Η εκπαίδευση είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με αυτισμό στην Ελλάδα. Από την μια δεν εντάσσονται στο «τυπικό» σχολείο και από την άλλη απομονώνονται στα Ειδικά Σχολεία.

Όμως ο κόσμος χρειάζεται όλων των ειδών τα μυαλά όπως λέει η Temple Grandin, καθηγήτρια της επιστήμης των ζώων στο Colorado States University. H Temple το 1950, διαγνώστηκε με αυτισμό και προτάθηκε στους γονείς της ο εγκλεισμός της σε ίδρυμα. Οι γονείς της, όμως, δεν το δέχθηκαν. Η μητέρα της βρήκε ένα σχολείο κατάλληλο για την ίδια και πάλεψε ενάντια στην άγνοια και τη σκληρότητα με την οποία αντιμετώπιζαν την κόρη της. Έτσι, σήμερα η Temple είναι καθηγήτρια πανεπιστημίου, ανερχόμενη συγγραφέας και αγωνίστρια για τα δικαιώματα των ατόμων με αυτισμό.

Τι θα γινόταν αν οι γονείς της δέχονταν τον εγκλεισμό της; Θα είχε τις ίδιες ευκαιρίες χωρίς κατάλληλη εκπαίδευση;

Δείτε ακόμα: Το VICE συναντά τον συνιδρυτή της Wikipedia

Πιθανότατα όχι. «Παρόλα αυτά τα παιδιά με αυτισμό στην Ελλάδα συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να εκπαιδεύονται σε ένα εντελώς λάθος πλαίσιο», μας λέει η Χριστιαλένα Βερβέρη, εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, «αντιμετωπίζονται σαν πρόβλημα και λόγω της άγνοιας της κοινωνίας η ένταξή τους γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη. Μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος διαιωνίζεται μια κατάσταση που σε καμία περίπτωση δεν προσφέρει ίσες ευκαιρίες».

Οι μαθητές με αυτισμό έχουν τα ίδια δικαιώματα στην εκπαίδευση, όπως και οποιοσδήποτε άλλος μαθητής, με βάση τη σχετική σύμβαση. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία καθώς και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο που τη συνοδεύει, ψηφίστηκαν από την Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών το 2006. Έξι χρόνια μετά, η Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής ψήφισε το σχετικό νομοσχέδιο, κυρώνοντας τη Σύμβαση και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο.

«Υποτίθεται ότι υπάρχουν δικαιώματα, στην ουσία όμως δεν υπάρχουν» μας λέει η Φλώρα Χατζίδου, μητέρα εφήβου με αυτισμό. «Τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν δυσκολίες είτε φοιτούν σε τυπικό είτε σε ειδικό σχολείο. Ούτε το ένα λειτουργεί σωστά ούτε το άλλο· απαιτείται ριζική αλλαγή. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η ένταξη στο τυπικό σχολείο. Οι συμμαθητές τους, μιας και δεν γνωρίζουν πως να τους φερθούν γίνονται πολύ σκληροί. Στο τυπικό σχολείο αντιμετωπίζονται πάντα ως "προβληματικά" παιδιά. Από την άλλη η απομόνωση στο ειδικό σχολείο επηρεάζει αρνητικά το παιδί και δεν αξιοποιούνται όλες οι δυνατότητές του». Η Ειδική Εκπαίδευση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας παιδείας, όμως η κυρία Χατζίδου μας τόνισε ότι «δεν υπάρχουν σχολεία που να είναι ειδικά σχεδιασμένα για μαθητές με αυτισμό αφού τα παιδιά με αναπηρίες, μιας και δεν ψηφίζουν, αντιμετωπίζονται σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας».

Στην τελευταία [διαβούλευση](http://www.opengov.gr/ypepth/?p=2168 ) για το σχέδιο νόμου «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση» τον Δεκέμβριο του 2014 οι σύλλογοι αποφοίτων τμημάτων ειδικής αγωγής (Σ.Α.Τ.Ε.Α.) τόνισαν την ανάγκη της μη διάκρισης. Καθώς και την ανάγκη διαμόρφωσης προϋποθέσεων ένταξης σε όλα τα σχολεία. Οι εκλογές πάγωσαν τις εξελίξεις της διαβούλευσης για το νομοσχέδιο. Ο νέος Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας Αναστάσιος Κουράκης δήλωσε στην Βουλή ότι «η εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι θεμελιώδης δείκτης πολιτισμού». Το νομοσχέδιο θα συνταχθεί από μηδενική βάση και η μέριμνα φαίνεται ότι θα είναι ουσιαστική.

Η εκπαίδευση είναι «το Α και το Ω» για την ένταξη, αφού στο σχολείο δίνεται η δυνατότητα της κοινωνικής συνύπαρξης όλων των μαθητών. Η συνεκπαίδευση καλλιεργεί την αλληλοαποδοχή, την αρμονική συμβίωση στο κοινωνικό σύνολο και την ισότιμη κοινωνική εξέλιξη των παιδιών. Όπως προκύπτει από την μελέτη του εκπαιδευτικού συστήματος μεγάλο μέρος της ευθύνης για τις δυσκολίες της εκπαίδευσης δεν ανήκει στην φύση των διαταραχών αλλά στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ο Ainscow θεωρεί ότι η αιτία για την εκπαιδευτική αποτυχία πολλών μαθητών, δεν είναι τα «προβλήματα» ή τα «μειονεκτήματα» που έχουν ως ατομικά χαρακτηριστικά οι ίδιοι οι μαθητές (ιατρικό μοντέλο). Η αποτυχία προέρχεται από την αδυναμία του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος να ανταποκριθεί στη διαφορετικότητα του κάθε μαθητή. Τα σχολεία πρέπει να υιοθετήσουν το κοινωνικό μοντέλο ερμηνείας της αναπηρίας, το οποίο αντιλαμβάνεται την αναπηρία ως ιδιότητα που προστίθεται στο άτομο από την κοινωνία.

Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση όλης της κοινωνίας σε θέματα αναπηρίας θα οδηγήσουν στην αποδόμηση των στερεοτύπων σχετικά με την εκπαίδευση και τις δυνατότητες των μαθητών με αναπηρία.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.