«Ογκο-Γράμμωση»: Δεν Μπορούν να το Κάνουν Όλοι Αλλά Γίνεται

Η απώλεια βάρους και το ταυτόχρονο σφίξιμο των μυών μπορεί να μοιάζει αδύνατον. Για να χάσεις λίπος, πρέπει να έχεις θερμιδικό έλλειμμα. Για να χτίσεις μυς, πρέπει να έχεις θερμιδικό πλεόνασμα. Συνεπώς, είναι ανθρωπίνως αδύνατον να κάνεις και τα δύο ταυτόχρονα. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι γίνεται, μόνο όμως αν κάνεις χρήση στεροειδών ή ακολουθείς κάποιο φαντεζί πρωτόκολλο κύκλου υδατανθράκων (carb cycling), οι οδηγίες του οποίου είναι πιο περίπλοκες και από προσχέδια πυρηνικού εργοστασίου.

Ποιος έχει δίκιο, λοιπόν; Παρόλο που υπάρχουν πολλά «αν», «αλλά» και «ίσως», στην πραγματικότητα είναι δυνατόν να χάσεις κιλά και να χτίσεις μυς ταυτόχρονα. Δεν μπορούν να το κάνουν όλοι και δεν τα καταφέρνουν όλοι στον ίδιο βαθμό – όμως υπάρχουν πολλές έρευνες που καταγράφουν την ταυτόχρονη απώλεια βάρους και απόκτησης μυϊκής μάζας. Να πώς γίνεται.

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να έχεις θερμιδικό έλλειμμα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επιτευχθεί αυτό, από τη διαλείπουσα νηστεία και την κετογονική δίαιτα, μέχρι τον περιορισμό του junk food που ξέρεις ότι δεν κάνει να τρως. Αλλά ανεξάρτητα από το πώς θα δημιουργήσεις αυτό το έλλειμμα, είναι σίγουρα απαραίτητο για το κάψιμο του λίπους.

Υποτίθεται ότι έχεις «θερμιδικό έλλειμμα», όταν παίρνεις λιγότερη ενέργεια από το φαγητό που τρως από εκείνη που χρειάζεται το σώμα σου για να κινηθεί, να δώσει εντολή στο αίμα να κυκλοφορήσει, να διασπάσει και να συνθέσει νέα μυϊκή πρωτεΐνη και ταυτόχρονα να κάνει όλα όσα χρειάζονται για να κρατηθείς στη ζωή. Όταν έχεις θερμιδικό έλλειμμα, υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της ποσότητας καυσίμων που χρειάζεται το σώμα σου και της ποσότητας που παίρνει από το φαγητό. Έτσι, ο οργανισμός ξεκινάει να ψάχνει κάτι για να γεμίσει το κενό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό το «κάτι» είναι η μεγάλη δεξαμενή χημικής ενέργειας -γνωστή και ως λίπος- που είναι αποθηκευμένη στο σώμα σου.

Δεύτερον, θα πρέπει να είσαι ένας υπέρβαρος αρχάριος. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να σου περισσεύει αρκετό σωματικό λίπος και να είσαι καινούργιος στην άσκηση με βάρη. Όταν ξεκινάς για πρώτη φορά την προπόνηση με βάρη, το σώμα σου είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και μπορεί να προσθέσει μυς πολύ γρήγορα. Οι ερευνητές της Αμερικανικής Ακαδημίας Αθλητισμού, μάλιστα, διαπίστωσαν ότι μια ομάδα αρχαρίων υπέρβαρων έχασε πάνω από επτά κιλά λίπους και κέρδισε σχεδόν τεσσεράμισι κιλά μυών κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος γυμναστικής 14 εβδομάδων.

Με άλλα λόγια, κέρδισαν μια αξιοπρεπή ποσότητα μυών, ενώ έχαναν ταυτόχρονα λίγο περισσότερο από μισό κιλό λίπους την εβδομάδα. Όταν η πρόσληψη θερμίδων μειώθηκε, εξακολουθούσε να υπάρχει αρκετή αποθηκευμένη ενέργεια, για να τροφοδοτηθούν οι μύες τους με τα απαραίτητα καύσιμα για να αναπτυχθούν. Όταν είσαι ένας υπέρβαρος αρχάριος σε παίρνει να κάνεις πολλά: Ακόμη και με μια πολύ περιοριστική διατροφή που αποτελούνταν από υγρά και περιείχε λιγότερες από 1.000 θερμίδες την ημέρα, η σωματική άσκηση οδήγησε και πάλι στην ενίσχυση των μυών σε μια ομάδα παχύσαρκων γυναικών.

