To 2018 Ήταν η Χρονιά που ο Βιγκανισμός Έγινε Mainstream

Κανείς δεν ρωτάει γιατί είσαι vegan πια. Στο παρελθόν ήταν μια ερώτηση που έπρεπε να απαντήσεις, για να συνεχίσεις μια συζήτηση με κάποιον: Τι είναι αυτό που καθιστά αναγκαία αυτήν την επιλογή τρόπου ζωής; Πιστεύεις ότι τα ζώα δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται ως φαγητό; Ή ότι το αποτύπωμα άνθρακα που θα αφήσεις πρέπει να περιοριστεί; Ή μήπως είσαι απλώς hipster και προσπαθείς να υποκαταστήσεις την ελλιπή σου προσωπικότητα με μια φυτική διατροφή;

Το 2018, οι άνθρωποι που ήθελαν μια εξήγηση ήταν λιγότεροι, καθώς η εξήγηση δεν είναι πάντα τόσο ενδιαφέρουσα. Κανένας δεν νοιάζεται –με εξαίρεση τη γιαγιά μου, που θα απορεί για πάντα που δεν βάζω γάλα στο τσάι μου– γιατί διάλεξες να γίνεις vegan.

Ο βιγκανισμός ως λέξη, ως έννοια, απαλλάχθηκε σε μεγάλο βαθμό από το αρνητικό του πρόσημο, εξαιρετικά γρήγορα. Η δημόσια εικόνα του έχει μετασχηματιστεί πλήρως τα τελευταία χρόνια. Το 2014, ο βιγκανισμός θεωρούνταν το απόγειο της δηθενιάς. Το 2016, έγραφα για το VICE ότι ο βιγκανισμός συγχέονταν λανθασμένα με το «καθαρό» φαγητό και τη σωστή διατροφή. Με βάση την κουλτούρα της εποχής, θεωρούνταν μια προνομιούχα, λευκή και εκνευριστική πρακτική - όταν στην πραγματικότητα πολλοί vegan είναι ακριβώς το αντίθετο. Το 2017, ο βιγκανισμός ξεκίνησε να ανεβαίνει πολύ περισσότερο, με επιχειρήσεις με vegan junk food να ανοίγουν. Φέτος, ο βιγκανισμός έγινε το απόλυτο mainstream. Για του λόγου το αληθές, ακόμη και ο Lewis Hamilton και ο will.i.am έγιναν vegan.

Αν το παρατηρήσεις, θα δεις ότι περιτριγυρίζεσαι από αποδείξεις καθημερινά, ειδικά αν είσαι vegan ή χορτοφάγος για χρόνια. «Αρρενωποί» άνδρες αυτοαποκαλούνται flexitarian, γνωστοί και ως «ευέλικτοι χορτοφάγοι» ή δοκιμάζουν τον βιγκανισμό, ενώ παλιότερα μια τέτοια επιλογή ήταν περισσότερο για τους «φλώρους» και τις «γυναικούλες». Το πιο περίεργο είναι ότι, πλέον, πρώην σαρκοφάγοι κόβουν μαχαίρι τα ζωικά προϊόντα. Πριν από μερικά χρόνια, η συνήθης πορεία ήταν η σταδιακή μετάβαση από την κρεατοφαγία, στην ψαροφαγία, στη χορτοφαγία και τέλος στον βιγκανισμό – αν κατάφερνε κανείς να φτάσει τόσο μακριά, χωρίς να «λυγίσει».

Από την άλλη, οι εφαρμογές γνωριμιών που αφορούσαν αποκλειστικά vegan δεν έπιασαν ποτέ – πλέον είναι τελείως αναχρονιστικές και αστείες, καθώς ενσωματώνουν έναν τύπο βιγκανισμού που ξεπεράστηκε προτού καν ξεκινήσει. Έναν βιγκανισμό που ισοδυναμούσε με ένα ατελείωτο μαρτύριο και την υιοθέτηση ενός συνόλου πεποιθήσεων που επηρέαζαν όλη τη ζωή σου. Όμως, το 2018, δεν υπάρχει κανένας λόγος να γνωρίσεις κάποιον σε εφαρμογή για vegan -όσο κι αν σου αρέσει η εικόνα προφίλ του που γράφει «eat pussy, not animals»- όταν όλοι στην ηλικία σου είναι ανοιχτοί στον βιγκανισμό και η συντριπτική πλειοψηφία του vegan πληθυσμού (42% των vegan είναι ηλικίας μεταξύ 15 και 34 ετών) είναι κοντά στην ηλικία σου. Μπορείς να τους βρεις στο Tinder ή το Instagram, ή στην πραγματική ζωή.

