Τα λένε σπίτια-καρφιά. Είναι σπίτια προς κατεδάφιση για να γίνουν αυτοκινητόδρομοι, εμπορικά κέντρα ή άλλες κρατικά επικυρωμένες ιδιωτικές υποδομές. Οι ιδιοκτήτες τους, όμως, αρνούνται να τα πουλήσουν ή να τα εκκενώσουν. Έτσι, τα σπίτια μοιάζουν με καρφιά που εξέχουν στο τοπίο και οι εργάτες δουλεύουν γύρω τους. Στο τέλος, οι πεισματάρηδες κάτοικοι συχνά βρίσκουν τα σπίτια τους εν μέσω πάρκινγκ ή δρόμων αλλά συνεχίζουν να ζουν εκεί.
«Αυτά τα σπίτια ενδιαφέρουν την Κίνα γιατί είναι κάτι σαν Δαυίδ εναντίον Γολιάθ», εξηγεί ο Steve Hess, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Τρανσιλβανια στο Κεντάκι. Πέρασε χρόνια μελετώντας το φαινόμενο και το 2010 δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο Nail -Houses, Land Rights, and Frames of Injustice on China’s Protest Landscape.
Videos by VICE
«Πρωτοεμφανίστηκαν ως φαινόμενο στα μέσα της δεκαετίας του ‘90», εξηγεί. «Τότε, μια αναθεώρηση το 1994 μετέφερε πολλές πηγές φορολογικών εσόδων από την τοπική διοίκηση στην εθνική. Μέσω αυτού, τα χρήματα πέρασαν στην κεντρική διοίκηση και οι τοπικές αρχές δεν είχαν χρήματα. Μια λύση ήταν οι τοπικοί αξιωματούχοι να αρχίσουν να πουλάνε γη στους εργολάβους, γη στην οποία είχαν δικαιοδοσία. Και καθώς δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν τιμές αγοράς στους εκτοπισμένους κατοίκους, έβγαζαν μεγάλο κέρδος επαναπουλώντας τα σπίτια. Με τον καιρό αυτό έγινε επίσημη απάτη, κάτι που κατάλαβαν μόλις σήμερα οι κάτοικοι.
Σήμερα, όποιος αρνείται να πουλήσει γίνεται εχθρός του κράτους. Αλλά θεωρούνται και τοπικοί ήρωες.
«Η διαμαρτυρία αυτή έχει απήχηση στον κόσμο επειδή υπάρχει μια διάχυτη αντίληψη ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι είναι διεφθαρμένοι και συνωμοτούν με τους εργολάβους», εξηγεί ο Steve. «Το κίνημα συμβολίζει την αυξανόμενη συνείδηση περί δικαιωμάτων στην Κίνα, καθώς οι πολίτες αντιστέκονται στους τοπικούς αξιωματούχων που κάνουν κατάχρηση των προνομίων τους».
Φυσικά, το να αντιταχθείς σε Κινέζους κρατικούς αξιωματούχους είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και πολλοί που αρνήθηκαν να φύγουν έχουν μπει φυλακή. Για τον λόγο αυτό, οι διαμαρτυρόμενοι στρέφονται συχνά σε ξένους ειδησεογραφικούς οργανισμούς και κοινωνικά δίκτυα για να χρησιμοποιήσουν τη δημοσιότητα ως προστασία, σύμφωνα με τον Steve. Αυτή είναι όμως καινούργια τακτική και οι περισσότεροι τη δεκαετία του ‘90 και στις αρχές του 2000 έβαζαν πινακίδες και πανό ή αλυσοδένονταν στα σπίτια τους για να εμποδίσουν την κατεδάφιση.
«Σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, οι πολίτες έχουν επιτεθεί ή ρίξει κοκτέιλ μολότοφ σε εργάτες», λέει ο Steve, αναφέροντας μια περίπτωση του 2008 στην οποία μια γυναίκα από την περιοχή Μινχάνγκ της Σανγκάης έριξε εκρηκτικά από μπουκάλια κρασιού και βενζίνη στους εργάτες. Η γυναίκα συνελήφθη αλλά στο Ίντερνετ έγινε ηρωίδα.
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι αυτοί είναι διατεθειμένοι να πάρουν τέτοιο ρίσκο και η ανταμοιβή είναι απλώς να κρατήσουν ένα σπίτι που στο τέλος θα είναι σαν νησάκι μες στην κίνηση; Η απάντηση είναι οικονομική και συναισθηματική. Πρώτον, συνήθως οι αποζημιώσεις είναι μικρές. Κυρίως, όμως, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι οι διαμαρτυρίες μπορεί να επιφέρουν μεγαλύτερες αποζημιώσεις.
Ο Steve διευκρινίζει ότι αυτό δεν σημαίνει πως αποτελεί κίνημα, αλλά οι πολίτες της Κίνας ατομικά συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν άλλες επιτυχημένες διαμαρτυρίες. Επιπλέον, ένας άλλος νόμος που πέρασε το 2007 ενδυνάμωσε τα δικαιώματα των πολιτών στη γη τους, παρακινώντας πολλούς να κάνουν δικαιωματική αντίσταση. Χάρη σε αυτούς τους παράγοντες, τα σπίτια-καρφιά γίνονται όλο και πιο συνηθισμένα.
«Το φαινόμενο έχει μεγάλη σημασία σήμερα. Οι τιμές των σπιτιών έχουν ανέβει, ιδίως σε αστικά κέντρα με πολλές δουλειές όπου οι πολίτες είναι πολύ κυνικοί απέναντι στους τοπικούς αξιωματούχος – ιδίως εν μέσω της καμπάνιας ενάντια στη διαφθορά του Xi Jinping».
Σε αυτά τα μέρη όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται να δώσουν τα σπίτια τους στους εργολάβους.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE ASIA.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Έξι Gamers Συνελήφθησαν για Στημένους Αγώνες στο Counter Strike στην Αυστραλία
Το Budget της Φοιτητικής σου Ζωής
Η Ελληνίδα που Φωτογραφίζει την Underground Νυχτερινή Ζωή της Μαδρίτης