Εν ολίγοις, αν δεν έχεις σηκώσει ούτε ένα βαράκι στη ζωή σου, θα σου είναι πολύ πιο εύκολο να χάσεις λίπος και να το αντικαταστήσεις με μυς. Αλλά καθώς αδυνατίζεις, τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Ένας bodybuilder, για παράδειγμα, ο οποίος βρίσκεται πολύ κοντά στο όριο των φυσικών μυϊκών δυνατοτήτων του, χρειάζεται απλώς να διατηρήσει τους μυς που έχει, ενώ ταυτόχρονα δίνει μάχη για να χάσει κιλά για έναν διαγωνισμό.

Σε μία περιπτωσιολογική μελέτη, οι ερευνητές παρατηρούσαν την προετοιμασία ενός 21χρονου bodybuilder για έναν διαγωνισμό. Σε διάστημα 14 εβδομάδων, έριξε το σωματικό του λίπος στο μισό, μειώνοντάς το από 14% σε 7,2%. Ωστόσο, σχεδόν το μισό αυτού του χαμένου βάρους είχε προέλθει από άπαχη μυϊκή μάζα. Με άλλα λόγια, έχασε μυς, αντί να κερδίσει. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι έκανε πολλά πράγματα που υποτίθεται ότι σε βοηθούν να διατηρήσεις τη μυϊκή σου μάζα - κατανάλωση άφθονης πρωτεΐνης, ασκήσεις με βάρη τέσσερις φορές την εβδομάδα και υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση. Για όσους βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση, το κύριο όφελος της προπόνησης ενδυνάμωσης την ίδια στιγμή που ο οργανισμός καίει λίπος είναι η διατήρηση και όχι η αύξηση της μυϊκής μάζας. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να τροποποιήσεις τις προσδοκίες σου, καθώς αλλάζει η σύνθεση του σώματός σου. Αν όλες οι παράμετροι παραμείνουν αμετάβλητες, είναι πιο εύκολο να χτίσεις μυς ενώ χάνεις λίπος, όταν από «υπέρβαρος» γίνεσαι «αδύνατος», σε σχέση με το αν θα ήσουν «αδύνατος» και προσπαθούσες να «γραμμώσεις».

Αν έχεις κάνει γυμναστική με βάρη για κάποιο χρονικό διάστημα, η ταχύτητα με την οποία κερδίζεις μυς θα έχει επιβραδυνθεί. Δεν έχει σημασία πόσα συμπληρώματα παίρνεις, ποιο περίπλοκο πρωτόκολλο κύκλου υδατανθράκων ακολουθείς ή πόσα κόλπα εφαρμόζεις, για να χτίσεις μυς – οι μύες θα σταματήσουν να σφίγγουν τόσο γρήγορα μόλις ξεπεράσεις τα αρχικά στάδια της προπόνησης. Παρεμπιπτόντως, αν κάποιος ήταν κάποτε σε φόρμα, θα του είναι πιο εύκολο να χτίσει μυς και να χάσει ταυτόχρονα λίπος μόλις ξεκινήσει και πάλι την προπόνηση, μετά από διάλειμμα μερικών μηνών.

VICE Video: Ο Έλληνας Metal Γίγαντας που Τραβάει Φορτηγά

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Σε μια μελέτη πάνω σε κορυφαίους παίκτες του ράγκμπι που επέστρεψαν μετά το διάλειμμα της σεζόν, η προπόνηση τεσσάρων εβδομάδων πριν από τη νέα σεζόν τους έκανε να χάσουν 1,3 κιλά λίπους και να βάλουν πάνω από 1,8 κιλά σε μυϊκή μάζα. Αυτό συνέβη εξαιτίας ενός φαινομένου που είναι γνωστό ως μυϊκή μνήμη. Όταν ο μυς αποκτάται, χάνεται και στη συνέχεια χτίζεται εξ νέου, αναπτύσσεται πιο γρήγορα κατά τη διάρκεια της φάσης της «ανοικοδόμησης», σε σχέση με την αρχική περίοδο προπόνησης κάποιου που δεν έχει γυμναστεί στο παρελθόν.

