Στις 20 Ιουλίου 1969, οι Neil Armstrong και Edwin «Buzz» Aldrin, δύο από τα μέλη της αμερικανικής διαστημικής αποστολής Apollo 11, πάτησαν στη Σελήνη. Ο κόσμος άλλαξε. Η διαστημική φρενίτιδα εμφανίστηκε για να μείνει και μπλέχτηκε με την αισιοδοξία των επιτευγμάτων του ανθρώπου. Η αισιοδοξία κατέκλυσε τον κόσμο που ζούσε μέσα στον ζόφο του ψυχρού πολέμου. Η Αμερική είχε κερδίσει. Και η Ελλάδα;
Εκείνη την εποχή, η Ελλάδα βρισκόταν στον «γύψο» της Επταετίας και οι Αμερικανοί ήταν οι «φίλοι» που μας «προστάτευαν» από τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Το καθεστώς, είχε έναν λόγο παραπάνω, για να αποδώσει φόρο τιμής τις ΗΠΑ. Με ποιον τρόπο; Μα προφανώς δίνοντας μια μέρα άδεια σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους. Είναι εκπληκτικό να βλέπεις μια ολόκληρη χώρα να χρησιμοποιεί ως αφορμή ένα κοσμοϊστορικό γεγονός -για το οποίο απαιτήθηκαν εκατομμύρια εργατοώρες- για να γλιτώσει τη δουλειά. Συγκεκριμένα, στο άκουσμα της είδησης, ο τότε δικτάτορας Γιώργος Παπαδόπουλος, δήλωσε το πρωί της 21ης Ιουλίου:
Videos by VICE
Διαβάστε επίσης: Μια Μέρα στην Εγκαταλελειμμένη «Αετοφωλιά» του Δικτάτορα Παπαδόπουλου στην Πάρνηθα
«Η προσεδάφισις του Ανθρώπου εις την Σελήνην, χάρις εις την ανωτάτην τεχνικής του Αιώνος και την μεγίστην υλικήν θυσίαν, εις ην μετά αυταπαρνήσεως υπεβλήθη ο ανιδιοτελής αμερικανικός Λαός, ανοίγει, αληθώς, νέον εποχήν εις την Ιστορία. Η ψυχή της παρούσης ανθρωπίνης γενεάς πληρούται εμπιστοσύνης αισιοδοξίας και συναισθήματος πανανθρωπίνου θριάμβου. Το Σύμπαν δεν είναι πλέον κλειστόν, άγνωστον, απρόσιτον, ουδενός δεδομένου εδάφους. Είναι απίστευτον, είναι μεγαλειώδες το γεγονός και είμεθα ευτυχείς προνομιούχοι της Ιστορίας που το ζώμεν. Ο Κόσμος εορτάζει και αι ευχαί μας υπό την Ελλάδα του πρώτου προμηθεϊκού φωτός της Γνώσεως και της Επιστήμης συνοδεύουν τα τρία γενναία τέκνα των ΗΠΑ, που κατέκτησαν την Σελήνην. Εις ένδειξιν του θαυμασμού και προς έξαρσιν της ιστορικής σημασίας του επιτεύηματος άπασαι αι δημόσιαι υπηρεσίαι της χώρας θα αργήσουν σήμερον».
Ο ελληνικός Τύπος
Αξιοσημείωτος είναι και ο τρόπος με τον οποίο οι εφημερίδες της εποχής κάλυψαν τα γεγονότα που οδήγησαν στην προσσελήνωση του Apollo 11. Το Βήμα της Κυριακής έγραφε στις 17 Ιουλίου, ότι κατά την ώρα εκτόξευσης του διαστημόπλοιου, «στην Αθήνα… η κίνηση στους δρόμους είχε σταματήσει. Όσοι είχαν τηλεόραση κλείσθηκαν από νωρίς στα σπίτια τους, για να ζήσουν από κοντά τις στιγμές της εκτοξεύσεως… Πολλοί που δεν διέθεταν τηλεοπτικές συσκευές κατέφυγαν σε φιλικά σπίτια ή στις τηλεοράσεις που βρίσκονται στις προθήκες των καταστημάτων». Όλοι περίμεναν να δουν το «πλέον τολμηρό όνειρο του ανθρώπου», όπως έγραφε Το Έθνος της 16ης Ιουλίου, λίγες ώρες πριν από την εκτόξευση του Apollo 11.
