Το άρθρο δημοσιέυτηκε αρχικά στο Broadly
Ως άτομο που πάσχει από αϋπνία, ουσιαστικά δεν με παίρνει ποτέ ο ύπνος και αναγκάζομαι να διαχειρίζομαι έτσι το σώμα μου ώστε να το «ρίχνω» σε καταστάσεις αναισθησίας μέσω της ρουτίνας ή των φαρμάκων. Χρειάζομαι, τουλάχιστον, μάσκα ύπνου και ωτοασπίδες. Ιδανικά, πηγαίνω στο κρεβάτι μου εκεί γύρω στα μεσάνυχτα και αποκοιμιέμαι όσο πιο αργά γίνεται. Οι στάσεις ύπνου που προτιμώ από τον παρτενέρ μου; Να μη με αγγίζει. Η παραμικρή προσπάθεια για αγκαλίτσα θα κάνει χίλια κομμάτια τις όποιες απόπειρες ύπνου.
Σε αντίθεση με εμένα, ο σύντροφός μου αποκοιμιέται σχεδόν άμεσα, γύρω στις 22.30, και λατρεύει τις αγκαλίτσες. Έχουμε πει για πλάκα να βρει και μια άλλη σύντροφο – όχι για σεξ, αλλά για αγκαλίτσες. Κάποτε μου είπε πως «το σεξ είναι υπέροχο, αλλά ο ύπνος… όχι και τόσο».
Videos by VICE
Διαβάστε: Οι Άντρες που Πληρώνουν για να τους Αγκαλιάσουν
Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν είμαστε μόνοι. «Θα έλεγα πως τουλάχιστον ένα 35 με 40% των ζευγαριών δεν τα βρίσκει στον ύπνο», λέει ο ειδικός σε θέματα ύπνου δρ Michael Breus, συγγραφέας του The Power of When, ο οποίος έχει αναπτύξει ένα κουίζ για να βρίσκει κάποιος τον χρονότυπό του, ή αλλιώς τη μορφολογία του ύπνου του. «Το Match.com θα έπρεπε να έχει μια ενότητα όπου απαντάς ερωτήσεις σχετικά με τον ύπνο˙ θα πρέπει να υπάρχει και ένα σκορ συμβατότητας στον ύπνο».
«Διατηρούσα μια σχέση από απόσταση και είχαμε πολύ διαφορετικό πρόγραμμα στον ύπνο, το οποίο ουσιαστικά κατέστρεφε τον χρόνο που είχαμε μαζί», λέει η Christina. «Ξυπνάω στις επτά το πρωί και πηγαίνω για ύπνο στις δέκα το βράδυ, ενώ ο πρώην μου έμενε ξύπνιος μέχρι τις τρεις ή τέσσερις το πρωί και αποκοιμόταν το μεσημέρι. Ταξιδεύαμε για να βρεθούμε, αλλά οι ώρες που περνούσαμε μαζί ήταν ελάχιστες διότι κοιμόμασταν εντελώς διαφορετικές ώρες και εντέλει βαρεθήκαμε».
«Το πώς κοιμάται κανείς είναι μια μικρογραφία για τα άλλα πράγματα στα οποία διαφέρουν δύο άνθρωποι σε μια σχέση…»
Ο δρ Breus εξηγεί πως ο κόσμος δεν είναι χωρισμένος σε άτομα που ξυπνούν νωρίς και νυχτοπούλια. Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί χρονότυποι: τα δελφίνια, ή άτομα που κοιμούνται ελαφρά και συχνά πάσχουν από αϋπνία˙ τα λιοντάρια, που είναι οι πρωινοί τύποι˙ οι αρκούδες, των οποίων το σωματικό ρολόι ακολουθεί λίγο-πολύ τον ήλιο˙ και οι λύκοι, που ξενυχτάνε. «Όταν κοιτάς τους τέσσερις αυτούς τύπους, καμιά φορά είναι εύκολο να κοιμηθείς με κάποιο από αυτά τα άτομα και άλλες όχι, ανάλογα με το πού βρίσκεσαι γενετικά».
