Χωρικοί στο Καζακστάν Αποκοιμούνται Μαζικά Χωρίς Κανέναν Προφανή Λόγο

Δεν πρόκειται για κατοίκους του Kalachi, αλλά σε κάθε περίπτωση πολύ νυσταγμένους ανθρώπους. Φωτογραφία από Flickr user ​Tinou Bao

​Κάτοικοι από ένα μικρό χωριό στο Καζακστάν αποκοιμούνται, μερικές φορές για μέρες και με τυχαία σειρά, χωρίς κανένας να γνωρίζει γιατί. Πρόκειται για μια διαταραχή που έχει εμφανιστεί τουλάχιστον τέσσερις φορές, από την άνοιξη του 2013, στο χωριό Kalachi στην περιοχή Akmolinsk (της οποίας το όνομα προέρχεται από την λέξη aqmola, που στην καζαζική γλώσσα μεταφράζεται ως λευκός τάφος), 150 μίλια νότια των ρωσικών συνόρων. Την τελευταία φορά που διήρκεσε από τα τέλη ​Αυγούστου έως τις αρχές ​Σεπτεμβρίου, ​πάνω από 60 άνθρωποι περίπου το 10% του πληθυσμού του χωριού των 680 κατοίκων, εμφάνισαν τη διαταραχή. Την περασμένη εβδομάδα, το RT πρόβαλε ένα ντοκιμαντέρ για αυτό το πρόβλημα, με τον τίτλο "​Sleepy Hallow, Kazakhstan". Ντόπιοι δήλωσαν στους ρεπόρτερ ότι φοβούνται πως μια μέρα θα αποκοιμηθούν και δεν θα ξυπνήσουν ποτέ ξανά.

Οι κάτοικοι που εμφανίζουν τη διαταραχή-κατηγοριοποιείται ως ​εγκεφαλοπάθεια ασαφούς προέλευσης, ένας πομπώδης όρος για ​μια περίεργη διαταραχή του εγκεφάλου που δεν μπορούμε να καταλάβουμε-δεν γέρνουν απλά όπου να'ναι ενώ περπατούν ή εργάζονται, δηλώνουν ότι αισθάνονται αδυναμία, ζαλάδα, απώλεια ελέγχου μνήμης και κίνησης. Τουλάχιστον ​δυο παιδιά έχουν αναφέρει και ψευδαισθήσεις. Ο Misha Plyukhin είδε ιπτάμενα άλογα και λάμπες φωτός, την μητέρα του να έχει οκτώ μάτια και προβοσκίδα, καθώς και φίδια και σκουλήκια στο κρεβάτι του που προσπαθούσαν να φάνε τα χέρια του. Ο Rudolf Boyarinos δεν μπορεί να θυμηθεί τα οράματά του, αλλά χρειάστηκαν τέσσερις άνθρωποι για να τον ηρεμήσουμε ενώ φώναζε «τέρατα!». Κι ο ύπνος είναι τόσο βαθύς, που κάποιοι ντόπιοι ​φοβήθηκαν ότι ένας ηλικιωμένος ο οποίος νόμιζαν πώς είχε πεθάνει, θα μπορούσε να είχε θαφτεί ζωντανός.

Καθώς η κυβέρνηση του Καζακστάν και ανεξάρτητοι σύμβουλοι δεν έχουν καταφέρει ​να βρουν την αιτία της επιδημίας, πολλοί ντόπιοι ​στρέφονται σε θεωρίες συνωμοσίας, όπως είναι οι εξωγήινοι ιοί και τα πειράματα της κυβέρνησης. Πιο ανησυχητικό όμως από το σενάριο της συγκάλυψης, είναι το ενδεχόμενο να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα ασθένεια ή ένα μολυσματικό στέλεχος για το οποίο δεν γνωρίζουμε πώς μπορούμε να κάνουμε τεστ για αυτό.

Το πρώτο κρούσμα της ασθένειας σημειώθηκε από τον ​Μάρτιο έως τον Μάιο του 2013, όταν περίπου δέκα χωρικοί ηλικίας 14 έως 70 ετών πήγαν στο νοσοκομείο με παρόμοια συμπτώματα. Ακολούθησαν κρούσματα από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2014, τον Μάιο (​όταν το θέμα έγινε γνωστό στο διεθνή Τύπο με αφορμή ​σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας Siberian Times) και από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβριο. Συνήθως οι ασθενείς ξυπνούν μετά από μερικές μέρες, κάποιες φορές πέφτοντας ξανά για ύπνο πολύ σύντομα. Δεν είναι ακόμα σαφές εάν εκείνοι που έχουν εμφανίσει τη διαταραχή μπορούν να αναρρώσουν πλήρως ή στο μέλλον θα συνεχίσουν να αποκοιμούνται σε ακατάλληλες στιγμές.

Στη διάγνωση της περίπτωσης στο Καζακστάν δεν μπορούν να συμβάλλουν ότι όσα γνωρίζουμε για παρόμοιες ασθένειες ύπνου.

