Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο i-D.
Για τις συνιδιοκτήτριες γκαλερί, Eira Rojas και Aimee Rubenstein, η διαδικασία της επιμέλειας μιας έκθεσης ξεκινά πάντα με τα θέματα που ζωντανεύουν τις καθημερινές συζητήσεις τους με φίλους. «Μιλάω συνεχώς για την περίοδό μου», λέει η Eira, «όμως μόνο σε επιλεγμένα άτομα». Αυτοί οι καθημερινοί διάλογοι εξελίσσονται γρήγορα σε πολιτικά φορτισμένες και προκλητικές εκθέσεις στο Rojas + Rubensteen Projects, την γκαλερί που ίδρυσε το δίδυμο στο Μαϊάμι, τον Οκτώβριο του 2016. Οι τελευταίες δύο εκθέσεις στον χώρο εστίαζαν στη σχέση μεταξύ ελευθερίας και ελέγχου στην αμερικανική πολιτική και την ισλαμοφοβία.
Videos by VICE
Σήμερα, η γκαλερί παρουσιάζει το Period. (Περίοδος.), μια έκθεση που επικεντρώνεται σε ένα θέμα το οποίο δεν θίγεται συχνά από την κοινωνία, την έμμηνο ρύση και περιηγείται στα πολλαπλά του επίπεδα, υιοθετώντας μια ασυνήθιστα εκλεπτυσμένη προσέγγιση. «Δεν έχουν όλοι περίοδο», εξηγεί η Eira. «Όμως, όλοι έχουν μια σχέση με την περίοδο. Είτε είσαι άνδρας που γνωρίζει μια γυναίκα που έχει περίοδο είτε μια γυναίκα που δεν έχει περίοδο –προσωρινά ή μόνιμα– ή μια γυναίκα που περιμένει με άγχος να της έρθει η περίοδος, κοιτώντας το εσώρουχό της σαν να λέει “σε παρακαλώ, μην καθυστερήσεις”». Η έκθεση εξερευνά ένα θέμα που είναι ταυτόχρονα καθολικό και υποεκπροσωπούμενο.
«Η Eira και εγώ μιλάμε συνεχώς για την περίοδό μας», ως φίλες, ιστορικοί τέχνης και συν-επιμελήτριες, προσθέτει η Aimee. Ωστόσο, δεν βλέπει αυτές τις συζητήσεις να αντικατοπτρίζονται στα έργα των καλλιτεχνικών ιδρυμάτων, παρά τις συζητήσεις περί φύλου που κυριάρχησαν στις προηγούμενες εκλογές και την τρέχουσα Προεδρία. Αν και ο αγώνας για τις υπηρεσίες στον τομέα της αναπαραγωγικής υγείας και της εκπαίδευσης ενισχύεται όλο και περισσότερα τον τελευταίο χρόνο, τα καλλιτεχνικά ιδρύματα συχνά διστάζουν να προσεγγίσουν αυτά τα θέματα. Η λογοκρισία που επέβαλε το Instagram στις φωτογραφίες που απεικόνιζαν αίμα περιόδου και αναρτήθηκαν από τη Rupi Kaur και τη Harley Weir είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι καλλιτέχνες έχουν αγκαλιάσει το γυναικείο σώμα και όλες τις φυσικές λειτουργίες του εδώ και δεκαετίες, όμως οι θεσμοί και το ευρύ κοινό φαίνεται πως έχουν μείνει πίσω. Η Eira λέει ότι ακόμη και ο σύζυγός της, εξακολουθεί να θεωρεί ότι η συγκεκριμένη έκθεση είναι λίγο «σιχαμερή».
