Είναι μια ανάμνηση στην οποία η Πολωνή blogger και δημιουργός περιεχομένου Eva zu Beck επιστρέφει συχνά, από μια εποχή που περιγράφει ως άλλη ζωή – τότε που την ενδιέφεραν τα πεντικιούρ, τα ψηλά τακούνια-καρφί στα γυάλινα δάπεδα, τα κεντητά μοκασίνια και οι δερμάτινες μπότες που υποδήλωναν τη σκληρότητα της στον corporate κόσμο.
Νωρίτερα μέσα στη χρονιά όμως η zu Beck εγκατέλειψε παντελώς τα παπούτσια, ταξιδεύοντας τον κόσμο ξυπόλυτη. «Όταν παράτησα τα πάντα και υιοθέτησα έναν νομαδικό τρόπο ζωής, ένιωσα πιο συνδεδεμένη με τη φύση», λέει η 31χρονη. «Αυτό συνέβη όταν έμαθα για τον ξυπόλυτο τρόπο ζωής και αποφάσισα να ερευνήσω αν υπήρχαν μελέτες που αποδείκνυαν ότι το να περπατάς ξυπόλυτος έχει πλεονεκτήματα».
Videos by VICE
Οι άνθρωποι περπατάνε και τρέχουν χωρίς παπούτσια εκατομμύρια χρόνια αλλά τον τελευταίο καιρό υπήρξε μια αύξηση του ενδιαφέροντος για το ξυπόλυτο περπάτημα και το τρέξιμο, ή το να μην έχεις καθόλου παπούτσια χωρίς να υπάρχουν κοινωνικοοικονομικοί λόγοι. Τα κίνητρα ,ποικίλουν, από μια επιθυμία επανασύνδεσης με τη φύση και αναζήτηση μιας πνευματικής σύνδεσης μέχρι την ανάγκη ανακούφισης από τον σωματικό πόνο.
Ανάμεσα στους ανθρώπους με τους οποίους μιλήσαμε γι’ αυτό το άρθρο, μερικοί επιλέγουν να είναι ξυπόλυτοι συνέχεια ενώ άλλοι φοράνε παπούτσια τον χειμώνα ή όταν μπαίνουν σε χώρους που είναι υποχρεωτικά.
Μια πλευρά του ξυπόλυτου κινήματος είναι η «γείωση» – το να αγγίζεις τη γη με γυμνό δέρμα – που πλασάρεται ως ριζοσπαστική φροντίδα υγείας για τον πόνο. Αυτό συνεπάγεται το να περπατάς ξυπόλυτος στο γρασίδι και την ιδέα ότι η επιφάνεια της γης περιέχει ελεύθερα ηλεκτρόνια που μπορούν να μεταφερθούν στο ανθρώπινο σώμα μέσω άμεσης επαφής. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο National Library of Medicine δείχνει ότι η γείωση βοηθάει να έχεις καλύτερο ύπνο και μειώνει τον πόνο, λόγω της «μεταφοράς των ηλεκτρονίων από τη γη στο ανθρώπινο σώμα».
Η zu Βeck θυμάται ότι ανατρίχιασε όταν πρωτοσυνάντησε ανθρώπους που είχαν υιοθετήσει το ξυπόλυτο τρόπο ζωής – από τα ηφαιστειακά εδάφη στη Σκοτόροα μέχρι τα υψίπεδα της Μογγολίας. Αναρωτιόταν αν δεν πληγιάζονταν τα πόδια τους. Πώς μπορούσαν να διασχίζουν κοιλάδες και βουνά με τόση ευκολία; Σύντομα συνειδητοποίησε ότι ήταν φυσικό να βιώνεις τον κόσμο έτσι.
«Δεν κάνω κάποιο statement, έχει να κάνει με το πώς νιώθω. Αν το να περπατάω ξυπόλυτη στο τσιμέντο με κάνει να νιώθω καλύτερα, απλώς θα το κάνω».