Επιπλέον, οι προσωπικές προτιμήσεις μπορούν κι αυτές να παίξουν ρόλο. Η λογική λέει πως προτού κοιμηθείτε με κάποιο άτομο θα κάνετε σεξ μαζί του, εκτός και αν ασχολείστε με «πλατωνικό» ύπνο για ενήλικες, που είναι άλλο ζήτημα. Σπάνια όμως συζητάμε για την πληθώρα επιλογών για τον ύπνο: ανοιχτή ή κλειστή τηλεόραση; Μουσική ή λευκός ήχος; Σε ποια μεριά του κρεβατιού; Αγκαλίτσες ή μη με αγγίζεις; Έξτρα κουβέρτες; Τύπος στρώματος; Επιτρέπετε κατοικίδια στο κρεβάτι ή μισείτε τα ζώα; Και μην πιάσουμε καν το ροχαλητό.
Διαβάστε ακόμη: Ο Πλατωνικός Ύπνος Είναι Ένας Καλός Τρόπος για να Ξεδώσεις Χωρίς να Κερατώσεις
Τα ασύμβατα σχέδια ύπνου μπορούν να οδηγήσουν τον έναν σύντροφο να χάσει τον ύπνο του, κάτι που φυσικά προσθέτει στις δυσκολίες της ασυμβατότητας του ύπνου. «Το άτομο που κοιμάται λιγότερο θα εκνευρίζεται περισσότερο γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο», λέει ο δρ Breus. «Έχω σώσει περισσότερους γάμους ως ειδικός σε θέματα ύπνου από όσους θα μπορούσα να σώσω ως σύμβουλος γάμου απλώς λύνοντας αυτό το θέμα». Αφήστε που, όπως έχει αποδειχτεί, η έλλειψη ύπνου επηρεάζει αρνητικά την όρεξή μας για σεξ.
Εντούτοις, η ασυμβατότητα σε θέματα ύπνου δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η σχέση είναι καταδικασμένη, αλλά το πώς τα αντιμετωπίζεις σίγουρα θα παίξει μεγάλο ρόλο. «Το πώς κοιμάται κανείς είναι μια μικρογραφία για τα άλλα πράγματα στα οποία διαφέρουν δύο άνθρωποι σε μια σχέση. Το μεγαλύτερο ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: πώς μπορούν να λύσουν δύο άνθρωποι ένα θέμα που φαντάζει άλυτο;» ρωτάει ο δρ Michael Aaron, σύμβουλος σεξουαλικών θεμάτων και συγγραφέας του Modern Sexuality: The Truth about Sex and Relationships. Ο Aaron τονίζει πως αυτό που διαλύει μια σχέση δεν είναι η ασυμβατότητα, αλλά η άρνηση να αποδεχτείς και να προσπαθήσεις να ξεπεράσεις αυτές τις διαφορές.
«Εγώ πέφτω για ύπνο ανάμεσα στα μεσάνυχτα και τις 3 το πρωί, ενώ εκείνος κοιμάται από τις 6 το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα, φτιάχνοντας τον πρώτο καφέ του στις 4 μ.μ.»
Μια τέτοια προσπάθεια βέβαια δεν εξαντλείται απλώς στο να βάλει ο ένας σύντροφος το ξυπνητήρι να χτυπήσει λίγο πιο νωρίς, για παράδειγμα. Δεν είναι τόσο απλό. Όπως επιβεβαίωσε και η ανακάλυψη του hPer2, του γονιδίου του ύπνου το 2002, αν και ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον παίζουν ρόλο, εντέλει ο τρόπος που κοιμόμαστε εξαρτάται κυρίως από γονιδιακά αίτια. «Από τη στιγμή που το ζήτημα είναι κυρίως γονιδιακό, δεν υπάρχει πολύς χώρος για αλλαγή», παραδέχεται ο δρ Breus. «Ο κόσμος με ρωτάει συχνά αν μπορεί κανείς να “χακάρει” τον χρονότυπό του. Υπάρχουν τρόποι, αλλά πολεμάς με τη γενετική κάθε μέρα, πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να ακολουθήσεις θεραπείες φωτός, καθώς και να λαμβάνεις καφεΐνη και μελατονίνη ώστε να αλλάξεις τον εαυτό σου», τονίζει, προσθέτοντας πως πρέπει να παραμείνεις πιστός σε ένα τέτοιο πρόγραμμα για να ορίσεις ένα νέο σχέδιο ύπνου.
