Τα μεγάλα μάτια της Aimee Gibbs (κατά κόσμον Aimee Lou Wood) άστραψαν με μιας όταν αντίκρισε στο ιατρείο της Gillian Anderson, της περίφημης σεξοθεραπεύτριας, ένα πόστερ με όλα τα πιθανά σχήματα του γυναικείου αιδοίου. Έκτοτε η 17χρονη, που στη δημοφιλή σειρά του Netflix “Sex Education” διακρίνεται για την αφέλεια αλλά και τον αυθορμητισμό της, προσπαθεί να ενημερώσει τον περίγυρό της για τη νέα της ανακάλυψη. Γι’ αυτό ετοιμάζει κεκάκια-αιδοία, εντελώς διαφορετικά στην όψη μεταξύ τους, τα οποία μοιράζει στους έκπληκτους συμμαθητές της.
H Βρετανή σεναριογράφος δεν χρειάστηκε να επιστρατεύσει τη φαντασία της, καθώς το ζήτημα της εικόνας του αιδοίου απασχολεί όλο και περισσότερο τις έφηβες στην Αγγλία – για τη σεζόν 2015-2016 μόνο, 200 εξ αυτών έφτασαν στο χειρουργείο για να το καλλωπίσουν. Και το φαινόμενο δεν είναι μόνο βρετανικό. Στο τμήμα παιδικής και εφηβικής γυναικολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αθηνών «Αλεξάνδρα» η χειρουργός- μαιευτήρας γυναικολόγος, κ. Στέλλα Ροΐδη, καλείται όλο και πιο συχνά να καθησυχάσει ανάστατες μαθήτριες. «Συχνά είναι οι μαμάδες που ξεκινούν αυτήν τη συζήτηση, ακόμα και όταν οι κόρες τους είναι μαθήτριες δημοτικού, καθώς ανησυχούν βλέποντας ότι το αιδοίο τους διαφέρει μορφολογικά από το δικό τους» λέει η γυναικολόγος, η οποία έχει κάνει την ειδικότητά της στη Μ. Βρετανία, όπου η συζήτηση έχει αναζωπυρωθεί. «Και εδώ, όμως, υπάρχει μια κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος για το αιδοίο, μάλιστα από μικρή ηλικία».
Videos by VICE
Όπως παρατηρεί, σχεδόν κάθε κοπέλα που φτάνει στο «Αλεξάνδρα», για κάποιο άλλο γυναικολογικό θέμα, θα αναφέρει στη γιατρό την ανησυχία της για το πώς φαίνεται «εκεί κάτω». «Καμία γυναίκα, όμως, δεν έχει το ίδιο αιδοίο με την άλλη, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα όργανα του σώματος μας», διευκρινίζει η κ. Ροΐδη. «Το εύρος της διαφορετικότητας είναι απεριόριστο: η κλειτορίδα μπορεί σε κάποιες γυναίκες να είναι πιο μικρή, σε άλλες πιο μεγάλη ή το δέρμα από πάνω να είναι πιο φουσκωμένο ή λιγότερο, τα χείλη να φαίνονται ίσια ή κυματιστά, τα μικρά χείλη να είναι πιο μεγάλα από τα μεγάλα χείλη ή το ανάποδο – όλα αυτά είναι φυσιολογικά», τονίζει. «Η δυσφορία που μας αναφέρουν, σπάνια (σε χαμηλότερο του 1% των περιστατικών) οφείλεται σε κάτι παθολογικό» εξηγεί η ίδια, «περισσότερο συνδέεται με τα στενά ρούχα και εσώρουχα που φορούν, τα καλλυντικά που χρησιμοποιούν και τις μεθόδους αποτρίχωσης, που με μεγάλο ζήλο εφαρμόζουν». Η ίδια συμβουλεύει τις κοπέλες πώς μπορούν να φροντίζουν την ευαίσθητη περιοχή έτσι ώστε να νιώθουν άνετα. Διαπιστώνει, όμως, ότι η συμβουλευτική που τα κορίτσια χρειάζονται είναι περισσότερο ψυχολογικής φύσης.