Η zu Beck ισχυρίζεται ότι το να μη φοράει παπούτσια τη βοήθησε να τρέχει και καλύτερα. Είπε ότι έχει μεγαλύτερη ισορροπία, δεν χάνει τη σταθερότητά της σε μυτερές κορυφές καθώς τα πόδια τους τώρα πατάνε στο κέντρο κι όχι στα πλάγια. «Παίζονται πολλά λεφτά στο λόμπι παπουτσιών για τρέξιμο. Τους συμφέρει να μας πείθουν ότι χρειαζόμαστε ακριβά ενισχυμένα παπούτσια. Δεν μπόρεσα να βρω επιστημονικά στοιχεία ότι είναι καλό να τα φοράς».
Σύμφωνα με μια έκθεση του 2010 του εξελικτικού βιολόγου Daniel Lieberman από το πανεπιστήμιο του Harvard, που συνέκρινε όσους έτρεχαν ξυπόλυτοι με όσους φορούσαν παπούτσια για να κατανοήσει το ξυπόλυτο τρέξιμο στο πλαίσιο της ανθρώπινης εξέλιξης, οι δρομείς με παπούτσια, όταν σταματούσαν απότομα βίωναν μια ξαφνική ισχύ πρόσκρουσης, αλλά αυτό δεν συνέβαινε σε όσους έτρεχαν ξυπόλυτοι.
Έλεγξε πέντε διαφορετικές ομάδες ανθρώπων και μέσα και έξω στην ΗΠΑ και την Κένια: ανθρώπους που έτρεχαν συχνά ξυπόλυτοι, όσους μεγάλωσαν ξυπόλυτοι αλλά τρέχουν με ενισχυμένα παπούτσια, δρομείς που μεγάλωσαν με παπούτσια αλλά τώρα τρέχουν κυρίως ξυπόλυτοι ή με απλά παπούτσια, δυο ομάδες εφήβων – οι πρώτοι δεν είχαν φορέσει ποτέ παπούτσια και οι δεύτεροι φορούσαν παπούτσια σε όλη τους τη ζωή.
Η μελέτη συμπέρανε στην πορεία ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να δείχνουν ότι το να είσαι ξυπόλυτος απαραίτητα εμποδίζει τους τραυματισμούς αλλά συμπληρώνει ότι τα σύγχρονα παπούτσια τρεξίματος μπορεί να είναι επικίνδυνα γιατί προωθούν το πάτημα στη φτέρνα – που έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις απ’ ό, τι το να τρέχεις ξυπόλυτος.
Για την Aparna, 28χρονη graphic designer, η απόφαση να μη φοράει παπούτσια ήταν μια μορφή επανάστασης απέναντι στον τρόπο που τη μεγάλωσαν.
«Είναι λες και οι γονείς μου είχαν γεννήσει ένα πρότζεκτ», λέει στο VICE. «Ήταν helicopter parenting στα χειρότερά του. Παρόλο που μεγάλωσα σε μια μητροπολιτική πόλη όπως το Μουμμπάι, η ζωή μου οριζόταν από τα πατριαρχικά έθιμα του χωριού τον προγόνων μου στην Καρνατάκα».
Πέρα από το ότι ήθελε να εκφράσει την αντίθεσή της στους ανόητους τρόπους των γονιών της, η Aparna ήθελε ένα σύμβολο για την αντίστασή της. Αυτό ήρθε με τη μορφή της υιοθέτησης ενός ξυπόλυτου lifestyle – τόσο όταν πηγαίνει στη σχολή της όσο αλλά και όταν ταξιδεύει με τοπικά τρένα.
«Σίγουρα βοήθησε τους γονείς μου να καταλάβουν ότι δεν είχα σκοπό να κάνω ό, τι ήθελαν», είπε. «Όταν βρήκα επιτέλους δουλειά και έφυγα από το σπίτι τους αναγκάστηκα να κάνω ασφαλιστικά μέτρα».
Η Aparna συνεχίζει να ακολουθεί το ξυπόλυτο lifestyle καθώς πιστεύει ότι της έχει επιτρέψει να παίρνει ανεξάρτητες αποφάσεις και να ζει τη ζωή της ελεύθερα.
