FYI.

This story is over 5 years old.

News

Η Ινδία δεν Είναι η Μόνη Χώρα που Στειρώνει τις Γυναίκες

Σε πολλές χώρες αυτή η πρακτική αποτελεί κρατική εντολή, προκαλώντας την αντίδραση των Ηνωμένων Εθνών.
CM
Κείμενο Cat McShane

​Γυναίκες στην υποσαχάρια Αφρική. Φωτογραφία από ​Wikimedia Commons χρήστης ​Diksha41

Οι αποκαλύψεις της περασμένης εβδομάδας ότι οι Ινδές στειρώνονται με μόλις 13 δολάρια έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που καθορίζονται από δημόσιους λειτουργούς και θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές τους, δικαιολογημένα προκάλεσε διεθνή κατακραυγή.

Αναφέρθηκε ότι οι γυναίκες στις οποίες απευθύνεται το μέτρο της στείρωσης είναι παραδοσιακά από τις πιο φτωχές περιοχές της χώρας. Ουσιαστικά βρίσκονται υπό πίεση να συμμορφωθούν και δεν τους παρέχεται καμία άλλη μορφή αντισύλληψης. Όμως η εξαναγκαστική ή η υποχρεωτική στείρωση δεν γίνεται μόνο στην Ινδία αλλά και σε άλλες χώρες και μάλιστα όχι μόνο για να ελέγξουν τον πληθυσμό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μάλιστα, στις αρχές του χρόνου, τα Ηνωμένα Έθνη και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσαν ανακοίνωση όπου με σαφήνεια εξέφραζαν την αντίθεσή τους στην πρακτική αυτή, γεγονός που από μόνο του αποτελεί ένδειξη του πόσο διαδεδομένη πρακτική αποτελεί η στείρωση δια της βίας. Συγκεκριμένα η ανακοίνωση ανέφερε ότι η στείρωση θα πρέπει να «είναι απαλλαγμένη από διακρίσεις, εξαναγκασμό και βία» και πως η διαδικασία θα πρέπει να έχει ως βάση την «πλήρη, ελεύθερη και τεκμηριωμένη απόφαση του εμπλεκόμενου ατόμου».

Δυστυχώς, κάθε χρόνο πολλές γυναίκες δεν επιλέγουν τη στείρωση, αλλά τους επιβάλλεται από το κράτος.  Η αναγκαστική ή υποχρεωτική στείρωση θεωρείται ένας τρόπος ώστε γυναίκες που κρίνονται «ακατάλληλες μητέρες» να μην κάνουν παιδιά. Και είναι μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος νομοθετών, πολιτικών και επαγγελματιών στον ιατρικό τομέα, σε όλο τον κόσμο.

Αυτές οι αποφάσεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων. Στη Χιλή, τη Δομινικανή Δημοκρατία και σε ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική, αποτελεί ρουτίνα το να στειρώνονται γυναίκες με HIV παρά το γεγονός ότι –με τα κατάλληλα φάρμακα το ποσοστό μετάδοσης του ιού από την μητέρα στο παιδί είναι μικρότερο του 5%. Όλες αυτές είναι χώρες όπου η ικανότητα της γυναίκας να φέρει στον κόσμο μεγάλο αριθμό παιδιών θεωρείται εξαιρετικά πολύτιμη και η απώλεια αυτού του δικαιώματος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή.

Μίλησα με την Jody Fredericks από το Νομικό Κέντρο Γυναικών στο Κέιπ Τάουν, στη Νότια Αφρική. Αντιπροσωπεύει τρεις γυναίκες, που όλες λένε ότι τις συμβούλευσαν οι γιατροί τους να στειρωθούν λόγω της μόλυνσης τους με τον HIV και τους ζήτησαν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους την ώρα του τοκετού, μια ξεκάθαρη παραβίαση της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε για ποιο λόγο εφαρμόζεται αυτή η πρακτική, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία» είπε η Fredericks. «Αυτές οι γυναίκες έχουν τέτοιο τραύμα, που είναι δύσκολο ακόμα και να τους πάρει μια δήλωση για όλα αυτά». Καμία από τις γυναίκες δεν έχει πει στο σύντροφό της ή την οικογένειά της ότι έχει στειρωθεί, από φόβο μην την αποξενώσουν. Ο σύζυγος μιας από τις γυναίκες έχει ήδη παιδιά από άλλες γυναίκες με δεδομένη την αδυναμία της συζύγου του να μείνει έγκυος.

Μέχρι σήμερα, η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει εξωδικαστικά σε διακανονισμό όλων των υποθέσεων, αποδεχόμενη την αμέλεια, αλλά δεν παραδέχεται ότι ο HIV είναι η αιτία που εφαρμόζεται η πρακτική. Αυτή τη φορά, η Fredericks θέλει οι γιατροί να τιμωρηθούν. Δεν είναι ο νόμος που χρειάζεται αλλαγή, λέει, αλλά η πατερναλιστική συμπεριφορά του ιατρικού επαγγέλματος.