VICE VIDEO: Τρώγοντας Μόνο Ό,τι Φυτρώνει

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Το περίεργο είναι ότι παρόλο που ο βιγκανισμός κανονικοποιείται, το 2018 ήταν η χρονιά που ο vegan ακτιβισμός ενίσχυσε την ηθικολογική ρητορική του. Ως συνήθως, η μη κερδοσκοπική οργάνωση PETA (People for the Ethical Treatment of Animals - Άνθρωποι για την ηθική μεταχείριση των ζώων) συνέχισε να κάνει τα δικά της: Τα μέλη της ήθελαν να δημιουργήσουν ένα μνημείο στον δρόμο για τους αστακούς που σκοτώθηκαν σε τροχαίο. Ισχυρίστηκαν ότι το γάλα είναι ένα «σύμβολο της λευκής υπεροχής» και ντύθηκαν με γαλακτερά κοστούμια αλά Handmaid’s Tale, για να καταδείξουν τη «βία και τον βιασμό» που επικρατούν στη γαλακτοπαραγωγή. Τις προάλλες, έφτιαξαν ένα γράφημα με αντισπισιστική γλώσσα, προτείνοντας αλλαγές σε διάφορες φράσεις, όπως τη μετατροπή του «bring home the bacon» -το οποίο σημαίνει «φέρνω το ψωμί στο σπίτι» και κυριολεκτικά μεταφράζεται σε «φέρνω το μπέικον στο σπίτι»- σε «φέρνω μπέιγκελ στο σπίτι» ή το «πιάνω τον ταύρο από τα κέρατα» σε «πιάνω το λουλούδι από τα αγκάθια» (σ.σ. η λέξη κέρατο και αγκάθι είναι παρόμοιες στα αγγλικά – horn και thorn, αντίστοιχα). Σε μια συνοδευτική ανάρτηση στο blog τους, έφτασαν στο σημείο να λένε ότι το να αποκαλούμε ο ένας τον άλλο «γουρούνι» ή «αγελάδα» είναι εξίσου προσβλητικό για τα ζώα, όσο και για τους ανθρώπους. Το γενικό μήνυμα είναι ότι -παρόλο που σίγουρα υπάρχει μια ειρωνεία σε όλα αυτά- τα ζώα δεν αξίζουν μόνο καλή μεταχείριση, αλλά ταυτόσημη μεταχείριση και φρασεολογία με αυτήν που αντιστοιχεί και στους ανθρώπους.

Παρά την περιφρόνηση που συχνά έχει δεχθεί –και από μένα-, η PETA έχει σημειώσει ρεκόρ επιτυχίας με αυτό το είδος μπολσεβίκικου, φιλόδοξου ακτιβισμού. «Είτε συμφωνείς μαζί της είτε όχι, η PETA, περισσότερο από κάθε άλλη οργάνωση που γνωρίζω, δεν φοβάται ποτέ να γίνει πρώτη είδηση, είτε θετική είτε αρνητική», μου είπε ένας υπεύθυνος Τύπου για την οργάνωση το 2016. «Για να είμαι ειλικρινής, ο σκοπός της PETA δεν είναι να γίνει συμπαθητική. Θέλουμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση. Είμαστε μια ομάδα διαμαρτυρίας, παρόλο που έχουμε φιλανθρωπικό χαρακτήρα».

Ο εκπρόσωπος αναφέρθηκε στη γούνα ως παράδειγμα που δείχνει ότι οι υψηλού προφίλ αμφιλεγόμενες διαφημίσεις της PETA -θυμάστε την καμπάνια «Προτιμώ να είμαι γυμνή από το να φορέσω γούνα» με γυμνές διασημότητες;- οδήγησαν έμμεσα σε μια συλλογική αλλαγή της κοινής γνώμης. Εκνευρίζουν τους ανθρώπους και τους κάνουν να συζητούν: κλασικό viral μάρκετινγκ.

Είναι ξεκάθαρο ότι ο βιγκανισμός διασπάται, καθώς μεγαλώνει. Σε γενικές γραμμές, αυτό μοιάζει με μια μειοψηφία σχεδόν θρησκευόμενων vegan και έναν αυξανόμενο αριθμό vegan που απλά παίρνουν τον δρόμο τους, ευχαριστημένοι με το vegan τυρί τους. Ο βιγκανισμός δεν δίνει την αίσθηση ότι πρέπει να υψώσει το ανάστημά του σε κάτι σήμερα. Υπάρχουν όλων των ειδών υποκατάστατα, vegan εστιατόρια και καφέ. Ο κόσμος δεν θεωρεί απαραιτήτως τα ζωικά προϊόντα ως αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής. Οι φίλοι και η κοπέλα σου δοκιμάζουν τον vegan δρόμο.

Γιατί είσαι vegan; Έτσι απλά, επειδή μπορείς.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Περισσότερα από το VICE

VICE Greece: 18 Ρεπορτάζ του 2018 που Αξίζει να Διαβάσεις Ξανά

Οι Διαπραγματευτές της Αστυνομίας Δεν Λένε Ψέματα και Δεν Δίνουν Υποσχέσεις

Ρωτήσαμε Έναν Σατανιστή τι Έκανε τα Χριστούγεννα