Ξεκινάς να αισθάνεσαι έναν επίπονο και έντονο πόνο στον θώρακα, μια αίσθηση τόσο δυσφορική, που είναι σαν να σε έχει καταπλακώσει ένας μεγάλος, βαρύς βράχος που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Οι παλμοί σου αυξάνονται, η καρδιά σου χτυπά σε ρυθμούς τρελούς, τόσο που νιώθεις ότι θα ξεπηδήσει από το στήθος σου. Τα αφτιά σου βουΐζουν και το κεφάλι σου μουδιάζει και νεκρώνεται. Αμέσως έρχονται οι παρεμβατικές σκέψεις στο μυαλό σου, οι σκέψεις του φόβου του θανάτου. Το στομάχι σου γίνεται ένας άλυτος κόμπος και οι πόνοι στο στήθος οξύνονται. Όλο σου το κορμί σου στέλνει «καμπανάκι κινδύνου». Όλο αυτό μπορεί να κρατήσει από δέκα λεπτά, μέχρι είκοσι – ή και περισσότερα. Όταν το βιώνεις για πρώτη φορά, τα συναισθήματα είναι μπουρδουκλωμένα, ανακατεμένα, ξεχύνονται οι αρνητικές σκέψεις που νοηματοδοτούνται από την φοβία πως υπάρχει πιθανότητα να σου συμβαίνει κάτι πολύ κακό. Οι σκέψεις είναι τοξικές και δηλητηριάζουν τον νου σου, σε σημείο που μπορεί να σε ωθήσουν να πας ακόμα και στο νοσοκομείο.
Το βίωμα του έντονου θωρακικού πόνου έγινε αντιληπτό σε μένα το 2022, μιας χρονιάς πολλών διεργασιών και αλλαγών σε πολλά επίπεδα της ζωής και μετά από μακρά περίοδο πένθους και απώλειας. Την πρώτη φορά, όλα αυτά τα συμπτώματα ήρθαν και με αποτελείωσαν, σε μία περίοδο ευαλωτότητας, αλλά σε μια στιγμή απόλυτης ηρεμίας στην οποία δεν σκεφτόμουν τίποτα από αυτά που με απασχολούσαν. Το μυαλό έκανε τα δικά του σενάρια και ήταν εγκλωβισμένο μέσα στον φόβο, που από ένα σημείο και μετά το παρέλυε. Μετά από κάποια λεπτά που περνούσαν βασανιστικά αργά και αρκετές ανάσες που προσπαθούσα να πάρω, σιγά-σιγά το σώμα μου άρχισε να ηρεμεί. Αυτό το απροσδιόριστο αίσθημα, ήταν κάτι που ξεπερνούσε τις δυνάμεις μου, ωστόσο ακόμη δεν του είχα δώσει κάποιο «όνομα». Ήταν κάτι εντελώς άγνωστο σε μένα. Έφτασα σε σημείο που, για μερικούς μήνες, αυτό το αίσθημα, ερχόταν σχεδόν καθημερινά να με καταβάλλει και να με αφήνει χωρίς ανάσα και με μεγάλες δόσεις φοβικότητας.
Videos by VICE
Μια ημέρα έντονου πόνου, με έκανε να σηκώσω το κινητό και να τηλεφωνήσω, σχεδόν έντρομη, σε μία καρδιολόγο της περιοχής μου και να κλείσω την ίδια ημέρα ραντεβού για εξέταση, καθώς ήμουν πεπεισμένη ότι αντιμετωπίζω κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα. Μέχρι να έρθει η ώρα που θα ξεκινούσα για το ιατρείο, ο πόνος επέμενε και οι παλμοί μου ήταν πιο δυνατοί από κάθε άλλη φορά, ενώ αδυνατούσα να πάρω σωστές ανάσες για να ηρεμήσω. Φτάνοντας εκεί, αισθάνθηκα τα πόδια μου να μουδιάζουν και όταν ξεκίνησε η εξέταση, και διαβεβαιώθηκα ότι δεν αντιμετωπίζω κάποιο καρδιολογικό θέμα, η γιατρός έκανε διάγνωση ότι το ζήτημα είναι καθαρά ψυχολογικό. Έφυγα από εκεί κάπως ελαφρύτερη, ωστόσο μπήκα σε έναν φαύλο κύκλο σκέψεων για το τι θα μπορούσα να κάνω για να μην αισθανθώ ξανά αυτή την αβάσταχτη δυσφορία. Όταν μοιράστηκα αυτό το περιστατικό με την ψυχοθεραπεύτριά μου, απέκτησε υπόσταση και όνομα: κρίση πανικού.