Αλλά δεν ανησυχεί για το τι μπορεί να πατήσει; Η Ινδία έχει μεγάλο πρόβλημα σκουπιδιών. Στις περισσότερες πόλεις δεν γίνεται επεξεργασία αποβλήτων, σύμφωνα με το Central Pollution Board και σε κάποιες περιπτώσεις, τα σκουπίδια απλώς καίγονται σε ανοιχτές χωματερές στον κεντρικό αυτοκινητόδρομο. Το να περπατάς στους δρόμους συχνά σημαίνει ότι αποφεύγεις σκουπίδια, χυμό που έχει φτύσει κάποιος περαστικός, σπασμένα γυαλιά και περιττώματα ζώων. Σε αυτή την περίπτωση οι ξυπόλυτοι δεν ανησυχούν για τραυματισμούς ή μολύνσεις;»
«Το ότι είσαι ξυπόλυτος δεν σημαίνει ότι δεν σε ενδιαφέρουν τα πόδια σου», λέει η Aparna. «Καθαρίζω κάθε μέρα τα πόδια μου με βούρτσα και ελαφρόπετρα και φροντίζω να μην πατάω σε βρύα, σκουπίδια ή γυαλιά. Το ξυπόλυτο lifestyle επίσης σε μαθαίνει να περπατάς πιο συνειδητά γιατί προσέχεις πού πατάς. Βγαίνεις μόνο όταν είναι απαραίτητο».
Λέει ότι ποτέ δεν έχει τραυματιστεί επειδή έχει συνήθως έναν αδρό χάρτη της διαδρομής που θα ακολουθήσει και πώς θα είναι. «Δεν σημαίνει ότι βασίζομαι σε ταξί για τις σύντομες διαδρομές γιατί δεν θέλω να συμμετέχω στην κατανάλωση ορυκτών καυσίμων λόγω του ξυπόλυτου στυλ μου. Η όλη ιδέα είναι να περπατάς και να περπατάς ξυπόλυτος και να βρίσκεις όσο περισσότερες φυσικές επιφάνειες γίνεται»
Η Isabelle Brough, 52χρονη κινησιοθεραπεύτρια και ειδική σε lifestyle αποκατάστασης, που ζει στο Ρέντινγκ της Αγγλίας λέει ότι το να είναι ξυπόλυτη βοήθησε να φύγει ο πόνος στον γοφό της και στη μέση, καθώς και στους αστραγάλους.
«Διαπίστωσα ότι τα παπούτσια δημιουργούν ανισορροπίες στο σώμα σου», λέει στο VICE. «Το να φοράς παπούτσια δεν αφήνει το νευρικό σου σύστημα να δουλεύει στην εντέλεια. Όταν είσαι ξυπόλυτος, συνήθως παίρνεις πληροφορίες από το έδαφος και επίσης πατάς πιο μαλακά».
Η Brough λέει ότι αρχικά η οικογένειά της δεν ήταν πολύ υποστηρικτική όταν υιοθέτησε το ξυπόλυτο lifestyle. Επίσης την κοίταζαν περίεργα όταν έμπαινε σε κάποιο μαγαζί ή ξενοδοχείο. «Κάποτε είδα κάποιους να φοράνε παπούτσια σε μια παραλία στο Ντέβον. Και υποθέτω ότι ένιωσαν απελευθερωμένοι να με κοιτάζουν ξυπόλυτη όπως ήμουν γιατί κάποιοι με μιμήθηκαν».
Για την Mitali, 24χρονη κοινωνική λειτουργό, η επιλογή αυτή ήταν ένας τρόπος να έχει πιο πλούσιες αναμνήσεις για κάποιο μέρος, για κάποιους ανθρώπους. Τη βοήθησε να έχει περισσότερη συναίσθηση και να βιώνει τον κόσμο γύρω της με πιο καινούργιους τρόπους.
«Τα πόδια μου δεν είχαν μνήμη», είπε. «Όταν άρχισα να περπατάω ξυπόλυτη είχα καινούργια τράπεζα αναμνήσεων. Σε εντάσσει σε οποιονδήποτε χώρα ή πόλη με συναρπαστικό τρόπο. Είναι ένας καινούργιος δρόμος; Πόσο αργιλώδης είναι; Έμαθα να περπατάω αργά επειδή οι πόλεις στην Ινδία δεν είναι φιλικές για τον πεζό, καθώς είναι χτισμένες με γνώμονα την αστική και βιομηχανική κινητικότητα.
