FYI.

This story is over 5 years old.

News

Τι Συμβαίνει με τους Θαλάσσιους Ανεμοστρόβιλους στην Ελλάδα;

Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε αν γίναμε ξαφνικά Oklahoma ή Florida Keys.

Screenshot από βίντεο που καταγράφει υδροστρόβιλο στη Μεθώνη.

Την περασμένη εβδομάδα ο δρ Μετεωρολογίας Μιχάλης Σιούτας ανέβασε στο προφίλ του στο Facebook ένα βίντεο που τράβηξε κάτοικος στην παραθαλάσσια περιοχή μεταξύ Φοινικούντας και Μεθώνης, στο νοτιοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου. Το εντυπωσιακό βίντεο, διάρκειας 72 δευτερολέπτων, καταγράφει ένα σχεδόν απόκοσμο για τους αμύητους φυσικό φαινόμενο. Ο ουρανός είναι σκοτεινιασμένος και από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι ψηλά στα σύννεφα έχει υψωθεί μια γιγάντια στήλη περιστρεφόμενου αέρα, ένας ανεμοστρόβιλος της θάλασσας. «Φαίνεται ότι αρχίζει να εξασθενεί. Ευτυχώς για εμάς, χάθηκε… Να πάει στο καλό», ακούγεται να λέει με ανακούφιση ο πολίτης που τράβηξε το βίντεο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Κάθε χρόνο, στην αρχή του καλοκαιριού και μέχρι τον Οκτώβριο, ο δρ Μετεωρολογίας στο Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών του ΕΛΓΑ στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Σιούτας, αναμένει στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο πολλά ερασιτεχνικά βίντεο και φωτογραφίες υδροσιφώνων, όπως ονομάζεται επιστημονικά το φυσικό φαινόμενο που καταγράφεται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μόλις στις 7 Ιουνίου, λουόμενοι στη Σίβηρη της Χαλκιδικής κατέγραψαν «τρίδυμους» υδροστρόβιλους στη θάλασσα. Στις 18 του περασμένου Μαΐου, δύο μεγάλοι υδροστρόβιλοι καταγράφηκαν επίσης στη Χαλκιδική, μεταξύ Κρυοπηγής και Νικήτης. Στις 5 Μαΐου στα Χανιά είχε αναφερθεί μία ακόμη μίνι εκδοχή της συντέλειας του κόσμου… Αναζήτησα τον δρ. Σιούτα για να μάθω να γίναμε ξαφνικά

Oklahoma ή Florida Keys.

«Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται πράγματι μια αυξητική συχνότητα εμφάνισης υδροσιφώνων στην Ελλάδα. Αυτό πιθανόν σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή. Η αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αστάθειας των χαμηλότερων ατμοσφαιρικών στρωμάτων. Για να το πούμε πιο λαϊκά, ο αέρας "φουσκώνει" πιο εύκολα. Επίσης, πρέπει να σημειώσουμε ότι η συχνή καταγραφή και διάδοση εικόνων υδροσιφώνων μεταξύ των πολιτών οφείλεται και στην ευρεία χρήση φωτογραφικών μηχανών, έξυπνων κινητών και ίντερνετ», λέει στο VICE ο δρ Σιούτας.

Μετεωρολογική αποτύπωση υδροσιφώνων βόρεια του Ηρακλείου Κρήτης, Σεπτέμβριος 2006. Αρχείο δρ. Μιχάλη Σιούτα.

Ο ίδιος είναι ο πρώτος Έλληνας επιστήμονας που μελέτησε διεξοδικά το φαινόμενο στη χώρα μας, παρουσιάζοντας σημαντικά δεδομένα σε διεθνή συνέδρια τα τελευταία 15 χρόνια. Συνάδελφοί του στην Ελλάδα θεωρούσαν το φαινόμενο «ιδιαίτερα σπάνιο έως ανύπαρκτο», ώσπου σε ένα διεθνές συνέδριο στη Γαλλία, πριν από περίπου 15 χρόνια, ο επίμονος μετεωρολόγος από τη Θεσσαλονίκη πληροφορήθηκε ότι ξένοι επιστήμονες είχαν ήδη δημιουργήσει μια υποτυπώδη βάση δεδομένων καταγραφής υδροσιφώνων στη χώρα μας˙ πάντως όχι περισσότερους από δέκα τον χρόνο. «Σήμερα πλέον καταγράφουμε ετησίως περισσότερους από 100 υδροσίφωνες στις ελληνικές θάλασσες, έχοντας μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων σχεδόν 1.000 παρατηρήσεων του φαινομένου», σημειώνει ο δρ Σιούτας. Ο ίδιος είναι από το 2009 ιδρυτικό μέλος του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Υδροσιφώνων (International Centre for Waterspout Research - ICWR) για την παγκόσμια παρακολούθηση, καταγραφή και μελέτη του φαινομένου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Screenshot από βίντεο που καταγράφει υδροστρόβιλο στην Κέρκυρα

