Τη μέρα που νομιμοποιήθηκε η κάνναβη στον Καναδά, η κάλυψη από τα media περιλάμβανε αστειάκια ότι τα μαγαζιά ξεπούλησαν τα Doritos και ιστορίες για μια ξύπνια προσκοπίνα που ξεπούλησε όλα τα μπισκότα της έξω από ένα κατάστημα πώλησης κάνναβης. Αν και είναι διασκεδαστικά, τα αστειάκια για τις λιγούρες έκρυβαν μια πολύ πιο σημαντική και αναπάντεχη πληροφορία που αφορά τη δημόσια υγεία: το χόρτο μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.
Η σχέση ανάμεσα στο βάρος και τη χρήση κάνναβης έγινε πιο σαφής μόλις την τελευταία δεκαετία. Ο Δρ Yan Le Strat, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων, δημοσίευσε το 2011 μια ανάλυση δύο συνόλων δεδομένων από τα έτη 2001-2003 στο American Journal of Epidemiology. Το πρώτο προερχόταν από την Εθνική Έρευνα Επιδημιολογίας για το Αλκοόλ και τις σχετικές ασθένειες και περιλάμβανε 43.093 άτομα. Έδειξε ότι 16,1% των χρηστών κάνναβης ήταν παχύσαρκοι, σε αντίθεση με το 25,3% των ανθρώπων που έκαναν χρήση. Το δεύτερο σύνολο δεδομένο ήταν από την επαναληπτική Εθνική Έρευνα Συννοσηρότητας: Από τους 9.283 που απάντησαν, το 17,2% των χρηστών κάνναβης ήταν παχύσαρκοι, ενώ στο μη χρήστες το ποσοστό έφτανε το 25,3%.
Videos by VICE
Έχει ενδιαφέρον ότι αυτά τα ευρήματα ήταν ακόμη πιο έντονα, όταν η σύγκριση ήταν ανάμεσα σε όσους έκαναν μεγάλη χρήση (πάνω από τρεις φορές την εβδομάδα) και όσους δεν έκαναν καθόλου χρήση.
Σε μια μεγάλη έρευνα στην Αυστραλία σε 2.566 άτομα 21 ετών, διαπιστώθηκε ακριβώς το ίδιο: Οι χρήστες κάνναβης ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι. Ο Le Strat επισημαίνει ότι οι έρευνες δίνουν εικόνα μιας συγκεκριμένης χρονικής στιγμής και ως εκ τούτου «δείχνουν μόνο μια συσχέτιση και δεν αποδεικνύουν αιτιολογική σχέση». Είναι γνωστό ότι τα τσιγάρα προκαλούν απώλεια βάρους και οι χρήστες κάνναβης συχνά καπνίζουν και τσιγάρα. Αλλά τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια, ακόμη και όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν το κάπνισμα.
Όμως και πάλι, ο Le Strat είναι ανοιχτός στην πιθανότητα το χαμηλότερο βάρος των χρηστών κάνναβης να μην είναι άμεσο αποτέλεσμα της κάνναβης. «Προσπαθήσαμε να λάβουμε υπόψη πολλούς παράγοντες, αλλά είναι απίθανο να τους υπολογίσαμε όλους», λέει. Κατά την άποψή του, μόνο τα πειραματικά δεδομένα – και όχι μια έρευνα – θα μπορούσαν να αποδείξουν μια άμεση σύνδεση.
Ευτυχώς, υπάρχει ένα τέτοιο πείραμα. Από το 1996 ως το 2014, 21 πολιτείες των ΗΠΑ νομιμοποίησαν τη χρήση μαριχουάνας για ιατρικούς σκοπούς. Ο Joseph Sabia, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και η ερευνητική του ομάδα, που αποτελείται από οικονομολόγους και στατιστικολόγους, εξέτασαν δεδομένα από το Σύστημα Παρακολούθησης Συμπεριφορικών Παραγόντων Κινδύνου, μια ετήσια έρευνα που γίνεται από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Ανέλυσαν τα στοιχεία, για να δουν πώς τα ποσοστά παχυσαρκίας, κατανάλωσης αλκοόλ και σωματικής δραστηριότητας άλλαζαν σε κάθε πολιτεία, καθώς άλλαζαν οι νόμοι. Γενικά, διαπίστωσαν ότι η πιθανότητα παχυσαρκίας μειωνόταν 2-6% σε πολιτείες, που είχαν νομιμοποιήσει την ιατρική χρήση της μαριχουάνας.