Αυτό το άγνωστο -μέχρι πρότινος- σε μένα αίσθημα, ερχόταν και έφευγε, σε ανύποπτο χρόνο και με άφηνε με ένα ατελείωτο κενό. Αυτό διήρκεσε για πολύ καιρό, όμως κάποια στιγμή άρχισε να αραιώνει. «Κρίση πανικού είναι, ηρέμησε, είναι στο μυαλό σου», έλεγα συνέχεια στον εαυτό μου τις στιγμές εκείνες, προσπαθώντας να το μειώσω και να το εκλογικεύσω, παρόλο που σε αυτές τις στιγμές, η εκλογίκευση είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί μέσα στη θολούρα που επικρατεί στο μυαλό και σωματοποιείται με όλα αυτά τα συμπτώματα. «Πάρε ανάσες – οκτώ δευτερόλεπτα εισπνοή, οκτώ εκπνοή», μου έλεγε η ψυχοθεραπεύτριά μου και προσπαθούσα να το ακολουθήσω. «Να παίρνεις ανάσα από το διάφραγμα». Μάταια πολλές φορές, γιατί η ανάσα σου σε τέτοιες στιγμές είναι ακανόνιστη και είναι αρκετά ζόρικο να την ελέγξεις.
Τους επόμενους μήνες αυτό κάπως περιορίστηκε, μέχρι που έφτασα σε ένα σημείο να το παθαίνω μία φορά την εβδομάδα – και αν. Η καταπολέμησή του με έκανε να πιστεύω πως είναι κάτι που έχω αφήσει στο παρελθόν και πως είναι καιρός να βάλω πλώρη και να επικεντρωθώ σε άλλα ανεπίλυτα ζητήματα που με απασχολούσαν. Λίγο καιρό αργότερα, μετά από μία περίοδο κατά την οποία υπήρξε μια περαιτέρω πίεση στο επαγγελματικό πλαίσιο, ένιωσα ξανά να καταρρέω ολοκληρωτικά. Οι κρίσεις πανικού επανήλθαν δριμύτερες τους τελευταίους μήνες, καθημερινά, με πιο έντονα χαρακτηριστικά. Ο πόνος στο στήθος έγινε πάλι οξύς και οι ταχυπαλμίες έγιναν κομμάτι της καθημερινότητας. Ανάσες, μέτρημα, ανάσες ξανά. Τίποτα δεν λειτουργεί τελικά. Είμαι λειτουργική; Πασχίζω να σκεφτώ καθαρά, να έχω έμπνευση και δημιουργικότητα. Πασχίζω να ηρεμήσω από τις σκέψεις του φόβου και των διαρκών κρίσεων, που ξέρω ότι θα αισθανθώ εκ νέου μέσα στην ημέρα. Πόνος όταν προσπαθώ να αναλύσω τι είναι τελικά αυτό που με πιέζει και με κάνει να ασφυκτιώ, πόνος όταν προσπαθώ να γράψω δυο σειρές, πόνος όταν προσπαθώ να το επικοινωνήσω στους γύρω μου, πόνος όταν σηκώνω το τηλέφωνο που είναι συνυφασμένο με άσχημα νέα. Αυτός ο πόνος κάνει το σώμα μου να σφίγγεται και να μουδιάζει. Αυτή η βίαιη σωματοποίηση του άγχους με καθηλώνει. Ξέρω ότι η πηγή μπορεί να είναι πολυδιάστατη. Μπορεί να εκδηλώνεται έπειτα από πίεση σε όλα τα κομμάτια της ζωής μας που μπορεί να συνδέονται με την γενικότερη κοινωνική κατάσταση, μέχρι γεγονότα προσωπικά που μας έχουν σημαδέψει και καταστάσεις που δημιουργούν κελιά στον ψυχισμό μας.