Αυτή η συμπεριφορά ανιχνεύεται επίσης σε χώρες που διαφορετικά δεν ενοχλούν και πολύ τη Διεθνή Αμνηστία. Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και του Βελγίου απαιτούν από τους διαφυλικούς να υποβάλλονται (συχνά χωρίς να το θέλουν) σε χειρουργικές επεμβάσεις στείρωσης, εάν θέλουν να αναγνωριστεί το προτιμώμενο από αυτούς φύλο. Οι μεσοφυλικοί συχνά χειρουργούνται, χωρίς αυτό να μπορεί να αναστραφεί, όταν είναι ακόμα νήπια προκειμένου να τους δοθεί ένα φύλο, το οποίο δεν είναι πάντα και αυτό που θέλουν να έχουν όταν ενηλικιωθούν. Η στείρωση ανθρώπων με αναπηρίες θεωρείται ακόμα αμφιλεγόμενη. Στην Αυστραλία, μόλις τον περασμένο χρόνο, μια έρευνα διάρκειας 10 μηνών κατέληξε στο ότι η στείρωση των ανθρώπων με αναπηρίες χωρίς τη συγκατάθεσή τους θα έπρεπε να απαγορευτεί.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η απροθυμία των χωρών να κοιτάξουν τα του οίκου τους, όταν τίθεται το ζήτημα της παραβίασης του ανθρώπινου δικαιώματος στην αναπαραγωγή και την αποσπασματική πρόοδο αναγνώρισης αυτού του δικαιώματος, αντικατοπτρίζεται στην απροθυμία τους να καταδικάσουν τις πρακτικές των άλλων.

Στο Ουζμπεκιστάν, υπάρχει ένα βιώσιμο πρόγραμμα αναγκαστικής στείρωσης από το 1999, σε μια προσπάθεια ελέγχου της αύξησης του πληθυσμού. Ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Natalie Antelava, το 2013, για την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Open Society Foundations διαπίστωσε ότι οι γιατροί βρίσκονται υπό πίεση για να πιάσουν τους στόχους της κυβέρνησης και δεν είναι σε θέση να παρέχουν κατάλληλες ιατρικές εξετάσεις ή αποστειρωμένο περιβάλλον.

Οι γυναίκες λένε ότι συχνά δεν γνωρίζουν τη φύση της διαδικασίας. Μια γυναίκα, η "Shahida", μητέρα δυο παιδιών της είπαν ότι ήταν αναστρέψιμη και ανακάλυψε την αλήθεια μόνο όταν τα παιδιά της πέθαναν σε αυτοκινητικό δυστύχημα και δεν μπορούσε να μείνει έγκυος. Ο σύζυγός της την άφησε

Άλλες γυναίκες δεν τις ρωτάνε καθόλου. Ο οργανισμός για τα δικαιώματα των γυναικών Ozod Ayol (Ελεύθερη Γυναίκα) στο Ουζμπεκιστάν έχει καταγράψει υποθέσεις ακούσιων υστερεκτομών. Η Khulkaroi Abdullaeva τους είπε τι της συνέβη όταν πήγε στο νοσοκομείο να γεννήσει το τρίτο παιδί της:

«Έδεσαν ένα σεντόνι γύρω από το στομάχι μου και άρχισαν να το τραβάνε μέχρι που σχίστηκε. Με βασάνισαν και έχασα τις αισθήσεις μου». Το μωρό ήταν πρόωρο και στη συνέχεια οι γιατροί της έκαναν υστερεκτομή. Και εκείνη ανακάλυψε σε τι βαθμό είχε χειρουργηθεί αργότερα, όταν συνειδητοποίησε ότι δεν της είχε τοποθετηθεί το συνηθισμένο σπιράλ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όμως παρά τις επίμονες αναφορές για αυτές τις πρακτικές, η διεθνής κοινότητα παραμένει σιωπηλή στο θέμα. Στην πραγματικότητα, το Ουζμπεκιστάν έχει λάβει επαίνους επειδή κατάφερε να πιάσει τους Στόχους Ανάπτυξης της Χιλιετίας, μειώνοντας τα ποσοστά παιδικής και μητρικής θνησιμότητας, παρά το ότι αγνοεί όλες τις συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Steve Swerdlow εργάζεται για το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διερευνώντας και προωθώντας ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων στο Ουζμπεκιστάν. Περιέγραψε τη χρήση αναγκαστικής στείρωσης ως ένα «αρρωστημένο και διεστραμμένο τρόπο βελτίωσης των στατιστικών του». Ωστόσο λέει επίσης ότι η στρατηγική σημασία της χώρας αποτρέπει πλέον τις χώρες από το να καταδικάζουν τις πολιτικές του.