Το άγχος, από το οποίο οι έφηβες διακατέχονται, προκύπτει από τη σύγκριση που μοιραία κάνουν ανάμεσα στο δικό τους σώμα και εκείνο των γυναικών που πρωταγωνιστούν σε ταινίες πορνό, τις οποίες πλέον καταναλώνουν εξίσου μαζικά με τα αγόρια. «Έχοντας προσλαμβάνουσες σχεδόν αποκλειστικά από την πορνογραφία, τα κορίτσια μοιάζουν να ακολουθούν τα συνομήλικά τους αγόρια σε μια αγωνιώδη αναμέτρηση του κορμιού τους με κάποια αυθαίρετα καθορισμένα πρότυπα ομορφιάς», παρατηρεί η κ. Ροΐδη. Έτσι, αν κάποτε ήταν τα αγόρια που ανησυχούσαν ότι το πέος τους δεν ήταν αρκετά «μεγάλο», «χοντρό» ή «ίσιο», όπως αυτό του κάθε ρετουσαρισμένου πορνοστάρ, έχει φτάσει σήμερα η σειρά των κοριτσιών να αμφισβητήσουν την αισθητική του αιδοίου τους – είναι στενό, στο σωστό χρώμα και επιμελώς αποτριχωμένο; Σε πολλές, βέβαια, περιπτώσεις είναι και τα σχόλια των συνομηλίκων τους που φέρνουν δάκρυα στα μάτια των κοριτσιών, ειδικά όταν πρόκειται για την πολυσυζητημένη «πρώτη φορά».
«Μια αρνητική κριτική από την κολλητή ή το αγόρι τους αρκεί συχνά για να έρθουν σε εμάς ζητώντας αισθητική παρέμβαση» διηγείται η κ. Ροϊδη, που με όλη τη διαθέσιμη πειθώ της προσπαθεί να εξηγήσει στα κορίτσια ότι η αισθητική είναι υποκειμενική. «Αν δεν αρέσει στο τωρινό σου αγόρι δεν σημαίνει ότι και το επόμενο θα έχει πρόβλημα, αντίθετα μπορεί σε εκείνον να αρέσει», επαναλαμβάνει συχνά για να κατευνάσει τις έφηβες συνομιλήτριές της. Πολλές, ωστόσο, δεν μεταπείθονται και προκειμένου να είναι αρεστές και ποθητές, δεν διστάζουν να φτάσουν μέχρι το χειρουργείο με στόχο την αιδοιοπλαστική.
Όσοι παρακολουθούν τηλεοπτικές εκπομπές της μεσημεριανής ζώνης ή ακολουθούν blogs με αποκλειστικά «γυναικεία» θεματολογία, θα έχουν ενημερωθεί για τις άπειρες επιλογές που προσφέρει η σύγχρονη πλαστική χειρουργική στις γυναίκες που δεν είναι ευχαριστημένες με την εικόνα των γεννητικών τους οργάνων. Οι παραπάνω προωθητικές ενέργειες έχουν σαφώς ως ομάδες-στόχο τις γυναίκες που έχουν μόλις γεννήσει όπως και εκείνες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Ωστόσο δεν είναι δυνατόν να μείνουν ανεπηρέαστες οι έφηβες, οι οποίες ούτως ή άλλως βιώνουν με έντονο τρόπο τις αλλαγές στο σώμα τους. Το ενδιαφέρον, επομένως, βαίνει αυξανόμενο στις νεαρές ηλικίες, ενώ συχνά είναι οι ίδιες οι μητέρες που κανονίζουν το χειρουργείο σε κάποια ιδιωτική κλινική, προτού ξεκινήσουν οι κόρες τους να έχουν σεξουαλική ζωή, «για να κάνουν μια “καλή αρχή”». Η επέμβαση παρουσιάζεται ως ανώδυνη και η συμβολή της στην «εξισορρόπηση» της γυναικείας ψυχολογίας καθοριστική. Ενδεικτικά, στην ιστοσελίδα του γυναικολόγου, Δρ. Νίκου Ναούμ, προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Επανορθωτικής Γυναικολογίας, αναφέρονται τα παρακάτω στοιχεία: «η αιδοιοπλαστική είναι η τρίτη σε ζήτηση επέμβαση παγκοσμίως. Εκτός από τη Βραζιλία, που είναι η κατεξοχήν χώρα των αιδοιοπλαστικών, στην Αμερική έχουν τριπλασιαστεί οι επεμβάσεις […] Αυξητικές είναι οι τάσεις σε Αγγλία και Αυστραλία, όπου ο αριθμός των γυναικών που ζητούν αιδοιοπλαστική στις ηλικίες 15-24 είναι παρόμοιος με αυτών των 25-44. Η τάση όμως αυτή δεν ισχύει μόνο για την Αυστραλία, αλλά είναι γενικό φαινόμενο». Στο άρθρο, που υπογράφει ο ίδιος, τονίζει ότι δεν θέλει να χειρουργεί «ανασφαλείς έφηβες», όμως διευκρινίζει ότι οι δυσμορφίες είναι συχνές.