Εντέλει, τι πραγματικά είναι οι ανεμοστρόβιλοι της θάλασσας; Οι υδροστρόβιλοι (waterspouts στη διεθνή ορολογία) είναι στήλες περιστρεφόμενου αέρα, που εκτείνονται από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τη βάση κάποιου σύννεφου, με το οποίο συνδέονται. Δεν εμφανίζονται απαραίτητα κατά τη διάρκεια καταιγίδων ή κακοκαιρίας. Στη χώρα μας φθάνουν συνήθως σε πλάτος τα 20-30 μέτρα και ύψος από 700-1.000 μέτρα. Η ταχύτητα του περιστρεφόμενου αέρα αγγίζει πολλές φορές τα 150 χλμ./ώρα, ενώ η απόκοσμη στήλη κινείται με ταχύτητα που δεν ξεπερνά τα 30-40 χλμ./ώρα. Οι υδροσίφωνες είναι ανεμοστρόβιλοι πάνω από την επιφάνεια θάλασσας ή λίμνης και κατατάσσονται στην κατηγορία μηδέν της Κλίμακας Φουτζίτα. Στο κέντρο τους παρατηρείται πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης και χαμηλότερη θερμοκρασία. Η στήλη αέρα κάποιες φορές συμπαρασύρει και ποσότητες νερού μαζί με ψάρια, τα οποία μπορεί να πέσουν σαν βροχή στη στεριά, όπως συνέβη παλιότερα στη Φλώρινα και το Κιλκίς.

Καταγραφή υδροσιφώνων στο Αιγαίο, το Ιόνιο και στην Αδριατική την τελευταία δεκαπενταετία. Αρχείο δρ. Μιχάλη Σιούτα.

Από την ανάλυση των επιστημονικών δεδομένων της ομάδας του δρ. Σιούτα προκύπτει ότι η μεγαλύτερη συχνότητα υδροσιφώνων παρατηρείται στη θαλάσσια περιοχή βόρεια του Ηρακλείου Κρήτης. Τον Σεπτέμβριο του 2002 καταγράφθηκαν εκεί 14 σιφώνες σε διάστημα 90 λεπτών, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2006 περίπου 30 σιφώνες σε διάστημα δυόμισι ωρών. Περιοχές με μεγάλη συχνότητα υδροσιφώνων θεωρούνται επίσης το βόρειο Ιόνιο, η περιοχή της Ρόδου και περιοδικά η Χαλκιδική.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο «φυσικό εργαστήριο» υδροστρόβιλων παγκοσμίως θεωρείται το αρχιπέλαγος Florida Keys, νοτιοδυτικά της Florida των ΗΠΑ, όπου βρίσκονται περί τα 1.700 κοραλλιογενή νησάκια. Εκεί εμφανίζονται σίφωνες σχεδόν σε καθημερινή βάση από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο, με μέσο αριθμό 400-500 υδροστρόβιλων ετησίως.

Screenshot από βίντεο που καταγράφει υδροστρόβιλο στο Ηράκλειο Κρήτης.

Τελικά, πόσο επικίνδυνοι είναι οι υδροσίφωνες; «Δεν είναι τόσο ισχυροί όσοι οι σίφωνες ξηράς, ωστόσο μπορούν να προκαλέσουν ζημιές σε μικρά ή μεγαλύτερα σκάφη, σε αεροπλάνα που πετούν σε χαμηλό ύψος, ή ακόμη και να προξενήσουν μεγάλες καταστροφές σε περίπτωση που βγουν στη ξηρά και πλήξουν κτίρια και ανθρώπους. Τον Φεβρουάριο του 2004, σιφώνας θάλασσας προκάλεσε τον θάνατο δεκάχρονου αγοριού σε παραλία της Πιερίας», σημειώνει ο δρ Σιούτας.

Οι υδροστρόβιλοι ωστόσο προβλέπονται μετεωρολογικά. Ο χρόνος ζωής τους είναι περίπου 10 λεπτά. Αν συναντήσετε ένα τέτοιο φυσικό φαινόμενο, απομακρυνθείτε ψύχραιμα και… υψώστε το κινητό τηλέφωνο.

Περισσότερα από το VICE

Ο Ρακέτας, ο Κλαρινογαμπρός και όλοι οι Υπόλοιποι Τύποι Ανθρώπων που Μισούμε στην Παραλία

Τι Ζητούν οι Έλληνες από μία Ιερόδουλη σε έναν Οίκο Ανοχής;

Oι Αθηναίοι με τα Πραγματικά Old School Κουρέματα

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.