Τρεις Έλληνες Φοιτητές Στριμώχτηκαν σε Λίγα Τετραγωνικά Μέτρα Προκειμένου να Φιλοξενήσουν έναν Πρόσφυγα στο Σπίτι τους

Kοινοποίηση

Ο Σ. μοιάζει αγχωμένος -τον «προδίδει» η έκφραση του προσώπου και οι αλαφιασμένες κινήσεις των χεριών καθώς συζητά χαμηλόφωνα, στα αραβικά, με τον μεταφραστή. Ο Καμέλ γυρίζει προς το μέρος μου. «Λυπάμαι, αλλά δεν θέλει να γράψεις ούτε το όνομα, ούτε την ηλικία, ούτε καν τη χώρα καταγωγής του. Φοβάται πως αν τυχόν μάθει γι’ αυτόν η τοπική κοινωνία θα ντροπιάσει τους συγγενείς του. Ξέρεις, στην πατρίδα του τέτοιου είδους θέματα αντιμετωπίζονται με πολύ σκληρό τρόπο και συχνά μπορούν να οδηγήσουν μια οικογένεια στην κοινωνική απομόνωση».

«Καταλαβαίνω…», κουνώ καταφατικά το κεφάλι. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντώ κάποιον πρόσφυγα ο οποίος ανήκει στην LGBTQI+ κοινότητα. Ο Σ. όμως δεν είναι συνηθισμένη περίπτωση. Μεγάλωσε σε μια περιοχή της Μέσης Ανατολής όπου όλοι έχουν λόγο στη ζωή σου: Θα σου πουν πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι, τι να πιστεύεις, πώς να ντύνεσαι, με ποιο τρόπο θα επιλέξεις τη μέλλουσα σύζυγό σου, πως θα είναι η σχέση σου μαζί της. Σε ένα τόσο ασφυκτικό περιβάλλον δε χωρούν κουβέντες για τον σεξουαλικό προσανατολισμό κάποιου.

Videos by VICE

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Όπως μου εξηγεί η κοινωνικός λειτουργός της οργάνωσης SolidarityNow, Έφη Χατζητιμοθεάδου, η οποία παρακολουθεί τον Σ. τους τελευταίες τέσσερις μήνες: «Κατάγεται από μια μικρή περιοχή, όπου κάθε πράξη είναι “δόξα” ή “ντροπή” όχι μονάχα για σένα, αλλά για ολόκληρη τη “φυλή”. Η ομοφυλοφιλία, δε, θεωρείται “έγκλημα” που μπορεί να οδηγήσει κάποιον στο θάνατο, μια “ντροπή” που “επιβάλλεται” να ξεπλυθεί με αίμα ακόμα και από τα χέρια ενός αγαπημένου προσώπου». Η Έφη κάνει μια μικρή παύση και χαϊδεύει στοργικά στην πλάτη τον Σ. -εκείνος παρακολουθεί ανήσυχος την κουβέντα μας. Ο Καμέλ, ο μεταφραστής της οργάνωσης, τον καθησυχάζει πως τίποτα απ’ όσα λέμε δεν αποκαλύπτουν κάποιο από τα προσωπικά δεδομένα του. «Πήγε μόνος σε πέντε διαφορετικούς ψυχιάτρους για να του εξηγήσουν τι συμβαίνει μέσα του όταν ήταν έφηβος. Οι τέσσερις του έδωσαν διαφορετικές αγωγές, λέγοντάς του πως πρόκειται για μια εσωτερική σύγχυση που χρειάζεται θεραπεία. Δεν του αποκάλυψαν, λόγω θρησκείας, την αλήθεια. Μονάχα ο τελευταίος, ο οποίος ήταν ένας πολύ ανοιχτόμυαλος επιστήμονας, του εξήγησε πως “Δεν έχεις κάτι εσύ, αλλά η κοινωνία μας”. Έκτοτε ο Σ. άρχισε να κατανοεί και να αποδέχεται την ιδέα πως είναι gay -όχι άρρωστος. Βέβαια καθημερινά ζούσε με τον καταβροχθιστικό φόβο μην μάθει κανείς τι συμβαίνει, μην τυχόν και αντιληφθεί ο περίγυρος τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Κουβαλώντας αυτό το φορτίο για καιρό, κατάλαβε κάποια στιγμή, μόλις ενηλικιώθηκε, πως ο τόπος του δεν τον χωρούσε πια. Ο φόβος είχε γίνει πλέον τρόμος: Για τη ζωή του, για τους δικούς του που δεν ήθελε να πληγώσει, για τους συγγενείς του που η τοπική κοινωνία θα τους φόρτωνε μια ανείπωτη “ντροπή”. Πήρε την απόφαση να φύγει χωρίς καν να πει αντίο. Άφησε πίσω μια ολόκληρη ζωή δίχως να καταφέρει να εξηγήσει στους δικούς του γιατί έφυγε. Όταν κάποτε τον ρώτησα “Γιατί το έκανες αυτό;” μου είπε “Επειδή τους αγαπούσα, ήθελα να τους προστατεύσω, δεν ήθελα να υποφέρουν εξαιτίας μου όπως υπέφερα εγώ από παιδί”».