Η πιο γνωστή από αυτές, η trypanosomiasis (τρυπανοσωμίαση) δεν μπορεί να βρίσκεται πίσω από το φαινόμενο καθώς προκαλείται από ​παρασιτική λοίμωξη που μεταδίδεται από το τσίμπημα της μύγας τσετσέ, η οποία ζει στην Αφρική. Με τη διαταραχή και παρά τη γεωγραφική περιοχή εμφάνισής της, θα μπορούσε να συνδέεται μια λιγότερο γνωστή ασθένεια, το noddingsyndrome (σύνδρομο υπνηλίας), που έχει ​προσβάλλει περισσότερα από 3.000 παιδιά στο Νότιο Σουδάν και την Ουγκάντα από τη δεκαετία του '90. Ωστόσο σπανίως νοσούν ενήλικες, ενώ μόλις το φθινόπωρο οι ε​πιστήμονες έδωσαν στη δημοσιότητα στοιχεία που δείχνουν πως η ασθένεια μεταδίδεται με το δάγκωμα ενός εντόμου που ενδημεί στην Αφρική.

Άλλες διαταραχές που εμφανίζονται παγκοσμίως, όπως το ​σύνδρομο Kleine-Levin, προκαλούν υπνηλία μόνο σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές κατηγορίες (εδώ, έφηβοι) και δεν μπορούν να εξηγήσουν τα ευρύτερα συμπτώματα και τα δημογραφικά στο Καζακστάν. Η encephalitis lethargica, μάστιγα από την οποία μολύνθηκαν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι από το 1915-1926 και που στοίχισε τη ζωή στο ένα τρίτο των ασθενών, οδηγώντας πολλούς σε μία κατατονική κατάσταση [​το θέμα της ταινίας Awakenings (1973 ) του Oliver Sachs], θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός υποψήφιος ένοχος με δεδομένα τα αδιευκρίνιστα αίτιά του και κάποιες σημερινές σποραδικές μολύνσεις. Αλλά, την τελευταία δεκαετία, η έρευνα έχει συνδέσει την κατάσταση με μια αντίδραση σε μια μοναδική ​μορφή στρεπτοκοκκικού βακτηρίου, που δεν έχει ανιχνευτεί σε ασθενείς από το Καζακστάν. Ούτε και κάποιοι εμφανίζουν τα παρκινσονικά συμπτώματα που περιγράφονται σε ασθενείς με εγκεφαλοπάθεια.

Ιατρικές ομάδες από την περιοχή ή από όλη τη χώρα, αρχικά ​υποψιάζονταν ότι κάποιου άλλου τύπου βακτηριακή μόλυνση, όπως είναι η μηνιγγίτιδα, ευθύνεται για όλο αυτό. Ωστόσο μετά από περισσότερα από 7.000 τεστ σε ασθενείς και τον αέρα, το φαγητό, το νερό και το γενικότερο περιβάλλον του χωριού, δεν ανιχνεύτηκε βακτηριακή, ιογενής, χημική, ραδιολογική ή άλλου τύπου μόλυνση. Αυτή τη στιγμή, επικρατεί η εξήγηση ότι τα κρούσματα φαίνεται να συνδέονται με τις καιρικές αλλαγές, από το κρύο στη ζέστη.

Οι περισσότερες εκθέσεις έχουν επιχειρήσει να συνδέσουν τη νόσο ​με το ορυχείο ουρανίου από τη σοβιετική εποχή που βρίσκεται κοντά και έκλεισε τη δεκαετία του '90. Τον ​Μάρτιο του 2014 και στη διάρκεια των ​πρόσφατων ερευνών του RT, δημοσιογράφοι ανίχνευσαν ελαφρώς αυξημένα επίπεδα αέριου ραδονίου στο περιβάλλον που πιθανώς συνδέεται με το ορυχείο-ίσως την περιοδική εξάτμιση του αερίου καθώς λιώνει ο πάγος.

Όμως στο ​Krasnogorsk, μια πόλη που βρίσκεται πιο κοντά στα ορυχεία, δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις της ασθένειας, ούτε και κάποιοι από τους ασθενείς συνδέονται με τα ορυχεία. Και τα συμπτώματα ​δηλητηρίασης από ουράνιο - και από άλλα ​​βαριά​ μέταλλα ή από ​μολύνσεις αερίων, που έχουν την τάση να καταστρέφουν τα εσωτερικά όργανα των ανθρώπων, ιδιαιτέρως τους νεφρούς-δεν έχουν παρατηρηθεί σε κάποιον από τους ασθενείς.

