Απόκοσμες ηχητικές ηχογραφήσεις από τον Άρη αποκαλύπτουν για πρώτη φορά ότι υπάρχουν δύο ταχύτητες ήχου στον κόκκινο πλανήτη, ανάμεσα σε άλλες παράξενες πληροφορίες για το πώς ταξιδεύουν τα ακουστικά κύματα σε έναν εξωγήινο κόσμο.
Το ρόβερ Perseverance της NASA που προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Φεβρουάριο του 2021 είναι η πρώτη αποστολή που καταγράφει το αρειανό ηχοτοπίο. Αν και έχουμε ήδη κάποιες καταγραφές, επιστήμονες υπό τον Sylvestre Maurice, αστροφυσικό από το Πανεπιστήμιο της Τουλούζης, παρουσιάζουν τον πρώτο χαρακτηρισμό του ακουστικού περιβάλλοντος του Άρη και τις διακυμάνσεις πίεσης στο ακουστικό εύρος, με «διακυμάνσεις πίεσης σε κλίμακες μέχρι 1.000 φορές μικρότερες απ’ ό,τι έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν», σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε την Παρασκευή στο περιοδικό Nature.
Videos by VICE
«Πριν από την προσεδάφιση του Perseverance, το ακουστικό περιβάλλον του Άρη ήταν άγνωστο», είπε η ομάδα στη μελέτη. «Η ηχογράφηση ήχων προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε την ατμόσφαιρα ως κύρια φυσική πηγή ήχου και ως το μέσο εξάπλωσης ακουστικών κυμάτων».
Οι δύο προηγούμενες αποστολές της NASA στον Άρη, Mars Polar Lander και Phoenix lander, μετέφεραν μικρόφωνα στον κόκκινο πλανήτη, αλλά αυτές οι πρώτες προσπάθειες καταγραφής αρειανών ήχων έπεσαν στο κενό όταν τα ηχητικά όργανα του Phoenix είχαν πρόβλημα και το Mars Polar Lander συνετρίβη στον νότιο πόλο του πλανήτη.
Για να καταγράψει επιτέλους τους ήχους του Άρη, το Perseverance εφοδιάστηκε με δύο μικρόφωνα τα οποία είναι συνδεδεμένα με τις κάμερές του. Το ένα είναι ενσωματωμένο στη SuperCam στην κεφαλή της κεραίας του ρόβερ, ενώ το άλλο στην κάμερα Entry, Descent and Landing (EDL), που σκοπό είχε να καταγράψει τη ριψοκίνδυνη προσεδάφιση του Perseverance στον Άρη.
Η SuperCam έχει πιάσει τους ήχους που κάνει το λέιζερ του Perseverance καθώς χτυπάει κοντινά βράχια, καθώς και τον ήχο που κάνουν οι ρότορες του Ingenuity, ενός μικρού ελικοπτέρου που ακόμα πραγματοποιεί πτήσεις στον Άρη έναν χρόνο αφότου έγινε το πρώτο αεροσκάφος που πέταξε σε άλλον πλανήτη. Το μικρόφωνο της EDL έχει πιάσει τους ήχους του ανέμου στον Άρη και τον ήχο που κάνει το εργαλείο απομάκρυνσης αεριώδους χώματος του Perseverance καθώς απομακρύνει φυσώντας άχρηστο υλικό από βράχια ώστε να μπορεί να τα μελετήσει.
Το νέο ηχητικό επιβεβαιώνει ότι η ταχύτητα του ήχου είναι πιο αργή στον Άρη απ’ ό,τι στη Γη, αποτέλεσμα αναμενόμενο εφόσον η κίνηση των ακουστικών κυμάτων επηρεάζεται από την πυκνότητα. Για παράδειγμα, στη Γη η ταχύτητα του ήχου είναι πιο γρήγορη στο νερό που έχει πυκνότητα απ’ ό,τι στον αέρα.
