπιλ από παλιά φαινόταν σαν «ένα περίεργο φάντασμα από την πρώιμη παιδική ηλικία μου: ένα τεράστιο γεγονός για το οποίο κανένας δεν γνώριζε πάρα πολλά». Σοκαρίστηκε όταν έμαθε ότι στην πραγματικότητα θα μπορούσε να πάει εκεί.

Τόσο ο Bassbär όσο και ο Honkonen είπαν ότι αμέσως μόλις άκουσαν πως ήταν δυνατό να επισκεφτούν την αποκλεισμένη Ζώνη, ήξεραν πως έπρεπε να πάνε. Ο Honkonen επισκέφτηκε την περιοχή τον Νοέμβριο του 2010 με το πρακτορείο SoloEast Travel. Ο Bassbär πήγε πρώτη φορά την άνοιξη του 2012 με το Lupine Travel, την εταιρεία του Harris. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του στην Ιταλία, έκανε αμέσως σχέδια να επιστρέψει σύντομα στο Τσέρνομπιλ. Από τότε έχει πάει στη Ζώνη επτά φορές και έχει περάσει συνολικά 42 μέρες στο Τσέρνομπιλ. Μεταξύ των επισκέψεων διαβάζει για την καταστροφή και τις επιπτώσεις της, μαθαίνοντας όλο και περισσότερα για την ιστορία της ζώνης αποκλεισμού.

Σύμφωνα με τον Harris, το Τσέρνομπιλ προσελκύει τουρίστες με βαθύ ενδιαφέρον στις βιολογικές, ιστορικές και πολιτικές συνέπειες της τραγωδίας. Οι πελάτες του είναι κυρίως άνδρες και, σε ποσοστό 90%, ηλικίας 25-40 ετών.

Ο Kovalchyk «υπογράμμισε» την εκπαιδευτική αποστολή των περιηγήσεων που προσφέρει η εταιρεία του. «Οι πελάτες μας είναι πολύ μορφωμένοι άνθρωποι με ανησυχία για διεθνή θέματα και ιδιαιτέρως το Τσέρνομπιλ», εξήγησε.

Ερευνητές οι οποίοι μελετούν για να επισκεφτούν τόπους μεγάλων καταστροφών -συχνά αποκαλείται «σκοτεινός τουρισμός»- δήλωσαν στο VICE ότι το κάνουν λόγω επιθυμίας να επεξεργαστούν σε βάθος τα γεγονότα. «Οι άνθρωποι έχουν την τάση να αναζητούν καταστροφές όταν φοβούνται να τις δουν να συμβαίνουν στη ζωή τους. Αυτή είναι σίγουρα και η περίπτωση του Τσέρνομπιλ», είπε ο πανεπιστημιακός Jeffrey Podoshen που είναι και ο ίδιος «σκοτεινός τουρίστας».

Ο Andrew Gibson, ένας Άγγλος ανεξάρτητος φωτογράφος που έχει πάει στη Ζώνη δυο φορές, είπε ότι παρόλο που η ερήμωση της περιοχής είναι εκείνη η οποία προσελκύει τον κόσμο, το γεγονός ότι η Ζώνη είναι αποτέλεσμα «της μεγαλύτερης καταστροφής που έχει δει ο κόσμος» γρήγορα υποχρεώνει την επικράτηση της νηφαλιότητας και αποκλείει τις συγκρίσεις με ταινίες Αποκάλυψης ή βιντεοπαιχνίδια. «Αηδιάζεις τόσο από όλο αυτό που μετά βίας μιλάς με τα υπόλοιπα άτομα του γκρουπ, έως τη στιγμή που θα καθίσεις για φαγητό», είπε ο Gibson. Περιέγραψε το «απίστευτα δυνατό» συναίσθημα του να νιώθεις «σχεδόν μόνος σε έναν τόπο που κάποτε ήταν γεμάτος ζωή». Ο Kovalchyk συμφώνησε ότι τα «βαθιά συναισθήματα» είναι συνηθισμένα στις επισκέψεις του και κυμαίνονται από σοκ μέχρι ταπείνωση και από ανησυχία έως εντυπωσιασμό.