Η μόνη νόσος, τα συμπτώματα της οποίας ταιριάζουν με αυτά που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή και που δεν έχει αποκλειστεί ακόμα, είναι η ​ναρκοληψία, μια νευρολογική πάθηση που οδηγεί σε αιφνίδιο και παρατεταμένο ύπνο, περιστασιακή δυσκολία στην κίνηση και την ομιλία ή παραισθήσεις ενώ ο ασθενής είναι ξύπνιος. Συνήθως εμφανίζεται σε ποσοστό μικρότερο του 0,03% του πληθυσμού. Υπάρχει ένδειξη ότι η ασθένεια, που τείνει να εμφανίζεται στην εφηβεία, μπορεί να προκληθεί οποτεδήποτε στη διάρκεια της ζωής μετά από έκθεση σε τοξίνες, στρες ή τραυματισμούς που διαφοροποιούν την παραγωγή ​υποκρετίνης στον εγκέφαλο, ενός νευροδιαβιβαστή που συνδέεται με τον ύπνο. Ωστόσο η έλλειψη κάποιας αδιαμφισβήτητης απόδειξης ύπαρξης τοξίνης στο Kalachi κάνει σχεδόν απίθανο να συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Χωρίς κάποια σαφή βιολογική ή περιβαλλοντική αιτία, πολλοί υποθέτουν ότι το πρόβλημα πρέπει να οφείλεται σε κάποια ​Μαζική Ψυχολογική Ασθένεια, γνωστή επίσης ως μαζική υστερία. Αυτού του τύπου η ασθένεια ​έχει παρόμοια συμπτώματα με την έκθεση σε τοξικές ουσίες και προκαλείται από αισθήματα έντονου στρες που μοιράζονται οι ασθενείς από κοινού. Δηλαδή προκαλεί ​σωματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα στο άτομο, τα οποία με έναν εντυπωσιακό τρόπο τα σώματά μας τα ανιχνεύουν και τα μιμούνται. Πολύ γνωστές είναι οι ​περιπτώσεις του 1374 και του 1528 στη Γερμανία και η επιδημία της choreomania (χορομανία) στην Μαδαγασκάρη τη δεκαετία του 1840. Λοιμοί και φυσικές καταστροφές προηγούνται αυτών των κρουσμάτων. Ο ασθενής 'σπάει' και αρχίζει να χορεύει εκστατικά, παρασύροντας και τους άλλους σε έναν παροξυσμό που μπορεί να διαρκέσει μέρες και να θέσει σε κίνδυνο την υγεία τους. Ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα που σχετίζεται με την 11η Σεπτεμβρίου, η Φαγούρα Μπιν Λάντεν (Bin Laden Itch) εμφανίστηκε ως ψυχοσωματικά εξανθήματα και λόγω της απειλής βιολογικής επίθεσης στις ΗΠΑ.

Αυτές οι ψυχολογικές επιδημίες είτε ​σταματάνε μόνες του προκαλώντας κάποιου τύπου πρόβλημα στους ασθενείς ή μπορούν να ​θεραπευτούν με ένα ψευδοφάρμακο, πείθοντας τα άτομα ότι το ζήτημά τους αντιμετωπίστηκε. Σήμερα, χρησιμοποιούνται χάπια ζάχαρης, αλλά ιστορικά το ​τελετουργικό του εξορκισμού βοηθούσε να κλείσει το ψυχολογικό χάσμα που ένιωθαν τα θύματα και να επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους. Όμως το γεγονός ότι οι κάτοικοι του Kalachi πιστεύουν πως πάσχουν από μια σύγχρονη νόσο που δεν μπορεί να διαγνωστεί από κανένα γιατρό, σχεδόν αποκλείει τη χρήση κάποιου ψευδοφάρμακου, εάν πρόκειται για υστερία.

Όμως ένα ανησυχητικό ​περιστατικό που καταγράφηκε τον Μάιο του 2014 από την εφημερίδα Siberian Times, ανατρέπει την άποψη ό,τι πρόκειται για μια κοινή αντίδραση στο κοινό στρες. Ο Alexey Gom, κάτοικος ενός άλλου χωριού που βρίσκεται πολύ μακριά, ήρθε να επισκεφθεί την πεθερά του και πολύ γρήγορα και αιφνιδιαστικά βρέθηκε να υποφέρει από τη νόσο. Ως ξένος δεν θα μπορούσε να υποφέρει από το ίδιο στρες που βασανίζει όσους ζουν στο Kalachi. Επίσης δεν έχει διαπιστωθεί κάποιου συγκεκριμένου τύπου στρες αποκλειστικά και μόνο στο χωριό που να δικαιολογεί την πιθανότητα Μαζικής Ψυχολογικής Ασθένειας.

Αυτό σημαίνει πως μετά από 1,5 χρόνο εμφάνισης κρουσμάτων, οι κάτοικοι στο Kalachi, βρίσκονται στο σημείο μηδέν. Θα μπορούσαν να περιμένουν να γίνουν περισσότερα τεστ ή να δουν εάν όλο αυτό θα υποχωρήσει με φυσικό τρόπο μόνο του. Ή ίσως, αφού η επιστήμη τους απογοήτευσε, ήρθε η ώρα να αποδεχθούν το γεγονός και να αναζητήσουν εναλλακτικές θεραπείες όπως αυτές καταγράφονται από τους αδερφούς Γκριμ. Το φιλί της αληθινής αγάπης δεν συστήνεται ως φάρμακο από την ιατρική κοινότητα, αλλά εάν τίποτα άλλο δεν έχει αποτέλεσμα και δεν υπάρχει λογική εξήγηση για αυτή τη νόσο, τότε ίσως να πρέπει να γίνουν κλινικές δοκιμές.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.