Φοβάμαι να το εκφράσω γιατί δεν ξέρω αν θα βρω κατανόηση ή συμπόνοια, ή απλά δεν θέλω να προσθέτω ακόμα περισσότερο βάρος στους ανθρώπους που με περιβάλλουν. Φοβάμαι να το ψελλίσω, παρά μόνο σε λίγα κοντινά μου άτομα που ίσως το έχουν βιώσει ή το βιώνουν. Ερωτήματα τριγυρνούν στο μυαλό μου, μέσα στο οποίο παλεύουν να πιάσουν χώρο οι καθησυχαστικές σκέψεις. «Έλα, έχεις περάσει χειρότερες καταστάσεις, χαλάρωσε» / «Πώς κάνεις έτσι; Δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεσαι», είναι μερικές από τις σκέψεις ή μερικά από τα λόγια που ακούω κατά καιρούς. Είναι όμως λύση στο πρόβλημα;
«Εμένα με βοήθησε η σεροτονίνη» / «Εγώ κάνω μια αγωγή με Zanax», θα ακούσω από τον περίγυρό μου. Όμως δεν ήθελα ποτέ να λύσω τα προβλήματα με χημείες και σκευάσματα, χωρίς να κατακρίνω όσους το κάνουν καθώς δεν έχουν άλλη επιλογή. Ήθελα να τα βρω με τον εαυτό μου, εξάλλου αυτή η συμβίωση στο τέλος της ημέρας είναι η δυσκολότερη απ’ όλες. Μπορεί φαινομενικά να μοιάζω καλά, όμως μέσα μου υπάρχει μια τρικυμία διεργασιών και αντικρουόμενων σκέψεων για το τι πρέπει να κάνω για να επανέλθω και να είμαι λειτουργική μέσα στο πλαίσιο που υπάρχω, ζω, εργάζομαι και αλληλεπιδρώ. Θέλω να το εκφράσω σε εκείνους που έχουν μαζί μου σχέση προσωπική, σχέση επαγγελματική, σχέση τυπική. Πολλές φορές νιώθω αγανάκτηση με το γεγονός ότι αδυνατώ να παραμείνω ψύχραιμη, πολλές φορές νιώθω αγανάκτηση για την έλλειψη ενσυναίσθησης που υπάρχει από την Πολιτεία για τους ανθρώπους που βιώνουν το ίδιο με μένα, που έχουν κρίσεις πανικού οι οποίες τους καταπίνουν στη δίνη τους. Σε αυτό δεν χωράνε τα «ναι μεν, αλλά».
Διότι, για όσους παλεύουν με ψυχικές διαταρραχές, που μπορεί να είναι ήπιες και όχι τόσο σοβαρές, δεν υπάρχει κανένα πλέγμα προστασίας. Διότι, πολλοί μπορεί να θεωρούν πολυτέλεια να επενδύσουν στην ψυχική τους υγεία και ταμπού να μιλήσουν γι’ αυτήν ανοιχτά, χωρίς αναστολές και δεύτερες σκέψεις. Πολλές φορές μπορεί να θέλω να αναφερθώ σε αυτό, αλλά να φοβάμαι για τις αντιδράσεις των γύρω μου. Δεν τίθεται όμως θέμα λύπησης, αλλά θέμα αποδοχής, ανοχής και κατανόησης.
Ακολουθήστε την Άντυ στο instagram.
Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.
Περισσότερα από το VICE