Τηλεοράσεις παντού
Καθώς ελάχιστα νοικοκυριά είχαν εκείνη την εποχή τηλεόραση, το υπουργείο Προεδρίας έβγαλε ανακοίνωση αναφέροντας ότι «προκειμένου να δοθή η δυνατότης εις το κοινόν το στερούμενον δεκτών τηλεοράσεως να παρακολουθήση τας φάσεις του ταξιδίου του αμερικανικού διαστημοπλοίου Απόλλωνος 11, τας μεταδιδομένας και παρά της ελληνικής τηλεοράσεως, το υπουργείον Προεδρίας της κυβερνήσεως έχει μεριμνήση δια την τοποθέτησιν συσκευών τηλεοράσεως εις πλατείας και άλλους χώρους… Επίσης παρακαλούνται οι οργανισμοί και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που διαθέτουν αριθμόν τηλεοράσεων, εφ’ όσον επιθυμούν, δύνανται να εγκαταστήσουν ταύτας εις δημοσίους χώρους προκειμένου να παρακολουθήσουν το κοσμοϊστορικόν γεγονός της αποβάσεως και του περιπάτου ανθρώπων εις την Σελήνην και όσοι δεν διαθέτουν τοιαύτας».
VICE Video: Σε Αυτήν την Πόλη Παράγονται τα Περισσότερα Ηλεκτρονικά Τσιγάρα στον Κόσμο
Λίγες ημέρες αργότερα (23 Ιουλίου), Τα Νέα θα περιέγραφαν με χιουμοριστικό τρόπο τη ραγδαία αύξηση στις πωλήσεις τηλεοράσεων που σημειώθηκε εκείνες τις ημέρες:
«Γύρω στις 7.000 συσκευές τηλεοράσεως πουλήθηκαν “μαζεμένες” μέσα σε λίγες μέρες. Εν όψει του γεγονότος… οι Αθηναίοι και οι Πειραιώτες που κατά κάποιο τρόπο εσκόπευαν να αγοράσουν τηλεόραση, επέσπευσαν την απόφασή τους… Ο Ρωμιός ήθελε το “θέαμα” στο σαλόνι του σπιτιού του. Να βλέπη με την ησυχία του, να πίνη το καφεδάκι του και να αναφωνή: “Βρε, βρε, βρε, πατήσαμε στη Σελήνη! Μαρία, κάνε ένα βαρύ γλυκό. Μωρέ τι είναι ο άνθρωπος…” Για τον λόγο αυτόν, τα χίλια καταστήματα που πουλάνε συσκευές τηλεοράσεως είχαν φούριες αυτές τις ημέρες… Οι ταράτσες των πολυκατοικιών γέμισαν τεχνίτες… Η Σελήνη μπήκε στη ζωή μας. Κι αυτό κυρίως χάρη στην τηλεόραση… Και οι μόνοι που… αγανάκτησαν μ’ όλη αυτήν την ιστορία, είναι οι νοικοκυρές των σπιτιών που διαθέτουν τηλεόραση. Τα σαλόνια τους έγιναν αληθινά “κέντρα διερχομένων”. Χαλάλι…».
To επανδρωμένο διαστημόπλοιο εκτοξεύεται στις 16 Ιουλίου και προσσεληνώνεται στις 20 Ιουλίου: «Εποποΐα στο Διάστημα», γράφει το πρωί της 17ης Ιουλίου Το Έθνος, ενώ η Ακρόπολις περιγράφει τι συνέβη το βράδυ της μεγάλης προσεδάφισης: «Στο Σύνταγμα, στο “Βυζάντιο”, στο Κολωνάκι μπροστά στην Αμερικανική Πρεσβεία, στο “Διεθνές” της Λεωφόρου Συγγρού, στις βιτρίνες των καταστημάτων που “διανυκτερεύουν” οι τηλεοράσεις, στα σπίτια, παντού όπου υπάρχουν δέκτες, οι άνθρωποι ξεσπούν σε χειροκροτήματα. Το Φεγγάρι έχει κατακτηθή από τον Άνθρωπο!».