Ακολουθεί η πρωτεΐνη. Αν θέλεις να χάσεις λίπος και να κερδίσεις μυς, θα πρέπει να καταναλώνεις αρκετή πρωτεΐνη. Εκτός από την άσκηση με βάρη, η λήψη επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης στη διατροφή σου είναι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείς να κάνεις, για να χτίσεις μυς, ενώ καις λίπος. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου McMaster το επιβεβαίωσαν αυτό σε μια μελέτη του 2016.

Ανέθεσαν σε μια ομάδα νεαρών ανδρών να ακολουθούν μια δίμηνη διατροφή, κατά την οποία έτρωγαν μόλις το 60% από αυτό που κανονικά θα χρειάζονταν για να διατηρήσουν το βάρος τους. Παράλληλα με τη διατροφή, οι άνδρες έκαναν σκληρή προπόνηση έξι ημέρες την εβδομάδα, σηκώνοντας βάρη και κάνοντας υψηλής έντασης διαλειμματική άσκηση, καθώς και διάφορες άλλες μορφές έντονης άσκησης. Οι μισοί από τους άνδρες ακολουθούσαν μια πλούσια σε πρωτεΐνες διατροφή, παίρνοντας περίπου ένα γραμμάριο πρωτεΐνης ανά μισό κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. Οι υπόλοιποι στην ομάδα έλαβαν μόλις τη μισή ποσότητα.

Όπως θα περίμενε κανείς, λίπος έχασαν και οι δύο ομάδες. Οι άνδρες στην ομάδα που λάμβανε περισσότερες πρωτεΐνες, ωστόσο, ήταν οι μόνοι που ενίσχυσαν τους μυς τους, έχοντας αυξήσει τη μυϊκή τους μάζα στο τέλος της έρευνας κατά ένα κιλό. Παρόλο που η ομάδα χαμηλών πρωτεϊνών δεν έχασε μυς, δεν κατάφερε και να τους ενισχύσει. Για να συνοψίσουμε, μπορείς να χάσεις λίπος και να χτίσεις μυς ταυτόχρονα. Ακόμη και όταν έχεις θερμιδικό έλλειμμα, η άσκηση με βάρη και η κατανάλωση αρκετών πρωτεϊνών θα σου επιτρέψει να χτίσεις μυς -ή τουλάχιστον να τους διατηρήσεις-, ενώ θα καις λίπος. Αν και μπορείς να κάνεις και τα δύο ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο να συμβούν και τα δύο με τον ίδιο ρυθμό. Δηλαδή, αν δεν είσαι υπέρβαρος αρχάριος, αν δεν επιστρέφεις στην άσκηση μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα, αν δεν έχεις εξαιρετικά γονίδια ή δεν είσαι πότης, δεν πρόκειται να χτίσεις μυς με την ίδια ταχύτητα με την οποία θα χάσεις λίπος.

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι carb cycling που ισχυρίζονται ότι μπορούν να ξεπεράσουν αυτό το πρόβλημα, όμως ακόμη και τότε δεν πρόκειται να αντικαταστήσεις κάθε κιλό λίπους που χάνεις με ένα κιλό μυϊκής μάζας. Στην καλύτερη περίπτωση, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να ελπίζουν ότι θα κερδίσουν λίγο σε μυϊκή μάζα, ενώ ταυτόχρονα θα χάσουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα λίπους.

Με άλλα λόγια, είναι πολύ πιο ρεαλιστικό να χάσεις πέντε κιλά λίπους και να πάρεις ταυτόχρονα μισό ή ένα κιλό μυϊκής μάζας. Ο στόχος να χάσει κάποιος πέντε κιλά λίπους και να πάρει ταυτόχρονα πέντε κιλά σε μυϊκή μάζα, δεν είναι σχεδόν ποτέ εφικτό για κανέναν.

Ο Christian Finn είναι ένας personal trainer με έδρα τη Μεγάλη Βρετανία, ο οποίος κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο στην επιστήμη της άσκησης.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Tonic.

Περισσότερα από το VICE

Ο Έβρος Είναι το «Ποτάμι των Φαντασμάτων»

«Οι Απαλές Υφές Είναι πιο Ερεθιστικές» - Η Σεξουαλική Έλξη για τους Τυφλούς

Πώς να Τακτοποιήσεις την Ντουλάπα σου μια και Καλή