Ωστόσο, στο εξωτερικό, οι επίσημες οδηγίες είναι σαφείς: ένα τέτοιο χειρουργείο πρέπει να πραγματοποιείται μετά την ενηλικίωση. Το 2017 υψηλόβαθμα μέλη το Royal College of Obstetricians and Gynecologists απηύθυναν έκκληση μέσω του BBC στις έφηβες αλλά και στους γυναικολόγους που τις κουράρουν. «Ανησυχούμε για τις ανεπίσημες αναφορές για τον μεγάλο αριθμό των εφήβων που ζητούν χειρουργική επέμβαση για τη μείωση των χειλέων του αιδοίου για αισθητικούς ή άλλους λόγους» τόνιζε στην ανακοίνωσή αυτή η Καθηγήτρια Γυναικολογίας, Janice Rymer. «Στην εφηβεία οι αλλαγές στα μικρά χείλη αποτελούν μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης της περιοχής, οπότε η εκτέλεση μη αναστρέψιμων αισθητικών παρεμβάσεων προτού ολοκληρωθεί η σωματική και ψυχολογική εξέλιξη του ατόμου, μπορεί να το βλάψει ή να επιτείνει τη δυσαρέσκειά του από το σώμα του». Το Βασιλικό Κολλέγιο αντιπροτείνει ενημέρωση των κοριτσιών για τη φυσιολογία του σώματος τους, ψυχολογική υποστήριξη και αναμονή τουλάχιστον μέχρι τα δεκαοχτώ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι οδηγίες του American College of Obstetricians and Gynecologists, το οποίο αναφέρει ρητά ότι οι παραπάνω επεμβάσεις δεν ενδείκνυνται ιατρικά, καθώς «ενέχουν ουσιαστικό κίνδυνο, αφού η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους δεν έχει τεκμηριωθεί». Ως πιθανές επιπλοκές αναφέρει: πόνο, αιμορραγία, ουλές, συμφύσεις, μεταβαλλόμενη αίσθηση, δυσπαρευνία και ανάγκη για επανεγχείρηση.
«Το αιδοίο αλλάζει συνεχώς μέχρι την ενηλικίωση, γι’ αυτό τον λόγο δεν θα πρέπει να γίνεται καμία παρέμβαση νωρίτερα» απαντά η κ. Ροΐδη, «άλλωστε, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ένα καλό αποτέλεσμα ή να αποκλείσει τις παρενέργειες, ειδικά τις ενοχλήσεις κατά τη σεξουαλική επαφή». Η ίδια ενθαρρύνει τις έφηβες να συζητούν με τους γυναικολόγους τους και να προχωρούν σε έλεγχο, εφόσον νιώθουν δυσφορία ή έχουν αμφιβολίες για τη φυσιολογία του σώματός τους. «Ωστόσο, τις καλώ να κάνουν και λίγη ενδοσκόπηση: έχει νόημα να αλλάζουμε οτιδήποτε δεν αρέσει στους άλλους ή δεν ακολουθεί την επικρατούσα νόρμα; Μήπως αξίζει να κρατούμε κοντά μας εκείνους που μας αποδέχονται έτσι όπως είμαστε – σε όλα τα επίπεδα;».
Περισσότερα από το VICE
DJs, Σπαθιά, Goblins: Ό,τι Είδαμε στο Narthex Festival στα Μέθανα
Τι Παρίσια, τι Πατήσια: Η Παράνοια της Αναζήτησης Σπιτιού στην Αθήνα
Ellinofono Rave: Η Λίστα του Spotify με Rave Anthems Από Βανδή και Ρουβά Μέχρι Πάμελα