Στον Άρη η ατμόσφαιρα είναι 100 φορές πιο αραιή απ’ ό,τι στη Γη, έτσι είναι λογικό ο ήχος να ταξιδεύει περίπου με 885 χιλιόμετρα την ώρα στον κόκκινο πλανήτη σε σύγκριση με τα 1.234 της Γης. Όμως η ομάδα επίσης ανακάλυψε ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο αρειανές ταχύτητες ήχου που διαφέρουν σε τόνο ή συχνότητα των ηχητικών κυμάτων, φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί μόνο στον Άρη.
Οι ήχοι χαμηλών συχνοτήτων στον πλανήτη κινούνται με περίπου 864 χλμ την ώρα και οι υψηλών με 915 χλμ/ώρα. Ο Maurice και οι συνάδελφοί του υποψιάζονται ότι αυτή η παράξενη καθυστέρηση στις χαμηλές νότες προκαλείται από τη χαμηλή πίεση και τη θερμική αστάθεια στον άνεμο επιφάνειας του Άρη, που συνδυάζονται για να βοηθήσουν τα ακουστικά κύματα υψηλής συχνότητας να μεταδοθούν πιο γρήγορα.
«Χάρη στις μοναδικές ιδιότητες των μορίων διοξειδίων του άνθρακα στη χαμηλή πίεση, ο Άρης είναι η μόνη ατμόσφαιρα γήινου πλανήτη στο ηλιακό σύστημα που βιώνει αλλαγή στην ταχύτητα τον ήχο μέσα στο συχνοτικό εύρος που μπορεί αν ακουστεί (20 Hz – 20 kHz)», λέει η ομάδα σε μελέτη που παρουσιάστηκε στο 53ο Συνέδριο Σεληνιακής και Πλανητικής Επιστήμης τον περασμένο μήνα.
«Μπορεί να προκαλέσει μια μοναδική ακουστική εμπειρία στον Άρη καθώς οι ήχοι υψηλών συχνοτήτων φτάνουν πρώτοι σε σχέση με τους μπάσους», συμπληρώνουν οι ερευνητές.
Με άλλα λόγια, αν στεκόσουν στον Άρη και μπορούσες να ακούσεις μουσική, οι ψηλές νότες θα έφταναν στα αυτιά σου πριν από τις χαμηλές. Θα έπρεπε να είσαι πολύ κοντά σε αυτή την υποθετική αρειανή μπάντα για να ακούσεις κάτι, καθώς ο Maurice και οι συνάδελφοί του επίσης διαπίστωσαν ότι ο ήχος αρχίζει να εξασθενεί μόλις στα οκτώ μέτρα από την πηγή, καθώς ο άνεμος στον Άρη είναι αναποτελεσματικός φορέας ακουστικών κυμάτων. Αυτό καθιστά τον Άρη έναν παράξενα ήσυχο κόσμο.
Τα νέα ευρήματα φέρνουν τους αρειανούς ήχους στα γήινα αυτιά μας, αλλά προσφέρουν και νέα μέσα για να μελετήσουμε τις ατμόσφαιρες εξωγήινων κόσμων και ακόμα και να αξιολογήσουμε την κατάσταση των ρομπότ μας καθώς εξερευνούν εξωγήινες επιφάνειες.
«Ο ήχος είναι μια καινούργια, πλούσια πηγή πληροφοριών για τον Άρη», λέει η ομάδα στη μελέτη. «Χάρη στους αισθητήρες που έχουν διάμετρο μόλις μερικών χιλιοστών, έχουν καταγραφεί ήχοι που προκαλούνται από αστάθεια και τεχνητές πηγές».
«Τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν μια καλή βάση για τη δημιουργία προτύπων ακουστικών διαδικασιών, πράγμα πολύ σημαντικό για τις μελέτες σε ατμόσφαιρες όπως του Άρη και της Αφροδίτης», καταλήγουν οι ερευνητές.
Περισσότερα από το VICE
Ψυχολογικό Test: Βλέπεις Αυτήν τη Γάτα να Ανεβαίνει ή να Κατεβαίνει τις Σκάλες;