Υπάρχουν επίσης και οι πολιτισμικοί παράγοντες που πρέπει να προσμετρηθούν. Πολλά «προγράμματα» ύπνου στηρίζονται στη δουλειά του ατόμου και λίγοι από εμάς έχουν τη δυνατότητα να διαλέξουν καριέρα με βάση το πότε θέλουν να ξυπνάνε. Η Renee εργάζεται στη βιομηχανία τροφίμων και ο σύντροφός της –είναι μαζί εδώ και ενάμιση χρόνο– είναι μουσικός. «Εγώ πέφτω για ύπνο ανάμεσα στα μεσάνυχτα και τις 3 το πρωί, ενώ εκείνος κοιμάται από τις 6 το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα, φτιάχνοντας τον πρώτο καφέ του στις 4 μ.μ. Στις μέρες που δεν δουλεύω, έχω αναγκάσει τον εαυτό μου να ξανακοιμηθεί, μιας και ξέρω πως εκείνος θα αργήσει να ξυπνήσει», εξηγεί. Αυτή την περίοδο η Renee προσπαθεί να αλλάξει το πρόγραμμα του ύπνου της ώστε να συμβαδίζει με αυτό του συντρόφου της, ενώ η Christina κατέληξε ότι θα ήταν καλύτερο να είναι με κάποιον άλλον. «Τώρα είμαι με κάποιον που κοιμάται τις ίδιες ώρες με εμένα και είναι πολύ καλύτερο», λέει χαρακτηριστικά.
Προσωπικά, από τη στιγμή που μου επιβεβαίωσαν ιατρικά πως πάσχω από γενετική αϋπνία, το να αλλάξω το πρόγραμμα του ύπνου μου για να συμβαδίζει με αυτό του συντρόφου μου απλώς δεν γίνεται. Δεν θα τον παρατήσω όμως, γιατί είναι από αυτούς τους τυχερούς που μπορεί να τους πάρει ο ύπνος στον καναπέ στις 9 το βράδυ βλέποντας Westworld. Σύμφωνα με τους γιατρούς, όταν δεν μπορεί να γίνει άμεση αλλαγή, η λύση λέγεται ενημέρωση και συμβιβασμός. «Πρέπει να γίνουν αντιληπτοί οι γενετικοί παράγοντες. Το πρώτο βήμα είναι η ενημέρωση και για τις δύο πλευρές», λέει ο δρ Breus.
Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece
Για μερικά ζευγάρια, μια λύση –έστω και ακραία– είναι να κοιμούνται σε διαφορετικά κρεβάτια κάποια βράδια. Για τον περισσότερο κόσμο μια τέτοια επιλογή μπορεί να είναι οικονομικά αδύνατη, αλλά πρέπει να υπάρχει κατανόηση πως αν ξυπνήσει κανείς και βρει τον σύντροφό του να κοιμάται στον καναπέ, δεν σημαίνει πως η σχέση έχει πρόβλημα, αλλά πως απλώς υπάρχουν άλλες ώρες ύπνου. Αν το σημαντικό για ένα ζευγάρι είναι να μοιράζονται ένα κρεβάτι, τότε ο δρ Breus προτείνει ο «άυπνος» σύντροφος να διαβάσει ένα βιβλίο ή να δει λίγο τηλεόραση –αν δεν ενοχλεί– ενώ το άλλο άτομο κοιμάται. Αν και σπανίως αποκοιμιέμαι στην αγκαλιά του συντρόφου μου, έχουμε έρθει σε μια συμφωνία: διαβάζω το βιβλίο μου στο κρεβάτι δίπλα του και εκείνος πείστηκε πλέον πως το ότι θέλω να κοιμάμαι λίγο παραπάνω όταν εκείνος ξυπνάει δεν συμβαίνει επειδή είμαι τεμπέλα. «Αν απεχθάνεσαι τις αγκαλιές, δεν θα γίνεις ποτέ άτομο που ξαφνικά τις λατρεύει», λέει ο δρ Aaron. «Η δοκιμασία στην οποία πρέπει να ανταποκριθούν δύο άτομα σε μια σχέση έχει ως εξής: πώς μπορούν άτομα με διαφορετικά γενετικά χαρακτηριστικά, διαφορετική προσωπικότητα, διαφορετικά προγράμματα ύπνου αλλά και διαφορετικές συναισθηματικές ανάγκες να τα βρουν ως ομάδα και να λειτουργήσουν μαζί;»
Περισσότερα από το VICE
Η Αληθινή Ιστορία μιας Νεαρής Κατά Συρροή Δολοφόνου της Δεκαετίας του ’70
Μιλήσαμε με Κάποιους από τους «Ήρωες» της Λεωφόρου Συγγρού
Αγάπη, Yoga και Ηδονή: Ένας Σύγχρονος Γυμνός Χίπικος Παράδεισος