Ρωτώ την Έφη πως ήρθε σε επαφή με τον Σ. «Μέσω του προγράμματος φιλοξενίας για αιτούντες άσυλο, το οποίο “τρέχει” αυτή την εποχή το SolidarityNow και αφορά την προσωρινή στέγαση ευάλωτων ομάδων σε ελληνικά σπίτια και νοικοκυριά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αυτή την εποχή φιλοξενούμε στη Θεσσαλονίκη συνολικά 105 άτομα». «Άρα ο Σ. φιλοξενείται σε ένα ελληνικό σπίτι σήμερα;», επανέρχομαι. «Ναι, συγκεκριμένα φιλοξενείται, στα πλαίσια του προγράμματος, από τρεις Έλληνες φοιτητές. Δυο κοπέλες και ένα αγόρι».

O Παναγιώτης Τσιφλιτζής, φοιτητής στο Μαθηματικό Θεσσαλονίκης.

Επικοινωνώ με τα τρία παιδιά -το ένα από τα δύο κορίτσια είναι εκτός πόλης και το άλλο εργάζεται μέχρι αργά. Διαθέσιμος να μιλήσουμε είναι είναι μονάχα ο τρίτος ένοικος του σπιτιού, ο 23χρονος Παναγιώτης Τσιφλιτζής, φοιτητής στο Μαθηματικό Θεσσαλονίκης. Τον ρωτώ πώς προέκυψε η ιδέα της φιλοξενίας. «Η μία από τις συγκατοίκους μου ευαισθητοποιήθηκε με την προσφυγική κρίση έπειτα από κάποιες επισκέψεις της, ως εθελόντρια, στην Ειδομένη. Αρχικά μας ρώτησε αν είμαστε σύμφωνοι να φιλοξενήσουμε μια μητέρα με ένα παιδί. Παρότι προσωπικά δεν είχα κάποια ανάλογη εμπειρία πέρα από κάποια ρεπορτάζ στην τηλεόραση, είπα ναι διότι θεώρησα ότι κανείς άνθρωπος δεν πρέπει να ξαναβρεθεί σε ένα περιβάλλον όπως αυτό της Ειδομένης. Ήρθαμε σε επαφή με το SolidarityNow και μας πρότειναν να φιλοξενήσουμε τον Σ. αντί για μια μητέρα, καθώς το σπίτι μας δεν ενδείκνυται για οικογένεια. Υπάρχουν δυο δωμάτια και ένα σαλόνι, το οποίο έχουμε μετατρέψει σε δωμάτιο. Μόλις ήρθε ο Σ. στο σπίτι αποφασίσαμε να του παραχωρήσουμε το ένα δωμάτιο για να έχει τον προσωπικό του χώρο -εμείς μεταφερθήκαμε στους εναπομείναντες χώρους. Θεωρήσαμε προτιμότερο να στριμωχτούμε, ώστε ο Σ. να ζει πιο άνετα για όσο διάστημα μείνει μαζί μας, μέχρι να εγκριθεί τη μετεγκατάστασή του στη χώρα που θέλει να πάει δηλαδή στην Ολλανδία ή τη Νορβηγία».