Γυναίκες από το Περού από ​Wikipedia Commons (Φωτογραφία από δρ. Eugen Lehle)

«Η δύση -Βρετανία και ΗΠΑ ιδιαιτέρως- αντιμετωπίζει πολύ ήπια τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ουζμπεκιστάν. Φαίνεται να ανησυχούν πολύ που το Ουζμπεκιστάν δεν σταματάει τη συνεργασία με το Αφγανιστάν, δηλαδή τη χρήση των εδαφών του για τη μεταφορά στρατιωτικών προμηθειών εντός κι εκτός της χώρας».

Ο Swerdlow μου είπε ότι, αντί η χώρα να επηρεάζεται θετικά από τις θερμότερες σχέσεις της με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι αναφορές για βασανισμό, συμπεριλαμβανομένων των περιστατικών ακούσιας στείρωσης. Και όταν το ζήτημα αφορά μερικούς από τους χειρότερους καταπατητές των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών, θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι Αμερική και Βρετανία βοήθησαν στη χρηματοδότηση του προγράμματος στείρωσης της Ινδίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μόλις πέρυσι αποκαλύφθηκε ότι, ακόμα και το 2010, οι γυναίκες στις φυλακές της Καλιφόρνιας εξαναγκάζονταν σε στείρωση από γιατρούς, οι οποίοι πίστευαν ότι ήταν καθήκον τους να κάνουν οικονομία του κρατικού χρήματος και να αποτρέψουν γυναίκες στο ποινικό σύστημα δικαιοσύνης από το να κάνουν περισσότερα παιδιά. Φέτος το Σεπτέμβριο, ο κορυφαίος νομοθέτης της Αριζόνας Russell Pearce έπρεπε να παραιτηθεί από τη θέση του στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, αφού έκανε σχόλια για στείρωση φτωχών γυναικών, οι οποίες έπαιρναν προνοιακά επιδόματα, ενώ το Πρόγραμμα Πρόληψης συνεχίζει να πληρώνει τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών προκειμένου να στειρωθούν.

Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες καθημερινά δεν έχουν πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης και υποχρεώνονται να φέρουν εις πέρας ανεπιθύμητες ή επικίνδυνες εγκυμοσύνες. Η καθηγήτρια Alexandra Stern από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν είναι ειδική στην ιστορία της ευγονικής στις ΗΠΑ. «Η αναπαραγωγική υγεία των γυναικών αμφισβητείται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε στις ΗΠΑ» μου είπε.

Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες της ήταν η αυξανόμενη ποινικοποίηση των εγκύων, ιδιαιτέρως από τη χρήση των νόμων περίπου «βλάβης εμβρύου». Στη Μοντάνα, η 21χρονη Casey Gloria Allen κατηγορήθηκε για εγκληματική έκθεση παιδιού σε κίνδυνο, αφού βρέθηκε θετική σε παράνομα ναρκωτικά ενώ ήταν τριών μηνών έγκυος. Στην Άιοβα, μια έγκυος συνελήφθη όταν έπεσε από τις σκάλες και ζήτησε ιατρική φροντίδα.

Ο καθηγητής Stern είπε αυτά τα περιστατικά είναι πιθανό να γίνουν πιο τακτικά καθώς οι Ρεπουμπλικανοί κυβερνήτες, παίρνοντας θάρρος από την επιτυχία στις ενδιάμεσες εκλογές, επιδιώκουν να προωθήσουν το κίνημα κατά της έκτρωσης, σε κάθε πολιτεία. Το επόμενο βήμα ήταν να χαρακτηρίζουν ως άτομα με προσωπικότητα τα έμβρυα από τη στιγμή της σύλληψης.

Αυτά τα θρίλερ αναπαραγωγής σκιαγραφούν μια σοβαρή εικόνα για τα δικαιώματα των γυναικών διεθνώς, αλλά οι ζωηρές καμπάνιες για δικαιοσύνη πολεμούνται σε χώρες όπως για παράδειγμα η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία, όπου οι γυναίκες Ρομά στειρώνονται από το 2001 και το Περού όπου 300.000 αυτόχθονες γυναίκες, κυρίως φτωχές και αγράμματες υποχρεώθηκαν σε στείρωση από το 1995-2000. Τον Οκτώβριο φέτος, η Βόρεια Καρολίνα άρχισε να στέλνει αποζημιώσεις σε θύματα της ευγονικής πολιτικής της, άνδρες και γυναίκες που στειρώθηκαν από το 1929 έως τα τέλη της δεκαετίας του '70.

Το εάν θα αποκτήσει κανείς παιδιά είναι μια προσωπική απόφαση, όχι κάτι στο οποίο πρέπει να εξαναγκαστεί ή από το οποίο να αποτραπεί από άτομα ή φορείς που έχουν τα δικά τους κίνητρα. Η σοκαριστική κάλυψη των θανάτων των 13 γυναικών στην Ινδία την περασμένη εβδομάδα, είναι ένα θετικό σημάδι ότι οι άνθρωποι δεν θέλουν να ζήσουν σε ένα κόσμο όπου δεν υπάρχει αυτή η επιλογή.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.