Ο Bassbär λέει ότι σε κάποια από τα ταξίδια του πήγε εκεί που προσγειώθηκαν τα ελικόπτερα για να σβήσουν τη φωτιά και περιπλανήθηκε στις τάξεις του άλλοτε δημοτικού σχολείου. Σκαρφάλωσε στις ταράτσες των πολυώροφων κτηρίων της πόλης και προσπάθησε να χωνέψει ότι «κανένας δεν μένει εκεί πια».

«Δεν συγκινούμαι εύκολα», είπε, «αλλά την πρώτη φορά που είδα τις σειρές με τα σκουριασμένα κρεβατάκια στον κοιτώνα του νηπιαγωγείου, ήμουν έτοιμος να βάλω τα κλάματα. Υπάρχει μια μελαγχολία σε αυτό το μέρος, που είναι δύσκολο να χωρέσει σε λέξεις».

Ο Honkonen, όταν γύρισε από τη ζώνη στη Φινλανδία το 2010, ήταν πολύ δύσκολο να κοιμηθεί λόγω της ζέστης. Περνούσε τα βράδια του βλέποντας τις φωτογραφίες και διαβάζοντας προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων της Pripyat. «Άφησα πραγματικά ένα κομμάτι εκεί πίσω. Ήταν μια πολύ βαθιά εμπειρία», είπε.

Καθώς βαθαίνει η στρατιωτική κρίση στην ανατολική Ουκρανία, δεν είναι σαφές εάν τα ερείπια του Τσέρνομπιλ θα προσελκύσουν χιλιάδες φωτογράφους και ταξιδιώτες φέτος το καλοκαίρι. Τα πρακτορεία Lupine Travel, UkranianWeb και ChernobylWel.Com ανέφεραν πως, συγκριτικά με πέρυσι, οι κρατήσεις έχουν πέσει δραστικά, ακόμα και κατά 80%.

Πριν από δύο εβδομάδες, μετά τις φωτιές που ξέσπασαν στην Ουκρανία, σε απόσταση μικρότερη των 12 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό σταθμό του Τσέρνομπιλ, επιθεωρητές κατέγραψαν αύξηση της ακτινοβολίας στη Ζώνη του αποκλεισμού. Ωστόσο, η δεκαπλάσια αύξηση στην ατμόσφαιρα κάποιων επικίνδυνων υλικών, όπως το καίσιο-137, είπαν ότι δεν θέτει κάποιον επιπλέον κίνδυνο για όσους ζουν κοντά στη Ζώνη αποκλεισμού, εφόσον δεν αλλάξει κατεύθυνση και ισχύ ο άνεμος. Πρόκειται για τη δεύτερη φωτιά στο δάσος από τον περασμένο Απρίλιο και την πρώτη που ξέσπασε στην περιοχή εδώ και δυο δεκαετίες.

Επιστήμονες δήλωσαν στο VICE News ότι αυτές οι φωτιές ίσως δεν είναι ανωμαλία αλλά μια νέα τάση, λόγω της κλιματικής αλλαγής που κάνει πιο συχνό φαινόμενο την πρόκληση πυρκαγιών. Ο Harris είπε ότι αν και η κατάσταση είναι απολύτως ελεγχόμενη, η εταιρεία του «παρακολουθεί και εάν χρειαστεί θα ματαιώσει τις περιηγήσεις στο μέλλον».

Ίσως η μείωση των επισκεπτών να είναι μια καλή ευκαιρία για επίσκεψη. Όσοι μίλησαν στο VICE για τις επισκέψεις τους είπαν ότι οι παραδοσιακές περιηγήσεις γίνονταν με πολύ κόσμο και δεν έδιναν ευκαιρία για εξερεύνηση. Πολλοί είπαν ότι τη δεύτερη φορά θα έκαναν ιδιωτική επίσκεψη, με ξεναγό ή χωρίς.

Σε κάθε περίπτωση εάν ψάχνετε να πάτε κάπου, εκτός των συνηθισμένων, το Τσέρνομπιλ θα μπορούσε να είναι μια ασφαλής επιλογή. «Κάλλιο αργά παρά ποτέ», συνέστησε ο Bassbär.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.