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται διάφορα έργα, όπως μια εικόνα με αίμα περιόδου που επιπλέει σε μια λεκάνη τουαλέτας, της Αμερικανίδας φωτογράφου Elinor Carucci και φωτογραφίες εμμηνορροϊκών υγρών που τα παρασέρνει με φόρα το νερό, της καλλιτέχνιδας Jen Lewis. Πιθανότατα, αυτές οι εικόνες θα προκαλέσουν δυσφορία σε όσους δεν έχουν έμμηνο ρύση. Όμως, είναι εντυπωσιακό και πανέμορφο να βλέπεις τα έργα να εκτίθενται απομονωμένα και να νομιμοποιούνται μέσω των pixel. Η ομορφιά τους ενισχύεται ακόμη περισσότερο, όταν μαθαίνεις ότι οι φωτογραφίες της Carucci αποτελούν τμήμα μιας μεγαλύτερης σειράς γύρω από την εμπειρία της μητρότητας, όπως και ότι η Lewis χρησιμοποιεί μεγάλα ενυδρεία, για να δημιουργήσει τις κινηματογραφικές εικόνες της, οι οποίες παραπέμπουν στους «πίνακες δράσης» της αείμνηστης φεμινίστριας φωτογράφου Sarah Charlesworth. Η Aimee σημειώνει ότι βασική τους προτεραιότητα ήταν η επιλογή έργων που «είναι ταυτόχρονα στοχαστικά, καλαίσθητα, διαλογικά και αντικατοπτρίζουν μια πραγματικότητα». Με άλλα λόγια, η αισθητική δύναμη των έργων αναδεικνύει –αντί να αποκρύπτει– τη θεματολογία τους.
Το concept έχει οργανωθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να πυροδοτεί συζητήσεις. Η Aimee και η Eira έχουν διευρύνει τη λίστα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών, για να συμπεριλάβουν έργα που εξερευνούν άλλες έννοιες της περιόδου. Η Aimee κάνει μια παύση για να διασαφηνίσει κάτι: «Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η έκθεση προσπαθεί να παρουσιάσει ένα ευρύ φάσμα εμπειριών από διαφορετικές γυναίκες που, είτε έχουν περίοδο είτε δεν έχουν, το βιώνουν με διαφορετικούς τρόπους, καθώς όλοι είμαστε διαφορετικοί». Για παράδειγμα, η καλλιτέχνιδα Sonia Baez-Hernandez παρουσιάζει ένα γλυπτό πολυμέσων που απεικονίζει ένα σουτιέν, το οποίο ανήκει σε μια ευρύτερη σειρά που σχετίζεται με την εμπειρία της με τον καρκίνο του μαστού – η χημειοθεραπεία της προκάλεσε εμμηνόπαυση.
[VICE Video] Η «Μις Γυμνές Σέλφι» του Instagram
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Η καλλιτέχνιδα με έδρα τη Βαρκελώνη, Laia Abril, παρουσιάζει τη δουλειά της για δεύτερη φορά στην γκαλερί Rojas + Rubensteen, αναλύοντας τη διαδικασία παράνομων αμβλώσεων, προσομοιώνοντάς τη στις φωτογραφίες της. Για τη σειρά On Abortion ( Περί Άμβλωσης), φωτογράφισε όργανα που έχουν χρησιμοποιηθεί ιστορικά σε εκτρώσεις και πήρε συνεντεύξεις από γυναίκες στη Λατινική Αμερική, συζητώντας για την πρόσβαση που είχαν σε ασφαλείς αμβλώσεις. Η Eira λέει ότι στη διάρκεια της προηγούμενης έκθεσής της Abril, τον Δεκέμβριο, οι γυναίκες ένιωθαν την ανάγκη να τους μιλήσουν για πολύ προσωπικές ιστορίες σχετικά με γέννες, εκτρώσεις και άλλες επεμβάσεις. Η Aimee νιώθει ότι αυτή η έκθεση επιτυγχάνει τον ίδιο στόχο, λέγοντας ότι, «Θεωρούμε ότι οι άνθρωποι, γενικά μιλώντας, νιώθουν άβολα να μιλάνε για αυτά τα θέματα, όμως όταν μπαίνουν στον χώρο μας και βλέπουν τις εικόνες, υπάρχει μια αλλαγή στην ατμόσφαιρα και ο κόσμος νιώθει ότι μπορεί ή ακόμα και ότι θα έπρεπε να θέλει να συζητήσει για αυτό μαζί μας».