Στη χώρα του είχε μάθει πως οι δουλειές του σπιτιού αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες. Χρειάστηκε να περάσει ένα διάστημα για να καταφέρουμε να του εξηγήσουμε πως πρέπει να συμμετέχει και εκείνος στην καθημερινότητα του σπιτιού.

«Πως είναι η συμβίωση με τον Σ. τους τελευταίους μήνες;», ρωτώ τον Παναγιώτη. «Κοίταξε, υπάρχουν κάποια προβλήματα -για παράδειγμα το γεγονός ότι μιλάει ελάχιστα αγγλικά και η επικοινωνία μας είναι δύσκολη. Επίσης, είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος προέρχεται από μια τελείως διαφορετική κουλτούρα. Στη χώρα του είχε μάθει πως οι δουλειές του σπιτιού αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες. Χρειάστηκε να περάσει ένα διάστημα για να καταφέρουμε να του εξηγήσουμε πως πρέπει να συμμετέχει και εκείνος στην καθημερινότητα του σπιτιού. Στην αρχή μαζευόμασταν όλοι μαζί τις Κυριακές και σκουπίζαμε, καθαρίζαμε, βάζαμε πλυντήριο, προσπαθώντας να του δείξουμε πως λειτουργούμε συλλογικά στο χώρο. Πήρε λίγο χρόνο αλλά τα καταφέραμε. Επόμενος στόχος μας ήταν να προσπαθήσουμε να τον επανεντάξουμε κοινωνικά -αρχικά βγαίναμε μαζί βόλτες, έπειτα τον γνωρίσαμε τον φιλικό κύκλο μας και έτσι σιγά, σιγά έκανε δικές του παρέες. Σήμερα είναι αυτόνομος, ελεύθερος, διαφορετικός». «Νιώθετε εν μέρει υπεύθυνοι για αυτή τη θετική αλλαγή στην ψυχολογία του;», ρωτώ τον Παναγιώτη. «Δεν ξέρω, ελπίζω πως η φιλοξενία μας να τον βοήθησε. Το σίγουρο είναι ότι μάθαμε και εμείς αρκετά πράγματα». «Όπως;», επανέρχομαι. «Πως μερικές φορές αρκούν λίγα νοήματα με τα χέρια και μια χούφτα αγγλικές λέξεις για να χτίσεις μια σχέση ζωής. Επίσης πώς να φτιάχνουμε καλά φαλάφελ!», γελάει.

Ο Σ. έφυγε από την πατρίδα του αδυνατώντας να ζήσει σε μια κοινωνία που αρνείται την ύπαρξή της LGBTQI+ κοινότητας. Για τον ίδιο, το μακρύ προσφυγικό ταξίδι ήταν μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του, να γνωρίσει νέες κουλτούρες, να κερδίσει πίσω κάτι από το χαμένο σεβασμό του. Παρά τις δεκάδες δυσκολίες, τις φρικτές συνθήκες διαβίωσης που συνάντησε από τόπο σε τόπο, τα καμπ που του υπενθύμιζαν τις άκαμπτες αγκυλώσεις της κοινωνίας που μεγάλωσε, κατάφερε εν τέλει να διώξει το φόβο και να αποτινάξει τις προκαταλήψεις. Σε λίγους μήνες από τώρα θα είναι έτοιμος να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Μέσα στις αταξινόμητες αναμνήσεις της μακράς περιπέτειάς του θα υπάρχει πάντα μια θέση για τρία νέα παιδιά στη Θεσσαλονίκη που άνοιξαν την πόρτα του σπιτιού τους και του έδωσαν λίγα τετραγωνικά μέτρα να ξαποστάσει με ηρεμία.

Περισσότερα από το VICE

Σκληρές Φωτογραφίες από τις πιο Υποβαθμισμένες Γειτονιές της Ισπανίας

Εκπληκτικές Εικόνες από το Πρώτο Woodstock το ’69

Το να Είσαι Ηλικιωμένος και Διεμφυλικός Είναι Χειρότερο από ό,τι Φαντάζεσαι

ΑΚΟΛΟΥΘΉΣΤΕ ΤΟ VICE ΣΤΟ TWITTER, FACEBOOK ΚΑΙ INSTAGRAM.