Μάλιστα, η εφημερίδα αναφέρει και ένα ευτράπελο που μόνο από ελληνικό καφενείο θα ήταν βγαλμένο: «Στο “Διεθνές” της Λεωφόρου Συγγρού βρέθηκε και ο απαραίτητος “τύπος”. Ξεπέρασε σε ψυχραιμία κι’ αυτούς τους αστροναύτες. Νεαρός, μελαχροινός, με φαβορίτες, εντυπωσιακά ξενόκουμπα και ύφος Μαστρογιάννι, σε όλη τη διάρκεια της αναμεταδόσεως του άθλου των Άρμστρονγκ-Ώλντριν, καθόταν με γυρισμένες τις πλάτες κοντά στην TV και έπινε ατάραχος τον καφέ του. Όταν, γύρω στις 6, έφυγε χωρίς να ρίξη ούτε ματιά στην οθόνη, κάποιος είπε: “Τέτοια… γαϊδουρινή ψυχραιμία δεν την είδα ποτέ μου”. Όλοι συμφώνησαν ότι είχε δίκιο».
Τα Νέα της Δευτέρας 21 Ιουλίου κυκλοφορούν με τον τίτλο, «Ο Άνθρωπος Κατακτητής Δύο Κόσμων» και γράφουν ότι, «το θέμα της ημέρας σε όλα τα γραφεία ήταν σήμερα η Σελήνη και οι κατακτητές της. Συζητήσεις επί συζητήσεων. Πάει λέγοντας το πρωινό. Ουαί εις εκείνον που ανέμενε “λύσιν ζητήματος” εντός της ημέρας. Είναι ίσως η μόνη φορά που οι υπάλληλοι θα είχαν δίκιο αν το έρριχναν σε ολιγόωρο “ραχατιλίκι” εις ένδειξιν χαράς και θαυμασμού για το ηρωικό κατόρθωμα των Άρμστρονγκ και Ώλντριν».
Την ίδια ημέρα, Το Έθνος θα γράψει: «Σελήνη -πλανήτη χωρίς ζωή- θύμιζε η Αθήνα χθες βράδυ μεταξύ δέκα και ένδεκα. Η κίνησις στους δρόμους ήταν ελαχίστη. Αιτία η Σελήνη… Πλατεία Συντάγματος, Κυριακή βράδυ, ώρα δέκα και δέκα έξη… και δέκα επτά… και… τα λεπτά κυλούσαν αργά σαν αιώνες. Σιωπή παντού, αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπα… Λίγα λεπτά πριν από την μεγάλη στιγμή… Νεκρική σιγή στην πλατεία.. Θα πετύχουν; Η μεταλλική φωνή του σπήκερ έλεγε αργά-αργά τα τελευταία νέα από το διαστημικό κέντρο του Χιούστον. Δυο χιλιάδες ζευγάρια μάτια περίπου, δυο χιλιάδες ζευγάρια αυτιά περίμεναν ανοικτά, προσεκτικά…».
To χρονικό της κατάκτησης της σελήνης
Το διαστημικό πρόγραμμα Apollo της NASA ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1967, αποσκοπώντας στην αποστολή του ανθρώπου στη Σελήνη, έως το τέλος εκείνης της δεκαετίας. Στις 16 Ιουλίου 1969, στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα συγκεντρώθηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, για να παρακολουθήσει την εκτόξευση του Apollo 11, ενώ τα 700 εκατομμύρια έφταναν όσοι παρακολούθησαν την εκτόξευση από την τηλεόραση.