VICE Video: Κάνναβη-Το Παρεξηγημένο Φυτό
Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.
Από την ανάλυση του Sabia προέκυψαν δυο πιθανές εξηγήσεις για την απώλεια βάρους σε πολιτείες όπου είχε νομιμοποιηθεί η μαριχουάνα για ιατρικούς σκοπούς: πρώτον, οι νέοι ήταν λιγότερο πιθανόν να πίνουν – ίσως αντικατέστησαν τη μπίρα με την άνευ θερμίδων μαριχουάνα. Δεύτερον, οι μεσήλικες ήταν πιο πιθανό να ασκούνται – ίσως η κάνναβη να βοήθησε όλους εκείνους τους χρόνιους πόνους, που μπορεί να τους κρατούσαν στον καναπέ.
Όμως, τίποτα από αυτά δεν απαντάει στο επίμονο ερώτημα: Μπορεί το χόρτο να επηρεάσει άμεσα την απώλεια βάρους, ανεξάρτητα από τις άλλες επιλογές στον τρόπο ζωής; Θα χρειαζόμασταν μια κλινική έρευνα με ομάδα ελέγχου με placebo, για να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση και κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται άμεσα. Υπάρχουν εκατοντάδες χημικές ουσίες στην κάνναβη, από τις οποίες τουλάχιστον 61 θεωρείται ότι υπάρχουν μόνο στο φυτό της κάνναβης. Από τις πιο μελετημένες και γνωστές είναι οι THC και CBD. Οι επιστήμονες προτιμούν να κάνουν κλινικές έρευνες με ομάδες ελέγχου με placebo σε μεμονωμένα συστατικά υπό μορφή χαπιού. Μέχρι στιγμής, η υψηλή δόση CBD δοκιμάστηκε σε μια κλινική έρευνα για διαβητικούς ασθενείς, αλλά δεν παρατηρήθηκε απώλεια βάρους.
Ο Δρ Sanjeev Sockalingam είναι ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και ερευνητής παχυσαρκίας στο Κέντρο Εθισμού και Ψυχικής Υγείας στο Τορόντο. Συμβουλεύει παχύσαρκους ασθενείς που σκέφτονται να κάνουν επέμβαση γαστρικού bypass, για να χάσουν βάρους και λέει ότι για κάποιους η κάνναβη είναι «εμφανώς κομμάτι της λύσης». Όμως, όταν ρωτήθηκε αν θα πρότεινε την κάνναβη σε κάποιον παχύσαρκο που ήθελε να χάσει βάρος, η απάντηση ήταν, «Σίγουρα όχι». Ελπίζει, ωστόσο, ότι θα γίνει μια κανονική κλινική έρευνα για το ζήτημα που θα μπορούσε να δείξει κάποιο όφελος.
Καθώς δεν έχει γίνει τέτοια κλινική έρευνα, δεν μπορούμε να πούμε ότι ένας άνθρωπος που δεν κάνει χρήση κάνναβης θα είχε όφελος, αν ξεκινούσε να κάνει χρήση χόρτου. Αλλά οι έρευνες δεν αφήνουν αμφιβολία ότι όσοι τη χρησιμοποιούν φαίνεται να έχουν βρει έναν τρόπο να την εντάξουν σε ένα πιο αδύνατο lifestyle. Έτσι, ακόμη και αν δεν μπορούμε να πούμε αν το μικρότερο βάρος οφείλεται στο λιγότερο αλκοόλ, στην περισσότερη άσκηση ή γενικά στη μεγαλύτερη χαλαρότητα που προσφέρει το χόρτο, μάλλον τα αστειάκια με τα Doritos είναι άκυρα.
Ο Matt Strauss είναι γιατρός εντατικής φροντίδας στο Γκελ του Οντάριο και επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο McMaster στο Χάμιλτον. Είναι ερευνητής στον τομέα της διεθνούς δημοσιογραφίας στη Σχολή Διεθνών Υποθέσεων Munk στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο VICE Canada.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ο Έβρος Είναι το «Ποτάμι των Φαντασμάτων»
Πού και τι να Σπουδάσεις αν Θες να Ασχοληθείς Επαγγελματικά με την Κάνναβη
Αγαπητοί Στρέιτ Άνδρες, Πώς να Αντιδράτε Όταν σας Στέλνουν Γυμνές Φωτογραφίες