Στον χώρο, άλλωστε, υπάρχουν κεριά, θυμίαμα, καφές και διάφορα σημεία όπου μπορείς να καθίσεις και να κουβεντιάσεις. Αυτό επηρεάζει και τους καλλιτέχνες. Η Eira σημειώνει ότι η Emily Lapeyre Gui, της οποίας το έργο πολυμέσων εκτίθεται στο Period . δημιούργησε το έργο/εγκατάστασή της το 2012 και δεν το είχε παρουσιάσει ποτέ προηγουμένως. Εστιάζει πάνω σε μια έκτρωση που έκανε η ίδια. «Η καλλιτεχνική δήλωση που μας έκανε αρχικά δεν άπτονταν του θέματος, αλλά λόγω αυτής της έκθεσης, αποφάσισε να προβεί σε μια νέα καλλιτεχνική δήλωση, που έκανε ξεκάθαρο το θέμα του έργου».
Δεν κινούνται όλα τα έργα γύρω από το θέμα της έμμηνου ρύσης. «Προσπαθήσαμε να επιλέξουμε έργα που προσέγγιζαν την περίοδο και την εμμηνόρροια πολύ άμεσα, χρησιμοποιώντας αίμα περιόδου, όμως χρησιμοποιήσαμε και έργα που έχουν ένα ευρύτερο πεδίο και μιλούν για τον χρόνο, την κίνηση και τη ροή», λέει η Aimee. Υπάρχουν δύο ορισμοί για τη λέξη «περίοδος» στην έκθεση: 1) Χρονικό διάστημα που καθορίζεται από κάποιο επαναλαμβανόμενο φαινόμενο και 2) Ο έμμηνος κύκλος μιας γυναίκας. «Θέλαμε να ασχοληθούμε με το θέμα της περιοδικότητας – είτε μέσω του νερού, είτε του χρόνου, είτε του έμμηνου κύκλου».
Η Eira πιστεύει ότι η conceptual artist Mierle Ukeles Laderman αποτελεί το ιδανικό παράδειγμα για αυτό. Το project της Mikva Dreams του 1977-78 αναδεικνύει κάποιες πτυχές του Period . και εξετάζει το «μικβά» (εβραϊκό τελετουργικό που αφορά την πράξη της κάθαρσης που σχετίζεται με την εμμηνόρροια) «ως ένα τελετουργικό που κάποιοι γιορτάζουν, άλλοι μισούν και άλλοι αγνοούν παντελώς», λέει η Aimee, η οποία προσθέτει ότι το σκέφτεται συχνά ως σύγχρονη, Εβραία γυναίκα: «Μπορούμε να μιλήσουμε για τις δικές μας οικογενειακές παραδόσεις και πρακτικές, όμως πώς μπορούμε να δώσουμε σε άλλους ανθρώπους την ικανότητα να μιλούν για αυτά τα πράγματα;. Στο Rojas + Rubensteen η φιλοσοφία είναι να παρουσιάσουμε, όχι να πούμε – και στη συνέχεια να ακούσουμε».
Η έκθεση «Period.» φιλοξενείται στη γκαλερί Rojas + Rubensteen στο Μαϊάμι μέχρι τις 15 Ιουνίου. Η αναπαραγωγική υγεία, το ταμπού της περιόδους και το μικβά θα αποτελέσουν τη θεματολογία των επόμενων εκθέσεων.
Περισσότερα από το VICE
Το Twitter Αποκλείει τους Νεοναζί σε Όλο τον Κόσμο και η Χρυσή Αυγή Μιλάει για τη Νέα Τάξη Πραγμάτων
Μια Ανοιχτή Επιστολή στους Γονείς μου που Δεν Χειρίστηκαν Καλά τον Εθισμό μου
Το Μυστήριο της Ανθρωποκτονίας που Έγινε Δίπλα στη ΓΑΔΑ Αλλά Δεν Εξιχνιάστηκε Ποτέ