Το πλήρωμα της διαστημικής αποστολής ήταν τριμελές και αποτελούνταν από τους Neil Armstrong, Edwin “Buzz” Aldrin και Michael Collins. Η εκτόξευση έγινε στις 17:32 ώρα Ελλάδας. Όλα εξελίχθηκαν ομαλά και σύμφωνα με τον προγραμματισμό, στις 20 Ιουλίου η σεληνάκατος θα έπρεπε να αποκολληθεί από το διαστημόπλοιο και να πάρει πορεία προς τη Σελήνη και συγκεκριμένα προς τη Θάλασσα της Γαλήνης, το μέρος που είχε επιλέξει η NASA για την προσσελήνωση. Κατά τη διάρκεια της πορείας της σεληνακάτου προς τη Σελήνη το αυτόματο σύστημα πλοήγησης υπέστη βλάβη και ο κυβερνήτης Armstrong αναγκάστηκε να πιλοτάρει το σκάφος με το χειροκίνητο σύστημα. Κατόρθωσε να το προσεληνώσει οριακά στις 22:17 ώρα Ελλάδας, έχοντας καύσιμα μόνο για ακόμη περίπου 30 δευτερόλεπτα.
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Λίγο αργότερα έγινε «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα», όταν ο Neil Armstrong άνοιξε την πόρτα της σεληνακάτου στις 04:56 ώρα Ελλάδας της 21 Ιουλίου (9:56 της 20ης Ιουλίου ώρα Αμερικής), κατέβηκε τη μικρή σκάλα και πάτησε το πόδι του στη Σελήνη. Μετά την περίφημη φράση του Armstrong, o Aldrin αναφώνησε: «Υπέροχη… Υπέροχη μοναξιά!».
Στις επόμενες δυόμιση ώρες, οι αστροναύτες συνέλεξαν υλικό, τράβηξαν φωτογραφίες, συγκέντρωσαν δεδομένα και εγκατέστησαν μηχανήματα για παρατηρήσεις. Τοποθέτησαν την αμερικανική σημαία και μια πλακέτα εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας, που απεικόνιζε τα δύο ημισφαίρια και έγραφε: «Είμαστε άνθρωποι από τον Πλανήτη Γη, οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Ήρθαμε με ειρηνικό σκοπό εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας. Ιούλιος 1969 μ.Χ.».
Η αποστολή τους σε αυτό το σημείο είχε λήξει. Οι δύο αστροναύτες επέστρεψαν στη σεληνάκατο με φορτίο 22 κιλών από το υλικό που συνέλεξαν. Ξεκουράστηκαν για επτά ώρες και μετά ξεκίνησαν για την επιστροφή τους στη Γη, που διήρκεσε τρεις μέρες. Στις 18:50 ώρα Ελλάδος, της 24ης Ιουλίου 1969, ο θαλαμίσκος προσθαλασσώθηκε 210 ναυτικά μίλια νότια της ατόλης Τζόνσον, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στη Σελήνη είχε αίσιο τέλος. «Ήταν η πιο σημαντική εβδομάδα της παγκόσμιας Ιστορίας από την εποχή της Δημιουργίας», δήλωσε συνεπαρμένος ο πρόεδρος Richard Nixon. Οι τρεις αστροναύτες περισυνελέγησαν από το πολεμικό πλοίο Hornet και τέθηκαν αμέσως υπό αυστηρή καραντίνα. Πήραν εξιτήριο στις 13 Αυγούστου.
Το πρόγραμμα Apollo συνεχίστηκε έως το 1972, με πέντε επιτυχημένες αποστολές στη Σελήνη (Apollo 12, 14, 15, 16, 17) και μία αποτυχημένη (Apollo 13).
Περισσότερα από το VICE
Ένα Απόγευμα με τους Ανώνυμους Υπερφάγους της Αθήνας που τους Ενώνει ο Ψυχαναγκασμός με το Φαγητό
Η Υπέροχη Ζωή του Επαναστάτη Δημάρχου της Τήλου που Άλλαξε την Ιστορία του Νησιού
Με Aυτές τις Παιδικές Χαρές θα Εύχεσαι να Ήσουν Ξανά Παιδί