Η Mitali δεν μπορούσε να πατήσει σε τσιμέντο γιατί ζεσταίνεται πολύ στη διάρκεια της μέρας και το να περπατάς συνειδητά σε μια τσιμεντένιες επιφάνειες δεν ήταν εύκολο στην πόλη. «Κατάλαβα πόσο μας περιβάλλει το τσιμέντο και ότι ίσως οι πόλεις δεν για μας».
Λέει ότι γίνεται σε έναν βαθμό μια επιστροφή στη φύση όταν αρχίζεις να περπατάς ξυπόλυτος. Πρόσφατα, σε μια πεζοπορία στο δάσος με τους φίλους της ήταν η μόνη που πρόσεξε ότι υπήρχαν ίχνη αρκούδας και του μωρού της στο έδαφος.
«Αρχίζεις να προσέχεις τα πάντα γύρω σου», είπε. Παρόλο που συνήθως δεν έχω πολύ σταθερό βήμα, δεν έχω κοπεί ποτέ γιατί προσέχεις περισσότερο πού πατάς».
Όμως οι περισσότεροι με τους οποίους μιλήσαμε διευκρίνισαν ότι δεν ήταν απόλυτοι ενάντια στα παπούτσια όταν χρειάζεται. Η Eva zu Beck λέει ότι φοράει παπούτσια όταν πρόκειται για κάτι επίσημο, όταν πηγαίνει πχ σε κάποια δημόσια υπηρεσία ή ένα εστιατότριο που επιμένει να φοράνε οι πελάτες παπούτσια. Παρομοίως, η Brough λέει ότι φοράει παπούτσια όταν βαδίζει στο χιόνι. Η Aparna λέει ότι δεν είναι ξυπόλυτη όταν επιβιβάζεται στο αεροπλάνο. Το ξυπόλυτο lifestyle δεν είναι ριζοσπαστικό γι’ αυτούς αλλά περισσότερο «μια ιδανική και στάνταρ κατάσταση» στην οποία καλό είναι να βρίσκονται όσο περισσότερο γίνεται.
Ωστόσο, ο Deepak Oberoi, 37χρονος συνιδρυτής της δημοφιλούς ένωσης Bombay Running λέει ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ως προς την ωραιοποίηση του ξυπόλυτου lifestyle.
«Είναι μόνο για αδύνατους ανθρώπους γιατί κάποιος παχύσαρκος δεν μπορεί να είναι ξυπόλυτος, θα τραυματίσει βαριά τους αστραγάλους του», λέει. «Ο κόσμος επηρεάζεται εύκολα στα social media με κάθε καινούργια τρέλα, ψάχνουν π.χ. τη δίαιτα keto ή το ξυπόλυτο lifestyle χωρίς πρώτα να δουν τι γίνεται με το σώμα τους. Δεν μπορείς να ταΐζεις χορτάρι ένα λιοντάρι με χορτάρι και μια κατσίκα με κρέας. Όλοι έχουμε διαφορετικό σώμα».
Όμως ο κινησιοθεραπευτής Ritesh Shaiwal, που είναι επίσης υποστηρικτής του ξυπόλυτου lifestyle, λεει ότι οι περισσότερες σωματικές λειτουργίες συμβαίνουν «από το έδαφος και πάνω» και ένα ξυπόλυτο lifestyle βελτιώνει την επίγνωση του σώματος.
«Όταν φοράς παπούτσια για ψηλή καμάρα ή με τακούνια όλη σου τη ζωή επηρεάζεται ο μηχανισμός που λέγεται ιδιοδεκτική αίσθηση (γνωστή και ως έκτη αίσθηση)», λέει. «Βασικά τα παπούτσια σε μονώνουν από τα σημάδια από το έδαφος που υποτίθεται ότι μεταφέρονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα».
Αλλά συμβουλεύει να το κάνεις σιγά σιγά.
«Ξεκίνα να περπατάς στο γρασίδι για λίγο για να δεις πώς νιώθεις. Θα δεις πώς το ξυπόλυτο lifestyle θα εντείνει τη συναίσθησή σου με κάθε δυνατό τρόπο»
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece
Περισσότερα από το VICE
Οι Λάθος Τρόποι που Αναπνέεις και πώς να Αποκτήσεις Σωστές Συνήθειες
Πήγαμε στα Γυρίσματα του Video Clip του Anser